Μπροστά σε μια νέα εγγενή κρίση στις συστημικές τράπεζες βρίσκεται η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς η φοβική -έως τώρα- προσέγγισή τους, έχει επιτρέψει τη διόγκωση προβλημάτων και την διεύρυνση της επιχειρησιακής και τεχνολογικής απόστασης με το σήμερα, ενώ τα παρωχημένα εσωτερικά συστήματα δεν επιτρέπουν ούτε στους επόπτες να έχουν επικαιροποιημένη και ολοκληρωμένη εικόνα.
Έτσι, οι συνεταιριστικές τράπεζες εξελίσσονται σε no man’s land, καθώς η έλλειψη κεφαλαίων και η διακριτική μεταχείρισή τους από την εποπτεία, λόγω του εύθραυστου χαρακτήρα του συστήματος, έχουν επιτρέψει τη διεύρυνση του gap που τις χωρίζει από τη σύγχρονη εποχή και έχουν διευρύνει τα κενά ασφαλείας, απαξιώνοντας πρακτικά τα ιδρύματα και τις προοπτικές τους και στερώντας από την ελληνική οικονομία έναν σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης.
Σήμερα, στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται τέσσερις συνεταιριστικές τράπεζες και δύο πιστωτικοί συνεταιρισμοί. Πρόκειται για την Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων, την Ηπείρου, τη Θεσσαλίας και Καρδίτσας, καθώς και τους πιστωτικούς συνεταιρισμούς Αιτολοακαρνανίας και Βοιωτίας.
Εξ αυτών, μακράν καλύτερη θεωρείται η συνεταιριστική τράεπζα Καρδίτσας, η οποία έχει βάλει τα εύσημα από την Τράπεζα της Ελλάδας και προσωπικά ο Γιάννης Στουρνάρας την έχει χαρακτηρίσει “διαμάντι”. Η απόσταση που χωρίζει την Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας από τις άλλες τρεις, σε όλα τα επίπεδα, είναι χαώδης.
Οι συνεταιριστικές τράπεζες που έχουν απομείνει δραστηριοποιούνται ανεξάρτητα, έχοντας απωλέσει την Πανελλήνια που έπαιζε ρόλο ραχοκοκαλιάς, με αποτέλεσμα τα λειτουργικά κόστη να είναι πολύ υψηλά για τα επίπεδα των δραστηριοτήτων τους.
Τα προβλήματα
Η χαρτογράφηση της κατάστασης στις συνεταιριστικές τράπεζες αποτέλεσε πρόκληση, καθώς η αποτύπωση τους εγείρει προφανή και επιτακτικά ερωτήματα, τα οποία ο επόπτης έχει αποφύγει για καιρό να απαντήσει.
Από τα πολλά προβλήματα που ομολογουμένως αντιμετωπίζουν οι συνεταιριστικές, το κρισιμότερο σε αυτή τη φάση είναι τα πληροφοριακά τους συστήματα, καθώς είναι παρωχημένα, με αποτέλεσμα να συμμετέχουν σε πολλές διαδικασίες, ενώ ακόμη και το reporting στην Τράπεζα της Ελλάδος, σε πολλές περιπτώσεις γίνεται εκτός συστήματος χειροκίνητα και μέσω συμβούλων.
Τρεις από τις τέσσερις συνεταιριστικές τράπεζες χρησιμοποιούν εντελώς απαρχειωμένα πληροφοριακά συστήματα και συστήματα διαχείρισης τραπεζικών συναλλαγών, ενώ οι άλλες δύο που έχουν πιο σύγχρονο σύστημα αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα λειτουργικότητας.
Συνεταιριστική τράπεζα Χανίων
Σε μια προσπάθεια αναδιάρθρωσης και ενίσχυσης της θέσης της, η Τράπεζα Χανίων αποφάσισε να μετατραπεί από συνεταιριστική σε Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) και να επιδιώξει πανελλαδική άδεια λειτουργίας. Επιπλέον, υπήρξε ενδιαφέρον από το τσεχικό επενδυτικό fund Wenger Capital Sicav για απόκτηση ποσοστού έως και 30% της τράπεζας. Ωστόσο, τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι συζητήσεις δεν καρποφόρησαν, καθώς το fund επρόκειτο να επενδύσει έως τα τέλη του έτους, κάτι που τελικά δεν συνέβη.
Η έλλειψη κεφαλαίων θέτει εν αμφιβόλω την υλοποίηση του ήδη προβληματικού business plan, δημιουργώντας δυναμική που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλυδωνισμούς και κρίση.
Η Χανίων χρησιμοποιεί ως κεντρικό σύστημα το Pulse της IBM, το οποίο έχει καταργηθεί από την δεκαετία το 1990. και η βάση δεδομένων που χρησιμοποιεί (σσ SYBASE) έχει καταργηθεί και υποστηρίζεται από άλλη εταιρία. Όπως είναι προφανές, χωρίς ουσιαστική υποστήριξη, το σύστημα δεν μπορεί να αναβαθμιστεί και έπρεπε ήδη να έχει αντικατασταθεί. Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι οι προγραμματιστές που γνωρίζουν το συγκεκριμένο σύστημα είναι σήμερα πάνω από 70 χρονών.
Η κατάσταση εκεί θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, καθώς το σύστημα δεν διαθέτει τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας που ζητά η Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ το reporting γίνεται ως επί των πλείστων εξωθεσμικά και χειροκίνητα.
Επικίνδυνη είναι η κατάσταση με το λογισμικό Anti Money Laundering (AML), το οποίο δεν λειτουργεί αυτόματα, ενώ προβληματική είναι η λειτουργία και του Know Your Client, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σημαντικά ρίσκα compliance.
To Core Banking System αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα στη διασύνδεση με άλλα προγράμματα, ενώ το Λογιστικό Σχέδιο δεν έχει προσαρμοστεί.
Στο μεταξύ η Χανίων προσπαθεί να διαφοροποιήσει της πηγές εσόδων προωθώντας νέες υπηρεσίες, όπως τα POS, με στόχο να εκμεταλλευτεί το υφιστάμενο πελατολόγιο.
Συνεταιριστική τράπεζα Θεσσαλίας
Παρόλο που δεν καταγράφονται σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της, η τράπεζα έχει επιδείξει προσοχή στην αντιμετώπιση περιστατικών ηλεκτρονικής απάτης, παρέχοντας οδηγίες για την προστασία των πελατών της από το “Caller ID Spoofing”. Συνολικά, η Τράπεζα Θεσσαλίας αποτελεί ένα σταθερό παράδειγμα συνεταιριστικής τράπεζας που προσαρμόζεται στις σύγχρονες απαιτήσεις και διατηρεί υψηλά επίπεδα εξυπηρέτησης, εστιάζοντας στη διαφάνεια και την προστασία των πελατών της.
Το Core Banking Systemn είναι της NATECH, το οποίο αν και σύγχρονο έχει σημαντικά προβλήματα, ενώ υπάρχουν φήμες και για δικαστική διαμάχη της τράπεζας με την εταιρία λογισμικού.
Όσον αφορά την εσωτερική λειτουργία, η Θεσσαλίας αντιμετωπίζει τα περισσότερα προβλήματα που απαντώνται και στη Χανίων, με ιδιαιτερότητες στη διάρθρωση και την εσωτερική λειτουργία.
Η Συνεταιριστική Τράπεζα Θεσσαλίας συνεχίζει να λειτουργεί αποτελεσματικά, διατηρώντας την οικονομική της σταθερότητα και αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες της.
Στο μεταξύ η Θεσσαλίας κατάφερε να ενταχθεί στην υπηρεσία IRIS Payments, διευκολύνοντας τις συναλλαγές με τη χρήση αριθμού κινητού τηλεφώνου ή ΑΦΜ. Η τράπεζα επικεντρώνεται στην υποστήριξη του αγροτικού τομέα μέσω χρηματοδοτικών προϊόντων, όπως η “Συμβολαιακή Γεωργία & Κτηνοτροφία”, και προσαρμόζεται στις ανάγκες της αγοράς με σύγχρονα εργαλεία.
Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου
Η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποίησε τη διοίκηση της Τράπεζας Ηπείρου για την ανάγκη κάλυψης χρηματοδοτικών κενών και πραγματοποίησης νέας αύξησης κεφαλαίου. Παράλληλα, η Τράπεζα της Ελλάδος βρήκε επενδυτή για την απόκτηση της Τράπεζας Ηπείρου, με στόχο την επέκταση των δραστηριοτήτων της σε πανελλαδικό επίπεδο.
Παρά τις προκλήσεις, η Τράπεζα Ηπείρου σημείωσε θετικά οικονομικά αποτελέσματα το 2023, με αύξηση κερδών και μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) από 75% σε 31%. Η διοίκηση της τράπεζας συνεχίζει να επικεντρώνεται στη μείωση των ΜΕΔ και στην ενίσχυση της κεφαλαιακής της βάσης.
Επιπλέον, η τράπεζα προχωρά σε ψηφιακό εκσυγχρονισμό, ενσωματώνοντας υπηρεσίες όπως το IRIS Payments, και συμμετέχει σε χρηματοδοτικά προγράμματα για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Συνεταιριστική τράπεζα Καρδίτας
Πρόκειται για μακράν την καλύτερη από τις συνεταιριστικές τράπεζες, όπως έχει δηλώσει και ο Γιάννης Στουρνάρας, καθώς διαθέτει υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και standards εταιρικής διακυβέρνησης, καθώς ικανές διαδικασίες αναγνώρισης και διαχείρισης ρίσκου.
Η Καρδίτσας έμεινε όρθια μετά τον τυφώνα Ντάνιελ που έπληξε την περιοχή της Θεσσαλίας και προκάλεσε τεράστιας κλίμακας καταστροφές.
Η τράπεζα χρησιμοποιεί επίσης το Core Baking System της NATECH, για την αναβάθμιση του οποίου χρειάστηκαν περί τους 18 μήνες, ένδειξη των προβλημάτων που δημιουργεί το συγκεκριμένο λογισμικό..
