Ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε την Πέμπτη ένα σχέδιο που θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιβολή νέων ανταποδοτικών δασμών στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, δηλώνοντας ότι εργάζεται για να δημιουργήσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ ξένων και εγχώριων παραγωγών.
Αν και το σχέδιο στοχεύει όχι μόνο τους δασμούς, αλλά ακόμη και την εσωτερική φορολογία των χωρών, όπως ο ΦΠΑ, δεν είναι έτοιμο προς εφαρμογή αλλά αναμένεται να ωριμάσει στις αρχές Απριλίου, δίνοντας έτσι ανάσα χρόνου στις αγορές, οι οποίες το πανηγύρισαν δεόντος.
Η κυβέρνηση Τραμπ προετοιμάζει το έδαφος για την επιβολή νέων φόρων εισαγωγής σε ξένα προϊόντα, σε επίπεδα που λαμβάνουν υπόψη τόσο τους υψηλότερους δασμούς που επιβάλλουν ορισμένοι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ όσο και μη δασμολογικά εμπόδια, όπως ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) ή τα ρυθμιστικά καθεστώτα που, σύμφωνα με την κυβέρνηση, επιβαρύνουν άδικα τις αμερικανικές εταιρίες.
«Για πολλά χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αντιμετωπιστεί άδικα από τους εμπορικούς εταίρους τους, είτε φίλους είτε αντιπάλους», ανέφερε ο πρόεδρος σε μνημόνιο που υπέγραψε την Πέμπτη. «Αυτή η έλλειψη αμοιβαιότητας αποτελεί μία από τις αιτίες των μεγάλων και επίμονων ετήσιων εμπορικών μας ελλειμμάτων στα αγαθά».
Οι ανταποδοτικοί δασμοί θα μπορούσαν να τεθούν σε ισχύ μέσα σε λίγες εβδομάδες ή μήνες, σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους του Λευκού Οίκου. Οι αξιωματούχοι δήλωσαν σε συνομιλία με δημοσιογράφους ότι η προσέγγιση της κυβέρνησης θα είναι να εξετάσει πρώτα τις χώρες που έχουν τα μεγαλύτερα εμπορικά πλεονάσματα με τις ΗΠΑ ή τις πιο σοβαρές αθέμιτες πρακτικές.
Οι αμερικανικές μετοχές σημείωσαν άνοδο στα υψηλότερα επίπεδα της συνεδρίασης το απόγευμα, μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης Τραμπ για τους ανταποδοτικούς δασμούς. Οι αναλυτές απέδωσαν την άνοδο στην ανακούφιση ότι οι εμπορικοί εταίροι ενδέχεται να έχουν χρόνο για διαπραγματεύσεις και αποφυγή ορισμένων δασμών.
Πιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα
Ο Χάουαρντ Λάτνικ, ο οποίος έχει προταθεί από τον Τραμπ για τη θέση του υπουργού Εμπορίου, έδωσε ένα πιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τους ανταποδοτικούς δασμούς, δηλώνοντας ότι οι μελέτες για το θέμα θα ολοκληρωθούν έως την 1η Απριλίου, ώστε ο Τραμπ να μπορεί να λάβει αποφάσεις στις 2 Απριλίου. Ο Λάτνικ ανέφερε επίσης ότι οι εμπορικοί εταίροι θα μπορούσαν να αποφασίσουν να μειώσουν τους δικούς τους δασμούς.
Πολλές πλούσιες χώρες, όπως αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν μέσους δασμολογικούς συντελεστές χαμηλότερους από εκείνους των ΗΠΑ, αλλά ανώτεροι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου υποστήριξαν ότι άλλες πολιτικές, όπως ο ΦΠΑ, πρέπει να αντιμετωπιστούν με υψηλότερους αμερικανικούς δασμούς στις εισαγωγές. Ο ΦΠΑ είναι ένας τύπος φόρου επί των πωλήσεων που εφαρμόζεται σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες.
Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου ανέφεραν ότι οι ΗΠΑ μπορεί να επιβάλουν δασμούς στις ευρωπαϊκές χώρες, αντίστοιχους με το ποσοστό ΦΠΑ που πληρώνουν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές κατά την αγορά αμερικανικών προϊόντων.
Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι ο ΦΠΑ δεν παρέχει αθέμιτο πλεονέκτημα στους Ευρωπαίους κατασκευαστές, καθώς οι Ευρωπαίοι καταναλωτές πληρώνουν τον φόρο είτε αγοράζουν αμερικανικό είτε ευρωπαϊκό προϊόν. Αντίστοιχα, οι καταναλωτές στις ΗΠΑ πληρώνουν φόρο επί των πωλήσεων στις περισσότερες πολιτείες, ανεξάρτητα από το αν αγοράζουν εγχώρια ή ξένα προϊόντα.
Διαπραγματεύσεις με την Ινδία
Μετά τη συνάντηση της Πέμπτης με τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος έχει εκφράσει την υποστήριξή του στον Τραμπ, ο πρόεδρος δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και η Ινδία θα ξεκινήσουν εμπορικές διαπραγματεύσεις τις επόμενες εβδομάδες, αλλά προειδοποίησε ότι η Ινδία δεν θα εξαιρεθεί από τους δασμούς. «Ό,τι χρεώνει η Ινδία, θα τους χρεώνουμε και εμείς», δήλωσε ο Τραμπ σε συνέντευξη Τύπου. «Πραγματικά, θέλουμε έναν ισότιμο ανταγωνισμό».
Ο αντίκτυπος στους καταναλωτές
Ο Τραμπ απάντησε επίσης την Πέμπτη σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με το εάν οι νέοι δασμοί θα οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
«Αυτό που θα αυξηθεί είναι οι θέσεις εργασίας, και οι τιμές μπορεί να αυξηθούν ελαφρώς βραχυπρόθεσμα, αλλά τελικά θα μειωθούν», δήλωσε.
Ο Τραμπ είχε αναφέρει την περασμένη εβδομάδα ότι η κυβέρνησή του θα προχωρούσε σε σχετική ανακοίνωση, καθώς οι ανταποδοτικοί δασμοί ήταν βασικό θέμα της πρώτης προεδρικής του θητείας και της εκστρατείας του για το 2024. Το θέμα περιλαμβάνεται επίσης σε τμήμα του σχεδίου Project 2025 του Heritage Foundation, το οποίο συνέταξε ο Πίτερ Ναβάρο, που σήμερα είναι ανώτερος σύμβουλος του προέδρου για το εμπόριο και τη μεταποίηση, μετά από θητεία στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ. Ο Ναβάρο έχει ζητήσει να δοθεί προτεραιότητα σε οκτώ εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, ξεκινώντας από την Κίνα και την Ινδία.
Ο Τραμπ είχε επίσης κάνει εκστρατεία υπέρ της επιβολής καθολικών δασμών σε όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ, αλλά αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δήλωσαν ότι οι ανταποδοτικοί δασμοί θα επιτρέψουν στην κυβέρνηση να στοχεύσει συγκεκριμένες χώρες με πιο στοχευμένη πολιτική, αποφεύγοντας σοβαρές διαταραχές στις βασικές εφοδιαστικές αλυσίδες.
