Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι σκοπεύει να μιλήσει με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν την Τρίτη και να συζητήσει για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, μετά από θετικές συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων στη Μόσχα.
Ο Τραμπ προσπαθεί να κερδίσει την υποστήριξη του Πούτιν για μια πρόταση κατάπαυσης του πυρός διάρκειας 30 ημερών, την οποία αποδέχτηκε η Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι δύο πλευρές συνέχισαν τις αεροπορικές επιθέσεις κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και η Ρωσία πλησίαζε να εκδιώξει τις ουκρανικές δυνάμεις από το έδαφος που κατείχαν για μήνες στη δυτική περιοχή του Κουρσκ στη Ρωσία.
Το Κρεμλίνο δήλωσε την Παρασκευή ότι ο Πούτιν έστειλε στον Τραμπ μήνυμα για το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός μέσω του Αμερικανού επιτετραμμένου Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος πραγματοποίησε συνομιλίες στη Μόσχα, εκφράζοντας “συγκρατημένη αισιοδοξία” ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία για τον τερματισμό της τριετούς σύγκρουσης.
Σε ξεχωριστές εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές της Κυριακής στις ΗΠΑ, ο Γουίτκοφ, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικ Γουάλτς, τόνισαν ότι υπάρχουν ακόμη προκλήσεις που πρέπει να επιλυθούν πριν η Ρωσία συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, πόσο μάλλον σε μια τελική ειρηνική λύση στον πόλεμο.
Όταν ρωτήθηκε στην εκπομπή ABC αν οι ΗΠΑ θα αποδεχθούν μια ειρηνική συμφωνία στην οποία η Ρωσία θα επιτρέπεται να κρατήσει τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας που έχει καταλάβει, ο Γουάλτς απάντησε: “Θα διώξουμε κάθε Ρώσο από κάθε εκατοστό ουκρανικού εδάφους;” Πρόσθεσε ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να στηρίζονται στην “πραγματικότητα.”
Ο Ρούμπιο είπε στο CBS ότι μια τελική ειρηνική συμφωνία θα “περιλάμβανε πολλή σκληρή δουλειά, παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές, τη Ρωσία και την Ουκρανία,” και ότι θα ήταν δύσκολο να αρχίσουν αυτές οι διαπραγματεύσεις “όσο συνεχίζουν να πυροβολούν ο ένας τον άλλον.”
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Παρασκευή ότι βλέπει μια καλή ευκαιρία να τερματιστεί ο ρωσικός πόλεμος, αφού το Κίεβο αποδέχτηκε την πρόταση των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει το Reuters, ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η κυριαρχία της χώρας του δεν είναι διαπραγματεύσιμη και ότι η Ρωσία πρέπει να παραδώσει τα εδάφη που έχει καταλάβει. Η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία το 2014 και τώρα ελέγχει τα περισσότερα από τέσσερα ανατολικά ουκρανικά εδάφη από τότε που εισέβαλε στη χώρα το 2022.
Τι θα ζητήσει η Ρωσία
Η Ρωσία θα ζητήσει αδιάσειστες εγγυήσεις σε οποιαδήποτε ειρηνική συμφωνία, ότι τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ θα αποκλείσουν την Ουκρανία από την ένταξη και ότι η Ουκρανία θα παραμείνει ουδέτερη, δήλωσε Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών σε δηλώσεις που δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα.
Σε εκτενή συνέντευξή του στον ρωσικό μέσο ενημέρωσης Izvestia, που δεν αναφερόταν στην πρόταση κατάπαυσης του πυρός, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Αλέξανδρος Γκρουσκό δήλωσε ότι οποιαδήποτε μακροχρόνια ειρηνική συμφωνία για την Ουκρανία πρέπει να ικανοποιεί τις απαιτήσεις της Μόσχας.
“Θα απαιτήσουμε να γίνουν εγγυήσεις ασφάλειας αδιάσειστες μέρος αυτής της συμφωνίας,” ανέφερε το Izvestia επικαλούμενο τον Γκρουσκό.
“Μέρος αυτών των εγγυήσεων θα πρέπει να είναι το ουδέτερο καθεστώς της Ουκρανίας, η άρνηση των χωρών του ΝΑΤΟ να την αποδεχτούν στην συμμαχία.”
Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι η στρατιωτική του επέμβαση στην Ουκρανία ήταν επειδή η επεκτατική πολιτική του ΝΑΤΟ απειλούσε την ασφάλεια της Ρωσίας. Ζητά να εγκαταλείψει η Ουκρανία τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ, να διατηρήσει η Ρωσία τον έλεγχο σε όλα τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη και να περιοριστεί το μέγεθος του ουκρανικού στρατού. Επίσης, ζητά την άρση των δυτικών κυρώσεων και τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία, κάτι που το Κίεβο θεωρεί πρόωρο όσο είναι σε ισχύ η στρατιωτική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο Τραμπ, ο οποίος έχει ανατρέψει την αμερικανική πολιτική πλησιάζοντας τη Μόσχα, έχει περιγράψει την Ουκρανία ως πιο δύσκολη για συνεργασία από τη Ρωσία. Είχε μια εκρηκτική συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον περασμένο μήνα, η οποία τελείωσε με τον Ουκρανό ηγέτη να αποχωρεί από τον Λευκό Οίκο νωρίς.
Ωστόσο, η αποδοχή της πρότασης κατάπαυσης του πυρός από την Ουκρανία έχει βάλει τώρα το βάρος στη Ρωσία να αποδεχτεί τις απαιτήσεις του Τραμπ και θα δοκιμάσει την πιο θετική στάση του Αμερικανού προέδρου απέναντι στον Πούτιν.
Οι θέσεις ΕΕ, Βρετανίας και Τουρκίας
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας στην Ευρώπη και τη Βρετανία δήλωσαν ότι οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός και τελική ειρηνική συμφωνία πρέπει να διαπραγματευτούν με την Ουκρανία να συμμετέχει στις συνομιλίες.
Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε το Σάββατο ότι οι δυτικοί σύμμαχοι εκτός των ΗΠΑ εντείνουν τις προετοιμασίες για να στηρίξουν την Ουκρανία σε περίπτωση συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με τη Ρωσία, με τους υπεύθυνους άμυνας να ετοιμάζουν “σχέδια ενίσχυσης” την επόμενη εβδομάδα.
Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν δηλώσει και οι δύο ότι είναι έτοιμες να στείλουν ειρηνευτικές δυνάμεις για να παρακολουθήσουν οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.
Η Ρωσία έχει αποκλείσει τις ειρηνευτικές δυνάμεις μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος.
“Δεν έχει σημασία υπό ποιο όνομα θα αναπτυχθούν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος: είτε είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ ή σε εθνικό επίπεδο,” δήλωσε ο Γκρουσκό.
“Αν εμφανιστούν εκεί, σημαίνει ότι αναπτύσσονται στη ζώνη σύγκρουσης με όλες τις συνέπειες για αυτές τις δυνάμεις ως μέρη της σύγκρουσης,” πρόσθεσε.
“Μπορούμε να μιλήσουμε για άοπλους παρατηρητές, μια αποστολή πολιτών που θα παρακολουθούν την υλοποίηση μεμονωμένων πτυχών αυτής της συμφωνίας ή μηχανισμούς εγγυήσεων. Προς το παρόν, είναι απλά αέρας,” είπε.
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε σε δηλώσεις που δημοσιεύθηκαν την Κυριακή ότι η τοποθέτηση ειρηνευτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία είναι ζήτημα που πρέπει να αποφασίσει το Κίεβο και όχι η Μόσχα.
Η Ε.Ε. συνεχίζει τις προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία. Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Κάγια Κάλλας, δήλωσε ότι οι όροι της Ρωσίας για την κατάπαυση του πυρός δείχνουν ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί ειρήνη. Αντίθετα, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ανέφερε ότι η Ρωσία θα πρέπει να δεσμευτεί σε σοβαρές συνομιλίες για την επίλυση της κρίσης. Ο Στάρμερ και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν συνασπισμό χωρών που θα στείλουν στρατιωτικές δυνάμεις στην Ουκρανία για να αποτρέψουν την επανέναρξη των επιθέσεων από τη Ρωσία, σε περίπτωση συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Η Ρωσία αντέτεινε ότι η ανάπτυξη τέτοιων δυνάμεων θα ήταν ανεπιθύμητη και θα περιπλέξει τη διαδικασία επίτευξης συμφωνίας.
Επιπλέον, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε την υποστήριξή του στον Τραμπ και τις αμερικανικές προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου. Σε συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο, διαβεβαίωσε για την υποστήριξη της Τουρκίας στις «άμεσες και αποφασιστικές» ενέργειες για την επίτευξη ειρήνης στην περιοχή.
Η προτεινόμενη συμφωνία εκεχειρίας
Η πρόταση για κατάπαυση του πυρός συντάχθηκε μετά από πολύωρες διαβουλεύσεις Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων στη Σαουδική Αραβία.
Η είδηση έγινε ευρέως αποδεκτή με θετικό τρόπο, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες επαίνεσαν το σχέδιο.
Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να σταματήσει τις στρατιωτικές επιθέσεις και να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις. Η Ρωσία, ωστόσο, εξακολουθεί να καθυστερεί την αποδοχή της πρότασης, ενώ ζητά να διευθετηθούν διάφορα ζητήματα που αφορούν τη μελλοντική ασφάλεια και τη θέση της Ουκρανίας στο διεθνές σκηνικό.
Μετά την ανακοίνωση, ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ «μετέφερε» το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός στη Ρωσία, όπου συναντήθηκε με τον Πούτιν και άλλους αξιωματούχους.
Ωστόσο, η Ρωσία δεν έχει ακόμη συμφωνήσει, καθώς ο Πούτιν δήλωσε ότι υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες που πρέπει να διευθετηθούν, καθώς οι διαπραγματεύσεις παραμένουν περίπλοκες και οι όροι για τον τερματισμό του πολέμου εξακολουθούν να είναι ασαφείς. Όλα τα μέρη περιμένουν τη ρωσική απάντηση και τις κινήσεις του Κρεμλίνου, οι οποίες θα καθορίσουν τη συνέχεια των διαπραγματεύσεων και τις πιθανότητες για την επίτευξη μιας μακροχρόνιας ειρηνικής λύσης.
Η Ρωσία είναι έτοιμη για διακοπή των μαχών, ανέφερε ο Ρώσος ηγέτης, αλλά «υπάρχουν ζητήματα». Τόνισε ότι η όποια συμφωνία θα πρέπει να οδηγεί σε «μακροπρόθεσμη ειρήνη, εξαλείφοντας τα βαθύτερα αίτια αυτής της κρίσης».
Αυτός είναι ο τρόπος της Ρωσίας να «θέτει σκόπιμα όρους που μόνο περιπλέκουν και παρατείνουν τη διαδικασία», σχολίασε από την πλευρά ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
