Να παρέμβει και ανακόψει την κοινωνική δυναμική που αναπτύσσεται απέναντι στην κυβέρνηση και τον ίδιο με αφορμή τους χειρισμούς στο δυστύχημα των Τεμπών επιχειρεί με νέα παρέμβασή του μέσα από τα social media ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με ένα μίγμα ενσυναίσθησης και πυγμής, με στόχο να δώσει στη βάση της ΝΔ τη δυνατότητα να υπαναχωρήσει.
Η ανάρτηση επιδιώκει να κατευνάσει τις κοινωνικές αντιδράσεις, χωρίς να αναλάβει συγκεκριμένες ευθύνες που θα μπορούσαν να πλήξουν το κυβερνών κόμμα. Προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην αναγνώριση της κοινωνικής οργής και στην προστασία της κυβερνητικής εικόνας, διατηρώντας την αφήγηση περί μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο, η επίδρασή της θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των διαδηλώσεων, τη στάση των συγγενών των θυμάτων και τις εξελίξεις στη Δικαιοσύνη.
Η ανάρτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στις 3 Μαρτίου 2025 έρχεται ως απάντηση στο πρωτοφανές κύμα διαδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό στις 28 Φεβρουαρίου, με αφορμή την επέτειο δύο ετών από την τραγωδία των Τεμπών. Το μήνυμά του επιχειρεί να διαμορφώσει μια νέα επικοινωνιακή στρατηγική, διαφοροποιούμενος από την προηγούμενη στάση της κυβέρνησης, η οποία είχε υιοθετήσει μια πιο αμυντική και συχνά συγκρουσιακή προσέγγιση απέναντι στις αντιδράσεις των συγγενών των θυμάτων και της κοινωνίας.
Το Μαξίμου, πάντως, φαίνεται να βρίσκεται σε κατάσταση πανικού, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πραγματοποιήσει τους τελευταίους δύο μήνες περισσότερες παρεμβάσεις απ’ ότι σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αλλάζει διαρκώς στάση και κάθε φορά η δυναμική των αντιδράσεων κλιμακώνεται και η κοινωνική αντισυσπείρωση διευρύνεται.
Να σημειωθεί ότι πριν τα συλλαλητήρια στελέχη της κυβέρνησης, της ΝΔ και troll του Μαξίμου επιχειρούσαν με δηλώσεις, εκβιασμούς και επιχειρήσεις προπαγάνδας και δολοφονίας χαρακτήρων να ανακόψουν τη δυναμική των κινητοποιήσεων. Εν τέλει, το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου και αφού η κινητοποίηση της κοινωνίας ήταν ξεκάθαρο ότι ήταν τεράστια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε να αλλάξει στάση για να μετριάσει τον αντίκτυπο της προδιαγεγραμμένης και αναπόδρασης σύγκρουσης με την κοινωνία.
Το Μαξίμου σε πανικό
Με δεδομένο ότι πάνω από 1,5 εκατ. πολίτες βρέθηκαν στους δρόμους στην Ελλάδα και δεκάδες χιλιάδες σε πολλές πόλεις στο εξωτερικό, το Μαξίμου αντιλαμβάνεται ότι η κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζουν πρόβλημα κοινωνικής απονομιμοποίησης, κινηματοποίησης των Τεμπών και αντιλαμβάνεται μια κρίση τέτοιων διαστάσεων δεν αντιμετωπίζεται με επικοινωνιακούς χειρισμούς. Υπ’ αυτό το πρίσμα η προσπάθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη να επιδείξει ενσυναίσθηση είναι μάλλον θνησιγενής και δεν προσδοκάται να φέρει αποτελέσματα, αλλά να αποτελέσει το υπόβαθρο για μια επόμενη κίνηση, ενδεχομένως και για ανασχηματισμό.
Σε ένα τέτοιο κλίμα και με τη δημοτικότητα του πρωθυπουργού και την αποδοχή της κυβέρνησης να φθίνει και χωρίς να διαφαίνεται δυναμική αυτοδυναμίας δημοσκοπικά, η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με την πρόταση δυσπιστίας που έχει προαναγγείλει ότι θα καταθέσει το ΠΑΣΟΚ. Η κοινοβουλευτική διαδικασία αυτή θα είναι πρώτη ευκαιρία του Κυριάκου Μητσοτάκη να δείξει ότι ελέγχει τη ΝΔ και διαθέτει ισχυρή πλειοψηφία. Η αντιπολίτευση, από την άλλη πλευρά σκοπεύει να κεφαλαιοποιήσει την κοινωνική οργή και να δείξει ότι υπάρχει φυσικός εκφραστής στην πολιτική σκηνή.
Η αντιπολίτευση παίρνει ρίσκα
Η μετεξέλιξη της κοινωνικής οργής απέναντι στην κυβέρνηση σε ψήφο αλλαγής για το πολιτικό σκηνικό και ανατροπής της κυβέρνησης αποτελεί ζητούμενο για μια επόμενη φάση. Η προσπάθεια των κομμάτων να εκβιάσουν την κοινωνική ωρίμανση θα μπορούσε να αποδειχθεί επικίνδυνη, δημιουργώντας διαφορετικές δυναμικές μέσα σε κοινωνικές ομάδες, αποδομώντας τη δυναμική κινηματοποίησης των Τεμπών.
Ανάλυση βασικών σημείων της ανάρτησης
- Αναγνώριση των διαδηλώσεων και της κοινωνικής ευαισθησίας
- Ο Μητσοτάκης χαρακτηρίζει τις διαδηλώσεις «ένδειξη μεγάλης κοινωνικής ευαισθησίας» και αναγνωρίζει την ειρηνική φύση τους.
- Πρόκειται για αλλαγή τόνου σε σχέση με προηγούμενες κυβερνητικές τοποθετήσεις, που είτε αποσιωπούσαν τη δυναμική των διαδηλώσεων είτε τις περιόριζαν σε «υποκινούμενες» από την αντιπολίτευση.
- Απόπειρα απονομιμοποίησης των πιο δυναμικών αντιδράσεων
- Παρότι αναγνωρίζει τη σημασία των διαδηλώσεων, υποβαθμίζει τις πιο έντονες αντιδράσεις, αναφερόμενος στους «λίγους που προσπάθησαν να αμαυρώσουν τη μνήμη των νεκρών» και επισημαίνοντας ότι η αστυνομία ενήργησε «επαγγελματικά».
- Αυτή η διατύπωση αφήνει περιθώριο για τη διατήρηση της καταστολής ως εργαλείου ελέγχου, ενώ επιχειρεί να αποτρέψει μια μεγαλύτερη κοινωνική δυναμική ενάντια στην κυβέρνηση.
- Τοποθέτηση απέναντι στη Δικαιοσύνη
- Ο πρωθυπουργός ζητά «εμπιστοσύνη» στη Δικαιοσύνη και απορρίπτει την παρέμβαση είτε των κομμάτων είτε της κοινωνίας («ούτε τα κόμματα, ούτε τα λαϊκά δικαστήρια»).
- Η τοποθέτηση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την αγανάκτηση των συγγενών των θυμάτων, οι οποίοι κατηγορούν την κυβέρνηση για παρεμβάσεις και καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης.
- Αποδοχή της ευθύνης, αλλά με όρια
- Αναγνωρίζει ότι η τραγωδία δεν ήταν «απλώς μια φρικτή συγκυρία» ή «αποτέλεσμα ανθρώπινων λαθών», αποδεχόμενος εμμέσως την κυβερνητική ευθύνη.
- Ωστόσο, δεν κάνει καμία αναφορά σε συγκεκριμένες ευθύνες πολιτικών ή διοικητικών παραγόντων, αφήνοντας την υπόθεση σε μια γενικόλογη «συλλογική ευθύνη».
- Επαναφορά της αφήγησης περί μεταρρυθμίσεων
- Συνδέει την αντιμετώπιση των προβλημάτων του κράτους με τη δική του 21χρονη πολιτική διαδρομή, προσπαθώντας να μεταθέσει το ζήτημα από την κυβερνητική του θητεία στην ανάγκη γενικής προόδου.
- Προβάλλει έργα όπως το gov.gr και το 112, αποπειρώμενος να πλαισιώσει τη διακυβέρνησή του ως μεταρρυθμιστική, παρότι αυτά τα επιτεύγματα δεν σχετίζονται με την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
- Συγκεκριμένη δέσμευση για τον σιδηρόδρομο
- Υπόσχεται «μία άρτια και ασφαλή γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη έως το 2027», εμφανίζοντάς το ως προσωπική δέσμευση.
- Η συγκεκριμένη χρονική δέσμευση έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες αόριστες αναφορές περί βελτίωσης των σιδηροδρόμων, όμως η προοπτική της υλοποίησης σε βάθος διετίας ενδέχεται να μην ικανοποιήσει την κοινή γνώμη.
Αντιφάσεις
Η ανάρτηση διαφοροποιείται αισθητά από τις προηγούμενες κυβερνητικές τοποθετήσεις, οι οποίες ήταν αμυντικές και συχνά επιθετικές απέναντι στους διαδηλωτές και τους συγγενείς των θυμάτων. Ωστόσο:
- Παραμένει η προσπάθεια να μετατεθεί η ευθύνη από την κυβέρνηση στο «διαχρονικό κράτος».
- Η αναφορά σε μεταρρυθμίσεις λειτουργεί ως αντιπερισπασμός στη βασική κριτική για τις ευθύνες της ΝΔ.
- Η προαναγγελία κοινοβουλευτικής συζήτησης δείχνει διάθεση να ελεγχθεί η ατζέντα στο πλαίσιο που ευνοεί την κυβέρνηση.
Η ανάρτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη
Καλημέρα σας. Η σημερινή μου ανάρτηση δεν θα αφορά στον καθιερωμένο εβδομαδιαίο απολογισμό του κυβερνητικού έργου. Θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάποιες πρώτες σκέψεις για τα πρωτοφανή σε όγκο συλλαλητήρια με αφορμή την επέτειο των δύο ετών από την τραγωδία των Τεμπών. Αλλά και τη δημοσίευση, την περασμένη Πέμπτη, του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Την Παρασκευή, η Δημοκρατία μας απέδειξε τη δύναμή της. Είναι ένδειξη μεγάλης κοινωνικής ευαισθησίας ότι τόσοι συμπατριώτες μας, κάθε ηλικίας, επέλεξαν να βρεθούν στους δρόμους και στις πλατείες και με τρόπο ειρηνικό να εκφράσουν τα συναισθήματά τους.
Οι πολίτες, τόσο αυτοί που διαδήλωσαν όσο και εκείνοι που πένθησαν αθόρυβα, ζήτησαν τα αυτονόητα: Αλήθεια και Δικαιοσύνη για τα θύματα. Ένα κράτος που να λειτουργεί, ώστε να μην ξανασυμβεί τέτοια τραγωδία. Ασφαλείς και σύγχρονες συγκοινωνίες που να αξίζουν στη χώρα.
Δεν θα σταθώ στους λίγους που προσπάθησαν να αμαυρώσουν τη μνήμη των νεκρών. Η αστυνομία έκανε τη δουλειά της με επαγγελματισμό, αποτρέποντας μεγαλύτερα επεισόδια και επέκταση της βίας. Η πατρίδα μας δεν θέλει να επιστρέψει στο χρεοκοπημένο χθές με τις διχαστικές πάνω και κάτω πλατείες.
Η τραγωδία αυτή δεν ήταν απλώς μια φρικτή συγκυρία, ούτε μόνο το τραγικό αποτέλεσμα ανθρώπινων λαθών. Και το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ το επιβεβαίωσε. Γι’ αυτό και ακούγεται ηχηρό το αίτημα για περισσότερα και πιο γρήγορα βήματα μπροστά στη λειτουργία του Κράτους μας. Μία πρόοδος που δεν μπορεί να μείνει στα λόγια.
Για τη Δικαιοσύνη: Κάνω ξανά έκκληση να την εμπιστευθούμε και να της επιτρέψουμε να κάνει τη δουλειά της ανεπηρέαστα. Σε ένα Κράτος Δικαίου αυτή και μόνο έχει την ευθύνη, το κύρος και τη δυνατότητα να φωτίσει μια υπόθεση που τόσο μας πλήγωσε. Ούτε τα κόμματα, ούτε τα λαϊκά δικαστήρια…
Για τα Τρένα: Το πόρισμα αποκάλυψε μια κατάσταση πολύ μακριά από αυτό που θέλουμε. Οι υποδομές μας οφείλουν να γίνουν σύγχρονες και ασφαλείς. Γιατί όσα έγιναν τα τελευταία χρόνια δεν είναι αρκετά. Και το ξέρουμε.
Για το Κράτος συνολικά. Η Ελλάδα δεν μπορεί να λειτουργεί με ημίμετρα και αυτοσχεδιασμούς. Με ένα σύστημα που αντιδρά μόνο αφού έχει γίνει το κακό, που περιμένει τις κρίσεις για να κινητοποιηθεί. Η Πολιτεία έχει χρέος να προλαβαίνει, όχι να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις. Μία ευθύνη συλλογική, όμως πριν απ’ όλα δική μου.
Πρόκειται για μια αναμέτρηση που δίνω εδώ και 21 χρόνια στην πολιτική μου διαδρομή. Ξέρω ότι δεν θα κερδίσω κάθε μάχη. Όμως, είμαι αποφασισμένος να κερδίσουμε τον πόλεμο.
Έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε. Από το 112 μέχρι το gov.gr, από την εξυγίανση του ΕΦΚΑ μέχρι το νέο Κτηματολόγιο, από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέχρι τις προληπτικές ιατρικές εξετάσεις, έχουμε ξεπεράσει αντιστάσεις δείχνοντας στους πολίτες ότι ένα σύγχρονο κράτος που θα τους φροντίζει είναι εφικτό.
To νέο σύμβολο αυτής της μάχης πρέπει να γίνουν οι Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι. Με σωστές υποδομές, νέους συρμούς, αυστηρούς κανόνες ασφαλείας που θα τηρούνται ευλαβικά. Θα χρειαστεί κάποιος χρόνος μέχρι το κυβερνητικό σχέδιο που ήδη ξεκίνησε να ολοκληρωθεί. Σίγουρα, όμως, ο πρώτος σταθμός του θα είναι μία άρτια και ασφαλής γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη έως το 2027. Και αυτό αποτελεί προσωπική δέσμευση.
Για να μην ξεχάσουμε τα Τέμπη. Αλλά και να μην τα ξαναζήσουμε ποτέ.
Τα υπόλοιπα θα τα πούμε στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα. Καλή Σαρακοστή.
