Σε αχαρτογράφητα ύδατα έχουν εισέλθει πλέον οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, ιδιαίτερα μετά τη δημόσια αντιπαράθεση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ με τον ομόλογό του της Τουρκίας και τη νέα τροπολογία που πέρασε το Κογκρέσο και εφαρμόζει το Πεντάγωνο για το πάγωμα των παραδόσεων υλικού των F-35.
Η ένταση στη Σύνοδο του NATO για τα 70 χρόνια από την ίδρυσή του ήταν πρόδηλη, ενώ οι δηλώσεις ανέβασαν τους τόνους και με το θέμα ασχολήθηκαν όλα τα μεγάλα διεθνή media, ακόμα και η DW. Ωστόσο, οι προσεγγίσεις όλες είναι αποσπασματικές, εστιάζοντας είτε στις δηλώσεις, είτε στο διακύβευμα των διμερών σχέσεων. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την ουσία της σχέσης της Τουρκίας με το NATO, καθώς εξαιτίας της εγγύτητας που έχει αναπτύξει με τη Ρωσία, αρνείται να στείλει το στόλο της να αναλάβει θέσεις απέναντι στον ρωσικό στη Μαύρη Θάλασσα. Παράλληλα, η Άγκυρα αντιτίθεται στο αμερικανικό γεωοικονομικό δόγμα της Ανατολικής Μεσογείου, εγκαινίασε τον ρωσικό Turk Stream και παίζει όλα τα αποσταθεροποιητικά της χαρτιά σε Βαλκάνια και Μέση Ανατολή.
Η Τουρκία, δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών, Μελβούτ Τσαβούσογλου επιχείρησε να δείξει πρόθεση συνεργασίας, με στόχο να μην ακυρώσει την παραγγελία των S-400 αλλά να δημιουργήσει μια πλατφόρμα εγγυήσεων, μέσω μιας ομάδας εργασίας. Ωστόσο, στη συνέχεια ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πένς ανέβασε τους τόνους θέτοντας το δίλημμα S-400 ή NATO.
«Η Τουρκία πρέπει να επιλέξει. Θέλει να παραμείνει κρίσιμος εταίρος στην πιο επιτυχημένη στρατιωτική συμμαχία στην ιστορία ή θέλει να διακινδυνεύσει την ασφάλεια αυτής της εταιρικής σχέσης λαμβάνοντας τέτοιες παράτολμες αποφάσεις που υπονομεύουν τη συμμαχία μας;»,
δήλωσε ο Αμερικανός αντιπρόεδρος. Ακολούθησε μπαράζ δηλώσεων και ανακοινώσεων και από τις δύο πλευρές, το οποίο διήρκεσε αρκετές ώρες, σε υψηλούς τόνους.
«Οι ΗΠΑ πρέπει να επιλέξουν. Θέλουν να παραμείνουν σύμμαχος της Τουρκίας ή να διακινδυνεύσουν τη φιλία μας ενώνοντας τις δυνάμεις τους με τρομοκράτες για να υπονομεύσουν την άμυνα του συμμάχου τους στο ΝΑΤΟ κατά των εχθρών του;»,
ήταν η απάντηση που έδωσε με ανάρτησή του στο Twitter ο Τούρκος αντιπρόεδρος κ. Οκτάι, όπως μετέδωσε η Hurriyet.
Εν τέλει, σήμερα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, ευθυγραμμίστηκε με τη ρητορική που υιοθετήσει χθες ο εκτελών χρέη υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, δηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν τις συνομιλίες με την Τουρκία σχετικά με τα σχέδια της να αγοράσει το αντιεροπορικό σύστημα S-400 από τη Ρωσία, τονίζοντας πως έχει την πεποίθηση ότι οι δύο σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ θα βρουν λύση.
«Υπάρχουν σπουδαίες ευκαιρίες για τις ΗΠΑ και την Τουρκία για να συνεργαστούν» σημείωσε σύμφωνα με το Reuters ο κ. Πομπέο σε συνέντευξη τύπου. «Είχα μια καλή και μακρά συνομιλία με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών χθες και είμαι πεπεισμένος ότι θα βρούμε ένα μονοπάτι προς τα μπρος»
υπογράμμισε.
Λίγο νωρίτερα, χωρίς να κατονομάσει την Τουρκία, ο Πενς υπενθύμισε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι δεν θα παραμείνει άπραγος την ώρα που οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ
“αγοράζουν όπλα από τους αντιπάλους μας που απειλούν τη συνοχή της συμμαχίας μας”.
Εν τω μεταξύ, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι έδωσε παραπλανητική εικόνα για τη συζήτηση που είχαν οι επικεφαλής της διπλωματίας των δύο χωρών.
Το δελτίο Τύπου του αμερικανικού ΥΠΕΞ που δόθηκε στη δημοσιότητα μετά τη συνάντηση που είχαν ο επικεφαλής του Μάικ Πομπέο με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου συμπεριλάμβανε «ζητήματα που δεν εθίγησαν» στη διάρκεια της συνομιλίας τους, τόνισε ο Χαμί Ακσόι, εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ,ενώ επισήμανε ότι το δελτίο Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ «όχι μόνο δεν αντανακλά το περιεχόμενο της συνάντησης, αλλά επίσης εμπεριέχει ζητήματα που δεν εγέρθηκαν καν κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσας συνάντησης», συμπεραίνοντας ότι το δελτίο Τύπου «προφανώς προετοιμάστηκε πριν από τη συνάντηση».
«Η συμμαχία μας φυσικά απαιτεί τέτοιου είδους ανακοινώσεις να συντάσσονται με μεγαλύτερη προσοχή»,
πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ σε αυτή την -εξαιρετικά ασυνήθιστη- ανακοίνωση.