Δυναμική γεωπολιτικών και γωοικονομικών ανακατατάξεων διακρίνει σε διεθνές επίπεδο η Πειραιώς, προβλέποντας περίοδο αβεβαιότητας, αλλά προσεκτικά βήματα από τις κεντρικές τράπεζες, ενώ η ανάλυση υποστηρίζει ότι η ΕΚΤ δεν θα βιαστεί να μειώσει τα επιτόκια.
Από αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οικονομική αβεβαιότητα και συνεχιζόμενες μεταβολές στις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών χαρακτηρίζεται το παγκόσμιο οικονομικό τοπίο, όπως επισημαίνει στο σημερινό Global Macro Trends Report – March 2025 η Πειραιώς.
Ο νέος εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ, οι επιπτώσεις των δασμών στην παγκόσμια αγορά, η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ευρώπη και η σταθεροποίηση της Κίνας διαμορφώνουν ένα περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες.
Δεδομένου ότι οι παραδοσιακά στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ βλέπουν ότι δεν μπορούν, στον ίδιο τουλάχιστον βαθμό με πριν, να στηρίζονται πλέον σε αυτές για την άμυνα και τις εξαγωγές τους, υποχρεωτικά θα τους οδηγήσουν να αναζητήσουν λύσεις, μεταξύ των οποίων και η εξέταση της μεγαλύτερης συνεργασίας μεταξύ τους χωρίς τις ΗΠΑ. Από την άλλη, θετικά επιδρά ο ενεργότερος ρόλος των ΗΠΑ προς την κατεύθυνση της ειρήνευσης τόσο στη Μέση Ανατολή, όσο και στον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο.
Οι επενδυτές και οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε μια περίοδο αβεβαιότητας, όπου οι γεωπολιτικές εξελίξεις διαμορφώνουν νέες ισορροπίες. Ο συνδυασμός εμπορικών πολέμων, επιβράδυνσης στην Ευρώπη και σταθερότητας στην Κίνα απαιτεί συνεχή παρακολούθηση των οικονομικών δεικτών και των πολιτικών εξελίξεων. Οι στρατηγικές προσαρμογές θα είναι κρίσιμες για τη διαχείριση κινδύνων και την αξιοποίηση ευκαιριών.
Εμπορικός Πόλεμος & Επιπτώσεις
Παρά τις αλλεπάλληλες ανατροπές της τελευταίας στιγμής, η εκκίνηση του εμπορικού πολέμου από πλευράς ΗΠΑ είναι πλέον γεγονός. Μέχρι στιγμής, η Αμερική έχει επιβάλει δασμούς 25% στον Καναδά και το Μεξικό, αν και έχουν δοθεί κάποιες εξαιρέσεις και χρονικές καθυστερήσεις στην επιβολή τους σε συγκεκριμένους τομείς. Επιπλέον, έχουν επιβληθεί δασμοί 20% στην Κίνα, πάνω από τους ήδη υπάρχοντες δασμούς για τα κινεζικά προϊόντα, καθώς και δασμοί 25% στις παγκόσμιες εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα και στα εισαγόμενα αυτοκίνητα.
Η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή λόγω των αναπάντητων ερωτημάτων σχετικά με τους επόμενους πιθανούς στόχους και την χρονική διάρκεια εφαρμογής τους, καθώς και ποιες χώρες θα απαντήσουν και σε ποιο βαθμό. Αναπόφευκτα, οι εξελίξεις αυτές έχουν και πολιτικές προεκτάσεις, καθώς διαμορφώνουν κλίμα δομικών αλλαγών στο διεθνές σύστημα.
- Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει δασμούς 25% στον Καναδά, το Μεξικό και τα εισαγόμενα αυτοκίνητα, καθώς και 20% επιπλέον στην Κίνα.
- Η αβεβαιότητα σχετικά με την απάντηση άλλων κρατών παραμένει υψηλή, αυξάνοντας τον κίνδυνο αλυσιδωτών επιπτώσεων στις αγορές.
- Οι γεωπολιτικές εντάσεις δημιουργούν ανασφάλεια για τις διεθνείς επενδύσεις και την πορεία του εμπορίου.
Οικονομική Επιβράδυνση στις ΗΠΑ
Στις ΗΠΑ, έχει αυξηθεί η ανησυχία ότι οι δασμοί και η υψηλή αβεβαιότητα για τις οικονομικές συνθήκες στο προσεχές μέλλον θα επηρεάσουν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, αρνητικά τη ζήτηση και θα ωθήσουν ανοδικά τον πληθωρισμό.
Ως αποτέλεσμα, έχει αυξηθεί σημαντικά η πιθανότητα έντονης συγκράτησης του ρυθμού ανάπτυξης, χωρίς πλέον να μπορεί να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο συρρίκνωσης σε κάποιο/α από τα επόμενα τρίμηνα.
Ωστόσο, προς το παρόν, τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία παραμένουν γενικά καλά παρά την πτωτική εξέλιξη των πρόδρομων δεικτών, με τον πληθωρισμό να παραμένει υψηλότερα από τον στόχο της Fed και τις συνθήκες στην αγορά εργασίας να διατηρούνται αρκετά καλές. Έτσι:
- Παρά την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας, η αμερικανική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξημένο πληθωρισμό.
- Οι αποδόσεις των ομολόγων δείχνουν πιθανότητα επιβράδυνσης, με τις προβλέψεις για μείωση των επιτοκίων να αναπροσαρμόζονται.
- Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η πιθανότητα ύφεσης μέσα στους επόμενους μήνες έχει αυξηθεί σημαντικά.
Ευρωζώνη: Προκλήσεις & Πολιτικές Αντιδράσεις
Στην Ευρωζώνη η οικονομία κατά το δ΄ τρίμηνο αναπτύχθηκε με ελαφρά υψηλότερο ρυθμό από ό,τι είχε εκτιμηθεί προηγουμένως (σε τριμηνιαία βάση, 0,2% έναντι 0,1%) και συνολικά το 2024 κατά 0,9%. Ωστόσο, η αρνητική επίδραση από τους αμερικανικούς δασμούς και η ανάγκη επανεξοπλισμού της διαμορφώνουν ένα νέο πλαίσιο προκλήσεων σε επίπεδο τόσο πολιτικό, όσο και επιχειρηματικό.
Ενδεικτική είναι η πρόταση του νέου, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, καγκελάριου της Γερμανίας για εξαίρεση από τον υπολογισμό του δημόσιου ελλείμματος/χρέους μέρους των αμυντικών δαπανών και ενός νέου ταμείου €500 δισ. για νέες υποδομές σε βάθος χρόνου στη Γερμανία.
Ταυτόχρονα, παρόμοια εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες συζητείται και σε επίπεδο Ε.Ε., αν και εδώ το υψηλό δημοσιονομικό χρέος αρκετών κρατών δρα ανασταλτικά στη δυνατότητα μεγάλης αύξησης αυτών.
Στο πλαίσιο αυτό η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει ακόμα πιο προσεκτικά στη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο προσωρινής παύσης στην πορεία μείωσης των βασικών επιτοκίων της.
Συνοπτικά:
- Η ανάπτυξη της Ευρωζώνης ήταν οριακά θετική στο 0,9% το 2024.
- Η πρόταση για δημιουργία ταμείου €500 δισ. για επενδύσεις σε υποδομές και άμυνα στη Γερμανία δείχνει τη νέα οικονομική στρατηγική της Ε.Ε.
- Η ΕΚΤ αναμένεται να κινηθεί προσεκτικά στη νομισματική της πολιτική, πιθανώς καθυστερώντας μειώσεις επιτοκίων.
Κίνα: Σταθερότητα με Μηδενικό Πληθωρισμό
Στην Κίνα, η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να αναπτύσσεται με ισχυρό, αν και κάπως πιο συγκρατημένο ρυθμό σε μια περίοδο σχεδόν μηδενικού πληθωρισμού. Η πολύ περιορισμένη αντίδραση της Κίνας στην επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ εκτιμάται ότι αφήνει σημαντικό περιθώριο για διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών.
- Παρά τη συγκρατημένη ανάπτυξη, η Κίνα διατηρεί σταθερή οικονομική δραστηριότητα.
- Η περιορισμένη αντίδραση της Κίνας στους νέους δασμούς των ΗΠΑ δημιουργεί χώρο για μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
- Οι κινεζικές πολιτικές στήριξης της ανάπτυξης θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις παγκόσμιες αγορές.
