Οι αγορές ενέργειας είναι ενδεχομένως οι πλέον σύνθετες αγορές στον κόσμο, καθώς η η ιδιωτικοποίησή τους, η ενεργειακή μετάβαση, η είσοδος νέων μορφών ενέργειας και η δραματική αύξηση της κατανάλωσης έχει οδηγήσει στη δημιουργία εξαιρετικά πολύπλοκων μηχανισμών για τη διαμόρφωση των τιμών, ενώ δεν υπάρχει ενιαίος τρόπος σε όλες τις χώρες και τις γεωγραφικές περιοχές για τον καθορισμό της λιανικής τιμής.
Για πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων γεωπολιτικών παικτών, οι ενεργειακοί πόροι κατατάσσονται μεταξύ των πιο πολιτικά και οικονομικά ευαίσθητων εμπορευμάτων.
Οι τιμές αυτών των πόρων διαμορφώνονται από την προσφορά και τη ζήτηση, αλλά και από παράγοντες όπως η ασφάλεια των logistics, η τεχνική ικανότητα και οι βραχυπρόθεσμες πολιτικές εξελίξεις ή χειρισμοί. Η σημερινή αγορά ενέργειας υπόκειται σε αιφνίδιες και δραματικές διακυμάνσεις τιμών λόγω της γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Το 2024, οι τιμές της ενέργειας διεθνώς αποκλιμακώνονται, αντανακλώντας την προσαρμογή στις συνθήκες μετά την πανδημία, τη σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης και τον πληθωρισμό σε βασικές χώρες. Η παρατεταμένη υπερπροσφορά και η ασθενής ζήτηση έχουν γίνει δομικοί παράγοντες που ασκούν πτωτική πίεση στις τιμές. Η ανάπτυξη της ζήτησης σε ορισμένες περιοχές δεν είναι επαρκής για να αντισταθμίσει την επίδραση της επιβράδυνσης της κινεζικής οικονομίας, ενώ οι προσπάθειες τόνωσης της ζήτησης από το Πεκίνο δεν έχουν ακόμη οδηγήσει σε σημαντική ανάκαμψη. Εν τω μεταξύ, η δέσμευση των χωρών του OPEC+ για περικοπές στην παραγωγή έχει επίσης συγκρατήσει τις τιμές των εμπορευμάτων από το να αυξηθούν σημαντικά.
Τα γεωπολιτικά γεγονότα συχνά δημιουργούν βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η σύγκρουση στην Ουκρανία αρχικά προκάλεσε έντονες διακυμάνσεις τιμών λόγω της πιθανής απώλειας ρωσικών ενεργειακών προμηθειών, αλλά καθώς το παγκόσμιο εμπόριο προσαρμόστηκε με νέες διαδρομές και διαφοροποιημένες προμήθειες, η επίδραση εξασθένησε. Σημαντικές διακυμάνσεις τιμών το 2024 προέκυψαν εν μέρει από ανησυχίες σχετικά με επιθέσεις σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, επηρεάζοντας τη διαμετακόμιση πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω των Στενών του Ορμούζ. Αν και βραχύβιες, αυτές οι διαταραχές αναδεικνύουν το δυναμικό της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή να εντείνει τον κίνδυνο στις τιμές.
Στο μεταξύ, η παραγωγή άνθρακα υποχωρεί σταθερά, καθώς και η κατανάλωση έχει περιοριστεί στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ενεργειακή μετάβαση, κεντρικός πυλώνας της οποίας είναι απανθρακοποίηση. Η ηπιότερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη στην Κίνα και την Ινδία έχει πιέσει περαιτέρω τις τιμές του άνθρακα, μετά από μια προσωρινή αύξηση λόγω των διαταραχών στις προμήθειες ρωσικού αερίου. Οι τιμές των εμπορευμάτων παραμένουν υπό πίεση από έναν σύνθετο συνδυασμό βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων παραγόντων που επηρεάζουν τη μεταβλητότητα.
