Στο χείλος εκκλησιαστικού πολέμου βρίσκεται πλέον και επισήμως η ορθοδοξία, όπως πιστοποιεί το αναστάσιμο του μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, το οποίο εμφορείται από αιχμές και σκληρές αναφορές κατά των “ψευδαδέλφων” όπως χαρακτηρίζει όσους “βούλονται και διαβουλεύονται και επιβουλεύονται” το τέλος του.
Οι ιδιαίτερα σκληρές διατυπώσεις και ο φωτογραφικός προσδιορισμός του Κρεμλίνου και της Ρωσίας, είναι ενδεικτικός της έντασης που επικρατεί στους κύκλους της ορθοδοξίας, ιδιαίτερα με τη διαμάχη που έχει ξεσπάσει, μετά την απόδοση του Τόμου της Αυτοκεφαλίας της ουκρανικής Εκκλησίας. Αν και ο κ. Βαρθολομαίος ξεκαθαρίζει ότι το Πατριαρχείο δεν πολιτικοποιείται, εν τούτοις τα σχόλιά του και η σημειολογία της επιλογής του αναστάσιμου μηνύματος για το σκοπό αυτό, καταδεικνύουν τις “πολεμικές” διαστάσεις που έχει προσλάβει η σύγκρουση των εκκλησιών, προδιαγράφοντας μια, μάλλον αναπόδραστη, πορεία σύγκρουσης.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επιτίθεται-αμυνόμενος στο Κρεμλίνο και τη ρωσική Εκκλησία, που τους κατηγορεί, εμμέσως πλην σαφώς, για προσπάθειες υπονόμευσης της θρησκευτικής του εξουσίας και αποδόμησης της εκκλησιαστικής του οντότητας, με οργανωμένη προπαγάνδα fake news και στρατηγική περιορισμού της επιρροής του.
Με το μήνυμα αυτό το Πατριαρχείο τοποθετείται ξεκάθαρα απέναντι από τη Ρωσία, σηκώνει το γάντι των προκλήσεων και ζητά διεθνή στήριξη, εντασσόμενο και τυπικά στο δυτικό μέτωπο κατά της Ρωσίας, από την οποία νοιώθει πλέον να απειλείται.
Στην κατακλείδα της πρώτης παραγράφου του μηνύματός του, ο Βαρθολομαίος αναφέρει χαρακτηριστικά
“Διεψεύσθησαν οι ελπίδες του, οι επίγειοι παράδεισοι που του επηγγέλθησαν απεδείχθησαν μάταιοι και ψευδείς, και ο Χριστός, ο αναστημένος Χριστός, παραμένει το φως του κόσμου, η οδός και η αλήθεια και η ζωή.
Και ο άνθρωπος χρειάζεται την αλήθεια διά να τον ελευθερώσει από τα ψεύδη, από τις σκοπιμότητες, από τα συμφέροντα, από τα fake news.”Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς”».
Η αναφορά στα fake news, αποτελεί το πρώτο ηχηρό μήνυμα προς τη Ρωσία, την οποία ΗΠΑ και ΕΕ κατηγορούν για την παραγωγή και διασπορά ψευδών ειδήσεων σε μια σειρά από μέτωπα. Η διατύπωση αυτή αποτελεί επίσης και την κήρυξη “πολέμου”
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προέστη τα μεσάνυχτα του Μ.Σαββάτου της τελετής της Αναστάσεως στον αυλόγυρο του Πατριαρχείου, περιστοιχιζόμενος από Αρχιερείς του Θρόνου και πλήθος πιστών από την Πόλη και το εξωτερικό, και ακολούθως απηύθυνε Μήνυμα για την εορτή του Αγίου Πάσχα προς το πλήρωμα της Εκκλησίας.
Συνεχίζοντας γίνεται πιο συγκεκριμένος και οξύς:
«Το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο αντιπαλαίει χρόνια τώρα με όλα αυτά, ιδιαιτέρως τον τελευταίο καιρό, που πολλοί ψευδοπροφήται προβλέπουν την χρεωκοπία και το τέλος του. Διότι, λέγουν, δεν έχει κοσμικήν ισχύν, δεν έχει πολλά εκατομμύρια πιστών, δεν έχει συσσωρευμένους θησαυρούς επί της γης. Ευτυχώς που δεν τα έχει όλα αυτά. Ευτυχώς που είναι η Εκκλησία των του Χριστού πενήτων. Αυτή είναι η γνησιότητα της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, η αυθεντικότητά της, η καλυτέρα απόδειξις ότι βαδίζει τον δρόμο του Χριστού, ο οποίος ουκ είχε που την κεφαλήν κλίνη.
Σε αυτό το εδάφιο, γίνεται ξεκάθαρη η αναφορά στη ρωσική εκκλησία και στον μεταξύ τους ανταγωνισμό, καθώς μιλά για τα εκατομμύρια των πιστών και την περιουσία που διαθέτει, ενώ αναδεικνύει το εύρος του μετώπου, σκιαγραφώντας τις αντιμαχόμενες πλευρές και υπερασπιζόμενος τις επιλογές του (σσ την αυτοκεφαλία της ουκρανικής Εκκλησίας).
Συνεχίζοντας περιγράφει με λεπτομέρεια τα fake news που ανέφερε στην αρχή, αναφερόμενος σε σενάρια κατάρρευσης και αποσύνθεσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου.:
Θα διαβάσατε ίσως, ότι προέβλεψαν ότι δύο το πολύ ακόμη Οικουμενικοί Πατριάρχαι θα υπάρξουν, και μετά θα έλθουν εδώ, εις την βασιλεύουσαν Πόλιν, ιδείν το τέλος. Αυτό προφανώς βούλονται και διαβουλεύονται και επιβουλεύονται! Και μετά θα έλθουν να ασφαλίσουν τον τάφον, σφραγίζοντες τον λίθον μετά της κουστωδίας. Λησμονούν όμως ότι, παρά την βεβαιότητα εκείνων οι οποίοι ησφαλίσαντο τον τάφον του Χριστού, διά να μή τον κλέψουν οι μαθηταί αυτού νυκτός – εκείνον τον πλάνον που είπεν έτι ζων ότι θα αναστηθεί τριήμερος – εκείνος ανέστη! Ανέστη, διότι ήτο “η των απάντων ζωή”, και διότι “ουκ ήν δυνατόν κρατείσθαι υπό του θανάτου τον αρχηγόν της ζωής”.
Στη συνέχεια αναφέρεται στα “κύματα” και τους “ψευδαδέλφους”, όπως χαρακτηρίζει αυτούς που τα προκαλούν, ενώ διαμηνύει ότι η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι στην Κωνσταντινούπολη επί αιώνες, απαντώντας έτσι στις αιτιάσεις και τα σενάρια για αναγόρευση του ρωσικού πατριαρχείου ως Οικουμενικού.
Αδελφοί μου! Αυτή η πρωτόθρονος και πρωτεύθυνος Εκκλησία της Ορθοδοξίας, χάριτι του Αναστάντος Κυρίου, εις τον οποίον παραμένει πιστή, και δεν εκκοσμικεύεται και δεν πολιτικοποιείται και δεν ξεστρατίζει από τον σωτηριώδη προορισμό της, και την οικουμενική διακονική αποστολή της, χάριτι, λέγω, του Αναστάντος Χριστού, η Εκκλησία μας μένει εδώ πολλούς αιώνες τώρα, εδραία και αμετακίνητος, αγκυροβολημένη στα νερά του Βοσπόρου, μένει σαν βράχος σταθερός μέσα στα πανταχόθεν κύματα, ακόμη και εκ ψευδαδέλφων προερχόμενα, και, απόψε, αυτήν “την σωτήριον νύκτα και φωταυγή”, περιχαρής, λαμπροφορεμένη, απαστράπτουσα, απολαμβάνουσα μυστικώς την χαρμονήν της Αναστάσεως, υποδέχεται όλους εσάς τους προσκυνητάς της, τους ευλογημένους Χριστιανούς, που γεμίσατε τις αυλές της, και τις γειτονιές του Φαναρίου και τις άλλες εδώ Εκκλησίες των πατέρων μας, τις όμορφες και κατανυκτικές – σας υποδέχεται με τη στοργή της Μάνας, και με την αρχοντιά του Γένους, υπερήφανη για σας, και σας ασπάζεται και σας ευλογεί και βροντοφωνεί μαζί σας “Χριστός Ανέστη”!».
Ο χρονισμός, οι διατυπώσεις, η σημειολογία και το ύφος, αποτελούν συστατικά στοιχεία ενός ιδιαίτερα σκληρού, αν όχι “πολεμικού” ανακοινωθέντος, έναντι μάλιστα, άλλης ορθόδοξης Εκκλησίας, γεγονός που καθιστά το αναστάσιμο μήνυμα ασυνήθιστο και ως τούτου ιδιαίτερα ηχηρό.
Και ο Οικουμενικός Πατριάρχης συνέχισε:
«Το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο αντιπαλαίει χρόνια τώρα με όλα αυτά, ιδιαιτέρως τον τελευταίο καιρό, που πολλοί ψευδοπροφήται προβλέπουν την χρεωκοπία και το τέλος του. Διότι, λέγουν, δεν έχει κοσμικήν ισχύν, δεν έχει πολλά εκατομμύρια πιστών, δεν έχει συσσωρευμένους θησαυρούς επί της γης. Ευτυχώς που δεν τα έχει όλα αυτά. Ευτυχώς που είναι η Εκκλησία των του Χριστού πενήτων. Αυτή είναι η γνησιότητα της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, η αυθεντικότητά της, η καλυτέρα απόδειξις ότι βαδίζει τον δρόμο του Χριστού, ο οποίος ουκ είχε που την κεφαλήν κλίνη.
Θα διαβάσατε ίσως, ότι προέβλεψαν ότι δύο το πολύ ακόμη Οικουμενικοί Πατριάρχαι θα υπάρξουν, και μετά θα έλθουν εδώ, εις την βασιλεύουσαν Πόλιν, ιδείν το τέλος. Αυτό προφανώς βούλονται και διαβουλεύονται και επιβουλεύονται! Και μετά θα έλθουν να ασφαλίσουν τον τάφον, σφραγίζοντες τον λίθον μετά της κουστωδίας. Λησμονούν όμως ότι, παρά την βεβαιότητα εκείνων οι οποίοι ησφαλίσαντο τον τάφον του Χριστού, διά να μή τον κλέψουν οι μαθηταί αυτού νυκτός – εκείνον τον πλάνον που είπεν έτι ζων ότι θα αναστηθεί τριήμερος – εκείνος ανέστη! Ανέστη, διότι ήτο “η των απάντων ζωή”, και διότι “ουκ ήν δυνατόν κρατείσθαι υπό του θανάτου τον αρχηγόν της ζωής”.
Αδελφοί μου! Αυτή η πρωτόθρονος και πρωτεύθυνος Εκκλησία της Ορθοδοξίας, χάριτι του Αναστάντος Κυρίου, εις τον οποίον παραμένει πιστή, και δεν εκκοσμικεύεται και δεν πολιτικοποιείται και δεν ξεστρατίζει από τον σωτηριώδη προορισμό της, και την οικουμενική διακονική αποστολή της, χάριτι, λέγω, του Αναστάντος Χριστού, η Εκκλησία μας μένει εδώ πολλούς αιώνες τώρα, εδραία και αμετακίνητος, αγκυροβολημένη στα νερά του Βοσπόρου, μένει σαν βράχος σταθερός μέσα στα πανταχόθεν κύματα, ακόμη και εκ ψευδαδέλφων προερχόμενα, και, απόψε, αυτήν “την σωτήριον νύκτα και φωταυγή”, περιχαρής, λαμπροφορεμένη, απαστράπτουσα, απολαμβάνουσα μυστικώς την χαρμονήν της Αναστάσεως, υποδέχεται όλους εσάς τους προσκυνητάς της, τους ευλογημένους Χριστιανούς, που γεμίσατε τις αυλές της, και τις γειτονιές του Φαναρίου και τις άλλες εδώ Εκκλησίες των πατέρων μας, τις όμορφες και κατανυκτικές – σας υποδέχεται με τη στοργή της Μάνας, και με την αρχοντιά του Γένους, υπερήφανη για σας, και σας ασπάζεται και σας ευλογεί και βροντοφωνεί μαζί σας “Χριστός Ανέστη”!».
Ακολούθως ο Οικουμενικός Πατριάρχης προεξήρχε της Αναστάσιμης Θείας Λειτουργίας, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Φιλαδελφείας Μελίτωνα, Ικονίου Θεόληπτο, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στέφανο, Κυδωνιών Αθηναγόρα και Αδριανουπόλεως Αμφιλόχιο.
Εκκλησιάστηκαν η Γενική Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη, Γεωργία Σουλτανοπούλου, ο Πρέσβης της Ελλάδος στο Βιετνάμ Ιωάννης Ραπτάκης, Άρχοντες Οφφικιάλιοι και πλήθος πιστών.