Σαφή διάθεση να επισπεύσει το χρονοδιάγραμμα για επιστροφή σε ουδέτερη στάση στη νομισματική πολιτική έστειλε η ΕΚΤ την Πέμπτη, καθώς αν η απόφαση για μείωση των επιτοκίων κατά 0,25% δεν υπερέβη τις προσδοκίες της αγοράς, εν τούτοις η Κριστίν Λαγκάρντ σηματοδότησε ότι υπάρχει αυξημένη υποστήριξη στο διοικητικό συμβούλιο για νέα -τέταρτη εντός του 2024 μείωση επιτοκίων.
Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εκτιμούν ότι μια ακόμη μείωση των επιτοκίων τον Δεκέμβριο είναι πολύ πιθανή, με τον πληθωρισμό να σταθεροποιείται στο 2% ταχύτερα από το αναμενόμενο, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το ζήτημα.
Σε προγενέστερες δηλώσεις του ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας είχε προβλέψει ότι τα επιτόκια θα μειωθούν κατά 125 μονάδες βάσης, ήτοι στο 2,25% μέχρι το τέλος του 2025, δυναμική που καταδεικνύει την προοπτική ουδέτερης νομισματικής πολιτικής.
Η ΕΚΤ φαίνεται να δίνει αυξημένη βαρύτητα στα στοιχεία για τη γερμανική οικονομία, τα οποία είναι συγκριτικά ανησυχητικά, ενώ την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός υποχώρησε για πρώτη φορά κάτω από όριο του 2%, αν και μεσοπρόθεσμα δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί και προβλέπεται μια έξαρση του, πριν επιστρέψει σε αυτά τα επίπεδα. Ειδικότερα, σύμφωνα με παράγοντες της ΕΚΤ, ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα πετύχει τον στόχο της σταθεροποίησης πέριξ ή χαμηλότερα του 2% εντός του πρώτου τριμήνου, προοπτική που δίνει στην ΕΚΤ τη σιγουριά για ταχύτερη μείωση των επιτοκίων.
Μια κίνηση στην τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ για το 2024 θα βοηθούσε επίσης στην προστασία της ασθμαίνουσας οικονομίας και θα εξασφάλιζε μια ήπια προσγείωση, πρόσθεσαν.
Η τρίτη μείωση επιτοκίων
Η κεντρική τράπεζα προχώρησε την Πέμπτη σε τρίτη μείωση των επιτοκίων για φέτος, λόγω ζοφερών σημάτων για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα και μιας πιο απότομης από την αναμενόμενη επιβράδυνσης στις τιμές της ευρωζώνης. Αυτό φέρνει το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,25% από το μέγιστο του 4%.
Αν και ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει στο 1,7%, οι αξιωματούχοι αναμένουν να επιταχυνθεί ξανά πριν φτάσει βιώσιμα στον στόχο. Ωστόσο, μια τροποποίηση στη δήλωση πολιτικής τους υποδηλώνει ότι θα μπορούσαν να επιτύχουν αυτόν τον στόχο κάποια στιγμή κατά το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους, αντί για το τέλος του.
Όταν εξηγούσε την τελευταία απόφαση της ΕΚΤ, η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ αρνήθηκε να τοποθετηθεί για το πότε και πόσο γρήγορα θα μειωθούν τα επιτόκια — παρόλο που υποστήριξε ότι οι καθοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό υπερισχύουν των ανοδικών απειλών. Επί του θέματος έχει απριόρι τοποθετηθεί ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας, προβλέποντας αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού στο 2,25% έως το τέλος του 2025. Αυτό που αλλάζει, με βάση τη νέα ρητορική της ΕΚΤ, είναι η επιτάχυνση του χρονοδιαγράμματος.
Οι αγορές παίζουν το στοίχημα εμπροσθοβαρούς μείωσης
Οι αγορές ενίσχυσαν τα στοιχήματα για περαιτέρω χαλάρωση. Οι επενδυτές εξετάζουν τώρα την πιθανότητα ότι οι μειώσεις κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας θα συνεχιστούν μέχρι τον Απρίλιο του 2025, αντί για τον Μάρτιο όπως υποθέτονταν προηγουμένως. Ορισμένοι έμποροι αρχίζουν επίσης να στοιχηματίζουν σε μια κίνηση 50 μονάδων βάσης τον Δεκέμβριο.
Μείωση αυτού του μεγέθους δεν συζητήθηκε αυτήν την εβδομάδα, σύμφωνα με τα άτομα.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου να μειώσει το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο το Διοικητικό Συμβούλιο δίνει την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Οι εισερχόμενες πληροφορίες σχετικά με τον πληθωρισμό δείχνουν ότι η διαδικασία αποκλιμάκωσής του βρίσκεται σε καλό δρόμο. Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό επίσης επηρεάζονται από την πρόσφατη απροσδόκητη επιδείνωση των δεικτών οικονομικής δραστηριότητας. Παράλληλα, οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικές.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες και στη συνέχεια να μειωθεί στον στόχο στη διάρκεια του επόμενου έτους. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, καθώς οι μισθοί εξακολουθούν να σημειώνουν άνοδο με αυξημένο ρυθμό. Ταυτόχρονα, οι πιέσεις από την πλευρά του κόστους εργασίας αναμένεται να συνεχίσουν να υποχωρούν σταδιακά, καθώς τα κέρδη θα αντισταθμίζουν εν μέρει την επίδρασή τους στον πληθωρισμό.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Θα διατηρήσει τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα μειωθούν σε 3,25%, 3,40% και 3,65% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 23 Οκτωβρίου 2024.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον όλα τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, μειώνοντας το μέγεθος του χαρτοφυλακίου PEPP κατά 7,5 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο. Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να τερματίσει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP στο τέλος του 2024.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης και η συνεχιζόμενη αποπληρωμή τους συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.
***
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
