Αιφνιδιαστική επίσκεψη στη Ρωσία -η οποία αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις- πραγματοποίησε ο επιβιώσας την απόπειρα δολοφονίας, πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο, υπογραμμίζοντας με τις βαθιές διαιρέσεις στην ΕΕ και την αδυναμία της Ένωσης να διατηρήσει ενιαία στάση σε καίρια ζητήματα.
Ο Σλοβάκος Πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο είχε κατ’ ιδίαν συνομιλίες με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν την Κυριακή, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να εξασφαλίσει τη συνέχιση της πρόσβασης σε φθηνά ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Η απόφαση του Φίτσο να ταξιδέψει στη Ρωσία για εμπορικές συνομιλίες αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, καθώς έρχεται σε αντίθεση με τις δημόσιες δεσμεύσεις της ΕΕ να τερματίσει την εξάρτησή της από τη Μόσχα για εισαγωγές φυσικού αερίου.
Την ώρα που ο Φίτσο βρισκόταν στη Ρωσία η Σύνοδος Βορείων και Νοτίων έστελνε μήνυμα αμφισβήτησης της διευθυντηρίου, με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις του Ντόναλντ Τραμπ για αύξηση των αμυντικών δαπανών πάνω από το 2%.
Ο Φίτσο δήλωσε σε ανάρτησή του στο Facebook ότι αυτός και ο Πούτιν “αντάλλαξαν απόψεις για τη στρατιωτική κατάσταση στην Ουκρανία, τη δυνατότητα για μια γρήγορη ειρηνική λήξη του πολέμου και τις αμοιβαίες σχέσεις μεταξύ της Σλοβακικής Δημοκρατίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τις οποίες σκοπεύω να εξομαλύνω.”
Η επίσκεψη του Σλοβάκου πολιτικού, που χαρακτηρίζεται από αριστερό-λαϊκιστικές τάσεις, έγινε στο πλαίσιο “συνάντησης εργασίας”, όπως την περιέγραψε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. Ο Φίτσο φωτογραφήθηκε και είχε χειραψία με τον Πούτιν.
Αντίδραση στον Ζελένσκι
Ο Φίτσο δήλωσε ότι η συνάντηση “ήταν μια αντίδραση στον Ουκρανό Πρόεδρο Β. Ζελένσκι, ο οποίος απάντησε σε προσωπική μου ερώτηση την Πέμπτη ότι είναι αντίθετος με οποιαδήποτε διέλευση φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας προς την επικράτειά μας.”
Ο Φίτσο ανέφερε ότι ο Πούτιν “επιβεβαίωσε την ετοιμότητα της Ρωσίας να συνεχίσει την παροχή φυσικού αερίου στη Σλοβακία”, αν και αυτό θα εξαρτηθεί τελικά από την απόφαση του Κιέβου.
Οι συνομιλητές του Πούτιν
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από σχεδόν τρία χρόνια, μόνο δύο άλλοι ηγέτες της ΕΕ έχουν επισκεφθεί τον Πούτιν – ο Αυστριακός Καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ και ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν. Και οι δύο επισκέψεις καταδικάστηκαν ευρέως, με την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ να επικρίνει δημόσια την αυτοαποκαλούμενη “ειρηνευτική αποστολή” του Όρμπαν και να τονίζει ότι δεν είχε εξουσιοδότηση για διαπραγματεύσεις.
Παρόλο που το ταξίδι του Φίτσο δεν είχε ανακοινωθεί εκ των προτέρων από την κυβέρνηση της Σλοβακίας, ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσιτς υπαινίχθηκε ότι ο Σλοβάκος ηγέτης θα μπορούσε να ταξιδέψει στη Μόσχα τη Δευτέρα για να συζητήσει αγορές φυσικού αερίου. “Δεν χρειάζεται να σας πω τι είδους αντίδραση θα προκαλέσει μεταξύ των άλλων Ευρωπαίων ηγετών της ΕΕ,” δήλωσε.
Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο Φίτσο ανέφερε ότι “οι ανώτατοι εκπρόσωποι” είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων για το ταξίδι του.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν ήταν άμεσα διαθέσιμος για σχόλιο. Το Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων, αλλά αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω την επίσκεψη του Φίτσο.
Η στάση του Ζελένσκι
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο παράτασης της συμφωνίας με τη ρωσική κρατική ενεργειακή εταιρεία Gazprom, που επιτρέπει την εξαγωγή φυσικού αερίου μέσω του δικτύου αγωγών της χώρας προς τη Σλοβακία, την Ουγγαρία και άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Ο Πούτιν έχει επίσης δηλώσει στο παρελθόν ότι αναμένει τη λήξη της συμφωνίας.
Ο Φίτσο, ο οποίος μαζί με τον Όρμπαν θεωρείται από τους πιο φιλορωσικούς ηγέτες της ΕΕ, είχε υποσχεθεί “πολύ εντατικές” διαπραγματεύσεις στο παρασκήνιο για να αποφύγει την προθεσμία αυτή. Ανώτερος σύμβουλος του Ζελένσκι δήλωσε στο POLITICO το Σάββατο ότι το Κίεβο εκτιμά πως η Σλοβακία κερδίζει περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως από την πρόσβαση σε φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο Φίτσο έχει επανειλημμένα επαινέσει τη Ρωσία και τον Πούτιν, ενώ το Κρεμλίνο έχει ανταποκριθεί εξίσου θετικά, με τον Πεσκόφ να περιγράφει την απόπειρα δολοφονίας του Φίτσο τον Μάιο του 2024 ως “μεγάλη τραγωδία” και να του εύχεται “ταχεία ανάρρωση”.
