Κίνηση με την οποία επιχειρεί να βγει μπροστά και να “στρώσει το τραπέζι” της συζήτησης για τη αναδιάρθρωση του θεσμικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης πραγματοποίησε ο πρόεδρος της Κομισιόν, παρουσιάζοντας στο Ευρωκοινοβούλιο ο όραμά του για την αναγέννηση της Ε.Ε. Σε μια πρόταση που υιοθετεί κοινές θέσεις Παρισιού-Βερολίνου, ενώ παράλληλα επιχειρεί να συμβιβάσει άλλες ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ στέλνει μηνύματα και δίνει κατευθύνσεις εντός και εκτός της Ευρωζώνης.
Από τις δηλώσεις του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ δίδεται η αίσθηση μιας πιο κεντρικά ελεγχόμενης Ευρώπης με νέο τρόπο και με τη συγκέντρωση μεγαλύτερης ισχύς σε όργανα αλλά και μεμονωμένες χώρες, ενώ παράλληλα επιχειρείται ο περιορισμός της αυτονομίας χωρών στη σύναψη ακόμα και οικονομικών συμφωνιών. Σε αυτό αποσκοπεί η διαδικασία ελέγχου επενδύσεων, investment screening, που προτείνει ο πρόεδρος της Κομισιόν και την οποία έχουν υπονοήσει αρκετές φορές και η Άγκελα Μέρκελ και ο Εμμάνουελ Μακρόν, θεσπίζοντας κατ ουσία τον πρώτο μηχανισμό ελέγχου εισροής κεφαλαίων, ήτοι capital controls με κεντρικό διακόπτη.
«Σήμερα προτείνουμε ένα νέο πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξέταση των επενδύσεων, investment screening. Εάν μία ξένη δημόσια επιχείρηση θέλει να αποκτήσει ένα στρατηγικό ευρωπαϊκό λιμάνι, μέρος της ενεργειακής μας υποδομής… ή μία από τις επιχειρήσεις μας του αμυντικού τεχνολογικού τομέα, αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά σε συνθήκες διαφάνειας μέσω εις βάθος εξέτασης και συζήτησης»
σημείωσε, μεταξύ άλλων ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ.
Η πρόταση αποτελεί μια κατ εξοχή προστατευτική ρύθμιση η οποία περιορίζει τα περιθώρια οικονομικής αυτονομίας των χωρών με τρόπο και κριτήρια που μένει να καθοριστούν, στέλνοντας μήνυμα σε δυνάμεις που θέλουν να εισέλθουν στην ευρωπαϊκή αγορά, όπως η Κίνα και η Ρωσία, ότι για να μπορέσουν να εδραιώσουν παρουσία θα πρέπει να διαπραγματευτούν σε κεντρικό επίπεδο, με το διευθυντήριο και όχι με τις κυβερνήσεις των χωρών στις οποίες θέλουν να δραστηριοποιηθούν.
Η περίπτωση της Κίνας έχει απασχολήσει ιδιαίτερα την ΕΕ, σε βαθμό που ακόμα και ο Εμμάνουελ Μακρόν στην επίσκεψή του στην Αθήνα αναφέρθηκε στην είσοδο Κινέζων και ζήτησε ευρωπαϊκές επενδύσεις ως αντιστάθμισμα.
Η Γαλλία και ιδιαίτερα η Γερμανία έχουν συγκρουστεί με την Κίνα κατηγορώντας το Πεκίνο για βιομηχανική κατασκοπεία, εξαγορές εταιριών με στόχο τη μεταφορά τεχνογνωσίας και γενικότερα στρατηγική “Δούρειου Ίππου” στην Ευρώπη.
Η Γερμανία έχει ήδη περάσει σχετική νομοθεσία για τον έλεγχο των επενδύσεων, έχοντας ήδη αποτρέψει -δια της απαγόρευσης- εξαγορές ακόμα και ιδιωτικών εταιριών από κινεζικά επιχειρηματικά κεφάλαια. Ακόμα και στην Ελλάδα έχει μπλοκαριστεί στο παρελθόν επένδυση τόσο της Ρωσίας στο φυσικό αέριο όσο και του Αζερμπαϊτζάν.