Μετά από πέντε χρόνια σιωπής, μια παρ΄ ολίγον τρομοκρατική επίθεση, με μια περίπλοκη και ισχυρή βόμβα “ξύπνησε” την αντιτρομοκρατική, τροφοδοτώντας πληθώρα σεναρίων στον Τύπο. Τα πραγματικά στοιχεία όμως δεν είναι πολλά, τουλάχιστον για την ώρα.
Λίγο πριν εκπνοή του χρόνου και ενόψει των ανακατατάξεων που θα προκαλέσουν οι κρίσεις που έχουν προγραμματιστεί για τις αρχές του έτους, μια αποτυχημένη(;) τρομοκρατική επίθεση στου ζωγράφου προκαλεί κλυδωνισμούς στην Αστυνομία.
Μπαράζ δημοσιευμάτων, που βασίζονται σε διαρροές από την αστυνομία, μια προκήρυξη που αναρτήθηκε στο Indymedia αποκαλύπτει μια νέα τρομοκρατική οργάνωση την “Ένοπλη Προλεταριακή Δικαιοσύνη”, ενώ εστιάζει στο μέτωπο της αστυνομικής βίας και της αστικής Δικαιοσύνης. Το μείζον ζήτημα είναι όμως ότι η βόμβα δεν εξερράγη, γεγονός που εγείρει ερωτηματικά, καθώς επρόκειτο για μια ιδιαίτερα εκλεπτυσμένη κατασκευή, με ισχυρές εκρηκτικές ύλες, που σύμφωνα με τις διαρροές αμφότερα τα στοιχεία είναι πρωτόγνωρα, όπως και η οργάνωση. Δεν μπορεί όμως κανείς να αποκλείσει το σενάριο του inside job, δεδομένης της περιόδου -εν μέσω ευρωπαϊκού συναγερμού και ενόψει κρίσεων- καθώς και το γεγονός ότι δεν εξερράγη.
Ενώ λοιπόν δημοσιεύματα, που βασίζονται σε διαρροές από την ΕΛ.ΑΣ, αναδεικνύουν το ζήτημα της βόμβας που δεν εξερράγη σε μείζον, βλέποντας δυναμική αναβίωσης του αντάρτικου πόλεων και της εγχώριας τρομοκρατικής απειλής, η κυβέρνηση υποβαθμίζει το θέμα, ενώ και η αντιπολίτευση δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα, για μια παρ’ ολίγον θανατηφόρα έκρηξη έξω από την Πανεπιστημιούπολη.
Αν οι ανησυχίες της αστυνομίας, όπως αυτές αναμεταδίδονται από τον Τύπο, ευσταθούν, τότε ο κίνδυνος είναι πραγματικός και η απραγία του πολιτικού συστήματος απέναντι του είναι υποδεέστερη της απειλής. Αν όμως η αντίδραση του πολιτικού συστήματος είναι η ενδεδειγμένη τότε, κάτι πάει πολύ λάθος στην αστυνομία. Η δυσαρμονία αυτή πάντως είναι ανησυχητική, αν όχι… ενδεικτική.
Σε κάθε περίπτωση το country risk αυξάνεται, μπορεί οι πρεσβείες να μην αντιδρούν επισήμως με ταξιδιωτικές οδηγίες, ωστόσο είναι σαφές ότι τόσο η βόμβα έξω από τα ΜΑΤ και την Πανεπιστημιούπολη, όσο και τα δημοσιεύματα που αναδεικνύουν το θέμα καταγράφονται και περιλαμβάνονται τόσο στα εβδομαδιαία report όσο και στις μηνιαίες εκθέσεις των πρεσβειών.
Τα στοιχεία
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Βασίλη Λαμπρόπουλου στο Βήμα, η ΕΛ.ΑΣ εξετάζει την απόπειρα τρομοκρατικής επίθεσης σε δύο ταμπλό:
- Από τη μια πλευρά, τα απόρρητα στοιχεία για αντιεξουσιαστές που έχουν συσχετιστεί – χωρίς να κατηγορηθούν ανοιχτά – με την οργάνωση «Ταξιαρχία», η οποία είχε προχωρήσει την τριετία 2017-2019 σε έξι εμπρηστικές επιθέσεις σε γραφεία της Χρυσής Αυγής στην Αττική.
- Και από την άλλη, άγνωστα δεδομένα για τη δομή και τη δράση της πολυδιάστατης οργάνωσης «Ομάδα Λαϊκών Αγωνιστών – ΟΛΑ» που έδρασε την περίοδο 2013-2018 με επιθέσεις (με καλάσνικοφ, ρουκέτες και βόμβες στα γραφεία της ΝΔ, στην πρεσβεία του Ισραήλ και άλλες) και τελικά αδρανοποιήθηκε χωρίς να εξαρθρωθεί.
Ο χρόνος
Η αστυνομία έχει ανησυχήσει ιδιαίτερα καθώς πρόκειται για την πρώτη ένοπλη ενέργεια μετά από πέντε χρόνια σιωπής, καθώς η τελευταία ήταν η έκρηξη βόμβας στις 17 Δεκεμβρίου 2018 από την ΟΛΑ στα γραφεία του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ. Η συγκεκριμένη οργάνωση τοποθετείται στο πλαίσιο του εγχώριου «αντάρτικου πόλης». Γι αυτό και ο Β. Λαμπρόπουλος αναφέρει ότι έχει “προκαλέσει σχετική αμηχανία και ανησυχία στους επιτελείς της λεωφόρου Κατεχάκη”.
Μάλιστα, ο έμπειρος ρεπόρτερ αναφέρει ότι η ΕΛ.ΑΣ κάνει λόγο για την «προσπάθεια δημιουργίας μίας… 8ης μικρής γενιάς ανταρτών πόλης από επίμονους αναρχικούς που έχουν πιθανόν χαρτογραφηθεί σε προηγούμενες έρευνες της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας και οι οποίοι έχουν προχωρήσει σε νέες ολιγάριθμες στρατολογήσεις».
Auditor’s note: Η ανατομία της ανησυχίας
Εδώ όμως ξεκινούν τα οξύμωρα ή τουλάχιστον δυσνόητα.
Η ΕΛ.ΑΣ βλέπει μια πολύ ισχυρή βόμβα, μια ιδιαίτερα προκλητική συνδεσμολογία, μια πολύ προσεκτική σκηνοθεσία, που δεν άφησε ίχνη και μια προκήρυξη που στοχοποιεί αστυνομία και Δικαιοσύνη. Τα συστατικά αυτά συνθέτουν μια εξαιρετικά ισχυρή απειλή, το οποίο επιβεβαιώνει και το υψηλό επίπεδο ανησυχίας που οι ίδιοι δηλώνουν. Την ίδια στιγμή όμως, στο ρεπορτάζ αναφέρουν ότι ανησυχούν μόνο για «προσπάθεια δημιουργίας μίας… 8ης μικρής γενιάς ανταρτών πόλης», ενώ κάνουν λόγο για “χαρτογαρφημένους” αναρχικούς με “λίγες στρατολογήσεις”.
Δηλαδή, φοβούνται μεν, έχουν κάνει τη δουλειά τους δε και ανεβάζουν το επίπεδο συναγερμού εν τέλει. Το πολιτικό προσωπικό όμως γιατί δεν αντιδρά; Μήπως επειδή στην προκήρυξη στοχοποιούνται αστυνομία και Δικαιοσύνη;
Η βόμβα
Το πρωί της Δευτέρας που πέρασε υπήρξαν δύο διαδοχικά προειδοποιητικά τηλεφωνήματα σε ενημερωτικές ιστοσελίδες για την έκρηξη σε 45 λεπτά βόμβας που είχε τοποθετηθεί σε πεζοδρόμιο της οδού Κοκκινοπούλου στην περιοχή Ζωγράφου κοντά στην έδρα των ΜΑΤ αλλά και σε νεόδμητους φοιτητικούς ξενώνες.
Ο ωρολογιακός εκρηκτικός μηχανισμός που εξουδετερώθηκε από πυροτεχνουργούς της ΕΛ.ΑΣ. και βρισκόταν μέσα σε δύο τάπερ αποτελείτο από 500 γραμμάρια ζελατοδυναμίτιδας και το στρατιωτικό εκρηκτικό C4.
Η αστυνομία, σύμφωνα με τον Βασίλη Λαμπρόπουλο μιλούν ακόμη και για διστακτικές και πειραματικού τύπου ενέργειες, κάτι που δεν θα έπρεπε να προκαλεί ανησυχία, αλλά ταυτόχρονα δεν συνάδει με την εκρηκτική δυναμική και τη συνδεσμολογία της βόμβας.
Σκηνοθεσία και δράστες
Η εικόνα που έχουν σχηματίσει οι αρχές ασφαλείας είναι ότι οι δράστες πιθανόν εξήλθαν από την περιοχή της Πολυτεχνειούπολης κι εναπόθεσαν τον εκρηκτικό μηχανισμό σε σημείο με φυλλωσιές που περιορίζουν την ορατότητα από τις δύο σκοπιές των εγκαταστάσεων των ΜΑΤ, ενώ κι οι περιμετρικές κάμερες της ΕΛ.ΑΣ. δεν είχαν σύστημα καταγραφής. Ομως, εξετάζονται κι άλλα ενδεχόμενα για τις κινήσεις των βομβιστών.
Χαμένοι στα σενάρια
Στην αστυνομία φαίνεται ότι έχουν χάσει τη μπάλα: Μελετούν σενάρια από αντιεξουσιαστές μέχρι παλαιοκόστα. Αυτό καταδεικνύει ότι στην πραγματικότητα δεν έχουν ουσιαστικά στοιχεία και ακόμη ψάχνουν να δουν με ποιές απολήξεις μπορούν να διαμορφώσουν πιο συνεκτικά αφηγήματα. Πάντως, η έκταση των αναζητήσεων τους δείχνει ότι απέχουν από τον επαρκή προσδιορισμό χώρου, χαρακτηριστικών και προσώπων.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι αστυνομικοί συνεκτιμούν ότι την περίοδο 2021-2023 υπήρχαν μερικές βομβιστικές επιθέσεις μικρού βεληνεκούς με στόχους τα δικαστήρια της οδού Ευελπίδων, τη ΔΟΥ Αμαρουσίου, την κατοικία ανακρίτριας που είχε ασχοληθεί με υποθέσεις ληστειών από αντιεξουσιαστές αλλά και την πολυκατοικία που διαμένει αστυνομικός της (ΟΠΚΕ). Ομως, οι αστυνομικοί επισήμαναν ότι οι εν λόγω εκρηκτικοί μηχανισμοί – ορισμένοι από τους οποίους δεν εξερράγησαν – είχαν διαφορετική συνδεσμολογία και εκρηκτική ύλη από τη βόμβα που εντοπίστηκε έξω από τις εγκαταστάσεις των ΜΑΤ και οι δράστες της τωρινής ενέργειας δεν έχουν καμία σχέση με τα προαναφερθέντα περιστατικά.
Κοιτάζουν και την περίοδο 2008-2018
Οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο οι οργανωτές της επίθεσης στο Γουδί να είχαν δραστηριοποιηθεί τουλάχιστον την περίοδο 2008-2018 στο εγχώριο «αντάρτικο πόλης», να είχαν μείνει αλώβητοι από τους κύκλους συλλήψεων και φυλακίσεων και τώρα να επιδιώκουν μία συνέχισή του. Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο εκείνη δρούσαν οι οργανώσεις «Επαναστατικός Αγώνας», η «Ομάδα Λαϊκών Αγωνιστών», η «Επαναστατική Αυτοάμυνα», η «Συνωμοσία των Πυρήνων της Φωτιάς», η «Σέχτα Επαναστατών» όπως κι άλλες οργανώσεις «μιας χρήσης» που είχαν αναλάβει τη δολοφονία των μελών της Χρυσής Αυγής στο Ν. Ηράκλειο, σωφρονιστικού υπαλλήλου στη Φθιώτιδα και έχουν εξαρθρωθεί ή αδρανοποιηθεί για διαφόρους λόγους.
…Κι’ άλλα σενάρια
Το δίκτυο πληροφοριών της ΕΛ.ΑΣ., η ανάλυση της εκρηκτική ύλης που χρησιμοποιήθηκε, τα προειδοποιητικά τηλεφωνήματα για την αποφυγή τραυματισμού αλλά και η ημερομηνία της επίθεσης οδηγούν τους αστυνομικούς στην αρχική ένδειξη ότι ίσως στην εν λόγω επίθεση προχώρησαν αντιεξουσιαστές που είχαν σχέση με την προαναφερθείσα «Ομάδα Λαϊκών Αγωνιστών». Κι αυτό γιατί φαίνεται να υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες με την τακτική της, τους χρόνους δράσης της, τη χρήση εκρηκτικών υλών κ.λπ. Σημειώνεται ότι για τις οκτώ συνολικά επιθέσεις της ΟΛΑ ουδείς έχει κατηγορηθεί, μιας και δεν είχαν εντοπιστεί καταλυτικά αποδεικτικά στοιχεία. Πάντως η ΕΛ.ΑΣ. φέρεται να γνωρίζει τα περισσότερα από τα μέλη της.
…η ΟΛΑ και ο Παλαιοκώστας
μφωνα με τους παλαιότερους φακέλους των αρμοδίων υπηρεσιών, η ΟΛΑ προέκυψε από ευρύτερη σύμπραξη (την περίοδο 2011-2013) τουλάχιστον 12-15 ποινικών και αναρχικών, πολλοί από τους οποίους είχαν επαφή με τον 57χρονο καταζητούμενο Βασίλη Παλαιοκώστα. Επίσης κάποιοι εξ αυτών φέρεται να συνδέονταν με τους επονομαζόμενους «ληστές με τα μαύρα» που προχωρούσαν την περίοδο 2004-2006 σε ληστείες στο κέντρο της Αθήνας για χρηματοδότηση του αντάρτικου πόλης αλλά και με άλλους δραστήριους αναρχικούς. Επιπλέον μέλη της ΟΛΑ που βρίσκονται ακόμη και σήμερα στο «μικροσκόπιο» φέρεται σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. να σχετίζονταν με τις επιθέσεις προ έξι ετών στα γραφεία της Χρυσής Αυγής στον σταθμό Λαρίσης και στον Ασπρόπυργο. Τις επιθέσεις αυτές ανέλαβε η οργάνωση «Ταξιαρχία», προσθέτοντας κάθε φορά στην ονομασία της διαφορετικό θύμα του ακροδεξιού μορφώματος (π.χ. «Ταξιαρχία Παύλος Φύσσας»). Πάντως, οι περισσότερες από τις επιθέσεις της ΟΛΑ είχαν σημειωθεί τον Δεκέμβριο.
Νέα μέτρα ασφαλείας – στα κάγκελα το προσωπικό
Αμέσως μετά το παρ ολίγον πλήγμα, η διοίκηση της αστυνομίας έδωσε εντολές για ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας σε αστυνομικές εγκαταστάσεις, ιδιαίτερα τη νύχτα.
Τί σημαίνει όμως αυτό; Περισσότερες βάρδιες, εγκατάσταση καμερών και απαγορεύσεις κυκλοφορίας. Συνδυαστικά χρειάζονται κονδύλια και προσωπικό. Η διαθεσιμότητα προσωπικού για φύλαξη αστυνομικών στόχων είναι από περιορισμένη έως ανύπαρκτη. Μέχρι σήμερα, παρά τις εξαγγελίες για μείωση των αστυνομικών φρουρών VIP και την επανένταξή τους σε αστυνομικά τμήματα, η αύξηση του προσωπικού είναι πρακτικά μηδενική. Ήδη δημοσιεύματα έχουν αποκαλύψει το εικονικό της μείωσης.
Στον τομέα Τάξης, οι εποχούμενες ομάδες ΔΙΑΣ και Δράση, έχει είτε ελλιπές προσωπικό, είτε μεγάλες περιοχές φύλαξης και συχνά περίπλοκο έργο. Την ίδια στιγμή και στον τομέα Ασφαλείας, δεν υπάρχουν κονδύλια για νυχτερινά, ενώ Τμήματα Ασφαλείας σε μεγάλες περιοχές κλείνουν τη νύχτα ή υπολειτουργούν.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον που η οριακή ανθετικότητα του συστήματος δοκιμάζεται η εντολή ενίσχυσης μέτρων φύλαξης αποτελεί πρακτικά μέσο αντιμετάθεσης ευθυνών από την κεντρική διοίκηση στην περιφερειακή, ήτοι στους διοικητές των τμημάτων και ακολούθως στους αξιωματικούς υπηρεσίας.
Οι πιέσεις αυτές όμως θα έχουν αντίκτυπο και στις σχέσεις αξιωματικών με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, άλλοτε λόγω των κλειστών δρόμων, που αποτελεί μέτρο ασφαλείας τη νύχτα και μπορεί να παραταθεί κα άλλοτε λόγω μείωσης ακτίνας περιπολιών ή/και μείωσης διαθέσιμου προσωπικού.
Πετούν την ευθύνη
Στην Κατεχάκη, θέλοντας να εμπεδώσουν το κλίμα ανησυχίας, δεν περιορίζουν το έγγραφο στους διοικητές τμημάτων και υπηρεσιών, αλλά το επεκτείνουν σε όλο το προσωπικό, ήτοι στα περιπολικά και τις ομάδες. Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Βήμα, ζητείται:
«η τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων αυτοπροστασίας και η συνεχής επαγρύπνηση του προσωπικού».
Μάλιστα, το έγγραφο δεν απευθύνεται μόνο στους διοικητές των αστυνομικών τμημάτων, αλλά ζητείται επιπρόσθετα
«η επιφυλακή των πληρωμάτων περιπολικών αλλά και των σκοπών των αστυνομικών τμημάτων, με τον φόβο να μη γίνει αιματηρή επίθεση εναντίον τους με τη χρήση όπλων».