Στην αντίδραση των αγορών μετά την υλοποίηση των απειλών του Ντόναλντ Τραμπ και την επιβολή δασμών 25% σε Καναδά και Μεξικό και 10% στην Κίνα, έχουν στραφεί τα βλέμματα όλων, καθώς άπαντες προσπαθούν να αξιολογήσουν τα νέα δεδομένα και τις δυναμικές και αναζητούν ενδείξεις για την προοπτική να ξεσπάσματος διεθνούς εμπορικού πολέμου.
Στις αγορές στρέφονται άπαντες για την αξιολόγηση της προοπτικής διεύρυνσης του εμπορικού πολέμου και απορρύθμισης της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας ως αποτέλεσμα της επιβολής δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ, που ξεκίνησε στοχοποιώντας Καναδά, Μεξικό και Κίνα και προϊόντα συνολικής αξίας 1,3 τρισ. δολαρίων.
Οι δύο τελευταίες εβδομάδες ήταν ιδιαίτερα ταραχώδεις για τις αγορές και τη Wall Street συγκεκριμένα, από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ ορκίστηκε ως ο 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ωστόσο, προς έκπληξη πολλών, η Wall Street κατέγραψε τις καλύτερες πρώτες εννέα ημέρες διαπραγμάτευσης προεδρικής θητείας εδώ και πάνω από μια δεκαετία, παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ σηματοδότησε το τέλος μιας ταραγμένης εβδομάδας με τις πολυαναμενόμενες ανακοινώσεις του για επιβολή δασμών.
Επιπτώσεις
Το Bloomberg Economics επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τα μοντέλα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) που χρησιμοποιήθηκαν για να εκτιμήσουν τον αντίκτυπο των δασμών κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, οι νέες επιβαρύνσεις θα μπορούσαν να μειώσουν το ΑΕΠ κατά 1,2% και να αυξήσουν τον πληθωρισμό, εφόσον υπάρξουν αντίμετρα ίσης έντασης. Αυτό δεν είναι θετικό για μια αγορά μετοχών που παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα αποτίμησης.
Αν και ακόμη αναμένονται λεπτομέρειες, η γενική εικόνα είναι ότι οι υψηλοί δασμοί θα οδηγήσουν σε αυξημένο κόστος για βασικά αγαθά όπως τρόφιμα, αυτοκίνητα και καύσιμα, γεγονός που θα πιέσει τις επιχειρήσεις, καθώς οι ήδη επιβαρυμένοι καταναλωτές ενδέχεται να αντισταθούν σε περαιτέρω αυξήσεις τιμών.
Ο δείκτης φόβου… δεν δείχνει πανικό
Μέχρι στιγμής, πάντως, ο δείκτης “φόβου” VIX, που καταγράφει την μεταβλητότητα, έχει ενισχυθεί μεν, παραμένει όμως σε χαμηλά επίπεδα.
Η επόμενη μέρα… ξημερώνει
Με τις ασιατικές αγορές να βρίσκονται σε εξέλιξη, ακολουθεί μια ενημέρωση για όσα γνωρίζουμε σχετικά με την ανακοίνωση των δασμών του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και τις αντιδράσεις των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ και των παγκόσμιων αγορών.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από Καναδά και Μεξικό, ενώ θα επιβάλλει 10% δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές, ξεκινώντας από την Τρίτη. Και οι τρεις χώρες δήλωσαν ότι είναι έτοιμες να ανταποδώσουν.
Οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν ότι τα μέτρα είναι αναγκαία για να σταματήσει η ροή φαιντανύλης προς τις ΗΠΑ και να επιβεβαιωθεί η κυριαρχία της χώρας. Από την άλλη, οι Δημοκρατικοί προειδοποιούν ότι οι αμερικανικές οικογένειες θα δεχθούν πλήγμα, καθώς οι τιμές σε τρόφιμα, ηλεκτρονικά και αυτοκίνητα αναμένεται να αυξηθούν. Σύμφωνα με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, η ευθύνη για τις αυξήσεις τιμών πρέπει να αποδοθεί στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα, επειδή δεν υπέκυψαν στις απαιτήσεις του Τραμπ.
Η υπουργός Οικονομικών του Καναδά αμφισβήτησε εάν οι ενέργειες του Τραμπ αφορούν πραγματικά τη φαιντανύλη, ενώ ο πρέσβης του Καναδά στις ΗΠΑ δήλωσε ότι οι Καναδοί είναι “απορημένοι” με τις ενέργειες του Λευκού Οίκου. Η κυβέρνηση του Καναδά σχεδιάζει αντίποινα σε δύο φάσεις:
- Από την Τρίτη, θα επιβάλει δασμούς σε εξαγωγές των ΗΠΑ ύψους 30 δισ. καναδικών δολαρίων (20 δισ. δολάρια ΗΠΑ).
- Σε λίγες εβδομάδες, θα ανακοινώσει επιπλέον δασμούς σε ευρύτερη λίστα προϊόντων.
Ξεκίνησαν τα… αντίποινα
Το Πεκίνο δεσμεύτηκε να λάβει “αντίστοιχα αντίμετρα”, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας προειδοποίησε ότι οι δασμοί θα επηρεάσουν αναπόφευκτα τη συνεργασία στον έλεγχο ναρκωτικών.
Η πρόεδρος του Μεξικού δήλωσε ότι η χώρα της θα παρουσιάσει μια λεπτομερή απάντηση τη Δευτέρα, αλλά τόνισε τη σημασία της συνέχισης της συνεργασίας σε θέματα ασφαλείας, καλώντας σε “ψύχραιμη προσέγγιση”.
Sell-off και… ψυχραιμία
Στις ασιατικές αγορές, το πέσο Μεξικού υποχώρησε κατά 2,5%, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2022. Το καναδικό δολάριο επίσης αποδυναμώθηκε, ενώ το γιουάν σημείωσε πτώση. Στις επόμενες ημέρες, οι επενδυτές πιθανότατα θα στραφούν στο δολάριο ΗΠΑ, καθώς η ένταση στο εμπόριο αυξάνεται και η ζήτηση των ΗΠΑ για ακριβές εισαγωγές μειώνεται.
Γεωτεχνολογικός ανταγωνισμός
Η εβδομάδα ξεκίνησε με ανησυχίες ότι η κινεζική startup DeepSeek θα μπορούσε να διαταράξει την κυριαρχία των αμερικανικών εταιριών στην κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι εξελίξεις στο AI προκάλεσαν μαζική πτώση των μετοχών τεχνολογίας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, με τη Nvidia Corp. (NVDA) να βλέπει πάνω από 590 δισ. δολάρια κεφαλαιοποίησης να εξαφανίζονται τη Δευτέρα.
Παρόλα αυτά, ο δείκτης S&P 500 (SPX) σημείωσε άνοδο άνω του 0,7% από την ημέρα της ορκωμοσίας. Πρόκειται για την καλύτερη έναρξη εννέα ημερών προεδρικής θητείας για τον δείκτη από τη δεύτερη θητεία του Μπαράκ Ομπάμα το 2013, σύμφωνα με στοιχεία της Dow Jones Market Data.
📈 Ο Dow Jones Industrial Average (DJIA) εκτινάχθηκε κατά 2,4% κατά την έναρξη της δεύτερης θητείας του Τραμπ, καταγράφοντας την καλύτερη πρώτη εννιαήμερη πορεία από το 2013. Ωστόσο, ο τεχνολογικός δείκτης Nasdaq Composite (COMP) παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος από την ημέρα της ορκωμοσίας, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία.
Το δολάριο ΗΠΑ σημείωσε ισχυρή άνοδο στις πρώτες συναλλαγές στην Ασία, ενισχυόμενο έναντι των περισσότερων βασικών νομισμάτων. Το καναδικό δολάριο υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2003, το ευρώ έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2022, ενώ το πέσο Μεξικού διολίσθησε κοντά σε τριετές χαμηλό.
Η Wall Street θα ανοίξει στο κόκκινο
Οι αμερικανικές μετοχές αναμένεται να ξεκινήσουν την εβδομάδα με απώλειες, καθώς οι νέοι ανακοινωθέντες δασμοί θα πλήξουν το επενδυτικό κλίμα και θα δημιουργήσουν αμφιβολίες σχετικά με τις αισιόδοξες προβλέψεις για κέρδη και περιθώρια κέρδους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώσεις στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης των αμερικανικών χρηματιστηριακών δεικτών κατά το άνοιγμα της Δευτέρας στις ασιατικές αγορές.
Παρότι οι βιομηχανίες τεχνολογίας έχουν οδηγήσει τις προσδοκίες για περιθώρια κέρδους και κερδοφορία στον S&P 500, οι ενισχυμένοι δασμοί θέτουν σε κίνδυνο την ανάκαμψη της υπόλοιπης αγοράς, η οποία μέχρι στιγμής έχει υπεραποδώσει το 2024.
📉 Περιθώρια Κινδύνου | Οι δασμοί θα αναγκάσουν τις εταιρείες είτε να μετακυλήσουν το κόστος στους καταναλωτές είτε να δουν τα περιθώρια κέρδους τους να συρρικνώνονται.
Τέλος, ένας εμπορικός κλυδωνισμός αμέσως μετά την αναταραχή της DeepSeek ενδέχεται να εντείνει τις ανησυχίες των επενδυτών ότι η αμερικανική αγορά μετοχών αρχίζει να χάνει σημαντικά πλεονεκτήματα.
Η ψυχολογία της αγοράς
Παρά τη μεγάλη μεταβλητότητα στην αγορά, η επενδυτική ψυχολογία παραμένει αισιόδοξη.
“Κάθε διόρθωση θεωρείται ευκαιρία αγοράς και κάθε ανοδική τάση ως κάτι που πρέπει να ακολουθηθεί”, σημείωσε ο Steve Sosnick, επικεφαλής στρατηγικής της Interactive Brokers.
Οι επενδυτές εξακολουθούν να αισθάνονται “άτρωτοι”, καθώς η ανοδική πορεία των τελευταίων δύο ετών συνεχίζεται. Επίσης, είναι πρόθυμοι να παραβλέψουν τα εμπόδια, εστιάζοντας στην αισιοδοξία γύρω από την πολιτική του Τραμπ, που περιλαμβάνει απορρύθμιση και μειώσεις φόρων εισοδήματος, ανέφερε ο Sosnick στο MarketWatch.
Δασμοί, AI και η Stargate
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ο Τραμπ υπέγραψε σειρά προεδρικών διαταγμάτων για τη μετανάστευση, την ενέργεια και την τεχνητή νοημοσύνη (AI). Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει η νέα πρωτοβουλία “Stargate”, ύψους 500 δισ. δολαρίων, η οποία στοχεύει στις υποδομές AI και συνέβαλε στην άνοδο του S&P 500 σε νέο ιστορικό υψηλό για το 2025.
Ορισμένες από τις ενέργειες του προέδρου έχουν ήδη προκαλέσει αντιδράσεις από άλλους κυβερνητικούς θεσμούς, όμως η αντίδραση της αγοράς παρέμεινε σχετικά ήπια.
Σημειώνεται ότι και στην πρώτη του θητεία το 2017, ο Τραμπ ξεκίνησε με άμεσες και υψηλού προφίλ ενέργειες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Dow Jones Market Data, τις πρώτες εννέα ημέρες του, ο S&P 500 είχε ανέβει 0,7%, ενώ ο Nasdaq είχε ενισχυθεί κατά 1,9%.
Δασμοί: Τι να Περιμένουμε από τον Τραμπ;
Οι επενδυτές περίμεναν με αγωνία την ανακοίνωση του Σαββάτου για το εάν ο Τραμπ θα επιβάλει νέους δασμούς στις εισαγωγές από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα – τους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου επιβεβαίωσε την Παρασκευή ότι οι νέοι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου, γεγονός που οδήγησε τις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων στο υψηλότερο κλείσιμό τους για την εβδομάδα (4,541%).
Πως Αντέδρασε η Αγορά
Οι αμερικανικές μετοχές έκλεισαν χαμηλότερα την Παρασκευή, καθώς οι τρεις βασικοί δείκτες έχασαν τα κέρδη τους μετά την επιβεβαίωση της επιβολής νέων δασμών από τον Λευκό Οίκο:
- S&P 500: -0,5%
- Nasdaq: -0,3%
- Dow Jones: -0,8%
Ωστόσο, η ανακοίνωση δεν φαίνεται να τρομοκράτησε τους επενδυτές. Ο Mark Hackett, επικεφαλής στρατηγικής στη Nationwide, ανέφερε ότι ενώ υπάρχει νευρικότητα, οι επενδυτές δεν πανικοβάλλονται.
“Οκτώ χρόνια πριν, οι αγορές έπαιρναν τις δηλώσεις του Λευκού Οίκου κατά γράμμα. Αυτή τη φορά, ενσωματώνουν τη στρατηγική ‘The Art of the Deal’ του Τραμπ”, είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στο διάσημο βιβλίο του προέδρου.
Παρότι ο Ιανουάριος ήταν ασταθής για τη Wall Street, οι τρεις βασικοί δείκτες κατέγραψαν ισχυρά μηνιαία κέρδη:
- S&P 500: +2,7%
- Nasdaq: +1,6%
- Dow Jones: +4,7%
Η χρηματιστηριακή χρονιά ξεκίνησε δυναμικά, αλλά με αυξημένο ρίσκο λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας και των δασμών. Το επόμενο διάστημα αναμένεται κρίσιμο για τις αγορές.
