Σε μια αποκαλυπτική και ωμά ειλικρινή παρέμβαση στο DEF X, ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί σκιαγράφησε με σκληρά λόγια τη στρατηγική των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ απέναντι σε Κίνα και Ευρώπη.
Περιέγραψε μια διπλή πορεία: από τη μία πλευρά την ολοκληρωτική σύγκρουση με την Κίνα, και από την άλλη μια πιεστική, αλλά εφικτή, συμφωνία με την Ευρώπη εντός τεσσάρων εβδομάδων, αρκεί να πληρούνται οι αμερικανικοί όροι.
«Αν η Ευρώπη δεν τα βρει με τις ΗΠΑ, τότε τη γ@μησε», είπε χωρίς περιστροφές ο Ρουμπινί, προειδοποιώντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για το εύρος και τη σοβαρότητα της πίεσης από την Ουάσινγκτον.
Ο Ρουμπινί ανέδειξε την εμπορική σύγκρουση ως πολύπλευρη αναμέτρηση ισχύος, που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλές εμπορικές συμφωνίες. Η Ευρώπη έχει περιορισμένο χρόνο να αποφασίσει αν θα ευθυγραμμιστεί ή θα παραμείνει παγιδευμένη στις εσωτερικές αντιφάσεις της. Οι αγορές, πάντως, έχουν ήδη επιλέξει: επενδύουν στην καινοτομία και αδιαφορούν για τους πολιτικούς θορύβους.
Απαπντώντας σε ερώτηση του Crisis Monitor ο Νουριέλ Ρουμπινί σημείωσε ότι η Ευρώπη δεν εχει μοχλό πίεσης έναντι των ΗΠΑ, είναι αδύναμη γιατί έχει μείνει πίσω στην καινοτομία με αποτέλεσμα να έχει χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Σε ό,τι αφορά στις αποφάσεις των Κεντρικών Τραπεζών προέβλεψε ότι η Fed θα κρατήσει στάση αναμονής, ενώ η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια περισσότερο από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί, φτάνοντας τελικά στο 1,5%.
Αλλαγή στην παγκόσμια τάξη
«Είμαι φυσικά απαισιόδοξος γιατί συντελείται μία αλλαγή στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Οδηγούμαστε σε μία περίοδο παγκόσμιας αστάθειας» ανέφερε χαρακτηριστικά. «Υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι, οι “megathreats” για τις οποίες έγραψα πριν από δύο χρόνια. Όμως το θετικό είναι ότι βρισκόμαστε στο όριο μιας τεχνολογικής επανάστασης, που δεν έχουμε ξαναδεί στην ιστορία». Όπως εξήγησε ο ίδιος, αυτή η επανάσταση θα οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ που θα αγγίξει τις 200 μονάδες βάσης. Από την άλλη, σύμφωνα με τον κ. Roubini, οι επιπτώσεις των δασμών θα οδηγήσουν σε μείωση του ΑΕΠ κατά 50 μονάδες βάσης.
«Η αναλογία είναι 4 προς 1. Το μήνυμά μου είναι μεσοπρόθεσμα ότι η τεχνολογία θα ακυρώσει τους δασμούς», δήλωσε απορρίπτοντας τις προβλέψεις της Wall Street για ύφεση στην αμερικανική οικονομία. Όπως είπε στη συνέχεια, δεν είμαστε αναγκαστικά εκεί, κυρίως αν υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης με τους περισσότερους εμπορικούς εταίρους.
ΗΠΑ–ΕΕ: Ενέργεια, Άμυνα, De-risking και Μετεγκατάσταση
«Η Ευρώπη πρέπει να διαπραγματευτεί μία αποκλιμάκωση. Δεν μου αρέσει η λέξη ανταπόδοση» δήλωσε ο Joaquim Miranda Sarmento, Υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας. Αναγνωρίζοντας ότι ο Trump «έχει ανάγκη να εμφανιστεί ως νικητής», πρότεινε η Ε.Ε. να μειώσει το εμπορικό πλεόνασμα που διατηρεί με τις ΗΠΑ αυξάνοντας την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και ενέργειας από τις ΗΠΑ. «Πιστεύω ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες για να μειωθεί το εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ και μεσοπρόθεσμα να αναπτύξει τη δική της αμυντική βιομηχανία. Η Πορτογαλία εδώ και χρόνια υποστηρίζει ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη του ναυτικού και της αεροπορίας για να ενισχυθεί η αμυντική ικανότητα της Ευρώπης, ενώ μεσοπρόθεσμα δημιουργεί μία ισχυρή αμυντική βιομηχανία». Τέλος, υποστήριξε ότι τα κίνητρα του Trump είναι κυρίως πολιτικά και συνδέονται με τις ανησυχίες που έχει για τη βιομηχανική παραγωγή στις ΗΠΑ και την ασφάλεια της χώρας του.
Το deal, όπως το περιέγραψε, βασίζεται σε τέσσερις άξονες:
- Εισαγωγές αμερικανικού LNG
- Αμυντικές αγορές από την Ευρώπη
- Απο-εξάρτηση από την Κίνα σε αυτοκινητοβιομηχανία και τεχνολογία
- “Μετανάστευση” ενεργοβόρων βιομηχανιών στην Αμερική, όπου η ενέργεια είναι φθηνότερη
Ακόμα και μετά από μια τέτοια συμφωνία, «ο Τραμπ θα επιβάλει 10% δασμό για να το πουλήσει ως ‘την καλύτερη συμφωνία στον κόσμο’». Ωστόσο, αυτός ο δασμός είναι ουσιαστικά αντισταθμίσιμος μέσω της υποτίμησης του ευρώ, δίνοντας πολιτικό αφήγημα στον Τραμπ και διατηρώντας την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής μεταποίησης.
Ο Ντράγκι και οι «εσωτερικοί δασμοί» της Ευρώπης
Ο Ρουμπινί επικαλέστηκε την πρόσφατη παρέμβαση του Μάριο Ντράγκι στους Financial Times, υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα της Ευρώπης είναι εσωτερικό και όχι οι εξωτερικές εμπορικές πιέσεις. Σύμφωνα με τον Ντράγκι:
«Η κατακερματισμένη ενιαία αγορά της ΕΕ ισοδυναμεί με δασμό 45% στα αγαθά και 110% στις υπηρεσίες.» – Mario Draghi, FT
Αυτοί οι φραγμοί, τόνισε ο Ρουμπινί, είναι πιο επιζήμιοι από οποιονδήποτε αμερικανικό δασμό και αν η Ευρώπη δεν τους μειώσει, η όποια εξωτερική συμφωνία δεν θα έχει αναπτυξιακό αποτέλεσμα.
Η σύγκρουση ΗΠΑ – Κίνας θα έχει τραβήξει
Η άλλη πλευρά της ανάλυσης του Ρουμπινί ήταν η σφοδρότερη: η γεωπολιτική και γεωοικονομική σύγκρουση ΗΠΑ–Κίνας. Όπως είπε:
«Ο Τραμπ δεν περιορίζεται στους δασμούς. Πρόκειται για πλήρη επίθεση σε οικονομικό, τεχνολογικό και στρατιωτικό επίπεδο».
Ωστόσο, «αυτή η σύγκρουση, όσο μακροχρόνια και αν είναι, θα καταλήξει αναγκαστικά σε συμφωνία», είπε, προσθέτοντας ότι η Κίνα «έχει τα μέσα να αντέξει την πρώτη φάση, αλλά πρέπει να αλλάξει μοντέλο: έχει πολλά χρήματα στις τράπεζες και πρέπει να αρχίσει να καταναλώνει, όχι μόνο να παράγει».
Προειδοποίησε ότι αν κλιμακωθεί περαιτέρω η σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας, τότε οι δύο οικονομίες θα γνωρίσουν επιβράδυνση της ανάπτυξης, γεγονός που θα έχει παγκόσμιες επιπτώσεις. Αναφερόμενος στην πολιτική της Κίνας σημείωσε ότι δημιουργεί προβλήματα όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και σε μεγάλο μέρος του παγκόσμιου Νότου και σε χώρες όπως η Ινδία, η Νότια Αφρική και η Βραζιλία που διαμαρτύρονται για τις πρακτικές dumping που ακολουθεί το Πεκίνο. «Η Κίνα πρέπει να πάρει στα σοβαρά αυτές τις ανησυχίες και να καταλάβει ότι πρέπει να καταναλώνει περισσότερο και να αποταμιεύσει λιγότερο» τόνισε, συμπληρώνοντας ότι «Αυτές οι ανισορροπίες γίνονται πρόβλημα για όλο τον κόσμο και η Κίνα δεν το έχει καταλάβει ακόμα».
Την ανάγκη συνεργασίας ΗΠΑ-Κίνας όχι μόνο στον οικονομικό τομέα αλλά σε όλα τα θέματα που απασχολούν την παγκόσμια κοινότητα υπογράμμισε ο Henry Huiyao Wang, Ιδρυτής και Πρόεδρος του Κέντρου για την Κίνα και την Παγκοσμιοποίηση (CCG) – Πρώην Σύμβουλος του Κρατικού Συμβουλίου της Κίνας. «Είναι λάθος αυτός ο πόλεμος του Προέδρου Trump ενάντια σε όλους, διαταράσσει το παγκόσμιο σύστημα» ανέφερε, προσθέτοντας ότι «Ο κόσμος χρειάζεται η Κίνα και οι ΗΠΑ να δουλέψουν μαζί. Αν θέλει ο Πρόεδρος Trump να μείνει στην ιστορία ως ένας ηγέτης που προάγει την ειρήνη χρειάζεται τη βοήθεια της Κίνας. Είναι ανόητο οι δυο μεγαλύτερες οικονομίες να μαλώνουν χωρίς λόγο και να συμπεριφέρονται σαν μικρά παιδιά». Ανέφερε επίσης ότι καθώς η Κίνα βελτιώνει τις σχέσεις της με χώρες όπως η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, «οδηγούμαστε στο επόμενο στάδιο της παγκοσμιοποίησης».
Οι bond vigilantes μπορούν να χαλιναγωγήσουν τον Τραμπ
Σε πρόσφατη παρέμβασή του στο Raisina Dialogue 2025, ο Ρουμπινί έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τους «bond vigilantes» που, όπως είπε, θα επιβάλουν πειθαρχία στις ΗΠΑ μέσω της αύξησης των αποδόσεων στα ομόλογα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό και ύφεση.
Στο Bloomberg, σχολιάζοντας την πορεία των αγορών, τόνισε πως ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα θα κλιμακωθεί και θα συνεχίσει να επιβαρύνει τις αγορές, ενώ υπογράμμισε ότι οι πολιτικές Τραμπ, Σι και Πάουελ βρίσκονται σε τροχιά σύγκρουσης.
Οι αγορές αγνοούν τους δασμούς – Ποντάρουν στην ΤΝ
Κλείνοντας την τοποθέτησή του στο DEF X, ο Ρουμπινί υπενθύμισε πως οι αγορές έχουν άλλη λογική:
«Οι εταιρίες δεν νοιάζονται για τον εμπορικό πόλεμο. Δεν μπορούν να μην επενδύσουν στην Τεχνητή Νοημοσύνη και στην τεχνολογία. Αυτό υπερβαίνει τους δασμούς και δημιουργεί θετικές παράπλευρες επιδράσεις στην οικονομία.»
Την κατάσταση συνόψισε σκωπτικά αλλά εύστοχα:
«Ακόμα και ο Μίκι Μάους να κυβερνήσει τις ΗΠΑ, το επιχειρηματικό κατεστημένο υπερβαίνει τις πολιτικές. Το σύστημα έχει δική του λογική.»
