Στις αγορές καταγράφεται η ισχυρότερη διεθνής αντίδραση απέναντι στη σύλληψη και προφυλάκιση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου στην Τουρκία, με τη λίρα να υποχωρεί σε νέα ιστορικά χαμηλά και το Χρηματιστήριο να επιχειρεί να ανακάμψει μετά από βουτιά 16,6% την προηγούμενη εβδομάδα και αφού επιβλήθηκε απαγόρευση στου short selling.
Βουτιά σε νέα ιστορικά χαμηλά κάνει η Τουρκική Λίρα, καθώς οι κινήσεις Ερντογάν στο εσωτερικό επαναφέρουν την αβεβαιότητα, παρά το χαμηλό προφίλ των διεθνών αντιδράσεων.
Η τουρκική λίρα διεύρυνε τις απώλειες, υποχωρώντας σε νέα ιστορικά χαμηλά, διαπραγματευόμενη πάνω από τις 37 ανά δολάριο ΗΠΑ, καθώς η πολιτική αναταραχή στην Τουρκία εντάθηκε.
Το πλαίσιο
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, ένας από τους πιο προβεβλημένους πολιτικούς της χώρας και κύριος αντίπαλος του προέδρου Ερντογάν, συνελήφθη επίσημα και καταδικάστηκε σε φυλάκιση για κατηγορίες διαφθοράς. Η σύλληψή του την περασμένη εβδομάδα, μαζί με την ανάκληση του πανεπιστημιακού του διπλώματος, αναμένεται να τον αποκλείσει από την υποψηφιότητα απέναντι στον Ερντογάν στις επερχόμενες εκλογές, προκαλώντας ευρείες διαδηλώσεις και απότομη πτώση στις τουρκικές επενδύσεις.
Ο Ιμάμογλου είχε ετοιμαστεί να εξασφαλίσει το χρίσμα του υποψήφιου Προέδρου για το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), την κύρια αντιπολιτευτική ομάδα. Σε μια προσπάθεια να σταθεροποιήσει τις αγορές, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αύξησε το βασικό επιτόκιο δανεισμού διανυκτέρευσης κατά 200 μονάδες βάσης στο 46% κατά τη διάρκεια μιας έκτακτης συνεδρίασης την περασμένη εβδομάδα και έχει προχωρήσει σε συνεργασία με τις κορυφαίες τράπεζες της χώρας σε περαιτέρω προσπάθειες για να περιορίσει τις επιπτώσεις.
Η αντίδραση των αγορών
Οι χρηματοοικονομικές αγορές της Τουρκίας βιώνουν μία από τις πιο ταραχώδεις περιόδους των τελευταίων ετών, καθώς η πολιτική αστάθεια και οι επιθετικές ρυθμιστικές παρεμβάσεις έχουν διαμορφώσει περιβάλλον έντονων διακυμάνσεων.
Αν και οι άμεσες ενέργειες της κυβέρνησης έχουν προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, η συνεχιζόμενη πολιτική κρίση και η πιθανότητα περαιτέρω διεθνούς αντίδρασης μπορεί να συνεχίσουν να ασκούν πιέσεις στα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία. Η ανταπόκριση της αγοράς τις επόμενες εβδομάδες θα εξαρτηθεί κυρίως από την εξέλιξη της πολιτικής κατάστασης και το κατά πόσο η εμπιστοσύνη των επενδυτών θα μπορέσει να αποκατασταθεί.
Παρά την προσπάθεια σταθεροποίησης της αγοράς και εξωραϊσμού των επιπτώσεων από τις πολιτικές Ερντογάν, η προσπάθεια ανάκαμψης στο Χρηματιστήριο είναι μετριοπαθής, με τον Borsa Instanbul να ενισχύεται κατά 3,1% σήμερα, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να δείξουν ψυχραιμία, ελλείψη εργαλείων αντιστάθμισης κινδύνων.
Βουτιά στην Άβυσσο
Ο δείκτης αναφοράς του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης (BIST 100) υπέστη καταστροφική εβδομαδιαία πτώση 16,6%, σηματοδοτώντας τη χειρότερη απόδοση από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του Οκτωβρίου 2008. Ο τραπεζικός δείκτης δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα, σημειώνοντας πτώση άνω του 26%, καθώς οι επενδυτές φοβούνται τις ευρύτερες οικονομικές συνέπειες της πολιτικής αναταραχής.
Η σύλληψη του Ιμάμογλου, μαζί με την ανάκληση του πανεπιστημιακού του διπλώματος, θεωρείται ευρέως ως πολιτικά υποκινούμενη κίνηση με στόχο την αποτροπή της υποψηφιότητάς του απέναντι στον Πρόεδρο Ερντογάν στις επικείμενες εκλογές. Οι συνεχείς διαμαρτυρίες, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς, έχουν αυξήσει την ανησυχία των αγορών.
Αντίδραση της κυβέρνησης
Σε μια προσπάθεια σταθεροποίησης της αγοράς, το Συμβούλιο Κεφαλαιαγοράς της Τουρκίας (CMB) ανακοίνωσε σειρά μέτρων:
- Απαγόρευση του short-selling σε όλες τις μετοχές, επεκτείνοντας τους προηγούμενους περιορισμούς που αφορούσαν μόνο τις 50 κορυφαίες εταιρίες.
- Χαλάρωση των κανονισμών επαναγοράς μετοχών, επιτρέποντας στις εταιρίες να επαναγοράζουν μετοχές σε τιμές υψηλότερες από την τελευταία τιμή κλεισίματος.
- Μείωση του ελάχιστου ποσοστού προστασίας κεφαλαίου για διαπραγμάτευση περιθωρίου, από 35% σε 20%.
Επιπλέον, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας παρενέβη με:
- Αύξηση του βασικού επιτοκίου δανεισμού διανυκτέρευσης κατά 200 μονάδες βάσης, ανεβάζοντάς το στο 46%, κατά τη διάρκεια έκτακτης συνεδρίασης την περασμένη εβδομάδα.
- Συνεργασία με μεγάλους δανειστές για να αποτραπεί μια ευρύτερη οικονομική κρίση.
Προοπτικές & Αξιολόγηση Κινδύνων
- Σενάρια Βραχυπρόθεσμης Εξέλιξης:
- Αν η κυβέρνηση λάβει περαιτέρω περιοριστικά μέτρα ή αποκαταστήσει τη σταθερότητα μέσω πολιτικών διαπραγματεύσεων, η αγορά ενδέχεται να ανακάμψει μεσοπρόθεσμα.
- Αντίθετα, εάν η πολιτική αστάθεια συνεχιστεί ή κλιμακωθεί, οι τιμές των μετοχών είναι πιθανό να καταγράψουν περαιτέρω απώλειες.
- Σενάρια Μεσοπρόθεσμης & Μακροπρόθεσμης Εξέλιξης:
- Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών απαιτεί σαφή πολιτική και οικονομική σταθερότητα.
- Οι διεθνείς αντιδράσεις και οι πιέσεις από τους ξένους επενδυτές μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την αξιοπιστία των τουρκικών επενδύσεων.
- Αξιολόγηση Κινδύνων:
- Πολιτικός Κίνδυνος: Η συνεχιζόμενη κρίση ενδέχεται να οδηγήσει σε μακροχρόνια αστάθεια. Οι εκλογές απέχουν δύο χρόνια, ωστόσο η αντιπολίτευση ζητάσ πρόωρες εκλογες μετά τη σύλληψη Ιμάμογλου. Μέχρι στιγμής, η στάση της διεθνούς κοινότητας είναι risk-off factor καθώς είναι μετριπαθής έως ανύπαρκτη.
- Κίνδυνος Ρευστότητας: Οι περιορισμοί στην αγορά ενδέχεται να μειώσουν τη ρευστότητα και να ενισχύσουν τη μεταβλητότητα των τιμών.
- Κίνδυνος Συναλλαγματικής Ισοτιμίας: Η αποδυνάμωση της τουρκικής λίρας θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω τις συνθήκες για τις τουρκικές επιχειρήσεις και τις ξένες επενδύσεις.
