Νέες κινήσεις εκτός πλαισίου Τραμπ κάνει η Κίνα διευρύνοντας το μέτωπο του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ και προσπαθώντας να πιέσει άλλες χώρες και παράγοντες με επιρροή να αντιταχθούν στην κλιμάκωση που προωθεί ο Τραμπ, καθώς ήδη έχει πρακτικά παγώσει το εμπόριο με την επιβολή εκατέρωθεν δασμών που υπερβαίνουν το 100%.
Η Κίνα επέβαλε νέους ελέγχους εξαγωγών σε επτά επιπλέον σπάνιες γαίες (REEs), συμπεριλαμβανομένων του υττρίου, του δυσπροσίου και του τερβίου, τα οποία είναι κρίσιμα για σύγχρονες τεχνολογίες όπως οι κινητήρες τζετ και τα ηλεκτρικά οχήματα. Η κίνηση αυτή ακολουθεί την αύξηση των δασμών που επέβαλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στα κινεζικά προϊόντα.
Αν και γνωστή από την Παρασκευή η πρωτοβουλία της Κίνας αναμένεται να υπονομεύει την αμυντική βιομηχανία, κλάδος ο οποίος χρηματιστηριακά είχε αρχίσει να ανατιμάται, καθώς η Ευρώπη ανακοίνωσε τεράστιο εξοπλιστικό πρόγραμμα 150 δισ. σε απάντηση στις πιέσεις Τραμπ για αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Η ένταξη αυτών των στοιχείων στον κατάλογο ελέγχου εξαγωγών διπλής χρήσης της Κίνας εγείρει ανησυχίες για τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Ο εν λόγω κατάλογος δεν συνεπάγεται άμεση απαγόρευση εξαγωγών, αλλά επιτρέπει αυξημένο έλεγχο των αγοραστών, ιδίως όσων συνδέονται με τις στρατιωτικές εφοδιαστικές αλυσίδες των ΗΠΑ.
Αυτό έχει ήδη οδηγήσει σε διακοπή των εξαγωγών γερμανίου και γαλλίου από την Κίνα προς τις ΗΠΑ, πριν από την πλήρη απαγόρευση που τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2024.
Η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ εκτιμά ότι η παγκόσμια παραγωγή υττρίου, ενός από τα μέταλλα που πλέον υπόκεινται σε περιορισμούς εξαγωγών, δεν ξεπερνά τους 20.000 τόνους ετησίως.
Παρά τις μικρές ποσότητές τους, τα εν λόγω μέταλλα είναι πανταχού παρόντα στη σύγχρονη τεχνολογία, γεγονός που αναδεικνύει τον ενδεχόμενο αντίκτυπο των ελέγχων εξαγωγών της Κίνας.
Η κυριαρχία της Κίνας στην αγορά των σπάνιων γαιών παραμένει αδιαμφισβήτητη, καθώς η χώρα ευθύνεται για περίπου το 60% της παγκόσμιας εξορυκτικής παραγωγής. Επιπλέον, κυριαρχεί και στο στάδιο της επεξεργασίας, διαχειριζόμενη περίπου το 90% της παγκόσμιας παραγωγής.
Οι δυτικές χώρες προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις κινεζικές σπάνιες γαίες μέσω ανάπτυξης νέων ορυχείων και έργων ανακύκλωσης. Ωστόσο, αυτές οι πρωτοβουλίες δεν είναι ακόμη σε θέση να ανταγωνιστούν τις κινεζικές παραγωγικές δυνατότητες.
Οι νέοι έλεγχοι εξαγωγών αναμένεται να προκαλέσουν άμεσες διαταραχές στον εφοδιασμό και ενδέχεται να σηματοδοτούν μείωση στις κινεζικές προμήθειες σπάνιων γαιών προς αμυντικές βιομηχανίες στη Δύση.
Παρόλο που η Κίνα διαθέτει και άλλα κρίσιμα μέταλλα τα οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει, η απαγόρευση εξαγωγών σπάνιων γαιών φαίνεται να αποτελεί μια στρατηγική επιλογή που διατηρείται για μελλοντική χρήση, καθώς η εμπορική ένταση με τις ΗΠΑ συνεχίζει να αυξάνεται.
Τον Φεβρουάριο του 2025, η Κίνα επέβαλε περιορισμούς εξαγωγών σε πέντε κρίσιμα μέταλλα, μεταξύ των οποίων το βολφράμιο και το ίνδιο, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για κλάδους όπως η καθαρή ενέργεια και η άμυνα.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Κίνα παρουσίασε επίσης ένα πακέτο αντιμέτρων ως απάντηση στους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ, εντείνοντας περαιτέρω τη σύγκρουση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Όπως αναφέρουν οι New York Times, η Κίνα έχει ήδη αναστείλει, μέχρι νεωτέρας, τις εξαγωγές ενός ευρέος φάσματος κρίσιμων ορυκτών και μαγνητών, απειλώντας όμως έτσι να διαταράξει τις εφοδιαστικές αλυσίδες πολλών βιομηχανιών της Δύσης, μεταξύ αυτών και αμυντικών βιομηχανιών.
Οι σχετικές αποστολές έχουν μπλοκαριστεί σε πολλά κινεζικά λιμάνια, σύμφωνα με τους NY Times, ενώ η κινεζική κυβέρνηση ετοιμάζει επί του παρόντος ένα νέο -ρυθμιστικό αυτών των εξαγωγών- σύστημα το οποίο πρόκειται να παρουσιάσει το προσεχές διάστημα.
Αυτό το επερχόμενο νέο ρυθμιστικό πλαίσιο ωστόσο, εάν και όποτε εφαρμοστεί, θα μπορούσε, για παράδειγμα, να αποκλείει εξ ολοκλήρου τη δυνατότητα κινεζικών εξαγωγών προς συγκεκριμένες βιομηχανίες των ΗΠΑ, όπως λέγεται.
