Ενδείξεις που συνάδουν με το σενάριο επιτάχυνσης της ωρίμανσης του Σκοπιανού καταγράφονται τις τελευταίες ώρες, καθώς χθες τη νύχτα ανακοινώθηκε και πραγματοποιήθηκε -εκτός προγράμματος- διμερής συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και πΓΔΜ, ενώ για σήμερα είναι προγραμματισμένη τριμερής, υπό τον ειδικό διαπραγματευτή του ΟΗΕ.
Αν και το περιεχόμενο της χθεσινοβραδινής συνάντησης δεν έχει ανακοινωθεί, ούτε διαρρεύσει, η ανακοίνωση της συνάντησης καταδεικνύει ότι υπήρχαν φόβοι διαρροής της και υπό το ρίσκο να κατηγορηθούν οι υπουργοί για μυστική διπλωματία ανακοινώθηκε. Τεχνικά, η πρώτη συνάντηση θεωρείται προπαρασκευαστική της δεύτερης, ωστόσο μετά τις εντάσεις της προηγούμενης εβδομάδας μεταξύ του Νίκου Κοτζιά και του Μάθιου Νίμιτς, ο Έλληνας υπουργός επιχειρεί να διαμορφώνει το έδαφος και να θέτει το πλαίσιο ανεξαρτήτως των προθέσεων του ειδικού διαπραγματευτή.
Η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών ακολουθεί την επίσκεψη του πρωθυπουργού της πΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ στην Άγκυρα, όπου ζήτησε και έλαβε δημόσια και διπλωματική στήριξη από την Τουρκία, θέση που είχε προαναγγείλει ο Ταγίπ Ερντογάν μιλώντας σε μετανάστες. Η κίνηση του Ζάεφ αν και αναμενόμενη, ανοίγει την πόρτα για πιο ενεργή ανάμειξη της Τουρκίας στα Βαλκάνια, τη στιγμή που Άγκυρα συντάσσεται με τον ρωσικό άξονα, ενώ έχει και η ίδια αναπτύξει αυτόνομη στρατηγική στην περιοχή.
Η διπλωματική διαδικασία έχει διαφοροποιηθεί αισθητά μετά την τριμερή στη Νέα Υόρκη, την οποία δυναμίτισε ο εκπρόσωπος της πΓΔΜ. Θέλοντας να αποφύγουν όσο το δυνατόν περισσότερες νάρκες, Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ συμφώνησαν να αναβαθμίσουν το επίπεδο των επαφών, αναλαμβάνοντας επικεφαλής ομάδων εργασίας, εγκαινιάζοντας δίαυλο απευθείας επικοινωνίας και εδραιώνοντας παράλληλη διαδικασία με αυτή του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις και “θεσμικές” διαρροές στη σημερινή συνάντηση υπό τον Μάθιου Νίμιτς τίθενται επί τάπητος τα επόμενα βήματα, επί του ήδη συμφωνηθέντος οδικού χάρτη και αφού η κυβέρνηση της πΓΔΜ μετονόμασε το αεροδρόμιο και την εθνική οδό, ως κινήσεις απόδειξης της πολιτικής βούλησης.
Οι δύο υπουργοί θα συναντηθούν πιθανότατα και στη Σόφια την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή, όπου πραγματοποιείται το άτυπο συμβούλιο ΥΠΕΞ της Ε.Ε. Οι επαφές επιβεβαιώνουν την εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων, οι οποίες, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα πυκνώσουν τις επόμενες εβδομάδες.
Ο τουρκικός δάκτυλος
Κατά τις επαφές που είχε με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ, επιβεβαιώθηκε η στενή συνεργασία της ΠΓΔΜ με την Τουρκία. «Για το θέμα του ονόματος μιας χώρας, αποφασίζει η ίδια η χώρα. Το να ορίζουν άλλες χώρες σε αυτήν τη χώρα ποιο θα είναι το όνομα είναι ένα τεράστιο λάθος», δήλωσε ο κ. Γιλντιρίμ για την ονοματολογική διαφορά, προσθέτοντας ότι η Τουρκία επιθυμεί «να λυθεί το θέμα αυτό με την Ελλάδα με συζήτηση και με διαβουλεύσεις». Ο κ. Ζάεφ δήλωσε (Anadolu) ότι
«η Τουρκία είναι ένας από τους μεγαλύτερους φίλους μας»
αφού νωρίτερα είχε περιγράψει την ονοματολογική διαφορά ως ένα ζήτημα που η Ελλάδα συντηρεί επί 25ετία «εις βάρος» της ΠΓΔΜ. Ο κ. Ζάεφ περιέγραψε την Τουρκία ως έναν από τους μεγαλύτερους δωρητές οπλικών συστημάτων στις ένοπλες δυνάμεις της ΠΓΔΜ.
Ο κ. Ζάεφ αναφέρθηκε, επίσης, κατά τις επαφές που είχε με επιχειρηματίες στην Αγκυρα, στο καθεστώς ειδικής φορολογικής μεταχείρισης που μπορεί να έχουν οι τουρκικές επιχειρήσεις στις ειδικές οικονομικές ζώνες της ΠΓΔΜ. Στο πλαίσιο των τουρκικών σχεδίων για την ΠΓΔΜ εντάσσεται η επένδυση 45 εκατ. ευρώ στα αεροδρόμια της γειτονικής χώρας, αλλά και σε άλλου τύπου υποδομές.
Την ίδια στιγμή στην Αθήνα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στο ζήτημα της διμερούς διαφοράς με την ΠΓΔΜ, τονίζοντας πως
«το όνομα “Μακεδονία” η Ελλάδα, καλώς ή κακώς, το έχει αποδεχθεί εδώ και πολλά χρόνια». Και πρόσθεσε πως η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή επιχειρεί όχι να δώσει, «αλλά να πάρει πίσω, να πείσει τους γείτονες να πάψουν να χρησιμοποιούν τον όρο “Μακεδονία” χωρίς γεωγραφικό προσδιορισμό και να μη σφετερίζονται σύμβολα και ονόματα»
Ο Έλληνας πρωθυπουργός σε μια προσπάθεια να αμβλύνει το κλίμα στο εσωτερικό δήλωσε, μιλώντας στην Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ ότι η κυβέρνηση δεν αγνοεί τους διαδηλωτές. Αναρωτήθηκε, όμως, “ποιο ήταν το μήνυμα αυτής της διαδήλωσης.
Αναπόφευκτη χαρακτήρισαν τη χρήση του ονόματος “Μακεδονία” στο πλαίσιο μιας σύνθετης ονομασίας και οι Ευάγγελος Βενιζέλος και Ντόρα Μπακογιάννη, ζητώντας ωστόσο δεσμεύσεις και αλλαγή του Συντάγματος από την πΓΔΜ, στο πλαίσιο εκδήλωσε του “κύκλου ιδεών”, think tank που έχει δημιουργήσει ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.