Η Ευρώπη αντλεί το 20% της ηλεκτρικής της ενέργειας από αιολική ενέργεια αναφέρει σε μελέτη της η WindEnergy στην οποία, όμως επισημαίνει ότι δεν κατασκευάζονται αρκετά νέα αιολικά πάρκα, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ για το 2030 καθώς απαιτούνται επείγουσες δράσεις που αφορούν στη διαδικασία αδειοδότησης, τα δίκτυα και την ηλεκτροδότηση.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της WindEurope, η Ευρώπη κατασκεύασε 15 GW νέας αιολικής ενέργειας το 2024: 13 GW στην ξηρά και 2,3 GW στην θάλασσα. Τα 13 GW από αυτά αντιστοιχούν στην ΕΕ: 11,4 GW στην ξηρά και 1,4 GW στην ανοικτή θάλασσα. Για να επιτύχει τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της για το 2030, η ΕΕ θα πρέπει να κατασκευάζει 30 GW ετησίως νέων αιολικών πάρκων.
Η αιολική ενέργεια παρήγαγε το 20% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στην Ευρώπη – και το 19% στην ΕΕ. Η ΕΕ επιθυμεί το μερίδιο αυτό να αυξηθεί στο 34% έως το 2030 και σε περισσότερο από 50% έως το 2050.
«Η Ευρώπη δεν κατασκευάζει αρκετά νέα αιολικά πάρκα. Για 3 βασικούς λόγους – α) οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν εφαρμόζουν τους καλούς κανόνες αδειοδότησης της ΕΕ (με μόνη εξαίρεση τη Γερμανία), β) οι νέες συνδέσεις με το δίκτυο καθυστερούν και γ) η Ευρώπη δεν ηλεκτροδοτεί την οικονομία της αρκετά γρήγορα. Η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει επειγόντως και τα τρία προβλήματα. Περισσότερη αιολική ενέργεια σημαίνει φθηνότερη ενέργεια που σημαίνει αυξημένη ανταγωνιστικότητα», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της WindEurope, Giles Dickson.
Πρέπει να εφαρμοστούν οι κανόνες αδειοδότησης της ΕΕ
Η αργή και δυσκίνητη αδειοδότηση παραμένει βασικό εμπόδιο στην επέκταση της αιολικής ενέργειας. Παρά την έναρξη ισχύος των νέων δεσμευτικών κανόνων αδειοδότησης της ΕΕ, πολλές χώρες δεν τους έχουν ακόμη εφαρμόσει στο εθνικό τους δίκαιο. Η κατάσταση όσον αφορά την αδειοδότηση έχει επιδεινωθεί στην πραγματικότητα το 2024.
Αυτό είναι απογοητευτικό, δεδομένου ότι οι λίγες χώρες που εφάρμοσαν τους κανόνες αδειοδότησης της ΕΕ – δεσμευτικές προθεσμίες αδειοδότησης, η αρχή του υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος – έχουν αποδείξει πόσο αποτελεσματικά είναι τα μέτρα της. Πάρτε τη Γερμανία: επέτρεψε σχεδόν 15 GW νέας χερσαίας αιολικής ενέργειας. Αυτό είναι νέο εθνικό ρεκόρ και 7 φορές περισσότερο από ό,τι πριν από πέντε χρόνια. Οι κυβερνήσεις πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γερμανίας, αν ενδιαφέρονται σοβαρά για την ενεργειακή ασφάλεια και τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα.
Η έλλειψη δικτύων και η αργή ηλεκτροδότηση αμβλύνουν την ανάπτυξη των αιολικών εγκαταστάσεων
Η πρόσβαση στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί σήμερα το υπ’ αριθμόν ένα εμπόδιο για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας. Χρειάζεται άμεση δράση για την απεμπλοκή της χωρητικότητας του δικτύου. Επί του παρόντος, περισσότερα από 500 GW δυνητικής αιολικής δυναμικότητας περιμένουν την αξιολόγηση των αιτήσεων σύνδεσής τους με το δίκτυο.
Αλλά δεν είναι μόνο οι ουρές για τη σύνδεση στο δίκτυο. Η Ευρώπη γενικά δεν επεκτείνει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας αρκετά γρήγορα. Ένα αρνητικό παράδειγμα ξεχωρίζει: το υπεράκτιο αιολικό πάρκο 900 MW Borkum Riffgrund 3 στη Γερμανία είναι πλήρως εγκατεστημένο, αλλά περιμένει σύνδεση με το δίκτυο. Ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς δεν θα μπορέσει να συνδέσει το αιολικό πάρκο με το γερμανικό δίκτυο πριν από το 2026.
Ομοίως, η Ευρώπη δεν ηλεκτροδοτεί την οικονομία της αρκετά γρήγορα. Το 23% του συνόλου της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ είναι ηλεκτρική ενέργεια. Το ποσοστό αυτό πρέπει να αυξηθεί στο 61% μέχρι το 2050. Οι ρυθμοί εξηλεκτρισμού καθυστερούν, ιδίως στην κινητικότητα, τη θέρμανση και τη βιομηχανία. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen ανέθεσε στον Επίτροπο Ενέργειας και Στέγασης Dan Jørgensen να παρουσιάσει ένα σχέδιο δράσης για τον εξηλεκτρισμό. Αυτό δεν μπορεί να γίνει αρκετά γρήγορα.
Οι κυβερνήσεις αναθέτουν περισσότερα αιολικά πάρκα στις δημοπρασίες τους
Η Ευρώπη ανέθεσε στις δημοπρασίες των κυβερνήσεων περισσότερη νέα αιολική δυναμικότητα από ποτέ άλλοτε. Τα 37 GW που κατακυρώθηκαν (29 GW στην ΕΕ) αποτελούν ρεκόρ και θεωρητικά αποτελούν καλά νέα για τον μελλοντικό αγωγό και την κατασκευή. Ωστόσο, απαιτείται επείγουσα δράση όσον αφορά την αδειοδότηση, τα δίκτυα και την ηλεκτροδότηση, προκειμένου να επιτευχθεί σημαντική αύξηση των ετήσιων ρυθμών ανάπτυξης.
Επενδύσεις ύψους 31 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν για το 2024 – δεν είναι αρκετές
Η Ευρώπη χρηματοδότησε περίπου 19 GW νέας αιολικής ενέργειας το 2024, ελαφρώς μειωμένα σε σχέση με τα 21 GW που χρηματοδοτήθηκαν το 2023. Αυτό περιλαμβάνει ισχυρές επενδύσεις σε χερσαία αιολική ενέργεια ύψους 24 δισ. ευρώ. Αλλά οι επενδύσεις σε υπεράκτια αιολικά ήταν σημαντικά μειωμένες σε σχέση με το 2023. Παραμένει πολύ δύσκολη η λήψη τελικών επενδυτικών αποφάσεων για υπεράκτια αιολικά πάρκα.
PPA – τεράστια εταιρική όρεξη για αιολική ενέργεια
Η αιολική ενέργεια εξακολουθεί να προσελκύει αυξανόμενο ενδιαφέρον από τους εταιρικούς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας. Οι επιχειρήσεις κατανοούν την επιχειρηματική υπόθεση της προμήθειας αιολικής ενέργειας. Το 50% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που θα συμβληθεί με νέες συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA) στην Ευρώπη το 2024 θα είναι αιολική. Οι αποκλειστικές ΜΠΣ για αιολική ενέργεια ήταν 4 GW από το σύνολο των 12 GW των ΜΠΣ για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αλλά 1 GW αιολικής ενέργειας δίνει διπλάσια ηλεκτρική ενέργεια από 1 GW ηλιακής ενέργειας.
