Στην εξειδίκευση των μέτρων που ανακοίνωσε χθες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, για τις τράπεζες προχώρησαν σήμερα ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης μαζί με τον Υφυπουργό Θάνο Πετραλιά και τη Γενική Γραμματέα Θεώνη Αλαμπάση.
Στη διάρκεια της ενημέρωσης ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση κατ’ επανάληψη έλαβε πρωτοβουλίες για τις τράπεζες και ευρύτερα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα μετά τις τελευταίες εκλογές.
Όπως δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης, «επειδή ο πρωθυπουργός θεωρεί ότι υπάρχουν πολλά τρωτά στις τράπεζες που εκνευρίζουν τους πολίτες, αποφασίσαμε να πάρουμε τις πρωτοβουλίες». Οι ρυθμίσεις για τις προμήθειες θα κατατεθούν στη Βουλή αυτή την εβδομάδα και εφόσον ψηφιστούν θα τεθούν σε εφαρμογή από τα μέσα Ιανουαρίου.
Ο κ. Χατζηδάκης έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι προχώρησε η αποκρατικοποίηση των τραπεζών η οποία προσέλκυσε μεγάλο διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον και οδήγησε σε έσοδα 3,5 δισ. ευρώ για το Δημόσιο. Επίσης αναφέρθηκε στη σημασία της δημιουργίας του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα καθώς και στην δράση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας για την στήριξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Αναφέρθηκε επίσης σε πρωτοβουλίες που έλαβαν οι ίδιες οι τράπεζες, όπως η δωρεά 50 εκατ. ευρώ μετά την καταστροφή που προκάλεσε ο Daniel, σε συνέχεια της προηγούμενης δωρεάς 50 εκατ. για την Θεσσαλία, ενώ συνεχίζεται και το «πάγωμα» των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια.
Τα 10 μέτρα
- Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, μέσω web-banking και mobile-banking. Ενδεικτικά, σήμερα η χρέωση για πληρωμή λογαριασμών ΔΕΚΟ ή ΟΤΑ είναι συνήθως 0,6 ευρώ ανά συναλλαγή. Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 35 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες κάτι που μεταφράζεται σε αντίστοιχη ανακούφιση για τους πολίτες.
- Μείωση 50% έως 80% των χρεώσεων για αποστολή χρημάτων σε άλλη τράπεζα. Συγκεκριμένα καθιερώνεται μέγιστο ύψος χρέωσης 0,5 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,5 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000€ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών. Αφορά τόσο απλά εμβάσματα, όσο και άμεσες μεταφορές πίστωσης (SEPA). Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους για τις εν λόγω προμήθειες από 50% έως και 80% αναλόγως την τράπεζα και το είδος εμβάσματος (από 1 έως 2,5 ευρώ που κοστίζει σήμερα). Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 95 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες κάτι που μεταφράζεται σε αντίστοιχη ανακούφιση για τους πολίτες. Επιπλέον, από τις αρχές του νέου έτους, βάσει του κανονισμού 2024/88, προβλέπεται η ισοδύναμη επιβάρυνση των άμεσων μεταφορών πίστωσης με τις απλές μεταφορές πίστωσης.
- Με μηδενικές χρεώσεις πλέον η ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος, όπου σήμερα οι αντίστοιχες χρεώσεις ανέρχονται από 0-3 ευρώ ανα συναλλαγή. Αντίστοιχα, καθιερώνονται μηδενικές χρεώσεις για ερώτηση υπολοίπου σε κάθε ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε όλη τη χώρα, όπου σήμερα το κόστος ανέρχεται σε 0,2 ευρώ.
- Επεκτείνεται η μείωση κατά 50% των προμηθειών για αγορές από 10 ευρώ μέσω POS στην λεγόμενη «μικρή λιανική» στα 20 ευρώ. Έτσι, ο όγκος συναλλαγών που καλύπτεται ανέρχεται πλέον σε 2 δισ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ κατ΄ έτος.
- Μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ (από περίπου 1 ευρώ που ισχύει σήμερα).
- Διευρύνεται η χρήση του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS καθώς αυξάνεται το όριο των ημερήσιων συναλλαγών στα 1.000 ευρώ από 500 ευρώ που είναι σήμερα. Συγκεκριμένα, καθιερώνονται διακριτά όρια ημερήσιων συναλλαγών: 500 ευρώ μεταξύ πολιτών και 500 ευρώ για πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες. Υπενθυμίζεται πως οι πολίτες δεν πληρώνουν καμία προμήθεια για τις μεταξύ τους συναλλαγές, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν πολύ χαμηλότερες προμήθειες σε σχέση με τις αντίστοιχες που πληρώνουν αν η ίδια συναλλαγή γίνει μέσω POS. Τονίζεται δε πως το σύστημα IRIS έχει ήδη γίνει υποχρεωτικό για ελεύθερους επαγγελματίες και εντός του 2025 θα είναι υποχρεωτικό και για το σύνολο των επιχειρήσεων. Το πλήθος των χρηστών ανέρχεται σε 3,4 εκατ. για IRIS μεταξύ πολιτών και 560.000 για ελεύθερους επαγγελματίες. Η ενεργοποίηση των νέων ορίων εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός 3-6 μηνών από σήμερα.
- Διπλασιασμός του ΕΝΦΙΑ για κενά οικιστικά ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι τράπεζες και οι servicers, ώστε να διοχετευτούν στην αγορά. Η πρωτοβουλία αφορά τον ΕΝΦΙΑ του 2026 και τα επόμενα έτη. Έτσι, ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται κατά 100% αν στις 31/12/2025 δεν υπήρχε ενεργό ηλεκτρονικό μισθωτήριο οποιαδήποτε στιγμή κατά το 2025 για τα ακίνητα αυτά. Τονίζεται πως τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν συνολικά 21.500 ακίνητα και άλλα 10.000 περίπου οι servicers, σημαντικό μέρος των οποίων είναι οικιστικά. Στόχος είναι τα ακίνητα αυτά να διατεθούν σε ένα εύλογο χρόνο στην αγορά προκειμένου να συμβάλλουν στην κοινωνική ανάγκη εξεύρεσης στέγης. Το δυνητικό κόστος για τις τράπεζες ανέρχεται σε 10 έως 20 εκατ. ευρώ ετησίως.
- Ενισχύεται ο ανταγωνισμός στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η πρόσβαση σε δανεισμό καθώς απαλείφονται οι περιορισμοί στη χρηματοδότηση από τις Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων. Πλέον, οι Εταιρίες αυτές θα μπορούν να χορηγούν δάνεια και κάθε είδους πιστώσεις- όπως κάνουν οι τράπεζες – με στόχο να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και προσφέρονται περισσότερες επιλογές σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Υπενθυμίζεται ότι για φυσικά πρόσωπα επιτρέπεται ήδη η χορήγηση στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων ή παροχή δανείων για αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου. Η νέα ρύθμιση αφορά στις επιχειρήσεις, καθώς θα επιτρέπεται η χορήγηση δανείων ανεξάρτητα εάν το εν λόγω πρόσωπο έχει δάνειο που βρίσκεται σε καθεστώς ρύθμισης ή σκοπός του δανείου είναι η αναδιάρθρωση της δανειοληπτικής επιχείρησης. Οι Εταιρίες Παροχής Πιστώσεων είναι ανώνυμες εταιρίες οι οποίες έχουν ως κύριο σκοπό την παροχή πιστώσεων που λειτουργούν κατόπιν άδειας της Τράπεζας της Ελλάδας και υπό την εποπτεία αυτής.
- Ενισχύεται η διαφάνεια, ο ανταγωνισμός και το πλαίσιο ενημέρωσης των πολιτών, οι οποίοι πλέον θα μπορούν να συγκρίνουν επιτόκια καταθέσεων και πιστώσεων, καθώς και χρεώσεις αλλά και προμήθειες που συνδέονται με τους λογαριασμούς πληρωμών. Η πληροφόρηση αυτή θα είναι διαθέσιμη στον ιστοχώρο της Τράπεζας της Ελλάδας. Η πρώτη σχετική ανάρτηση των εν λόγω στοιχείων θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2025.
- Οι συστημικές τράπεζες θα διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την ανακατασκευή σχολείων. Οι διαθέσιμοι πόροι για το εν λόγω πρόγραμμα θα φτάσουν συνολικά στα 350 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, οι ίδιες τράπεζες θα διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για την δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ώστε να καταστεί ενεργός τους επόμενους μήνες. Ήδη η διαγωνιστική διαδικασία έχει ξεκινήσει και έχουν προκύψει οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, ενώ διαπιστώθηκε η ανάγκη συνδρομής και του ελληνικού τραπεζικού τομέα προκειμένου να καταστεί βιώσιμη η επένδυση. Ο Φορέας εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες ευάλωτων οφειλετών που οδηγούνται σε πτώχευση ή σε αναγκαστική εκτέλεση πράξης. Ο Φορέας αποτελεί «καταφύγιο» για αυτούς καθώς θα αποκτά την πρώτη κατοικία του ευάλωτου οφειλέτη, μετά από αντίστοιχο αίτημα μεταβίβασης, προκειμένου στη συνέχεια να την επαναμισθώνει σε αυτόν. Η περίοδος της επαναμίσθωσης θα φτάνει τα 12 χρόνια όπου κατά τη διάρκεια της μίσθωσης ή στη λήξη αυτής, ο οφειλέτης θα μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα του για επαναγορά του ακινήτου.
Το συνολικό κόστος για τις τράπεζες το 2025 υπολογίζεται στα 350 εκατ. ευρώ. Το κόστος για τις προμήθειες υπολογίζεται στα 130 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, προσδιορίστηκαν οι λεπτομέρειες σχετικά με τα δύο μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός:
- παροχή επιδόματος επικινδυνότητας για 150.000 ένστολους, άνδρες και γυναίκες της Ελληνικής Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής, του Λιμενικού και των Ενόπλων Δυνάμεων. Η χορήγηση θα ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου 2025. Το ετήσιο κόστος είναι 184 εκατ. ευρώ πλέον των εργοδοτικών εισφορών.
- παροχή φαρμάκων χωρίς συμμετοχή σε όλους τους δυνητικούς δικαιούχους του ΕΚΑΣ, χωρίς εξαιρέσεις, θα λαμβάνουν τα φάρμακά τους χωρίς κόστος από το νέο έτος (Συνολικά, 310.000 συνταξιούχοι με χαμηλές αποδοχές θα έχουν, πια, δωρεάν πρόσβαση στα φάρμακά τους).
