Η Ευρώπη στο τέλος του Δεκεμβρίου θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα προαναγγελθέν αλλά επίπονο πρόβλημα: Την διακοπή της ροής φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, καθώς τόσο ο Βλάντιμιρ Πούτιν όσο και ο Βόλοντμιρ Ζελένσκι ξεκαθάρισαν ότι δεν υπάρχει προοπτική ανανέωσης της σύμβασης.
Οι ηγέτες της Ρωσίας και της Ουκρανίας απέκλεισαν αμφότεροι την ανανέωση της συμφωνίας διαμετακόμισης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με τα futures να εκτοξεύονται στο άκουσμα της είδησης.
Ειδικότερα, τα futures του TTF διαμορφώθηκαν στα 43,5 ευρώ η μεγαβατώρα την Πέμπτη, καταγράφοντας κέρδη μεγαλύτερα του 5%, καθώς οι αγορές συνεχίζουν να αξιολογούν τη διαθεσιμότητα του ρωσικού φυσικού αερίου για την Ευρώπη μετά την αλλαγή του έτους.
Η Σλοβακία ανακοίνωσε ότι βρίσκεται πιο κοντά σε μια λύση για να συνεχιστεί η ροή του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας την επόμενη χρονιά, μετά από συναντήσεις με το Κίεβο και τη Μόσχα. Μια συμφωνία θα διατηρούσε τις ροές προμηθειών προς την ήπειρο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς η τρέχουσα συμφωνία προβλέπει τη λήξη των ροών του ρωσικού φυσικού αερίου στο τέλος του μήνα, περιορίζοντας τις προμήθειες για βασικούς πελάτες σε Ιταλία και Αυστρία.
Η Ελλάδα και άλλες χώρες θα συνεχίσουν να αγοράζουν ρωσικό αέριο καθώς έχουν επιλέξει διαφορετικές οδεύσεις. Στην ελληνική περίπτωση το ρωσικό αέριο φτάνει μέσω του TurkStream, στον οποίο πληρώνει κόμιστρα η Αθήνα. Υπάρχουν ροές και μέσω Βουλγαρίας, την οποία όμως τροφοδοτεί επίσης ο TurkStream.
Παρ’ όλα αυτά, ο στόχος της ΕΕ για τον τερματισμό της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα οδήγησε κεφάλαια να πάρουν μακροπρόθεσμες θέσεις στο ευρωπαϊκό φυσικό αέριο. Οι οικονομίες συνέχισαν να αναζητούν εναλλακτικές πηγές προμήθειας υπό την αβέβαιη κατάσταση, με μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις κοινής ωφελείας να υπογράφουν συμφωνίες για LNG με την ADNOC των ΗΑΕ, ενώ η ρεκόρ παραγωγή αιολικής ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου επέτρεψε εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς την ήπειρο.
Το σκηνικό που διαμορφώνεται επαναφέρει το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας και τροφοδοσίας, καθώς και της στρατηγικής αυτονομίας, τα οποία είχαν κατρακυλίσει σε χαμηλότερες θέσεις μετά την υποχώρηση της ενεργειακής κρίσης που ξέσπασε παράλληλα με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Πούτιν: Ο Ζελένσκι δεν ανανεώνει τη σύμβαση
Το Κίεβο αρνήθηκε να παρατείνει την πενταετή συμφωνία για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας πέραν της λήξης της, στα τέλη του τρέχοντος μήνα, δήλωσε ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν την Πέμπτη από τη Μόσχα. Παράλληλα, μιλώντας την ίδια ημέρα στις Βρυξέλλες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι άφησε να εννοηθεί ότι η χώρα του δεν προτίθεται να συνάψει νέα συμφωνία.
“Δεν θα υπάρξει τέτοια συμφωνία, είναι σαφές πλέον”, δήλωσε ο Πούτιν κατά τη διάρκεια της ετήσιας εφ’ όλης της ύλης συνέντευξης Τύπου. “Υπάρχει το ερώτημα τι θα γίνει τώρα – αλλά αυτό δεν είναι δικό μας πρόβλημα” και ο ρωσικός κολοσσός Gazprom “θα επιβιώσει”, είπε ο Πούτιν.
Σε συναγερμό η Ευρώπη
Τα σχόλια αυτά έγιναν καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεδρίαζαν στις Βρυξέλλες με τη συμμέτοχη του Ζελένσκι, με το θέμα της διαμετακόμισης φυσικού αερίου στην ημερήσια διάταξη. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ, με επικεφαλής τον βασικό αγοραστή φυσικού αερίου, τη Σλοβακία, έχουν εντείνει τις τελευταίες ημέρες τις προσπάθειές τους για την εξεύρεση λύσης ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ροές από τα ανατολικά θα συνεχιστούν και το επόμενο έτος.
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξήθηκαν έως και 4,4%, με την έλλειψη νέας συμφωνίας ουσιαστικά να εμποδίζει την παροχή φυσικού αερίου σε ορισμένους πελάτες της κεντρικής Ευρώπης.
Τρικλοποδιές από Ζελένσκι
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι εναλλακτικές λύσεις όπως η αγορά ρωσικού φυσικού αερίου από άλλη χώρα, πριν περάσει από την Ουκρανία, θα εξακολουθούσαν να ισοδυναμούν με χρηματοδότηση της Μόσχας.
“Εάν πρόκειται για μια διαφορετική χώρα η οποία ωστόσο παίρνει αέριο από τη Ρωσία και στη συνέχεια μεταφέρει το δικό της αέριο – είναι το ίδιο με το να παίρνουμε χρήματα από αυτόν τον πόλεμο και να μεταφέρουμε χρήματα στη Ρωσία”, δήλωσε ο Ουκρανός ηγέτης.
Η Ουκρανία εξακολουθεί να στέλνει περίπου 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου ετησίως σε ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και εν μέσω του πολέμου με τη Ρωσία. Οι εναπομείναντες πελάτες της Gazprom στην περιοχή επιδιώκουν να βρουν μια λύση που θα τους επιτρέψει να αποφύγουν τη διακοπή των προμηθειών αυτόν τον χειμώνα.
Εάν υπάρχει μια χώρα “έτοιμη να μας δώσει το φυσικό αέριο αλλά να μην επιστρέψει τα χρήματα στη Ρωσία μέχρι το τέλος του πολέμου, τότε είναι μια πιθανή δυνατότητα, μπορούμε να το σκεφτούμε”, δήλωσε ο Ζελένσκι.
