Προσπάθεια να επιβάλλει εαυτόν και την Κομισιόν ως θεσμικούς συνομιλητές του Τραμπ κάνει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κόντρα στο μήνυμα του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ που την υποβαθμίζει μη-προσκαλώντας την στην ορκωμοσία του.
Ευρώπη και ΗΠΑ δεν έχουν υπάρξει ποτέ πιο μακριά. Αυτό είναι το συμπέρασμα από τις έως τώρα εξελίξεις, τις δηλώσεις και τα μηνύματα που στέλνουν οι δύο πλευρές, μέσω διαφόρων διαύλων επικοινωνίας.
Ο Τραμπ απαξιώνει την Κομισιόν και τον γαλλογερμανικό άξονα, τροφοδοτεί φυγόκεντρες τάσεις στην Ευρώπη και παρεμβαίνει στα εσωτερικά μεγάλων χωρών. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ δεν προσκλήθηκε η πρόεδρος της Κομισιόν, ούτε ότι ο Έλον Μασκ είχε στηρίξει ανοιχτά το ακροδεξιό νεοναζιστικό κόμμα AfD και επιτέθηκε στον Γερμανό καγκελάριο Σολτς.
Μετά την ορκωμοσία του ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε έτοιμος για επιβολή δασμών σε Καναδά και Μεξικό, επέμεινε στην απειλή προς την ΕΕ ζητώντας να αγοράζει ενέργεια από τις ΗΠΑ και εν γένει τα σύννεφα του εντός εμπορικού πολέμου και της γεωπολιτικής απομάκρυνσης επανήλθαν στον ουρανό της Ευρώπης.
Ακολούθησαν οι δηλώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία επιχείρησε να θέσει θέματα και να επιβάλλει εαυτόν ως κεντρικό θεσμικό συνομιλητή του Τραμπ με την Ευρώπη. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να έχει απήχηση στον Λευκό Οίκο.
Η πρόεδρος της Κομισιόν επιχείρησε να ξεδιπλώσει το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων και να διακηρύξει ετοιμότητα, ενώ παράλληλα προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία για να δημιουργήσει νέες δυναμικές σε σχέσεις με άλλους παίχτες.
Τα μηνύματα της φον ντερ Λάιεν
Στην πρώτη της δημόσια παρέμβαση –μετά τη χθεσινή ορκωμοσία του Αμερικανού προέδρου– στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε συγκεκριμένα μηνύματα προς την Ουάσιγκτον για το πώς θα προσεγγίσει η Ε.Ε. τις ΗΠΑ και το πώς απαντά στην αποδέσμευση του Τραμπ από τη Συμφωνία του Παρισιού για τους παγκόσμιους κλιματικούς στόχους.
Σαφές μήνυμα έστειλε και για τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενόψει των προσπαθειών του νέου προέδρου των ΗΠΑ να δώσει τέλος τους επόμενους μήνες: «Για εμάς το σημαντικό είναι να παραμείνει η Ουκρανία ανεξάρτητη. Εναπόκειται στην Ουκρανία να αποφασίσει για τα εδάφη της».
Συνεργασία με όλους που είναι ανοιχτοί
«Θέλουμε περισσότερη συνεργασία με όλους που είναι ανοιχτοί». επισήμανε η πρόεδρος της Κομισιόν. για να προσθέσει «και αυτό, φυσικά περιλαμβάνει τους πιο στενούς εταίρους. Και φυσικά, τις ΗΠΑ». Με συγκεκριμένα μηνύματα σε ό,τι αφορά τη σημασία για την αμερικανική οικονομία της συνέχισης της συνεργασίας με την Ε.Ε., η Φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι «καμία άλλη οικονομία στον κόσμο δεν είναι τόσο ολοκληρωμένη όσο εμείς. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες στις ΗΠΑ απασχολούν 3,5 εκατ. Αμερικανούς. Και ένα άλλο εκατομμύριο αμερικανικές θέσεις εργασίας εξαρτώνται άμεσα από το εμπόριο με την Ευρώπη. Ολόκληρες αλυσίδες εφοδιασμού εκτείνονται και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», είπε χαρακτηριστικά.
Δώσαμε… πήραμε
«Ταυτόχρονα, η Ευρώπη εισάγει διπλάσιες ψηφιακές υπηρεσίες από τις ΗΠΑ από ό,τι κάνουμε από ολόκληρη την Ασία – Ειρηνικό. Από όλα τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό, τα δύο τρίτα βρίσκονται στην Ευρώπη. Και οι ΗΠΑ παρέχουν πάνω από το 50% του υγροποιημένου φυσικού αερίου μας (LNG). Ο όγκος συναλλαγών μεταξύ μας είναι 1,5 τρισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 30% του παγκόσμιου εμπορίου», σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Για τον λόγο αυτόν, εκτιμά ότι «πολλά διακυβεύονται και για τις δύο πλευρές» και προκρίνει τον άμεσο διάλογο με τη νέα αμερικανική διοίκηση.
Realpolitik
«Ετσι, η πρώτη μας προτεραιότητα θα είναι να εμπλακούμε νωρίς, να συζητήσουμε κοινά συμφέροντα και να είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε», ανέφερε, ωστόσο προειδοποίησε ταυτόχρονα ότι «θα είμαστε ρεαλιστές, αλλά θα υποστηρίζουμε πάντα τις αρχές μας. Θα προστατέψουμε τα συμφέροντά μας και θα υπερασπιστούμε τις αξίες μας».
Σε μια ευθεία «απάντηση» στην απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, η πρόεδρος της Κομισιόν έδωσε έμφαση στις άνευ προηγουμένου επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, «που είναι αδύνατον να αγνοήσουμε. Από τις πλημμύρες στη Βραζιλία και την Ινδονησία έως την Αφρική και την Ευρώπη. Τις πυρκαγιές στον Καναδά και την Καλιφόρνια. Τους τυφώνες στις ΗΠΑ και στην Καραϊβική», είπε χαρακτηριστικά.
Και με σαφές μήνυμα προς τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ σημείωσε ότι «η Συμφωνία του Παρισιού συνεχίζει να είναι η μεγαλύτερη ελπίδα για όλη την ανθρωπότητα. Επομένως, η Ευρώπη θα διατηρήσει την πορεία αυτή και θα συνεχίσει να συνεργάζεται με όλα τα έθνη για να προστατεύσει τη φύση και να σταματήσει την παγκόσμια θερμότητα».
Απάντηση στους δασμούς είναι οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου
Υπό την «απειλή» δασμών στις εισαγωγές των ευρωπαϊκών προϊόντων, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προκρίνει παράλληλα την ενίσχυση των σχέσεων μέσω της υπογραφής σχετικών εμπορικών συμφωνιών, στις οποίες έχει ήδη προχωρήσει με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής (Mercosur), το Μεξικό, την Ινδία και τη Μαλαισία.
«Αυτές οι συμφωνίες ήταν σε εξέλιξη για χρόνια, αν όχι δεκαετίες. Λοιπόν, γιατί συμβαίνουν όλοι σήμερα; Δεν είναι μόνο επειδή η Ευρώπη είναι μια μεγάλη και ελκυστική αγορά. Αλλά επειδή με την Ευρώπη, αυτό που βλέπετε είναι αυτό που παίρνετε. Παίζουμε με τους κανόνες. Οι συμφωνίες μας δεν έχουν κρυφά σημεία» είπε χαρακτηριστικά.
Η Ουκρανία …μέλος της ΕΕ
Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, ερωτηθείσα σχετικά στη συζήτηση που ακολούθησε της ομιλίας της, η φον ντερ Λάιεν επισήμανε ότι «είναι κυρίαρχη χώρα και παλεύει για το μέλλον της μέσω της ένταξής της στην Ε.Ε.». Υπογράμμισε παράλληλα ότι ο αγώνας που δίνουν οι Ουκρανοί «αφορά και την ασφάλεια της Ευρώπης, που διακυβεύεται».
Το μήνυμα προς τον Τραμπ – ενόψει των συνομιλιών για το τέλος του πολέμου, το επόμενο διάστημα – ήταν ξεκάθαρο: «θα συνεχίσουμε αταλάντευτα να στηρίζουμε την Ουκρανία, χωρίς ερωτηματικά. Για εμάς είναι σημαντικό να παραμείνει ανεξάρτητη και εναπόκειται στην Ουκρανία να αποφασίσει για το έδαφός της». «Κανείς δεν θέλει περισσότερο ειρήνη από τους Ουκρανούς, αλλά θέλουν βιώσιμη ειρήνη» είπε για να προσθέσει και «όχι, μια παγωμένη διένεξη».
