Στην Αυστρία ο χειρότερος εφιάλτης επιβεβαιώνεται: Ο ακροδεξιός Χέρμπρτ Κικλ έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης τρεις μήνες μετά την επικράτηση του κόμματος της Ελευθερίας στις εκλογές και αφού οι διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού των υπολοίπων κομμάτων κατέρρευσαν.
Περισσότερο από τρεις μήνες μετά τη νίκη στις ομοσπονδιακές εκλογές με τις περισσότερες έδρες, ο ηγέτης της ακροδεξιάς, Χέρμπερτ Κικλ, βρίσκεται σε τροχιά να γίνει ο πρώτος καγκελάριος της Αυστρίας από το Κόμμα της Ελευθερίας, σε συνεργασία με το Συντηρητικό Κόμμα του Λαού.
Ο 56χρονος Κικλ, έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Αυστριακό πρόεδρο Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν τη Δευτέρα στη Βιέννη.
Λίγο νωρίτερα, σε μια αιφνίδια αλλαγή στάσης, οι συντηρητικοί δήλωσαν την Κυριακή ότι είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν συνομιλίες.
Μια κυβέρνηση υπό τον Κικλ θα ήταν η πρώτη που ηγείται από το ακροδεξιό κόμμα στη μεταπολεμική Αυστρία. Το Κόμμα του Λαού εδώ και δεκαετίες προσπαθεί να το κρατήσει μακριά από την εξουσία, σχηματίζοντας συμμαχίες με τους Σοσιαλδημοκράτες και άλλες ομάδες ή προσκαλώντας μέλη του να συμμετάσχουν ως ελάσσονες εταίροι.
Αυτή τη φορά, οι συντηρητικοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, προκαλώντας σοκ στο πολιτικό κατεστημένο της Αυστρίας. Το Κόμμα της Ελευθερίας κέρδισε 57 έδρες στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, αυξημένες κατά 26 από το 2019, ενώ το Κόμμα του Λαού έπεσε στις 51, χάνοντας 20. Το συνολικό ποσοστό των ψήφων του Κόμματος της Ελευθερίας αυξήθηκε σχεδόν κατά 13 μονάδες.
Σε εκείνο το σημείο, τα άλλα κόμματα της Αυστρίας προσπάθησαν να συσπειρωθούν για να κρατήσουν το Κόμμα της Ελευθερίας εκτός κυβέρνησης – μια «στρατηγική αποτροπής του Κικλ», όπως είπε ο ηγέτης του κόμματος. Ωστόσο, ο Καρλ Νεχάμερ, καγκελάριος από τα τέλη του 2021, παραιτήθηκε το Σάββατο μετά την αποτυχία του να καταλήξει σε συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους φιλελεύθερους NEOS. Ο προσωρινός διάδοχός του, ο γενικός γραμματέας του κόμματος Κρίστιαν Στόκερ, δήλωσε γρήγορα ότι είναι έτοιμος να συζητήσει έναν συνασπισμό με το Κόμμα της Ελευθερίας.
Η συντηρητικοί φέρνουν… την ακροδεξιά
Το Κόμμα της Ελευθερίας κέρδισε τις περισσότερες έδρες στην Κάτω Βουλή. Ένας συνασπισμός με τους συντηρητικούς θα εξασφάλιζε πλειοψηφία.
Η αλλαγή θέσης των συντηρητικών αποτελεί παραδοχή της συρρίκνωσης της δημόσιας υποστήριξής τους, καθώς και της αποτυχίας του Νεχάμερ να προσελκύσει ψηφοφόρους μετά την πτώση του κάποτε πολιτικού θαύματος, Σεμπάστιαν Κουρτς. Ισχυροί τοπικοί ηγέτες και μια ομάδα βιομηχάνων πίεσαν επίσης για τη συνεργασία με την ακροδεξιά.
Ο Χέρμπερτ Κικλ έχει διχάσει τη χώρα των περίπου 9 εκατομμυρίων κατοίκων, καταγράφοντας μία από τις χαμηλότερες δημοτικότητες ως πολιτικός, ενώ παράλληλα οδηγεί το κόμμα του στην κορυφή. Στο παρελθόν, έχει αναφερθεί δημοσίως στον φαν ντερ Μπέλεν, 80 ετών, ως «γεροντική μούμια». Όταν υπηρέτησε ως υπουργός Εσωτερικών, ορισμένες ξένες μυστικές υπηρεσίες σταμάτησαν να μοιράζονται πληροφορίες λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης.
Το Κόμμα της Ελευθερίας έχει εκστρατεύσει με φιλορωσική, αντιμεταναστευτική και κλιματοσκεπτικιστική πλατφόρμα. Ο Κικλ αντιτάχθηκε έντονα στην υποχρεωτικότητα του εμβολίου κατά την πανδημία και υποστήριξε ακροδεξιούς ακτιβιστές που προωθούσαν μαζικές απελάσεις μεταναστών.
Αντίκτυπος σε Ευρώπη και ΗΠΑ
Στην Ευρώπη, η άνοδος του Κικλ μπορεί να αντιμετωπίζεται ως συγκυριακή άνοδος ενός ακόμη λαϊκιστή στην εξουσία. Η πραγματικότητα όμως είναι σαφώς πιο σύνθετη και… τρομακτική. Καθώς ο Τραμπ ετοιμάζεται να γίνει ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ με οινικό μητρώο, την ίδια στιγμή το δεξί του χέρι, ο Έλον Μασκ, επιχειρεί με παρεμβάσεις να επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη.
Να σημειωθεί ότι ο Μασκ με άρθρο του επιτέθηκε -εν μέσω προεκλογικής περιόδου- στον Γερμανό καγκελάριο και τάχθηκε υπέρ της ανόδου του ακροδεξιού AfD στην κυβέρνηση. Ο δισεκατομμυριούχος παρενέβη ανοιχτά κατά του πρωθυπουργού της Βρετανίας και υπέρ του ακροδεξιού, ξενοφοβικού Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ, απαξιώνοντας όμως τον ντε φάκτο ηγέτη του κόμματος και προωθώντας τον ακροδεξιό ακτιβιστή που βρίσκεται στη φυλακή, Τόμι Ρόμπινσον.
Ο Κικλ έχει επίσης δεσμευτεί να συνεργαστεί με τον Βίκτορ Όρμπαν, τον αμφιλεγόμενο πρωθυπουργό της γειτονικής Ουγγαρίας.
Για να γίνει καγκελάριος, ο Κικλ θα πρέπει να συμφιλιώσει τις πολιτικές του απόψεις με τους συντηρητικούς, που εξακολουθούν να διατηρούν ισχυρές θέσεις στην οικονομία και την κοινωνία της Αυστρίας.
Οι προκλήσεις
Οι νέοι ηγέτες της Αυστρίας θα κληθούν να αντιμετωπίσουν σοβαρές προκλήσεις για τους βιομηχανικούς παραγωγούς της χώρας, μετά από χρόνια αύξησης των μισθών και των τιμών της ενέργειας που πλήττουν την ανταγωνιστικότητα. Και μετά από δύο χρόνια οικονομικής ύφεσης, η Αυστρία θα χρειαστεί να εγκρίνει δισεκατομμύρια ευρώ σε μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης για να αποφύγει τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε δήλωσή του την Κυριακή, ο Κικλ ανέφερε ότι η πολιτική του εστίαση θα είναι στη προσιτή διαβίωση, την αναγνώριση της προσωπικής επιτυχίας, τη δικαιοσύνη, την ασφάλεια και την ειρήνη, καθώς και την προστασία της πατρίδας, της ελευθερίας και της παροχής καλής προοπτικής για τις μελλοντικές γενιές.
«Δεν φέρουμε καμία ευθύνη για τον χαμένο χρόνο, τις χαοτικές συνθήκες και τη μεγάλη διάβρωση της εμπιστοσύνης», είπε την Κυριακή μέσω Facebook. «Είναι προφανές ότι το Κόμμα της Ελευθερίας ήταν και παραμένει το μόνο σταθερό σημείο στην αυστριακή πολιτική σκηνή».
