Ανέκρουσε πρύμναν ο Ντόναλντ Τραμπ μετά την σκλήρυνση της στάσης του Καναδά και καθώς το Μεξικό αναζητά εναλλακτικές μέσω της προσέγγισης με την Κίνα, με αποτέλεσμα να εξαιρέσει τα μεξικανικά και καναδικά προϊόντα που καλύπτονται από τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (USMCA) από τους δασμούς 25% που είχε επιβάλει, προσφέροντας σημαντικές ελαφρύνσεις στους δύο μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Την Πέμπτη, ο Τραμπ υπέγραψε διατάγματα για τη μείωση των δασμών, οι οποίοι συνδέονται με την παράνομη μετανάστευση και τη διακίνηση φαιντανύλης, μέχρι τις 2 Απριλίου. Εκείνη την ημερομηνία, ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να αρχίσει να αποκαλύπτει σχέδια για τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς σε χώρες παγκοσμίως, καθώς και για ειδικούς τομεακούς δασμούς.
Η απόφαση του Τραμπ σηματοδοτεί μια σημαντική ανατροπή, καθώς μόλις την Τρίτη είχε ανακοινώσει τη μεγαλύτερη αύξηση δασμών του αιώνα, για να υποχωρήσει 48 ώρες αργότερα, καθώς οι αγορές κατέρρευσαν και οι Ρεπουμπλικάνοι εξέφρασαν ανησυχία για τις οικονομικές συνέπειες.
Οι έως τώρα κινήσεις Τραμπ, παρά τους υψηλούς τόνους και την προσπάθεια αλλαγής χρονισμού και επιτάχυνσης των εξελίξεων επιβεβαιώνουν το playbook της πρώτης θητείας, για το οποίο οι περισσότεροι εταίροι των ΗΠΑ έχουν προετοιμαστεί, περιορίζοντας έτσι την αποτελεσματικότητα των στρατηγικών στη διαπραγμάτευση.
Ο Τραμπ υποβάθμισε την αντίδραση, λέγοντας: «Δεν κοιτάζω καν την αγορά». Υποστήριξε ότι ξένες χώρες «μας εκμεταλλεύονται» και ότι οι δασμοί θα τοποθετήσουν τις ΗΠΑ σε ισχυρότερη θέση.
«Θα υπάρχει πάντα κάποια βραχυπρόθεσμη διαταραχή. Δεν νομίζω ότι θα είναι μεγάλη», δήλωσε.
Η εξαίρεση των αυτοκινήτων από τους δασμούς έγινε για να ελαχιστοποιηθεί η αναστάτωση στον κλάδο και τους εργαζομένους, σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου. Οι ΗΠΑ, το Μεξικό και ο Καναδάς έχουν μια βαθιά ολοκληρωμένη αλυσίδα εφοδιασμού στην αυτοκινητοβιομηχανία και οι τρεις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες του Ντιτρόιτ πίεζαν την κυβέρνηση εδώ και εβδομάδες για μια εξαίρεση.
Ο Τραμπ αποφάσισε να μειώσει τους δασμούς μετά από συνομιλίες με την πρόεδρο του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ, τον Καναδό πρωθυπουργό, Τζάστιν Τριντό, και στελέχη αυτοκινητοβιομηχανιών.
«Έχουν δουλέψει πολύ σκληρότερα τελευταία, το παρατηρείτε; Σχετικά με την είσοδο ανθρώπων και ναρκωτικών. Έχουμε σημειώσει τεράστια πρόοδο και στα δύο», δήλωσε ο Τραμπ από το Οβάλ Γραφείο, αναφερόμενος στο Μεξικό και τον Καναδά.
Τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά που πληρούν τις προϋποθέσεις του USMCA περιλαμβάνονται στα προϊόντα που εξαιρούνται από τους δασμούς. Η καναδική ποτάσα, η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στα λιπάσματα για τους Αμερικανούς αγρότες, υπόκειται σε μειωμένο δασμό 10%. Περίπου το 62% των εισαγωγών από τον Καναδά θα υπόκειται στους δασμούς, σύμφωνα με ιστορικά εμπορικά δεδομένα, με μεγάλο μέρος αυτών να αφορά ενεργειακά προϊόντα που υπόκεινται σε δασμό 10%, δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. Ωστόσο, ο ίδιος προειδοποίησε ότι αυτά τα ποσοστά ενδέχεται να αλλάξουν καθώς οι εισαγωγείς σπεύδουν να συμμορφωθούν με τους νέους κανόνες.
Ο Τραμπ προειδοποίησε ότι η ελάφρυνση για την αυτοκινητοβιομηχανία θα είναι προσωρινή, λέγοντας ότι δεν θα υπογράψει άλλη παράταση τον επόμενο μήνα.
«Τους είπα ότι αυτό είναι, αυτή είναι μια βραχυπρόθεσμη συμφωνία», είπε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι είπε στους επικεφαλής των αυτοκινητοβιομηχανιών να μην επιστρέψουν ζητώντας νέα απαλλαγή.
Ο Καναδάς ανέστειλε αντίποινα
Ο Καναδάς ανέβαλε το σχέδιο για έναν δεύτερο γύρο αντιποίνων κατά των ΗΠΑ μετά την ανακοίνωση του Τραμπ, αν και διατηρεί τους δασμούς που επέβαλε την Τρίτη σε προϊόντα αξίας περίπου 20,9 δισ. δολαρίων.
Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λάτνικ, είχε προαναγγείλει την απόφαση νωρίτερα την Πέμπτη, λέγοντας ότι ο Τραμπ εξέταζε μια εξαίρεση για τα μεξικανικά και καναδικά προϊόντα που καλύπτονται από τη συμφωνία. Ο Λάτνικ δήλωσε στο CNBC ότι τόσο το Μεξικό όσο και ο Καναδάς «μας προσέφεραν τεράστια συνεργασία στο θέμα της φαιντανύλης». Ο Πρόεδρος έχει συνδέσει τους δασμούς, καθώς και έναν επιπλέον δασμό 20% στην Κίνα, με τις δεσμεύσεις των τριών χωρών να πατάξουν τη ροή παράνομων ναρκωτικών και τη μετανάστευση προς τις ΗΠΑ.
Να σημειωθεί ότι ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του ότι ακόμη και αν ο Τραμπ υπαναχωρήσει πλήρως η χώρα του παραμένει σε εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
«Δείχνουμε αποτελέσματα»
Η Σέινμπαουμ, σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη, ανέφερε ότι εξήγησε τις προσπάθειες ασφαλείας του Μεξικού, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων για την καταπολέμηση της διακίνησης φαιντανύλης, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας της με τον Τραμπ.
«Του είπα, δείχνουμε αποτελέσματα», ανέφερε στους δημοσιογράφους. «Του είπα ότι κατανοώ την ανησυχία του για το έλλειμμα των ΗΠΑ, αλλά ότι είναι καλύτερο να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε και να έχουμε διάλογο».
Η πρόεδρος του Μεξικού δήλωσε επίσης ότι προειδοποίησε τον Τραμπ πως, εάν οι δασμοί παρέμεναν σε ισχύ, θα αναγκαζόταν να απαντήσει. Η αναβολή έως τον Απρίλιο έκανε τέτοια αντίποινα περιττά, πρόσθεσε.
«Μας αντιμετώπισαν με μεγάλο σεβασμό», δήλωσε η Σέινμπαουμ.
Βάσει των δεδομένων του εμπορίου του 2024, περίπου το 49% των αμερικανικών εισαγωγών από το Μεξικό εξαιρείται από τους δασμούς υπό το USMCA, σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg Economics από στοιχεία της αμερικανικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Ένα επιπλέον 41% των εισαγωγών βρίσκεται σε «γκρίζα ζώνη», καθώς προηγουμένως πληρούσε προϋποθέσεις για άλλες εξαιρέσεις.
Εάν αυτά τα προϊόντα δεν επιτραπεί να συνεχίσουν να εμπορεύονται με τους προτιμησιακούς δασμούς, οι προμηθευτές ενδέχεται να στραφούν στη συμμόρφωση με το USMCA για να αποφύγουν τους δασμούς 25%. Τουλάχιστον το 10% των αγαθών που εξάγονται από το Μεξικό στις ΗΠΑ θα υπόκειται στους νέους δασμούς.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, εάν το πετρέλαιο καλύπτεται από το USMCA, εξαιρείται, ενώ αν δεν είναι συμβατό με το USMCA, υπόκειται στον δασμό 10%.
Αυτή η εξέλιξη είναι το τελευταίο επεισόδιο σε μια ταραχώδη εβδομάδα, κατά την οποία ο Τραμπ εφάρμοσε καθολικούς δασμούς 25% στον Καναδά και το Μεξικό, εκτός από τον καναδικό ενεργειακό τομέα, που υπόκειται σε δασμό 10%. Διπλασίασε επίσης τους πρόσφατους δασμούς στην Κίνα στο 20% από 10%, προκαλώντας έναν γύρο αντιποίνων από τον Καναδά στις αμερικανικές εισαγωγές.
