Νέο push-back δέχεται η πρόταση για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους κανόνες για τα ελλείμματα στην Ευρωζώνη, καθώς ο πρόεδρος του Eurogroup σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Eurogroup τάχθηκε κατά μιας τέτοιας πρακτικής και ζήτησε την εξερεύνηση άλλων μεθόδων για τη χρηματοδότηση της άμυνας.
Η ΕΕ θα πρέπει να τηρήσει τους πρόσφατα συμφωνημένους δημοσιονομικούς κανόνες της, παρά τις αυξανόμενες εκκλήσεις για τροποποίησή τους ώστε να αυξηθούν οι αμυντικές επενδύσεις, δήλωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Πασκάλ Ντόναχιου.
Η τοποθέτηση του προέδρου του Eurogroup καταδεικνύει την ύπαρξη ισχυρής εσωτερικής αντίδρασης στην προοπτική εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τους κανόνες για το έλλειμμα. Έτσι, το ζήτημα πάνω στο οποίο επένδυε η ελληνική κυβέρνηση για να βρει ευελιξία και να μπορέσει να συνεχίσει να κάνει εξωτερική πολιτική με …δανεικά, μάλλον παγώνει.
Σε συνέντευξή του στο POLITICO, ο Πασκάλ Ντόνοχιου, που είναι επίσης υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας, τόνισε ότι η ΕΕ πρέπει να βρει έναν τρόπο χρηματοδότησης των αυξανόμενων αμυντικών αναγκών του μπλοκ, ο οποίος να είναι «συμβατός με τη διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας εντός της Ευρώπης».
Ωστόσο, αναγνώρισε ότι «είναι αναπόφευκτο πως τα επόμενα χρόνια η Ευρώπη θα χρειαστεί να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες. Και θα το κάνουμε».
«Η χρήση του υπάρχοντος [δημοσιονομικού] πλαισίου, πιστεύω, θα προσφέρει τρόπους για να γίνει αυτό», δήλωσε ο Ντόνοχιου, προσθέτοντας ότι οι κανόνες δαπανών είναι «ουσιώδες στοιχείο για τη σταθερότητα της ευρωζώνης».
Η αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης έχει ανατραπεί μέσα σε λίγες ημέρες, καθώς οι ΗΠΑ και η Ρωσία ξεκινούν συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, χωρίς τη συμμετοχή της ΕΕ. Ερωτηθείς εάν τα φόρουμ λήψης αποφάσεων της ΕΕ μπορούν να κινηθούν αρκετά γρήγορα για να επιλύσουν τα αμυντικά και οικονομικά ζητήματα του μπλοκ, ο Ντόνοχιου απάντησε: «Απολύτως, ναι».
«Αυτή η οικονομική σταθερότητα, πιστεύω, θα αποτελέσει θεμέλιο και θα τη χρησιμοποιήσουμε για να αντιμετωπίσουμε πολλές από τις υπόλοιπες προκλήσεις ασφαλείας και οικονομίας που αντιμετωπίζουμε. Όμως εντός αυτού του πλαισίου υπάρχουν ήδη υπάρχοντες τομείς ευελιξίας», πρόσθεσε.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ, οι οποίοι συμφωνήθηκαν έπειτα από έντονες διαπραγματεύσεις στα τέλη του 2023, έχουν ως στόχο να αποτρέψουν τις χώρες από το να υπερβούν έναν λόγο χρέους προς ΑΕΠ 60% και να διασφαλίσουν ότι τα ετήσια ελλείμματά τους δεν θα ξεπερνούν το 3%. Οι χώρες που παραβιάζουν τους κανόνες μπορούν να αντιμετωπίσουν ανώτατα όρια στις δαπάνες τους ή πρόστιμα.
Ωστόσο, οι κανόνες μπορούν να ανασταλούν προσωρινά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης μέσω της «γενικής ρήτρας διαφυγής», η οποία χρησιμοποιήθηκε στην αρχή της πανδημίας COVID-19.
Την περασμένη εβδομάδα, η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε την ενεργοποίηση της ρήτρας έκτακτης ανάγκης, ώστε να επιτραπεί στις χώρες να αυξήσουν σημαντικά τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Παραμένει ασαφές προς το παρόν εάν αυτό θα συνεπάγεται την αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ ή την εισαγωγή στοχευμένης ευελιξίας ανά χώρα, ειδικά για τις αμυντικές δαπάνες.
Ο Επίτροπος Οικονομίας, Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου το βράδυ της Δευτέρας ότι η εθνική προσέγγιση είναι πιθανότερη.
Τί θα γίνει με τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια
Η αλλαγή στάσης του Ντόναλντ Τραμπ όσον αφορά την πολιτική των ΗΠΑ για την Ουκρανία εγείρει επίσης ερωτήματα σχετικά με τη χρήση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, τα οποία τηρούνται στον βελγικό θεματοφύλακα τίτλων Euroclear. Οι χώρες της G7 θα πραγματοποιήσουν συνάντηση στο περιθώριο της συνόδου των υπουργών Οικονομικών της G20 στη Νότια Αφρική την επόμενη εβδομάδα, όπου το ζήτημα θα συζητηθεί.
Η G7 συμφώνησε τον Οκτώβριο να χρησιμοποιήσει τα κέρδη από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για ένα δάνειο 50 δισ. δολαρίων προς την Ουκρανία, ενώ η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλλας, έχει ζητήσει την κατάσχεση των κεφαλαίων για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Ο Ντόνοχιου προειδοποίησε για προσεκτική εξέταση της αλλαγής στον χειρισμό των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων, λέγοντας ότι η G7 «θα πρέπει να εξετάσει διαφορετικές επιλογές» για τη στήριξη της Ουκρανίας και της οικονομίας της, αλλά ότι «αυτή τη στιγμή πιστεύω ότι έχει μεγάλη αξία η συνεργασία με τις ΗΠΑ για την υλοποίηση των συμφωνιών που ήδη έχουμε».
Παραμένει αβέβαιο εάν ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, θα παραστεί στη σύνοδο των υπουργών στη Νότια Αφρική την επόμενη εβδομάδα, γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με τη σταθερότητα της υποστήριξης των ΗΠΑ στη συμφωνία για τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία ή πιθανές αλλαγές πορείας.
Ο Μπέσεντ έχει μιλήσει μόνο με λίγους ηγέτες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, από την έναρξη της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
Ο Ντόνοχιου δήλωσε ότι δεν έχει «καμία ένδειξη» από τις ΗΠΑ ότι σκοπεύουν να αλλάξουν πορεία στη συμφωνία για τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία.
