Ανησυχία για φυγόκεντρες τάσεις στον πυρήνα της ΕΕ δημιουργεί η αιφνιδιαστική συνάντηση Μελόνι – Τραμπ, καθώς δεν είναι η πρώτη Ευρωπαίου ηγέτη, είναι όμως η μοναδική -πριν την ανάληψη των καθηκόντων του- με χώρα του Συνθήκης της Ρώμης και που συμμετέχει στο άτυπο διευθυντήριο.
Η απροειδοποίητη επίσκεψη της Ιταλίδας Πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι στη Φλόριντα για συνάντηση με τον εκλεγμένο Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στο κτήμα του Mar-a-Lago αναδεικνύει έναν εξελισσόμενο άξονα διεθνών σχέσεων.
Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο ηγετών αφορούσαν, σύμφωνα με πληροφορίες, καίρια ζητήματα, όπως οι δασμοί, η κράτηση Ιταλίδας δημοσιογράφου στο Ιράν και οι γεωπολιτικές εμπορικές δυναμικές. Αυτή η επίσκεψη προηγείται του προγραμματισμένου ταξιδιού του Προέδρου Τζο Μπάιντεν στη Ρώμη και στο Βατικανό, υποδεικνύοντας πιθανή απόκλιση στις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Ιταλίας, ανάλογα με τις πολιτικές κατευθύνσεις της επερχόμενης διοίκησης.
Η επίσκεψη της Πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι στη Φλόριντα υπογραμμίζει την προληπτική δέσμευση της κυβέρνησής της με τη νέα διοίκηση των ΗΠΑ εν μέσω σημαντικών γεωπολιτικών προκλήσεων. Το πώς η Ιταλία θα διαχειριστεί τον περίπλοκο ιστό συμμαχιών, οικονομικών συμφερόντων και ζητημάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους επόμενους μήνες θα είναι καθοριστικό για τη διεθνή της θέση.
Από τη μυστική στην… αιφνιδιαστική διπλωματία
-
- Η συνάντηση της Τζόρτζια Μελόνι με τον Ντόναλντ Τραμπ υπογραμμίζει τη δέσμευσή της στη νέα διοίκηση των ΗΠΑ.
- Ο Τραμπ, που συνεχίζει να διαμορφώνει το υπουργικό του συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένου του Γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο ως υποψήφιο για Υπουργός Εξωτερικών, τόνισε τα ηγετικά προσόντα της Μελόνι κατά τη διάρκεια δημόσιας εμφάνισης στο Mar-a-Lago.
- Άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες που συναντήθηκαν με τον Τραμπ μετά την εκλογή του περιλαμβάνουν τον Τζάστιν Τριντό του Καναδά, τον Χαβιέρ Μιλέι της Αργεντινής και τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, υποδεικνύοντας μια στροφή προς συγκεκριμένους διεθνείς συμμάχους.
Η ατζέντα
-
- Δασμοί και Εμπόριο: Οι προτεινόμενοι δασμοί του Τραμπ στους εμπορικούς εταίρους αναφέρθηκαν στην ατζέντα, υποδεικνύοντας πιθανά προβλήματα ή συμμαχίες στις οικονομικές σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ.
- Κράτηση Ιταλίδας Δημοσιογράφου στο Ιράν: Η Μελόνι έθεσε την υπόθεση της Σεσίλια Σάλα, που κρατείται στη φυλακή Εβίν της Τεχεράνης. Η σύλληψη της Σάλα συνέπεσε με τη σύλληψη του Σουίσο-Ιρανού Μοχάμαντ Αμπεντίνι Νατζαφαμπαντί από τις ιταλικές αρχές κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ. Οι δεσμοί του Νατζαφαμπαντί με κατηγορίες για πολεμικά drones περιπλέκουν περαιτέρω την Ιταλία στις ευρύτερες γεωπολιτικές διαμάχες ΗΠΑ-Ιράν.
Γεωπολιτικό πλαίσιο
-
- Άξονας Ιταλίας-ΗΠΑ-Ιράν:
- Η κράτηση της Σάλα αποτελεί κρίσιμο ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διαπραγματευτικό χαρτί για το Ιράν εν μέσω των τεταμένων σχέσεών του με τη Δύση.
- Η σύλληψη του Νατζαφαμπαντί στο Μιλάνο κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ συνδέει τον ρόλο της Ιταλίας με μια ευρύτερη δυτική εκστρατεία κατά των ιρανικών στρατιωτικών δυνατοτήτων.
- Θέση της Ιταλίας στην ΕΕ: Η προσέγγιση της Μελόνι προς τον Τραμπ αντανακλά την πιθανή αναθεώρηση των διατλαντικών δεσμών υπό την ηγεσία της, εξισορροπώντας την αλληλεγγύη της ΕΕ με τη συνεργασία με τις ΗΠΑ.
- Άξονας Ιταλίας-ΗΠΑ-Ιράν:
Σχέσεις ΗΠΑ-Ιταλίας υπό τον Μπάιντεν και τον Τραμπ:
-
- Το επερχόμενο ταξίδι του Προέδρου Τζο Μπάιντεν στη Ρώμη και στο Βατικανό ευθυγραμμίζεται με τις συνεχιζόμενες πολυμερείς διπλωματικές προσπάθειες της διοίκησής του.
- Οι πιθανές πολιτικές του Τραμπ, αντιθέτως, μπορεί να δώσουν έμφαση στις διμερείς συμφωνίες και στις διαπραγματεύσεις για δασμούς, μεταβάλλοντας τους στρατηγικούς υπολογισμούς της Ιταλίας.
Βασικοί παίκτες και δηλώσεις:
-
- Η υποστήριξη του Μάρκο Ρούμπιο στη Μελόνι υποδηλώνει ευθυγράμμιση μεταξύ των πολιτικών της και της νέας διοίκησης του Τραμπ.
- Η δημόσια επαίνεση του Τραμπ για την ηγεσία της Μελόνι ενισχύει τη θέση της μεταξύ των δεξιών ηγετών της Ευρώπης.
Ανάλυση και Κίνδυνοι:
- Εμπορικές Σχέσεις:
- Ο κίνδυνος κλιμάκωσης των δασμών υπό την προεδρία του Τραμπ θα μπορούσε να επιβαρύνει την οικονομία της Ιταλίας και τις σχέσεις της με την ΕΕ.
- Η οικονομική διπλωματία της Ιταλίας θα πρέπει να εξισορροπήσει την εσωτερική αλληλεγγύη της ΕΕ με τη διασφάλιση ευνοϊκών διμερών όρων με τις ΗΠΑ.
- Κλιμάκωση με το Ιράν:
- Η σύνδεση Νατζαφαμπαντί-Σάλα τοποθετεί την Ιταλία σε ευαίσθητη θέση, πιθανώς επιδεινώνοντας τις εντάσεις με το Ιράν ενώ διατηρεί τη συνεργασία με τις ΗΠΑ.
- Η αποτυχία επίλυσης της κράτησης της Σάλα θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτικές επιπτώσεις για τη Μελόνι και να επιβαρύνει τη διπλωματική θέση της Ιταλίας.
- Στρατηγικές Ευθυγραμμίσεις:
- Η στενή σχέση της Μελόνι με τη διοίκηση του Τραμπ μπορεί να αποξενώσει συμμάχους που προτιμούν την πολυμερή προσέγγιση του Μπάιντεν, δημιουργώντας διχασμούς εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Risk Analysis
Οι παρεμβάσεις του Έλον Μασκ στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, με δηλώσεις υπέρ ακροδεξιών κομμάτων και κατά ηγετών μοιάζουν να αποτελούν προοίμιο της στρατηγικής πολυεπίπεδης πίεσης που θα ασκήσει ο Ντόναλντ Τραμπ στην ΕΕ προκειμένου να την αναγκάσει να δεχθεί εμπορικές και άλλες συμφωνίες. Τέτοιες κινήσεις εγκυμονούν υψηλό κίνδυνο πολιτικής αποσταθεροποίησης, που με βάση τη δομή των περισσοτέρων πολιτικών συστημάτων στην Ευρώπη θα μπορούσαν να προκαλέσουν κρίση δυσκυβερνησίας ή ακόμα και ακυβερνησίας, καταδικάζοντας χώρες ή ακόμη και την ΕΕ σε ατέρμονη περιδίνηση.
