Τα προγνωστικά για την έκβαση των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ είναι αφίρροπα, οι δημοσκοπήσεις έχουν βρεθεί στο επίκεντρο κριτικής και πίσω από κλειστές πόρτες όλοι διαπιστώνουν τη δυναμική του Τραμπ εξαιτίας της λαϊκίστικής ρητορικής του και της αδυναμίας των Δημοκρατικών να εκλέξουν υποψήφιο με ισχυρά ερείσματα στη βάση.
Οι ΗΠΑ βρίσκονται μπροστά σε ένα πολύ δύσκολο και πολωμένο πολιτικό σκηνικό. Η προεκλογική αντιπαράθεση Τραμπ – Χάρις έφτασε στα άκρα, η κοινωνία είναι πολωμένη και κατακερματισμένη. Ο τρόπος που γίνεται η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων αναμένεται να εντείνει το άγχος, την ανησυχία και τις κοινωνικές εξάρσεις, ενώ αν τελικά η μάχη δοθεί “στήθος με στήθος”, τότε το ενδεχόμενο κοινωνικών εκρήξεων δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Για την ώρα, καλά πληροφορημένες πηγές και τα προγράμματα OSINT Intelligence καταδεικνύουν χαμηλά επίπεδα εντάσεων και ελεγχόμενες εξάρσεις, παρά την εμπρηστική ρητορική που χρησιμοποιεί συχνά ο Τραμπ.
Τη μάχη θα κρίνουν επτά πολιτείες: το Μίσιγκαν, η Πενσιλβάνια και το Ουισκόνσιν, οι τρεις πολιτείες των Μεγάλων Λιμνών που αποτελούν το «μπλε τείχος» το οποίο ο Trump «έσπασε» το 2016, αλλά ο Joe Biden ανέκτησε το 2020, και οι Αριζόνα, Τζόρτζια, Νεβάδα και Βόρεια Καρολίνα, τις τέσσερις πολιτείες που χαρακτηρίζονται Sun Belt.
Αν κερδίσει η Harris, θα γράψει ιστορία, καθώς θα είναι η πρώτη γυναίκα, η πρώτη Ασιατοαμερικανή και η πρώτη Μαύρη γυναίκα που κερδίζει την προεδρία. Μια νίκη του Trump θα ήταν επίσης ιστορική: θα γινόταν ο δεύτερος πρόεδρος που υπηρετεί μη συνεχόμενες θητείες μετά τον Grover Cleveland. Θα το πετύχαινε μετά το μοναδικό του χαρακτηριστικό ως ο μόνος πρόεδρος που έχει καθαιρεθεί δύο φορές και ο μόνος πρώην πρόεδρος που έχει καταδικαστεί για κακουργήματα.
Το διακύβευμα
Στις εκλογές όμως κρίνονται πολύ περισσότερα, συμπεριλαμβανομένων πέντε πολιτειών – Αριζόνα, Φλόριντα, Μιζούρι, Νεμπράσκα και Νότια Ντακότα – που ψηφίζουν για το αν θα ακυρώσουν τις απαγορεύσεις αμβλώσεων με συνταγματικές τροποποιήσεις.
Οι Ρεπουμπλικάνοι ελπίζουν να επωφεληθούν από έναν ευνοϊκό χάρτη της Γερουσίας, με τους Δημοκρατικούς να υπερασπίζονται έδρες σε πολιτείες που γέρνουν προς τους Ρεπουμπλικάνους, όπως η Μοντάνα, το Οχάιο και η Δυτική Βιρτζίνια. Οι ελπίδες του κόμματος να κρατήσει την οριακή του πλειοψηφία στη Βουλή εκτείνονται από τις ακτές του Μέιν, διασχίζουν την κοιλάδα Χάντσον στη Νέα Υόρκη, τους λόφους του Πιεντμόντ στη Βιρτζίνια, μια «μπλε κουκκίδα» στη Νεμπράσκα και φτάνουν έως την κομητεία Όραντζ της Καλιφόρνια, όπου οι πολιτικές διακυμάνσεις της εποχής του Trump είναι εμφανείς.
Τα αρχικά αποτελέσματα τις ώρες μετά το κλείσιμο των καλπών μπορεί να μην είναι καταλυτικά. Κάθε πολιτεία καθορίζει τις δικές της εκλογικές διαδικασίες, και η σειρά με την οποία καταμετρώνται οι πρώιμες, ταχυδρομικές και εκλογικής ημέρας ψήφοι διαφέρει – όπως και το πόσο γρήγορα ορισμένες πόλεις, κομητείες και περιοχές αναφέρουν τα αποτελέσματά τους.
Ο δρόμος για τους 270 εκλέκτορες και την προεδρία
Οι Αμερικανοί έχουν πλέον συνηθίσει σε απίστευτα οριακές προεδρικές εκλογές. Το 2000, το 2016 και το 2020, τα αποτελέσματα κρίθηκαν από δεκάδες χιλιάδες ψήφους. Αν οι δημοσκοπήσεις είναι ακριβείς, αυτή η αναμέτρηση αναμένεται να ταιριάξει σε αυτό το μοτίβο.
Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, ότι υπάρχουν επτά πολιτείες που πρέπει να παρακολουθήσουμε την Τρίτη το βράδυ – και ίσως και μετά.
Η Αριζόνα και η Τζόρτζια πήγαν στον Biden το 2020 μετά από μια γενιά όπου θεωρούνταν ασφαλώς Ρεπουμπλικανικές. Οι Δημοκρατικοί κέρδισαν επίσης τη Νεβάδα πριν από τέσσερα χρόνια, αν και το περιθώριό τους εκεί μειώνεται. Ο Biden κέρδισε τις πολιτείες του «μπλε τείχους» Πενσιλβάνια, Μίσιγκαν και Ουισκόνσιν το 2020. Ο Trump έκανε το ίδιο το 2016. Η μόνη κρίσιμη πολιτεία του 2024 που κέρδισε ο Trump στις τελευταίες εκλογές ήταν η Βόρεια Καρολίνα. Αναμένεται να είναι πάλι μια σφιχτή αναμέτρηση εκεί.
Οι κόκκινες και μπλε «ψευδαισθήσεις»
Πριν από τέσσερα χρόνια, με τον Trump να υπονομεύει την εμπιστοσύνη πολλών Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων στα ταχυδρομικά ψηφοδέλτια, οι πρώτες ώρες μετά το κλείσιμο των καλπών έδειξαν μια «κόκκινη ψευδαίσθηση» σε πολλές κρίσιμες πολιτείες – με τα αρχικά αποτελέσματα να φαίνονται καλύτερα για τον Trump από ό,τι τελικά κατέδειξαν ώρες ή μέρες αργότερα.
Η «ψευδαίσθηση» στα εκλογικά αποτελέσματα είναι συνήθως αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων, όπως η γεωγραφία (μικρές, αγροτικές κομητείες που τείνουν να υποστηρίζουν τους Ρεπουμπλικάνους έχουν λιγότερες ψήφους για να καταμετρηθούν και αναφέρουν τα αποτελέσματά τους πιο γρήγορα) και οι τύποι ψήφων που καταμετρώνται — μια πραγματικότητα που πρέπει να έχουμε υπόψη αν τα αρχικά αποτελέσματα από το Μίσιγκαν δεν περιλαμβάνουν το Ντιτρόιτ, και αν αυτά από τη Νεβάδα δεν περιλαμβάνουν το Λας Βέγκας.
Μπορούν οι Ρεπουμπλικάνοι να κάνουν την ανατροπή στη Γερουσία;
Αν η προεδρία και ο έλεγχος της Βουλής παρουσιάζουν υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, σχεδόν σαν «κορόνα ή γράμματα» πριν από την ημέρα των Εκλογών, η μάχη για τον έλεγχο της Γερουσίας εκτιμάται ότι δεν έχει το ίδιο… σασπένς.
Οι Δημοκρατικοί κατέχουν επί του παρόντος μια ισχνή πλειοψηφία με 51 γερουσιαστές – τέσσερις από αυτούς είναι ανεξάρτητοι – που συνασπίζονται υπό τον ηγέτη της πλειοψηφίας Chuck Schumer της Νέας Υόρκης. Για το κόμμα που κερδίζει τον Λευκό Οίκο, οι 50 γερουσιαστές θα είναι αρκετοί για να εξασφαλίσουν πλειοψηφία (καθώς ο αντιπρόεδρος ρίχνει τη νικητήρια ψήφο), αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι είναι φέτος σε επιθετική θέση χάρη σε έναν φιλικότερο χάρτη.
Μπορούν οι Δημοκρατικοί επανακτήσουν τον έλεγχο της Βουλής;
Οι Ρεπουμπλικάνοι πήραν τον έλεγχο της Βουλής το 2022 με το μικρότερο δυνατό περιθώριο. Φέτος, οι Δημοκρατικοί στη Βουλή – που συνήθως τα πηγαίνουν καλύτερα κατά τους κύκλους προεδρικών εκλογών – χρειάζονται καθαρή αύξηση τεσσάρων εδρών για να κάνουν τον Hakeem Jeffries, που είναι τώρα ο ηγέτης της μειοψηφίας, τον επόμενο Πρόεδρο της Βουλής.
Η τύχη της Βουλής θα μπορούσε να αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία αν ο Trump επιστρέψει στον Λευκό Οίκο και οι Ρεπουμπλικάνοι κερδίσουν τη Γερουσία. Μια Ρεπουμπλικανική τριάδα θα έδινε στον Trump σχεδόν πλήρη ελευθερία να περάσει την ατζέντα του. Μια πλειοψηφία των Δημοκρατικών θα λειτουργούσε ως τελικός προπύργιο κατά των πολιτικών του πρώην – και σε αυτήν την περίπτωση μελλοντικού – προέδρου.
Όλες οι 435 έδρες της Βουλής είναι στο ψηφοδέλτιο, αλλά μόνο λίγες αναμετρήσεις αναμένεται να είναι στενές. Αυτό σημαίνει ότι λίγες επιλεγμένες περιφέρειες θα έχουν δυσανάλογο αντίκτυπο στο αποτέλεσμα, και ο Terence Burlij του CNN ανέφερε 10 έδρες που αξίζει να παρακολουθήσουμε την εκλογική νύχτα και μετά.
Η τρέχουσα πλειοψηφία των Ρεπουμπλικάνων ήρθε κυρίως από αμφίρροπες περιφέρειες στην Καλιφόρνια και τη Νέα Υόρκη – ιδιαίτερα στο Long Island και βόρεια της Νέας Υόρκης. Οι Δημοκρατικοί της Νέας Υόρκης, σε απάντηση, ξεκίνησαν τεράστιες, συντονισμένες καμπάνιες – μία υπό την καθοδήγηση των πολιτειακών ηγετών και μία από μια προοδευτική εργατική συμμαχία – με στόχο την ανάκτηση εδρών που το κόμμα έχασε το 2022.
Θα επαναλάβει το σενάριο του 2020 ο Τραμπ
Το σχέδιο του Trump για το 2020 είναι ανοιχτό, και έχει προσθέσει νέες σελίδες στην έκδοση του 2024.
Τα κύρια θέματα παραμένουν τα ίδια. Έχει ήδη κατηγορήσει τους Δημοκρατικούς για νοθεία, έχει προειδοποιήσει για ψήφους από μη πολίτες και έχει εκφράσει αμφιβολίες για τα ταχυδρομικά και υπερπόντια ψηφοδέλτια (όπου αναμένεται να τον βλάψουν). Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν έχουν βάση, αλλά όπως πριν από τέσσερα χρόνια, εκατομμύρια Αμερικανοί είναι έτοιμοι να πιστέψουν.
Αναμένεται ότι τα μαθηματικά θα ευνοήσουν τον Trump στις πρώτες ώρες της καταμέτρησης, εν μέρει λόγω του ποιες πολιτείες αναφέρουν πρώτες και πότε. Το 2020, τα ταχυδρομικά ψηφοδέλτια, που δεν καταμετρούνται παρά μόνο την Ημέρα των Εκλογών ή ακόμα και μετά το κλείσιμο των καλπών σε κάποιες κρίσιμες πολιτείες, ευνόησαν σημαντικά τον Biden. Αυτό το φαινόμενο δημιούργησε την λεγόμενη «κόκκινη ψευδαίσθηση» – την εμφάνιση ότι ο Trump και οι Ρεπουμπλικάνοι κερδίζουν, ενώ στην πραγματικότητα οι ψήφοι τους απλώς αναφέρθηκαν πρώτοι.
Προθεσμίες και παραπληροφόρηση
Ο Trump εδώ και καιρό λέει ότι οι εκλογές πρέπει να κρίνονται τη νύχτα που γίνονται. Αλλά κάτι τέτοιο θα στέρησε το δικαίωμα ψήφου σε πολλούς ψηφοφόρους — ειδικά σε πολιτείες όπου τα ταχυδρομικά ψηφοδέλτια πρέπει μόνο να φέρουν σφραγίδα Ημέρας Εκλογών για να καταμετρηθούν τις επόμενες μέρες.
Είναι μια ιδιαίτερα κρίσιμη διάκριση σε πολιτείες όπως η Καλιφόρνια και η Νέα Υόρκη, που δεν είναι ανταγωνιστικές σε προεδρικές αναμετρήσεις, αλλά φιλοξενούν πολλές περιφέρειες της Βουλής που θα μπορούσαν να κρίνουν τον έλεγχο του σώματος. Και οι δύο πολιτείες καταμετρούν ψήφους που παραλήφθηκαν έως και επτά ημέρες μετά την Ημέρα των Εκλογών, αρκεί να έχουν ταχυδρομηθεί εγκαίρως.
Η κάθε καμπάνια θα παρακολουθεί στενά για μεμονωμένα προβλήματα την ημέρα των Εκλογών — γνωρίζοντας καλά ότι ο Trump έχει διαστρεβλώσει κάποια από αυτά τα περιστατικά για να ενισχύσει τους ψευδείς ισχυρισμούς του ότι η Harris εξαπατά.
