Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ είχε προαναγγείλει συμφωνία για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία εντός 24 ωρών από την ανάληψη των καθηκόντων του κάτι τέτοιο δεν συνέβη και 10 εβδομάδες αργότερα παραμένει ζητούμενο, συνιστώντας τη μεγαλύτερη αποτυχία του μέχρι τώρα.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι σίγουρα λαϊκιστής, βερμπαλιστής και υπεφίαλος και όπως λένε οι άνθρωποί του “τον πρόεδρο πρέπει να τον παίρνετε σοβαρά, όχι τοις μετροιτοίς”. Πως μεταφράζεται όμως αυτό στην πολιτική; Δεν μεταφράζεται, πρόκειται για πρόθεση. Ο Τραμμ, για ρεαλιστής και δεινός διαπραγματευτής αποδεικνύεται μάλλον… αιθεροβάμων. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η απόσταση προθέσεων, λόγων και αποτελεσμάτων του Τραμπ δημιουργεί επικίνδυνες καταστάσεις πολύ μακριά από τα σύνορα των ΗΠΑ.
Στο ζήτημα της Ουκρανίας, η ειρήνη απέχει πολύ ακόμα, ενώ ο πόλεμος είναι η ζοφερή πραγματικότητα. Η εκεχειρία απέχει επίσης, ενώ η συμφωνία αναστολής βομβαρδισμού ενεργειακών υποδομών δεν έχει παράξει ουσιατική πρόοδο στα υπόλοιπα αντικείμενα και κυρίως στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπλεκομένων.
Ο Τραμπ αφού διαπόμπευσε τον Ζελένσκι τον πειθανάγκασε να αποδεχθεί τους όρους του αμερικανικού σχεδίου εκεχειρίας, τους οποίους όμως απορρίπτει ο Πούτιν, ο οποίος διεκδικεί ευρύτερες δεσμεύσεις από ΗΠΑ και Ευρώπη, επιβάλλοντας στον Τραμπ ένα μάλλον… σκληρό reality check.
Η προσπάθεια του προέδρου των ΗΠΑ να φέρει ειρήνη “single-handedly” επιβάλλοντας όρους και σύροντας τους Ευρωπαίους με ωμή δύναμη έχει αποτύχει, παταγωδώς. Παραπλεύρως, όμως πέτυχε την επιτάχυνση του ReArm EU, από το οποίο θα επωφεληθούν -αναπόφευκτα- αμερικανικές εταιρίες, ενισχύοντας τις εξαγωγές. Ταυτόχρονα όμως έπληξε καίρια την εμπιστοσύνη με τους Ευρωπαίους, οι οποίοι έφτασαν στο σημείο να λάβουν μέτρα ασφαλείας κατά της κατασκοπείας καθώς μεταβαίνουν στις ΗΠΑ για εμπορικές διαπραγματεύσεις.
Εξαιρετικές αλλά όχι παραγωγικές οι συζητήσεις με Πούτιν
Στο μεταξύ ξεκίνησαν διαβουλεύσεις με τη Ρωσία, οι οποίες εξελίχθηκαν σε διαπραγματεύσεις, με πρώτο επίτευγμα την αναστολή βο,μβαρδισμών σε ενεργειακές υποδομές. Παρά τις υψηλές προσδοκίες, όμως, δεν έχει επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος σε αυτό το μέτωπο,
Μάλιστα, ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου χαρακτήρισε τις συνομιλίες του με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντίμιρ Πούτιν την περασμένη εβδομάδα ως «συναρπαστικές», δηλώνοντας ότι συζήτησαν βήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και ίσως να ανοίξουν τον δρόμο για επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Στο τέλος μιας συνάντησης σχεδόν πέντε ωρών, ο απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ δήλωσε στο Fox News τη Δευτέρα ότι ο Πούτιν του ζήτησε να εξασφαλιστεί «μια μόνιμη ειρήνη» — μια εξέλιξη που, σύμφωνα με τον Γουίτκοφ, «χρειάστηκε χρόνο για να φτάσουμε ως εκεί».
Η Ρωσία θέλει την Κριμαία και τέσσερις ακόμη περιοχές
Το κλειδί για μια συνολική συμφωνία περιστρέφεται γύρω από «πέντε εδάφη», δήλωσε ο Γουίτκοφ, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Η Ρωσία επιμένει ότι κάθε συμφωνία πρέπει να αναγνωρίζει την κατάληψη ουκρανικών εδαφών από το 2014, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας και μεγάλων περιοχών των περιφερειών Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ.
Η ανανεωμένη διπλωματική προσπάθεια ξεκίνησε αφού ο Τραμπ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία, η οποία μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να αποδεχθεί την πρότασή του για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία ως αφετηρία για ευρύτερες ειρηνευτικές συνομιλίες. Ο πρόεδρος έγραψε την Παρασκευή στην πλατφόρμα Truth Social ότι «η Ρωσία πρέπει να προχωρήσει» για να συμβάλει στην επίτευξη κατάπαυσης του πυρός.
Εκεχειρία και άρση κυρώσεων
«Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσουμε στα βασικά στοιχεία μιας διευθέτησης με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Kommersant που δημοσιεύθηκε την Τρίτη. «Γίνονται συζητήσεις».
Η Ρωσία έχει συνδέσει την προσπάθεια τερματισμού των συγκρούσεων με την άρση κυρώσεων και έχει επίσης απαιτήσει την αναστολή της αποστολής όπλων προς την Ουκρανία ως προϋπόθεση για κατάπαυση του πυρός.
Παρότι ο Πούτιν έχει στο παρελθόν απαιτήσει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ο Γουίτκοφ δήλωσε ότι έθεσε επίσης ζητήματα που σχετίζονται με την βασική αρχή της Συμμαχίας ότι μια επίθεση εναντίον ενός μέλους θεωρείται επίθεση εναντίον όλων.
Για όλα φταίει ο… Ζελένσκι
«Αυτή η ειρηνευτική συμφωνία αφορά τα λεγόμενα πέντε εδάφη, αλλά περιλαμβάνει πολύ περισσότερα», είπε ο Γουίτκοφ. «Πιστεύω ότι ίσως είμαστε στα πρόθυρα μιας εξέλιξης που θα είναι εξαιρετικά σημαντική για ολόκληρο τον κόσμο».
Μετά τις συναντήσεις στην Αγία Πετρούπολη, ο Γουίτκοφ ανέφερε ότι βλέπει «μια δυνατότητα αναμόρφωσης της σχέσης Ρωσίας-Ηνωμένων Πολιτειών μέσα από εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εμπορικές ευκαιρίες, που πιστεύω ότι μπορούν επίσης να φέρουν σταθερότητα στην περιοχή».
Νωρίτερα τη Δευτέρα, ο Τραμπ κατηγόρησε ξανά τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την έναρξη του πολέμου, εν μέσω ερωτημάτων για το ποια πλευρά φέρει την ευθύνη για την αποτυχία επίτευξης κατάπαυσης του πυρός. Οι δηλώσεις του Τραμπ ήρθαν μετά από ουκρανική ανακοίνωση ότι τουλάχιστον 34 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 117 τραυματίστηκαν όταν ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν την πόλη Σούμι το πρωί της Κυριακής των Βαΐων.
Η Ουκρανία «ανταποκρίθηκε θετικά» στις αμερικανικές προτάσεις τον περασμένο μήνα για πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, ενώ η Ρωσία «αρνείται ανοιχτά να σταματήσει τις εχθροπραξίες», δήλωσε ο Ζελένσκι στο βραδινό του διάγγελμα τη Δευτέρα.
«Ο Πούτιν παραμένει προσηλωμένος στη συνέχιση του πολέμου», πρόσθεσε. «Η Ουκρανία δεν ήθελε ποτέ αυτόν τον πόλεμο, ούτε για ένα δευτερόλεπτο».
