Ενθαρρυντικός για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2025 ήταν ο Γιάννης Στουρνάρας στην ομιλία του στην Γενική Συνέλευση της Τράπεζας της Ελλάδος, σημειώνοντας όμως την ανάγκη επιτάχυνσης των μεταρρυθμίσεων ιδιαίτερα στη Δικαιοσύνη.
Αν και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αναγνώρισε τις ευρείες επιπτώσεις της αναθεώρησης του διεθνούς status quo του Εμπορίου ως απόρροια των πολιτικών του Ντόναλντ Τραμπ, εν τούτοις επανέλαβε τη θέση του ότι οι επιπτώσεις θα είναι άμεσα περιορισμένες και έμμεσα ελεγχόμενες.
Εστιάζοντας στα διαρθρώτικά προβλήματα αναφέρθηκε στο gap ανταγωνιστικότητας που επιδεινώθηκε και στις μεταρρυθμίσεις που έχουν ακόμη υλοποιηθεί ιδιαίτερα στη Δικαιοσύνη.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Στουρνάρα, για την Ελλάδα η απάντηση βρίσκεται στην αξιόπιστη δημοσιονομική πολιτική, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και τις μεταρρυθμίσεις, τόνισε, συμπληρώνοντας ότι είναι δύσκολη η ποσοτικοποίηση του κόστους ενός εμπορικού πολέμου.
Όπως εξήγησε, οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και μεγάλων εμπορικών εταίρων οδηγούν σε κάμψη της εμπιστοσύνης και επιδείνωση του επενδυτικού κλίματος και επηρεάζουν αρνητικά τις εξαγωγές, την κατανάλωση και τις επιχειρηματικές προοπτικές διεθνώς.
Στην έκθεση της ΤτE επισημαίνεται ότι από το 2019 και μετά οι επενδύσεις στην Ελλάδα έχουν σημειώσει ισχυρή άνοδο, καλύπτοντας μέρος του σημαντικού επενδυτικού κενού που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους. Ο ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου σε πραγματικούς όρους αυξήθηκε συνολικά κατά περίπου 60% το 2024 έναντι του 2019, ενώ αντίθετα στη ζώνη του ευρώ κατέγραψε οριακή μείωση (-0,4%).
Ανάλυση της ομιλίας
Η ομιλία του Διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, συγκροτεί μια πολύπλευρη τοποθέτηση με υψηλό πολιτικοοικονομικό και θεσμικό συμβολισμό. Εμπεριέχει τρεις βασικούς άξονες:
- Παγκόσμια γεωοικονομική ανατροπή και προειδοποίηση για επιβράδυνση
- Αποτίμηση της πορείας της ελληνικής οικονομίας
- Στρατηγικές προκλήσεις και προτάσεις πολιτικής
Γεωοικονομικός αναθεωριτισμός
Κύριο Μήνυμα:
Η στροφή των ΗΠΑ προς εμπορικό προστατευτισμό αποτελεί καταλυτικό παράγοντα παγκόσμιας επιβράδυνσης.
Αποδέκτες:
- Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και θεσμοί ΕΕ: Προετοιμασία για εξωγενείς πιέσεις και ανάγκη για κοινές απαντήσεις.
- Ελληνική κυβέρνηση και επιχειρηματικός κόσμος: Έμμεσες, πλην δυνητικά σοβαρές, επιπτώσεις για την Ελλάδα λόγω εξαγωγικού χαρακτήρα και τουριστικής εξάρτησης.
- Διεθνείς επενδυτές: Ανακοίνωση υψηλής μεταβλητότητας στο εξωτερικό περιβάλλον.
Αποτίμηση
Θετικά Μηνύματα:
- Επενδυτικό Μπουμ: +60% αύξηση παγίων από το 2019, έναντι στασιμότητας στην Ευρωζώνη.
- Πρωτογενή Πλεονάσματα χωρίς Λιτότητα: Πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για το 2024.
- Δραστική Μείωση Δημόσιου Χρέους: Πτώση >50 μονάδων ΑΕΠ σε 4 χρόνια.
Αρνητικές ή Προειδοποιητικές Επισημάνσεις:
- Ανεπαρκής διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα: Επιμονή χαμηλής βαθμολογίας σε ψηφιοποίηση, καινοτομία, διοικητική αποτελεσματικότητα.
- Επιδείνωση κόστους εργασίας και ισοζυγίου: Μικρή αύξηση κόστους ανά μονάδα προϊόντος και έλλειμμα ΙΤΣ στο 5,7% του ΑΕΠ.
Αποδέκτες:
- Αγορά και επενδυτές: Σαφής επιβεβαίωση της δημοσιονομικής φερεγγυότητας και ελκυστικότητας της χώρας.
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή & ΔΝΤ: Τεκμηριωμένη πίεση υπέρ μεγαλύτερων βαθμών δημοσιονομικής ευελιξίας.
- Κυβέρνηση: Συστάσεις για συνέχιση μεταρρυθμίσεων και θεσμικής αναβάθμισης.
Προτάσεις πολιτικής και διαρθρωτικά
Κρίσιμα Σημεία:
- Ανάγκη ενίσχυσης κράτους δικαίου, δικαστικής αποδοτικότητας και διοικητικής λειτουργίας: Σαφής υπαινιγμός για περιορισμένη πρόοδο σε κρίσιμους τομείς θεσμών.
- Στήριξη μελλοντικής ανάπτυξης μέσω Επενδύσεων: Ιδιωτικές επενδύσεις +6% το 2025, στηριζόμενες από NGEU και ρευστό τραπεζικό σύστημα.
Αποδέκτες:
- Πολιτική ηγεσία και Δημόσια Διοίκηση: Σαφή προειδοποίηση ότι τα εντυπωσιακά μακροοικονομικά επιτεύγματα ενδέχεται να υπονομευθούν από “θεσμική υστέρηση”.
- Ανεξάρτητες Αρχές και Δικαιοσύνη: Έμμεση, αλλά σαφής, πίεση για ταχύτερη μεταρρύθμιση.
- Επενδυτές: Έκκληση για αξιοποίηση θεσμικής σταθερότητας – υπονοούμενη ευκαιρία αλλά και όριο ταβανιού χωρίς βαθιές αλλαγές.
Προβλέψεις 2025: Ισορροπημένη αισιοδοξία
- Ανάπτυξη +2,3% με αιχμή ιδιωτική κατανάλωση, επενδύσεις και εξαγωγές.
- Σταθερό δημοσιονομικό πλεόνασμα (2,6%) με έλλειμμα πολύ χαμηλότερο του ορίου ΕΕ (0,4%).
- Οριακή βελτίωση Ισοζυγίου λόγω ανόδου τουρισμού, ναυτιλίας, χαμηλότερων τόκων.
- Αποκλιμάκωση δημόσιου χρέους στο 144,4% ΑΕΠ.
- Συγκράτηση πληθωρισμού με ανθεκτικότητα του πυρήνα (core) στο 3,6%.
Ο Γιάννης Στουρνάρας, στέλνει προειδοποιήσεις για τον γεωοικονομικό κίνδυνο και προετοιμάζει θεσμούς και κοινωνία για περιβάλλον υψηλής αβεβαιότητας. Πιστοποιεί τις επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας με αξιοπιστία και τεχνική ακρίβεια.
Ασκεί τεκμηριωμένη πίεση για μεταρρυθμίσεις σε θεσμούς και διοίκηση, αναδεικνύοντας ότι η μακροοικονομική πρόοδος μπορεί να αποδειχθεί εύθραυστη χωρίς θεσμικό βάθος. Υπογραμμίζει επενδυτικές ευκαιρίες, καλώντας για συνέχιση της μετριοπαθούς δημοσιονομικής πολιτικής και ορθολογική αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων.
