Σε θρυαλλίδα πολιτικών εκρήξεων, οι οποίες όμως είναι σίγουρο ότι να μετουσιωθούν σε εξελίξεις, εξελίσσεται η ημέρα μνήμης των δύο ετών από το δυστύχημα στα Τέμπη, όπου τουλάχιστον 57 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, με το σχετικό πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ να κάνει αναφορές σε αδιευκρίνιστο καύσιμο, λάθη και παραλείψεις στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της τραγωδίας, αλλά να μην αποδίδει ευθύνες σε πρόσωπα και ιδιαίτερα σε πολιτικά.
Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας σκιαγραφεί το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα Τέμπη, καταγράφοντας χρόνιες ελλείψεις, παθογένειες, δυσλειτουργίες και προβλήματα στις σιδηροδρομικές μεταφορές. Παράλληλα, εντοπίζει λάθη και έλλειψη επιχειρησιακού σχεδιασμού και συντονισμού στην ανταπόκριση των σωστικών συνεργείων και τη διαχείριση του τόπου του δυστυχήματος.
Σε πολιτικό επίπεδο, οι τόνοι έχουν ανέβει από καιρό και οι αντιδράσεις κλιμακώνονται, με την αντιπολίτευση να πιέζει την κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα, επιχειρώντας να εκφράσει την κοινωνική αγανάκτηση που ξεχειλίζει και καταγράφεται στα social media, στα συλλαλητήρια και σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας, χωρίς όμως μέχρι τώρα να δρέπει καρπούς. Από την άλλη πλευρά, κυβέρνηση και ΝΔ επιχειρούν να προστατεύσουν το πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη, συγκεντρώνοντας την κατακραυγή για την προσπάθεια συγκάλυψης στα Τέμπη σε περιφερειακά στελέχη.
Η ένταση κορυφώνεται ενόψει του επικείμενου συλλαλητηρίου για τα δύο χρόνια από το δυστύχημα στα Τέμπη, με τους πολιτικούς αρχηγούς να εγκαλούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη για επιθέσεις στελεχών κατά συγγενών των νεκρών και προσπάθεια υποβάθμισης του ζητήματος. Ο Έλληνας πρωθυπουργός επιχείρησε να ανακόψει τη λαίλαπα με δύο συνεντεύξεις του, αρχικά αναγνωρίζοντας λάθη και επιδεικνύοντας ενσυναίσθηση και ακολούθως επιδεικνύοντας πυγμή και παρέχοντας “πολεμοφόδια” ώστε τα στελέχη και η βάση του κόμματος της ΝΔ να αντιπαρατεθούν στα social media. Εσχάτως μάλιστα το Μαξίμου επιχειρεί να επαναφέρει το διχαστικό δίλημμα της πολιτικής αποσταθεροποίησης της χώρας, ενώ κάνουν λόγο για εκστρατεία αποκαθήλωσης του Μητσοτάκη.
Τα αντανακλαστικά του Νίκου Ανδρουλάκη να προαναγγείλει την κατάθεση πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης την Τετάρτη, αποτελούν ένα πρώτο βήμα στην κατεύθυνσης ενίσχυσης του ηγετικού του προφίλ. Αν και η κυβέρνηση διαθέτει άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο Νίκος Ανδρουλάκης και η αντιπολίτευση ευελπιστούν να πλήξουν έτι περαιτέρω προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, περιορίζοντας δραστικά τις επιλογές του για τη συνέχεια και εξανγακάζοντας τον σε σπασμωδικές κινήσεις που θα ανοίξουν νέα ρήγματα.
Πρόωρες εκλογές ή ανασχηματισμός
Αν και η κυβέρνηση διαθέτει ευρεία -ακόμη- κοινοβουλευτική πλειοψηφία, φαίνεται ότι βρίσκεται σε δυσαρμονία με την κοινωνία για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, μέχρι στιγμής “σώζεται” επειδή η αντιπολίτευση είναι κατακερματισμένη, κυρίως στα Αριστερά, καθώς Δεξιά υπάρχει ο πόλος της ΝΔ που παραμένει ισχυρός παρά την κυβερνητική φθορά και τις διαγραφές.
Για το Μαξίμου, το πρόβλημα εστιάζεται στην αποσύνδεση με την κοινωνία, την αποδυνάμωση του πολιτικού κεφαλαίου του Κυριάκου Μητσοτάκη και τα δυνητικά προβλήματα στην προώθηση μεταρρυθμίσεων σε ένα τέτοιο κλίμα. Αν και επισήμως δεν συζητείται το σενάριο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, στο Μαξίμου μετράνει τις δυνάμεις τους και επιχειρούν προβολές. Το ζήτημα είναι αν η αντιπολίτευση θα καταφέρει να ανασυσταθεί έστω σε δύο μείζονες φορές, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να συγκυβερνήσουν ή αν τώρα γνωρίζει μια πρόσκαιρη και ευκαιριακή άνοδο η οποία θα εξατμιστεί στην επόμενη στροφή.
Μέχρι στιγμής, πάντως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επιδείξει επιμονή στην εκλογική θεσμικότητα, έχει αποφύγει σπασμωδικές κινήσεις με ανασχηματισμούς εν θερμώ -πλην Μηταράκη- και δεν έχει προσφύγει σε πρόωρες εκλογές παρά τις κατά καιρούς εισηγήσεις και στην πρώτη του θητεία. Αυτή τη φορά όμως, πολλά πράγματα είναι διαφορετικά και το τοπίο θολό. Οι πρόωρες εκλογές και οι ανασχηματισμοί δεν προαναγγέλονται, αλλά στην παρούσα φάση φαίνεται ότι οι πολιτικές επιλογές για έξοδο από την κρίση περιορίζονται. Έτσι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτιμάται ότι θα ζητήσει sprint εκλογικού χαρακτήρα από τα στελέχη του, με προοπτική την… υπουργοποίηση. Η τελική επιλογή ανασχηματισμού ή εκλογών αναμένεται πριν το καλοκαίρι αλλά πιθανότατα τον μέσα Απριλίου ή Μάιο.
Οι ελίτ θα κρίνουν την επόμενη μέρα
Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο ότι ένας ανασχηματισμός θα μπορούσε να ανακόψει την κοινωνική απονομιμοποίηση της κυβέρνησης, ενώ θα μπορούσε να κάψει ένα ακόμη χαρτί του Κυριάκου Μητσοτάκη, περιορίζοντας έτσι τη διαπραγματευτική του δυνατότητα απέναντι στις ελίτ. Για την ώρα πάντως η επιχειρηματική ελίτ φαίνεται να τηρεί στάση αναμονής και να μην τοποθετείται καταλυτικά, καθώς διάδοχος κατάσταση στον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν έχει δημιουργηθεί ούτε εσωκομματικά, ούτε στην αντιπολίτευση. Έτσι, ενδεχόμενες εκλογές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πολιτική αποσταθεροποίηση ευκολότερα απ΄ότι σε συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, που θα μπορούσε να αποτελέσει τον στόχο των ελίτ.
Κινηματοποίηση των Τεμπών
Μέχρι στιγμής, η υπόθεση των Τεμπών έχει δείξει εξαιρετικά ανθεκτική στον καιρό και τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις και τις εσωτερικές διαφοροποιήσεις και διασπάσεις στο μέτωπο των συγγενών. Ο σκοπός υπερβαίνει πολιτικές και ατομικές φιλοδοξίες και σκοπιμότητες. Πρόκειται για συγκυρία κινηματοποίησης του σκοπού. Το σκηνικό αυτό φοβίζει τόσο το Μαξίμου όσο και την αντιπολίτευση, καθώς δεν πρόκειται για ελέγξιμες υποομάδες, αλλά για ανεξέλεγκτη κοινωνική αγανάκτηση η οποία εκφράζεται χωρίς να εκτονώνεται.
Πρόταση μομφής από το ΠΑΣΟΚ
Μιλώντας από το βήμα της Ολομέλειας ο Νίκος Ανδρουλάκης απηύθυνε κάλεσμα στις προοδευτικές δυνάμεις να στηρίξουν την πρόταση μομφής που προανήγγειλε ότι θα καταθέσει την Τετάρτη το ΠΑΣΟΚ. Για την κατάθεση της χρειάζονται 50 υπογραφές, ενώ το ΠαΣοΚ διαθέτει μόλις 32 βουλευτές.
«Πρέπει να γίνει πρόταση δυσπιστίας και καλούμε όλα τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης να τη στηρίξουν. Να κατατεθεί την επόμενη Τετάρτη που θα έχει συζητηθεί και θα έχει υπερψηφιστεί η προανακριτική για τον Τριαντόπουλο», δήλωσε αρχικά ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ.
Με αφορμή το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο κ. Ανδρουλάκης είπε πως «τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή που υπάρχουν ακλόνητα στοιχεία εις βάρος της κυβέρνησης με τη γνώμη της επιστημονικής κοινότητας». Ωστόσο, εξαπέλυσε τα βέλη του και προς τον ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι «συνεχίζετε να είστε χρυσοί χορηγοί της Νέας Δημοκρατίας. Φανταστείτε να είχαμε καταθέσει την πρόταση πριν από τις σημερινές αποκαλύψεις τι δώρο θα είχατε κάνει στη ΝΔ».
Αντίδραση Μαρινάκη
«Το πόρισμα θα το αξιολογήσει η ελληνική δικαιοσύνη, όμως το πόρισμα δείχνει ότι δεν υπήρξε συγκάλυψη» σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.
Επιβεβαιώνεται ότι εκείνη τη μοιραία νύχτα συναντήθηκαν μια σειρά από μοιραία ανθρώπινα λάθη σωρεία τραγικών ανθρώπινων λαθών με σωρεία μεγάλων διαχρονικών και κρίσιμων παθογενειών και παραλείψεων του ελληνικού κράτους, είναι μεταξύ άλλων το πρώτο σχόλιο του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη για το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Χαρακτήρισε επίσης κατάκτηση για τη χώρα μας την ίδρυση του ανεξάρτητου οργανισμού. Σύμφωνα με τον κ. Μαρινάκη όπως είπε κατά την διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών το πόρισμα θα το αξιολογήσει η ελληνική Δικαιοσύνη, όμως το πόρισμα δείχνει ότι δεν υπήρξε συγκάλυψη.
Για την πυρκαγιά μετά τη σύγκρουση ο κ. Μαρινάκης ανέφερε ότι το πόρισμα «κάνει μια σειρά από παραδοχές στο ζήτημα της πυρόσφαιρας και αφήνει ανοιχτό το θέμα άλλου υλικού. Δεν πήρε θέση, ζητά διερεύνηση. Ποια είναι η κατηγορία; Ότι είναι δεδομένο ότι υπάρχει υλικό και λαθρεμπορος. Εγώ δεν διάβασα κάτι τέτοιο. Πόρισμα που μιλάει για συγκεκριμένη εύφλεκτη ύλη εγώ δεν είδα»
«Το πόρισμα πρέπει να μας προβληματίσει κυρίως εμάς τους κυβερνώντες», σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και πρόσθεσε: «Δεν το βλέπουμε ως αντικείμενο πανηγυρισμού και η υποστελέχωση και όλες οι παθογενειες, αλλά συγκάλυψη δεν φαίνεται πουθενά».
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο.
«Κανένα σημείο του πορίσματος δεν δείχνει συγκάλυψη της κυβέρνησης», επέμεινε ο κ. Μαρινάκης, καταλήγοντας όμως ότι αυτό θα το αποφανθεί η δικαιοσύνη.
Πυρά κατά Ανδρουλάκη
Ο κ. Μαρινάκης επιτέθηκε στον πρόεδρο του ΠαΣοΚ διερωτώμενος αν μετά το πόρισμα θα επιμείνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο αίτημα του για προανακριτική, αφού σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο που επικαλείται το πόρισμα, το λεγόμενο μπάζωμα δεν ήταν εντολή από κυβερνητικό στέλεχος «καμία εντολή δεν δόθηκε από κανένα κυβερνητικό στέλεχος».
Ανδρουλάκης μετά το πόρισμα ΕΟΔΑΣΑΑΜ: «Πρόταση δυσπιστίας την επόμενη εβδομάδα»
Ο Παύλος Μαρινάκης κατηγόρησε τον Νίκο Ανδρουλάκη για εργαλειοποίηση αφού όπως είπε την ώρα των ανακοινώσεων ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ έδινε συνέντευξη και άρα ήταν αδύνατον να διαβάσει το πόρισμα.
«Ο κ. Ανδρουλάκης εμφανίστηκε βιαστικός και λίγος για το μέγεθος αυτής της τραγωδίας», είπε ο Παύλος Μαρινάκης, κατηγορώντας τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ ότι θέλησε να «κεφαλοποιήσει» το πόρισμα, χωρίς να γνωρίζει όμως τι λέει μέσα το πόρισμα. Εμφανίστηκε ως πρόεδρο κόμματος που ιδρύθηκε το 19… Δεν αρνηθήκαμε ευθύνες μας για τα χρόνια που μας αναλογούν, η υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση ξεκινάει από το 2010, δεν είναι ευθύνη μιας κυβέρνησης αλλα και συνολική και βαριά ευθύνη όλων των κυβερνώντων».
Μιλώντας για την πρόταση δυσπιστίας που σχεδιάζει η Χαριλάου Τρικούπη να καταθέσει, ο κ. Μαρινάκης επιτέθηκε στον πρόεδρο του ΠαΣοΚ ότι σε ένα ενδεχόμενο εκλογών, «έχει ο κ. Ανδρουλάκης πρόταση για τον σιδηρόδρομο; Όχι. Η στάση του ΠαΣοΚ και προσωπικά του Ανδρουλάκη, τους νοιάζει μόνο η εργαλειοποίηση και εκμετάλλευση της τραγωδίας. Και κάνουν τα αιτήματα των πολιτών δικά τους μικροπολιτικά οφέλη».