Τις δέκα κυρίαρχες τάσεις που αξίζει να παρακολουθήσουμε φέτος στον κόσμο παρέθεσε ο αρχισυντάκτης της ετήσιας έκδοσης προβλέψεων του The Economist Tom Standage στο Gala Dinner που διεξάγεται στην Αθήνα στο πλαίσιο κυκλοφορίας της ετήσιας αποκλειστικής έκδοσης του Economist για την Ελλάδα και την Κύπρο «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟ 2025»:
Οι οποίες είανι:
1. Η επιλογή της Αμερικής
Οι συνέπειες από την αποφασιστική νίκη του κ. Τραμπ θα επηρεάσουν τα πάντα, από τη μετανάστευση και την άμυνα έως την οικονομία και το εμπόριο – σε παγκόσμια κλίμακα.
2. Οι ψηφοφόροι περιμένουν αλλαγή
Τα κατεστημένα κόμματα τα πήγαν άσχημα στις εκλογές του 2024. Το 2025 θα είναι μια χρονιά προσδοκιών. Μπορούν οι νέοι ηγέτες να τηρήσουν όσα υποσχέθηκαν; Θα αλλάξουν οι ταπεινωμένοι ηγέτες;
3. Ευρύτερη αταξία
Η πιο συναλλακτική στάση της Αμερικής για τις συμμαχίες θα δώσουν θάρρος στην Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα (το «κουαρτέτο του χάους»).
4. Δασμολογικές προοπτικές
Η αντιπαλότητα της Αμερικής με την Κίνα θα εκδηλωθεί με τη μορφή εμπορικού πολέμου, καθώς ο κ. Τραμπ επιβάλλει περιορισμούς και αυξάνει τους δασμούς – ακόμα και στους συμμάχους της Αμερικής.
5. Η έκρηξη της καθαρής τεχνολογίας
Η κυβέρνηση της Κίνας έχει ενθαρρύνει την άνθηση των εξαγωγών ηλιακών πάνελ, μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων για να αντισταθμίσει την αδύναμη εγχώρια οικονομία. Ο κόσμος σύντομα θα μάθει αν οι παγκόσμιες εκπομπές έχουν κορυφωθεί.
6. Μετά τον πληθωρισμό
Οι δυτικές οικονομίες αντιμετωπίζουν πλέον μια νέα πρόκληση: τη μείωση των ελλειμμάτων. Πολλές μπορεί επίσης να χρειαστεί να αυξήσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους. Επώδυνες οικονομικές επιλογές παραμονεύουν.
7. Ηλικιακά ζητήματα.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες γηράσκουν μαζί με τους πληθυσμούς τους. Ένας κόσμος που γκριζάρει φέρνει προκλήσεις – αλλά αποτελεί όντως η «ασημένια οικονομία» μια επιχειρηματική ευκαιρία;
8. Η ώρα της κρίσης για την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ)
Πάνω από $1 τρις δαπανώνται σε υποδομές ΑΙ, αλλά πολύ λίγες εταιρείες στην πραγματικότητα χρησιμοποιούν την τεχνολογία. Είναι άραγε αυτό το μεγαλύτερο ρίσκο στην επιχειρηματική ιστορία;
9. Ταξιδιωτικά προβλήματα
Οι συγκρούσεις διαταράσσουν τις παγκόσμιες αερομεταφορές. Η Ευρώπη προσθέτει νέους συνοριακούς ελέγχους και η Σένγκεν φυλλοροεί. Η αντίδραση εναντίον του «υπερτουρισμού» θα μειωθεί το 2025, αλλά οι περιορισμοί που έχουν εισαχθεί από πολλές πόλεις θα παραμείνουν.
10. Ζωή όλο εκπλήξεις
Ένα μεγάλο μάθημα που μας έδωσε το 2024 ήταν να αναμένουμε το απίστευτο. Τι πράγμα που ακούγεται απίθανο θα μπορούσε να συμβεί το 2025; Μια μεγάλη ηλιακή καταιγίδα; Μια νέα πανδημία;
O Κένεθ Ρογκόφ, Καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος, ΔΝΤ κατα την τοποθέτηση του επισήμανε τρεις λόγους για τους οποίους ο Ντόναλντ Τραμπ συνιστά «υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη» παρέθεσε από το βήμα του ετήσιου Gala του Economist ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ Κένεθ Ρογκόφ: «Πρώτον, επειδή η Ευρώπη θα πρέπει να πληρώσει πολύ περισσότερα για τη δική της άμυνα, γεγονός το οποίο οι Ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών δεν έχουν ακόμη αρχίσει να αντιλαμβάνονται. Δεύτερον, επειδή οι δασμοί Τραμπ αποτελούν απειλή για την ήδη ήπια οικονομία της Ευρώπης. Τρίτον, γιατί σκοπεύει να αναγκάσει την Ευρώπη να περιορίσει το μεγάλο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της». Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να είναι «πολύ πειθαρχημένη στην απάντησή της και να μην παρασυρθεί σε έναν χαοτικό πολιτικό πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Αναφερόμενος στις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας, τόνισε ότι έχει υπερθερμανθεί και πως το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι «ο Τραμπ θα ρίξει λάδι στη φωτιά». Κατά συνέπεια, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η Fed είναι τόσο πιθανό να αυξήσει τα επιτόκια το επόμενο έτος όσο και να τα μειώσει. «Το χρέος των ΗΠΑ είναι απολύτως μη βιώσιμο, ειδικά με τα σημερινά επιτόκια», συμπλήρωσε ο κ. Ρογκόφ.
Ως προς την Ευρώπη, σχολίασε ότι «το βασικό της πρόβλημα πηγάζει από την αξιοθαύμαστα επιθετική πράσινη μετάβασή της, η οποία οδήγησε το κόστος ενέργειας να είναι πέντε φορές υψηλότερο απ’ ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες». Για τον κ. Ρογκόφ, αυτός είναι ο κύριος παράγοντας που καθιστά την Ευρώπη «μη ανταγωνιστική σε πολλούς τομείς της μεταποίησης και θεαματικά μη ανταγωνιστική στην τεχνητή νοημοσύνη – σε αντίθεση με τη φιλοδοξία του Τραμπ να διπλασιάσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για να εξυπηρετήσει την ΑΙ». Ο ίδιος συνέδεσε μάλιστα το ενεργειακό με το αμυντικό ζήτημα της Ευρώπης, σημειώνοντας: «Στο Νταβός, ο Τραμπ είπε ότι θα “εγγυηθεί” την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Αλλά με ποιο τίμημα;».
Μεταξύ άλλων, ο κ. Rogoff συνέστησε στην ΕΕ να συνάψει μια εμπορική συμφωνία με τη Βρετανία στα πρότυπα της σχέσης της με τη Νορβηγία. Επίσης, εκτίμησε ότι η επιβολή δασμών ήταν βασική προεκλογική υπόσχεση του Ντόναλντ Τραμπ από την οποία εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να κάνει πίσω.
Αναφερόμενος στις προκλήσεις γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη, ο κ. Ρογκόφ εξέφρασε χαρακτηριστικά την άποψη ότι ο κόσμος θα πρέπει «να πατήσει ένα pause» στην ξέφρενη κούρσα του κλάδου, υπό την έννοια ότι θα πρέπει να ληφθούν οι σωστές αποφάσεις για ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα, ως παράγοντας που θα διαμορφώσει το μέλλον της ανθρωπότητας.
