Πιο έντονα από ποτέ τα προβλήματα που σχετίζονται με την στέγαση και τον υπερτουρισμό στη Βαρκελώνη σημειώνει η Airbnb με αφορμή τη συμπλήρωση της 10ης επετείου της αυστηρής πολιτικής της πόλης για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και «καλεί» την πόλη να επανεξετάσει την προσέγγισή της. Σύμφωνα με νέα ανάλυση, οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα προβλήματα της στέγασης και του υπερτουρισμού.
Το 2014, η Βαρκελώνη εισήγαγε αναστολή στις άδειες τουριστικών καταλυμάτων, περιορίζοντας σημαντικά την ικανότητα των πολιτών να διαμοιράζονται τα σπίτια τους. Οι υποστηρικτές αυτής της πολιτικής ισχυρίστηκαν ότι η αυστηροποίηση ήταν απαραίτητη για την αντιμετώπιση των ζητημάτων στέγασης και υπερτουρισμού. Ωστόσο, δέκα χρόνια αργότερα, τα επίσημα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι ενώ ο αριθμός των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει μειωθεί, τα προβλήματα που σχετίζονται με τη στέγαση και τον υπερτουρισμό είναι πιο έντονα από ποτέ.
Ρεκόρ έλλειψης στέγης
Τα τελευταία δέκα χρόνια, η Ισπανία έχει κατασκευάσει λιγότερα σπίτια από οποιαδήποτε άλλη περίοδο από το 1970 (2). Παρά την στασιμότητα στα επίπεδα κατασκευής, η ζήτηση για νέα σπίτια συνεχώς αυξάνεται. Σύμφωνα με τα δεδομένα του Υπουργείου Στέγασης για το 2023 (3) η δημιουργία νέων νοικοκυριών στην Ισπανία ξεπέρασε τον αριθμό των νέων σπιτιών που κατασκευάστηκαν, με αναλογία τρία προς ένα.
Δεν κατασκευάζονται αρκετά σπίτια
Η δημιουργία νέων νοικοκυριών στην Ισπανία υπερέβη κατά τρεις φορές τον αριθμό των νέων σπιτιών που κατασκευάστηκαν.
Ρεκόρ ενοικίων και τιμών ακινήτων
Παρά τη μείωση των καταχωρήσεων στην Airbnb τα τελευταία δέκα χρόνια (4), τα ενοίκια και οι τιμές των ακινήτων στη Βαρκελώνη έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Από την έναρξη της αυστηροποίησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 70% (5) ενώ η μέση τιμή ενός σπιτιού έχει σημειώσει αύξηση της τάξεως του 60%. (6).
Κλειστά σπίτια
Στη Βαρκελώνη, τα κλειστά σπίτια υπερβαίνουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατά αναλογία οκτώ προς ένα (7). Πολιτικές που επικεντρώνονται στην αξιοποίηση αυτών των ακινήτων έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να ενισχύσουν την προσφορά προσιτής στέγασης, σε σχέση με την αυστηροποίηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσω της Airbnb.
Στη Βαρκελώνη, ο αριθμός των κλειστών σπιτιών είναι οκτώ φορές μεγαλύτερος από αυτόν των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
Κλειστά Σπίτια vs Βραχυχρόνιες Μισθώσεις στη Βαρκελώνη
Τα ξενοδοχεία καθοδηγούν τις τάσεις του μαζικού τουρισμού
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του «Τουρισμού της Βαρκελώνης», το 75% των τουριστών το 2023 επέλεξαν να διαμείνουν σε ξενοδοχεία και ξενώνες (8). Στην Παλιά Πόλη της Βαρκελώνης, όπου οι επιπτώσεις του υπερτουρισμού είναι πιο έντονες, υπάρχουν έξι φορές περισσότερες κλίνες σε ξενοδοχεία από ό,τι σε βραχυχρόνιες μισθώσεις. Ειδικότερα, το ένα τρίτο των κλινών σε ξενοδοχεία στη Βαρκελώνη (22.375 μονάδες) βρίσκεται στην Παλιά Πόλη (9), ενώ στην ίδια περιοχή υπάρχουν μόλις 3.253 κλίνες βραχυχρόνιων μισθώσεων.
Στην Παλιά Πόλη της Βαρκελώνης, ο αριθμός των κλινών σε ξενοδοχεία είναι έξι φορές μεγαλύτερος από εκείνον των κλινών σε βραχυχρόνιες μισθώσεις
Το ένα τρίτο των ξενοδοχειακών κλινών στη Βαρκελώνη (22.375 μονάδες) βρίσκεται στην Παλιά Πόλη, ενώ στην ίδια περιοχή καταγράφονται μόλις 3.253 κλίνες βραχυχρόνιων μισθώσεων.
Ο αριθμός των ξενοδοχείων αυξάνεται
Καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού στη Βαρκελώνη, η πόλη επεκτείνει την ήδη εκτενή και κυρίαρχη προσφορά ξενοδοχείων της. Σε όλη την Ισπανία, οι τοπικές αρχές – συμπεριλαμβανομένων αυτών της Βαρκελώνης – έχουν εγκρίνει σχέδια για την ανέγερση πάνω από 800 νέων ξενοδοχείων, τα οποία θα δημιουργήσουν 75.000 νέες κλίνες, με σχεδόν το 90% αυτών να κατευθύνονται σε υπάρχοντα τουριστικά σημεία. Παράλληλα, ο Δήμαρχος της Βαρκελώνης δήλωσε ότι η λήψη αυστηρών μέτρων για την Airbnb είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού στην πόλη, προσθέτοντας (10) ότι υπάρχει η δυνατότητα για την δημιουργία 5.000 νέων κλινών, οι οποίες «θα ενισχυθούν με το τέλος των βραχυχρόνιων μισθώσεων» στη Βαρκελώνη.
Ρεκόρ τιμών ξενοδοχείων
Με λίγους ανταγωνιστές και σχεδόν μονοπωλιακή θέση στον τουρισμό της Βαρκελώνης, τα ξενοδοχεία έχουν αυξήσει τις τιμές τους σε επίπεδα ρεκόρ από το 2014. Σύμφωνα με επίσημα δεδομένα, τα τελευταία δέκα χρόνια η μέση τιμή δωματίου ξενοδοχείου (11) στη Βαρκελώνη έχει εκτοξευθεί κατά περισσότερο από 60%.
Η μέση τιμή δωματίου (ADR) στα ξενοδοχεία της Βαρκελώνης εκτοξεύτηκε πάνω από 60%
Με λίγους ανταγωνιστές και σχεδόν μονοπωλιακή θέση στον τουρισμό της Βαρκελώνης, τα ξενοδοχεία έχουν αυξήσει τις τιμές τους σε επίπεδα ρεκόρ από το 2014.
«Όπως και στη Νέα Υόρκη, η δεκαετής λήψη αυστηρών μέτρων για την Airbnb στη Βαρκελώνη αποτυγχάνει να εκπληρώσει την υπόσχεσή της για την καταπολέμηση του υπερτουρισμού και της κρίσης στέγασης», δήλωσε ο Theo Yedinsky, Αντιπρόεδρος Δημόσιας Πολιτικής στην Airbnb. «Ο μόνος κερδισμένος από τον πόλεμο της Βαρκελώνης κατά των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι η βιομηχανία των ξενοδοχείων, η οποία επεκτείνεται γρήγορα και αυξάνει τις τιμές. Ενθαρρύνουμε τη Βαρκελώνη να επανεξετάσει την προσέγγισή της, γιατί είναι σαφές ότι η Airbnb δεν είναι η αιτία των ιστορικών προβλημάτων στην πόλη. Είμαστε πρόθυμοι να συνεργαστούμε με τις κυβερνήσεις για νέους κανονισμούς που θα υποστηρίζουν τις τοπικές οικογένειες που φιλοξενούν και θα καθιστούν τον τουρισμό πιο βιώσιμο για όλους».
Οι αρχές της ΕΕ, της Ισπανίας και της Καταλονίας έχουν ασκήσει κριτική στους κανονισμούς της Βαρκελώνης, χαρακτηρίζοντάς τους ανεπαρκείς για τον σκοπό που εξυπηρετούν, ενώ παράλληλα εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την αναγκαιότητα, τη δικαιοσύνη και την αποτελεσματικότητά τους. Οι τοπικοί οικοδεσπότες αμφισβητούν τη δεδομένη στιγμή αυτούς τους κανονισμούς στο δικαστήριο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μια προσέγγιση που εξασφαλίζει την ισορροπία και λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων.
Η Airbnb έχει συνεργαστεί ενεργά με τη Βαρκελώνη για την εφαρμογή των υφιστάμενων κανονισμών, αφαιρώντας πάνω από 7.000 καταχωρήσεις από την πλατφόρμα από το 2018. Ωστόσο, είναι σαφές ότι αυτά τα μέτρα δεν έχουν αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η Airbnb παραμένει αφοσιωμένη στη συνεργασία με κυβερνήσεις παγκοσμίως, προκειμένου να προωθήσει τον υπεύθυνο τουρισμό που ενδυναμώνει τις τοπικές κοινότητες.
