Μπροστά σε ένα νέο πολιτικό σκηνικό θα ξυπνήσει η Γερμανία στις 24 Φεβρουαρίου, καθώς οι εκλογές της 23ης αναμένεται να επικυρώσουν τη δυναμική πολιτικών ανατροπών, χωρίς όμως να σημαίνει ότι υπάρχουν περιθώρια για διαμόρφωση συνθηκών πολιτικής παρέμβασης της ακροδεξιάς.
Τις ευρείες και βαθιές πολιτικές ανακατατάξεις αναμένεται να επικυρώσουν οι εκλογές της 23 Φεβρουαρίου, καθώς σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το ακροδεξιό AfD κατοχυρώνει για πρώτη φορά τη δεύτερη θέση, ενώ τα κόμματα της κεντροαριστερής κυβέρνησης συνασπισμού καταποντίζονται.
Οι επικείμενες γερμανικές εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου 2025 σηματοδοτούν μια περίοδο βαθιών πολιτικών ανακατατάξεων, με την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) να εξασφαλίζει, για πρώτη φορά, τη δεύτερη θέση στη Bundestag. Η ραγδαία πτώση της δημοτικότητας του κυβερνητικού συνασπισμού (SPD, Πράσινοι, FDP) θα δυσκολέψει τον σχηματισμό κυβέρνησης, αυξάνοντας την πολιτική αβεβαιότητα. Παρότι η ακροδεξιά δεν αναμένεται να συμμετάσχει στην κυβέρνηση, η αυξημένη εκλογική της δύναμη ενδέχεται να επηρεάσει τον πολιτικό λόγο και τις πολιτικές αποφάσεις, ενισχύοντας τις κοινωνικές εντάσεις και δοκιμάζοντας τη σταθερότητα της Γερμανίας εντός της ΕΕ.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις ενόψει των πρόωρων εκλογών στη Γερμανία παρουσιάζουν όλες μια περίπου παρόμοια εικόνα: η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU/CSU) υπό τον Φρίντριχ Μερτς αναμένεται να κερδίσει το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων, αν και όχι με τόσο μεγάλη διαφορά όσο προβλεπόταν πριν από μερικούς μήνες. Το ακροδεξιό λαϊκιστικό AfD πιθανότατα θα είναι η δεύτερη ισχυρότερη παράταξη στη νέα Bundestag, συγκεντρώνοντας περίπου το 20% των ψήφων.
Την ίδια στιγμή, τα κόμματα που απαρτίζουν την αντιδημοφιλή κυβερνητική συμμαχία «φωτεινός σηματοδότης» (SPD, Πράσινοι, FDP) αναμένεται να υποστούν σημαντικές απώλειες σε σύγκριση με τις εκλογές του 2021, με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) και τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες (FDP) να πλήττονται περισσότερο. Μάλιστα, το FDP ενδέχεται να μην καταφέρει καν να μπει στην επόμενη Bundestag, καθώς οι περισσότερες δημοσκοπήσεις το εμφανίζουν κάτω από το όριο του 5% που απαιτείται για την είσοδο στο κοινοβούλιο.
Το προβλεπόμενο αποτέλεσμα θα καθιστούσε αδύνατο για τη CDU να σχηματίσει πλειοψηφική κυβέρνηση με τον ιστορικά προτιμώμενο εταίρο της, το FDP. Δεδομένου ότι όλα τα κόμματα έχουν αποκλείσει τη συνεργασία με το AfD, η πιο πιθανή έκβαση είναι ο σχηματισμός ενός «μεγάλου συνασπισμού» (Große Koalition) μεταξύ CDU και SPD, με καγκελάριο τον Φρίντριχ Μερτς. Αν και αυτή μπορεί να είναι η μόνη σταθερή κυβερνητική επιλογή, έχει καταστεί ιδιαίτερα αντιδημοφιλής στη Γερμανία, καθώς οι τρεις προηγούμενοι μεγάλοι συνασπισμοί υπό την Άνγκελα Μέρκελ οδήγησαν σε πολιτική στασιμότητα. Σε ένα τέτοιο σενάριο, CDU και SPD θα πρέπει να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και να συνεργαστούν για να προωθήσουν τη χώρα. Μια ακόμη αποτυχημένη προσπάθεια θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την ακροδεξιά AfD.
Ακόμα όμως κι έτσι, το ενδεχόμενο μεγάλου συνασπισμού είναι πιο πιθανό από τη συγκυβέρνηση CDU/CSU με το AfD, καθώς ο υποψήφιος καγγελάριος του CDU απέκλεισε το ενδεχόμενο τέτοιας συμμαχίας. Εν τέλει δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο κυβέρνησης με ψήφο ανοχής, που θα οδηγήσει σε νέες εκλογές σε περίπου ένα έτος.
Το ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί είναι ο βαθμός επιρροής της ακροδεξιάς στην κυβερνητική πολιτική υπό οποιοδήποτε σενάριο. Η αξιολόγηση του απορρέοντος πολιτικού ρίσκου θα είναι κρίσιμη για την συνολική πορεία της ΕΕ και τη στάση απέναντι στον Τραμπ, καθώς και τη δυνατότητα τόσο της Γερμανίας όσο και της ΕΕ να απαντήσουν άμεσα και καταλυτικά στις προκλήσεις.
You will find more infographics at Statista
Με βάση τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις και τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία, τα πιθανά σενάρια σχηματισμού κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου 2025 περιλαμβάνουν:
-
Μεγάλος Συνασπισμός (CDU/CSU – SPD): Η συνεργασία μεταξύ των Χριστιανοδημοκρατών (CDU/CSU) και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) θεωρείται πιθανή, δεδομένου ότι και τα δύο κόμματα έχουν εμπειρία σε τέτοιες συνεργασίες. Ωστόσο, η δημοτικότητα του SPD έχει μειωθεί, και ο νυν καγκελάριος Όλαφ Σολτς ενδέχεται να μην ηγηθεί του κόμματος σε μια νέα κυβέρνηση.
-
Συνασπισμός CDU/CSU – Πρασίνων: Μια συνεργασία με τους Πράσινους είναι πιθανή, ειδικά αν το SPD δεν επιθυμεί ή δεν μπορεί να συμμετάσχει σε κυβέρνηση. Παρόλο που υπάρχουν διαφορές σε οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα, η κοινή στάση σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας μπορεί να διευκολύνει τη συνεργασία.
-
Συνασπισμός CDU/CSU – FDP – Πρασίνων (Συνασπισμός “Τζαμάικα”): Αυτό το τρικομματικό σχήμα έχει συζητηθεί στο παρελθόν, αλλά οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων, ιδιαίτερα σε οικονομικά και περιβαλλοντικά θέματα, μπορεί να καταστήσουν δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας.
Σημειώνεται ότι όλα τα μεγάλα κόμματα έχουν αποκλείσει τη συνεργασία με το ακροδεξιό AfD, παρά την αναμενόμενη ισχυρή παρουσία του στο νέο κοινοβούλιο.
