Το Trump 2.0 έχει ξεκινήσει και διεθνώς το πολιτικό σκηνικό έχει εισέλθειε σε μια παρατεταμένη περίοδο ανασύνθεσης, με τις δυναμικές να παραμένουν ευμετάβλητες, αλλά χωρίς ενδείξεις πανικού και αποσταθεροποίησης, παρά την σκληρή ρητορική και την άμεση ανάληψη δράσης από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο των ΗΠΑ και το περιβάλλον του.
Η ανησυχία για τις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ και τις επιπτώσεις τους τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ όσο διεθνώς είναι μεγάλη, ωστόσο δεν παρατηρείται έκρηξη του δείκτη “φόβου” στη Wall Street, ενώ στο ευρύτερο χρηματοοικονομικό σκηνικό ανησυχητική είναι η παράλληλη άνοδος δολαρίου και χρυσού και οι μετακινήσεις μεγάλων ποσοτήτων χρυσού από το Λονδίνο στις ΗΠΑ.
Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε πρόσθετους δασμούς 25% σε Μεξικό, Καναδά και Κίνα και προανήγγειλε κυρώσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι αντιδράσεις που έχουν ξεδιπλωθεί μέχρι τώρα είναι ήπιες, λελογισμένες και καταδεικνύουν ότι οι ηγέτες διεθνώς δεν σκοπεύουν να ακολουθήσουν τον Τραμπ σε ρητορική έντασης και πρακτική ευθείας και δημόσιας αντιπαράθεσης.
Οι κεντρικές τράπεζες σε πολλές χώρες και στην Ευρώπη έχουν εισέλθει σε διαδικασία αποκλιμάκωσης των επιτοκίων παρέχοντας επιπλέον και φθηνότερη ρευστότητα, ενώ διατηρούν την ευελιξία που κατοχύρωσαν κατά τη διάρκεια των κρίσεων. Οι κινήσεις αυτές ενδυναμώνουν τους μηχανισμούς διαχείρισης και συμβάλλουν στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας στις αγορές, με αποτέλεσμα να έχουν -μέχρι τώρα- αποφευχθεί εκρήξεις πανικού.
Αντιθέτως, πανικό στη Wall Street και απώλειες 1 τρισ., σε όρους κεφαλαιοποιήσεων, προκάλεσε η αποκάλυψη από την κινεζική DeepSeek του μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης R1 το οποίο φαίνεται ότι έχει εκθετικά καλύτερες επιδόσεις, δραστικά χαμηλότερο κόστος και ευρύτερο και πιο άμεσο πεδίο εφαρμογής από το ChatGPT αλλάζοντας το τοπίο του ανταγωνισμού τόσο στο AI όσο και στην άμυνα όσο και στην ενέργεια και τα δίκτυα.
Κλιμάκωση της έντασης μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας
Η ένταση μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας αναμένεται να κλιμακωθεί, κατά την άποψή μας. Τα ανακοινωθέντα μέλη της επερχόμενης εθνικής ομάδας ασφαλείας των ΗΠΑ είναι προσηλωμένα στην οικονομική και τεχνολογική αποσύνδεση, στην ισχυρή υποστήριξη της Ταϊβάν και στον πολιτικό και ιδεολογικό ανταγωνισμό – αν και οι αποφάσεις του Τραμπ ενδέχεται να αποκλίνουν από τις απόψεις των συμβούλων του. Στο στρατιωτικό πεδίο, οι εντάσεις μεταξύ Κίνας και Φιλιππίνων στη Νότια Σινική Θάλασσα εγκυμονούν σοβαρό κίνδυνο λανθασμένων υπολογισμών ή ατυχήματος, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμπλοκή των ΗΠΑ ως συμμαχικού κράτους των Φιλιππίνων βάσει συνθήκης. Η σύγκρουση για την Ταϊβάν παραμένει κίνδυνος μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Οι εντάσεις αυξήθηκαν μετά τις πρόσφατες εικονικές συναντήσεις του Προέδρου Λάι Τσινγκ-τε με ηγέτες του αμερικανικού Κογκρέσου και τις διελεύσεις του από τη Χαβάη και τη Αμερικανική Σαμόα.
Η Κίνα απάντησε στέλνοντας αριθμό ρεκόρ πολεμικών και σκαφών της ακτοφυλακής για στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στο νησί, αναγκάζοντας την Ταϊβάν να αυξήσει το επίπεδο συναγερμού της άμυνάς της.
Ο πυρηνικός τομέας ενδέχεται να αποτελέσει την επόμενη περιοχή κινδύνου, καθώς η Κίνα στοχεύει να φτάσει τις ΗΠΑ και τη Ρωσία σε επιχειρησιακά πυρηνικά όπλα μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Παγκόσμια τεχνολογική αποσύνδεση
Η τεχνολογική αποσύνδεση μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας επιταχύνεται σημαντικά σε κλίμακα και έκταση. Οι δύο χώρες βρίσκονται σε έναν μακροχρόνιο, μηδενικού αθροίσματος τεχνολογικό ανταγωνισμό. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν στοχευμένο περιορισμό κινδύνου, επικεντρωμένο κυρίως σε προηγμένες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι ημιαγωγοί και η κβαντική πληροφορική, τις οποίες θεωρούν ότι έχουν στρατιωτικές εφαρμογές. Αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί σε πλήρη αποσύνδεση. Η κυβέρνηση Τραμπ είναι πιθανό να διευρύνει τους ελέγχους στις εξαγωγές και τους περιορισμούς στις επενδύσεις, ώστε να περιορίσει την πρόσβαση της Κίνας στις προηγμένες τεχνολογίες και να διατηρήσει την αμερικανική τεχνολογική υπεροχή.
Δεν αναμένουμε καμία προοπτική συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας στην τεχνητή νοημοσύνη. Ως αποτέλεσμα, αναμένουμε τη δημιουργία παράλληλων, ανταγωνιστικών τεχνολογικών οικοσυστημάτων. Η Κίνα πιθανότατα θα προβεί σε αντίποινα, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών και τεχνολογίας διπλής χρήσης.
Κεντρικό ρόλο στο γεωοικονομικό σκηνικό αναμένεται να παίξει η επένδυση των 300 εκατ. της Metlen του Βαγγέλη Μυτιληναίου στο γάλλιο, η οποία με την ολοκλήρωσή της θα παράγει το 75% της παγκόσμιας προσφοράς υπερκαλύπτοντας τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύγκρουση Ρωσίας-ΝΑΤΟ
Ο πόλεμος στην Ουκρανία παρατείνεται, αυξάνοντας τον κίνδυνο κλιμάκωσης πέρα από τα ουκρανικά σύνορα. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι η μεγαλύτερη και πιο επικίνδυνη στρατιωτική σύγκρουση στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι μάχες έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες.
Ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε εγκρίνει τη χρήση αμερικανικών όπλων μεγάλου βεληνεκούς από την Ουκρανία κατά στόχων εντός της Ρωσίας και προτίθεται να παρέχει στη χώρα τη μέγιστη δυνατή υποστήριξη μέχρι το τέλος της θητείας του, ώστε να ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση ενόψει πιθανών συνομιλιών και αλλαγών στην αμερικανική πολιτική το 2025. Ο Τραμπ όμως ανέστειλε τη χορήγηση βοήθειας και στην Ουκρανία, δημιουργώντας πεδίο για διαπραγματεύσεις και αναθεώρηση στρατηγικής. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να διαπραγματευτεί μια γρήγορη επίλυση του πολέμου.
Η Ρωσία έχει σημειώσει εδαφικές κατακτήσεις και συνεχίζει να λαμβάνει στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη από το Ιράν, την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα. Η ρωσική οικονομία βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία έχει εντείνει τη χρήση υβριδικών τακτικών και συνεχίζει να πραγματοποιεί δολιοφθορές και κατασκοπεία σε όλη την Ευρώπη.
Περιφερειακός πόλεμος στη Μέση Ανατολή
Η περιφερειακή σύγκρουση κλιμακώνεται, απειλώντας την ενεργειακή υποδομή και αυξάνοντας τη μεταβλητότητα στις αγορές. Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή αντανακλά μια εντελώς νέα δυναμική. Μέσω μιας σειράς επιθετικών στρατιωτικών ενεργειών, το Ισραήλ έχει αποδείξει την ικανότητά του να πλήττει την ηγεσία των δύο κυριότερων αντιπάλων του, της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, και να μειώνει συνολικά τις ικανότητές τους.
Στη Γάζα, το Ισραήλ έχει επιτύχει τους περισσότερους πολεμικούς του στόχους, αλλά δεν έχει ακόμη παρουσιάσει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για τη διακυβέρνηση και την ασφάλεια μετά τον πόλεμο. Η εκεχειρία διατηρείται, με ανταλλαγές ομήρων, παραμένει όμως εύθραυστη καθώς δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο για την επόμενη μέρα.
Στον Λίβανο, μια ειρηνευτική συμφωνία με αμερικανική μεσολάβηση αποτελεί μια νίκη για το Ισραήλ – εάν διατηρηθεί.
Στη Συρία, η πτώση του καθεστώτος Άσαντ είναι ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στη Μέση Ανατολή εδώ και δεκαετίες. Η αιφνίδια κατάρρευση του καθεστώτος αντικατοπτρίζει την εκστρατεία του Ισραήλ κατά των ιρανικών συμμάχων, την αποδυνάμωση του συριακού στρατού και τη μειωμένη υποστήριξη από μια αποδυναμωμένη και υπερφορτωμένη Ρωσία και Ιράν. Το αποτέλεσμα είναι ένα σημαντικό πλήγμα στη γεωπολιτική θέση του Ιράν και στον ρόλο της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή. Μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ πιθανότατα θα παράσχει ισχυρή υποστήριξη στο Ισραήλ και θα ακολουθήσει σκληρή στάση έναντι του Ιράν.
Κυβερνοεπιθέσεις
Οι κυβερνοεπιθέσεις προκαλούν σοβαρές διαταραχές σε κρίσιμες φυσικές και ψηφιακές υποδομές. Ο αυξανόμενος γεωπολιτικός ανταγωνισμός οδηγεί σε αύξηση της συχνότητας, της κλίμακας και της πολυπλοκότητας των κυβερνοεπιθέσεων. Κρατικά υποστηριζόμενες επιχειρήσεις κατασκοπείας έχουν στοχοποιήσει τους κύριους υποψηφίους των αμερικανικών προεδρικών εκλογών και έχουν εκθέσει τρωτά σημεία στις υποδομές τηλεπικοινωνιών στις ΗΠΑ.
Τρομοκρατικές επιθέσεις
Η απειλή της τρομοκρατίας κατά των συμφερόντων των ΗΠΑ βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Οι υπηρεσίες ασφαλείας προειδοποιούν για αυξανόμενο κίνδυνο επιθέσεων εμπνευσμένων από διεθνή γεγονότα.
