The Economist: Βιώσιμες λύσεις για το περιβάλλον, την κοινωνία και τις επιχειρήσεις

Ο κρίσιμος ρόλος της ανάδειξης βιώσιμων λύσεων για το περιβάλλον, την κοινωνία και τις επιχειρήσεις μέσα σε ένα περιβάλλον αστάθειας και γεωπολιτικών αναταραχών αναδείχθεικαν μέσα από τις εργασίες του 8ου Sustainability Summit for SE Europe & the Mediterranean του Economist,

John Andrews, consultant editor, The Economist

Είναι αρκετά δύσκολο να παραμείνει κανείς αισιόδοξος, καθώς η πρόοδος των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης δεν ακολουθεί την αναμενόμενη πορεία, υπογράμμισε ο πρόεδρος του συνεδρίου John Andrews, consultant editor του περιοδικού Economist. Περισσότερο από 30% των στόχων δεν έχει σημειώσει καμία πρόοδο, ανέφερε, και αν συνεχίσουν αυτές οι αρνητικές τάσεις, τα επόμενα 6 χρόνια περ. 575 εκατ. άνθρωποι θα παραμείνουν εγκλωβισμένοι σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, τόνισε. Παρόλα αυτά, ίσως το ζητούμενο να είναι πλέον περισσότερο η προσαρμογή, πρόσθεσε, σημειώνοντας πως δεν πρέπει να χαθεί άλλος χρόνος αλλά ούτε και η ελπίδα, καθώς ο άνθρωπος διαθέτει δημιουργικότητα και –εντέλει–τη δυνατότητα να θέσει τους ΣΒΑ στη σωστή τους πορεία.

Daron Acemoglu, διακεκριμένος καθηγητής Οικονομικών, MIT

Τέσσερις τάσεις θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον κόσμο του αύριο, όπως υπογράμμισε από το βήμα του 8ου Συνεδρίου Βιωσιμότητας του Economist ο διακεκριμένος καθηγητής Οικονομικών του ΜΙΤ Daron Acemoglu: 1) τεχνητή νοημοσύνη, ανισότητα και θέσεις εργασίας, 2) γήρανση, 3) κλιματική αλλαγή και 4) κρίση της δημοκρατίας. Η τεχνολογία δημιουργεί τεράστιες ευκαιρίες, αλλά δεν επωφελούνται όλοι το ίδιο, σημείωσε, εξηγώντας ότι πχ δεν επωφελούνται τα χαμηλής μόρφωσης στρώματα. Αυτό οφείλεται, όπως είπε, και στην αδυναμία των συνδικάτων τις τελευταίες δεκαετίες. Επιπλέον, ανέφερε ότι και η παραγωγικότητα δεν πάει καλά στην ψηφιακή εποχή. Για να μην επηρεαστούν αρνητικά οι μισθοί από την αυτοματοποίηση και για να επωφεληθούν οι εργαζόμενοι γενικά από την τεχνολογική μετάβαση απαιτείται κατάλληλο θεσμικό περιβάλλον, τόνισε ο κ. Acemoglou. Ακόμα, θα υπάρξει ανεπάρκεια ταλέντου λόγω της παγκόσμιας γήρανσης, είπε, παράλληλα επισημαίνοντας ότι στην πράξη δεν είναι πάντα αρνητική η σχέση μεταξύ γήρανσης και ανάπτυξης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Acemoglou έφερε ως παράδειγμα σε χώρες όπως η Γερμανία και η Νότια Κορέα, οι οποίες έριξαν το βάρος τους στην τεχνολογία προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού.

Αναφορικά με τον τρίτο άξονα, είπε ότι με τις επενδύσεις που γίνονται και με την υποστήριξη των πολιτών, υπάρχει ένα πραγματικό ράλι στην ανταγωνιστικότητα των ΑΠΕ. Μετά τη δεκαετία του 2010 το φθηνό φυσικό αέριο κατέστησε τις ΑΠΕ λιγότερο κερδοφόρους, οπότε τώρα χρειάζεται περισσότερη καινοτομία, σημείωσε. Κλείνοντας, ο κ. Acemoglou μίλησε για διολίσθηση πολλών χωρών στους δείκτες της δημοκρατίας τα τελευταία χρόνια, λόγω και της πίεσης των οικονομικών μετασχηματισμών. Οι αυταρχικοί ηγέτες έχουν γίνει περισσοτερο δημοφιλείς, πρόσθεσε, και τόνισε ότι όταν οι θεσμοί ελέγχουν τη διαφθορά και δεν αυξάνονται οι ανισότητες, η δημοκρατία μπορεί να τα πηγαίνει καλά.

Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, ιδρύτρια, Endeavor Greece, συνιδρύτρια,

Zeus + Dione Craftsmanship Council

Ο κόσμος έχει γίνει δυσκολότερος σε κάθε πτυχή, αλλά ειδικά για τις γυναίκες, τόνισε από το βήμα του Economist η κ. Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, ιδρύτρια της Endeavor Greece και συνιδρύτρια του Zeus + Dione Craftsmanship Council. Οι ποσοστώσεις στην εταιρική διακυβέρνηση έχουν υπάρξει βοηθητικές, αλλά πολλές φορές επιλέγονται γυναίκες μόνο λόγω της ποσόστωσης, ανέφερε, και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να επιλέγονται γυναίκες βάσει αξιοκρατίας. Αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που θέλουν να ανέβουν ιεραρχικά στη δουλειά τους σε σχέση με τη δημιουργία οικογένειας και την απόκτηση παιδιών και έδωσε έμφαση στην ανάγκη να υπάρξουν μέτρα πολιτικής που θα βοηθήσουν τις γυναίκες σε αυτό το πλαίσιο. Τέλος, η κ. Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη αναφέρθηκε στην επιχειρηματικότητα των Ελλήνων σε συνάρτηση με την ανάπτυξη του κατάλληλου υποστηρικτικού οικοσυστήματος, ιδίως όσον αφορά τις νεοφυείς επιχειρήσεις.

Ανδρέας Παπανδρέου, καθηγητής ΕΚΠΑ, συμπρόεδρος, Ελληνικό Δίκτυο Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDSN Greece)

Αναφερόμενος στο UN Sustainable Development Solutions Network ο καθηγητής του ΕΚΠΑ και συμπρόεδρος του SDSN Greece Ανδρέας Παπανδρέου είπε ότι στόχος του είναι να συνδέσει την ακαδημαϊκή γνώση με την επιχειρηματική κοινότητα, την κοινωνία των πολιτών και τις κυβερνήσεις ώστε να προχωρήσουν οι κατάλληλες λύσεις για την αειφορία. Τα ζητήματα είναι πιο επείγοντα από ποτέ, ανέφερε, τονίζοντας ότι η ατζέντα της βιωσιμότητας απειλείται από γεωπολιτικούς κινδύνους. Πολλές προσπάθειες βρίσκουν εμπόδια σε τοπικό επίπεδο, γιατί υπάρχει φόβος πως θα πληγεί η αγροτική παραγωγή και γενικά η οικονομία από τα περιβαλλοντικά μέτρα, ανέφερε ο κ. Παπανδρέου. Τόνισε ότι η βιωσιμότητα θυσιάζεται στον βωμό του ανταγωνισμού και πως οι εντάσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων κάνουν τα πράγματα χειρότερα.

Βάσει έκθεσης του ΟΗΕ το 2024, μόνο το 17% των ΣΒΑ προχωρά ώστε να καλυφθεί μέχρι το 2030, ενώ σε στόχους σχετικούς με την ισότητα των φύλων, τη φτώχεια και τη δράση για το κλίμα υπάρχει υποχώρηση αντί για πρόοδο, υπογράμμισε ο κ. Παπανδρέου. Βιωσιμότητα, ευημερία, δημοκρατία και κοινωνική συνοχή πάνε μαζί, είπε και τόνισε ότι οι επενδυτές είναι πολύ διστακτικοί λόγω του πολιτικού περιβάλλοντος και πως ο χρηματοοικονομικός τομέας πρέπει να δημιουργήσει προϊόντα που να προωθούν τις πράσινες επενδύσεις. Κλείνοντας, ο κ. Παπανδρέου ανέδειξε την ανάγκη νέων συμμαχιών και συμμετοχικής πράσινης ηγεσίας.

Joseph Stiglitz, καθηγητής Πανεπιστημίου Columbia, Βραβείο Νόμπελ (2001)

«Η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα και ως τέτοιο μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό συνεπάγεται παγκόσμια συνεργασία, την οποία ο Τραμπ θα υπονομεύσει», τόνισε από το βήμα του Economist o καθηγητής του Πανεπιστημίου Columbia και Νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz, αναφερόμενος στις προκλήσεις ενόψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ.

«Αλλά και η Χάρις θα έχει πρόβλημα να αποκαταστήσει την αμερικανική ηγεσία βοηθώντας στην καθιέρωση μιας πιο αποτελεσματικής πολυμερούς σχέσης.

Τόσο ο Ομπάμα όσο και ο Μπάιντεν υπονόμευσαν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. H Χάρις πιθανότατα θα συνεχίσει να το κάνει, ειδικά δεδομένης της φύσης της αμερικανικής πολιτικής και των δυσκολιών συμμόρφωσης του IRA -και της δράσης για τα τσιπ- στον ΠΟΕ», συμπλήρωσε ο κ. Stiglitz, ο οποίος εξέφρασε την εκτίμηση ότι η δράση των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού (ΙRA) «παραβίασε τις βασικές αρχές της τάξης που βασίζεται σε κανόνες -βλ. ΠΟΕ» και συνιστά «εσκεμμένη προσπάθεια αρπαγής πράσινων θέσεων εργασίας».

Ο ίδιος σχολίασε: «Η Ευρώπη θα πρέπει να είναι προσεκτική ώστε να μην ακολουθήσει τον πιο εύκολο δρόμο των ΗΠΑ, υπονομεύοντας περαιτέρω την παγκόσμια συνεργασία. Θα πρέπει κι εκείνη να επανεξετάσει τα μονομερή μέτρα της, όσο καλοπροαίρετα κι αν είναι. Η προώθηση της πράσινης ατζέντας θα απαιτήσει βιομηχανικές πολιτικές και οι προηγμένες χώρες θα πρέπει να παράσχουν χρηματοδότηση και μεταφορά τεχνολογίας”.

Ο κ. Stiglitz συνεχάρη από το βήμα τον Daron Acemoglu για το Νόμπελ Οικονομίας, λέγοντας ότι το άξιζε και πως θα μπορούσε να είχε βραβευθεί για την έρευνα που διενήργησε και σε άλλους τομείς στο παρελθόν – η βράβευση του κ. Acemoglu ανακοινώθηκε την ώρα που ο ίδιος συμμετείχε αυτοπροσώπως στο συνέδριο του Economist στο Καβούρι Βουλιαγμένης.

Γιάννης Μανιάτης, ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, αντιπρόεδρος του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D)

Όλοι είμαστε με την πράσινη μετάβαση, το ερώτημα για την Ευρώπη είναι πώς θα την υλοποιήσει, με ποιο κόστος και ποιες συμμαχίες, κυρίως στο κοινωνικό επίπεδο, τόνισε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και αντιπρόεδρος του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) Γιάννης Μανιάτης. Μίλησε για την ανάγκη να αλλάξει το «ενεργειακό δόγμα» της Ευρώπης και στο πλαίσιο αυτό έδωσε έμφαση: α) στην πράσινη μετάβαση σε συνδυασμό με την ενεργειακή ασφάλεια και τη μείωση τιμών, για να είναι σύμμαχοι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, όπως είπε, β) στην αλλαγή οικονομικού μοντέλου ώστε να μην εισάγουμε τον εξοπλισμό για τις ΑΠΕ, ως επί το πλείστον από την Κίνα, γ) στην ενεργειακή δημοκρατία και δ) στην ανθεκτικότητα. Σχολίασε ότι το κόστος φυσικού αερίου για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες είναι έως και 6 φορές υψηλότερο σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους και το κόστος ηλεκτρισμού έως και 3 φορές υψηλότερο, προσθέτοντας ότι πρέπει να αλλάξει η πολιτική προκειμένου να μην καταλήξουμε σε μια αποβιομηχανοποιημένη Ευρώπη με τεράστια ανεργία. Τόνισε ότι η εξοικονόμηση ενέργειας και η ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών πρέπει να αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα. Τέλος, ο κ. Μανιάτης σημείωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να συμμαχήσει με χώρες της Αφρικής, της Ν. Αμερικής και της ΝΑ Ασίας, γιατί έχουμε ανάγκη τις πρώτες ύλες τους.

Γιάννης Κωνσταντάτος, δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης

Στα αντισταθμιστικά έργα της επένδυσης ύψους 8 δις ευρώ στο Ελληνικό, «της μεγαλύτερης αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη», αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης Γιάννης Κωνσταντάτος –υποδομή για ΑμΕΑ, κλειστό γήπεδο μπάσκετ και άλλες αθλητικές εγκαταστάσεις, παγκόσμιο Μέγαρο Ποντιακού Ελληνισμού, νέο δημαρχείο, παραλιακό μέτωπο. Ο ίδιος σημείωσε ότι ο δήμος έχει εισπράξει μέχρι στιγμής 3 εκατ. ευρώ από τα πρώτα τέλη στους επενδυτές και πως στόχος είναι μέσα από τις ροές της επένδυσης να απαλλαγούν οι δημότες από τα δημοτικά τέλη.

Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών

Βαθιά αλλαγή, που άπτεται όλων των πτυχών της κοινωνίας μας, χαρακτήρισε την πράσινη μετάβαση ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης. Επεσήμανε την ανάγκη η Ελλάδα, αλλά και η Ευρώπη, να κατακτήσει την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια. Τόνισε ότι η χώρα μας γίνεται πρωτοπόρος πανευρωπαϊκά και ηγείται της πράσινης μετάβασης υπερκαλύπτοντας τους στόχους της για τις ΑΠΕ και τις εκπομπές CO2. Σημείωσε ότι η ηλεκτροκίνηση δεν προχωράει τόσο γρήγορα, ενώ αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας και Περιβάλλοντος που θα παρουσιαστεί από την κυβέρνηση αυτές τις ημέρες.

Παναγιώτης Λαδακάκος, Πρόεδρος, ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας)

Στις προόδους που έχει κάνει η Ελλάδα αλλά και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος. Σημείωσε ότι υπάρχει ανάγκη για περισσότερη αιολική ενέργεια στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας και στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στον ιδιαίτερο ρόλο των πλωτών αιολικών πάρκων, για τα οποία είπε ότι άλλες χώρες έχουν προχωρήσει ταχύτερα. Ο κ. Λαδακάκος επεσήμανε ότι η αύξηση των αιολικών πάρκων είναι απαραίτητη αν θέλουμε η χώρα να γίνει καθαρός εξαγωγέας πράσινης ενέργειας και να είναι ανταγωνιστική σε σχέση με άλλες χώρες. Επίσης, συνέδεσε το ζήτημα αυτό με την εγχώρια ικανότητα παραγωγής εξοπλισμού.

Αντώνης Μουντούρης, διευθυντής Υγιεινής, Ασφάλειας, Περιβάλλοντος

& Βιώσιμης Ανάπτυξης Ομίλου, HELLENiQ ENERGY

Στη σχέση μεταξύ ενεργειακής ασφάλειας και ενεργειακού κόστους εστίασε ο διευθυντής Υγιεινής, Ασφάλειας, Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης Ομίλου της HELLENiQ ENERGY Αντώνης Μουντούρης. Αναφέρθηκε στην έκθεση Ντράγκι και στην ανάγκη η στρατηγική της απανθρακοποίησης να μη ζημιώσει την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Ο κ. Μουντούρης έδωσε έμφαση σε πράσινες επενδύσεις του φορέα του, όπως για παράδειγμα στα πλωτά αιολικά, την αποθήκευση ενέργειας, τις υποδομές πράσινου υδρογόνου σε Ελευσίνα και Θεσσαλονίκη κ.ά.

Barbara Morgante, διευθύνουσα σύμβουλος, Enaon

Στην υποδομή και τα δίκτυα φυσικού αερίου σε χώρες όπως η Ελλάδα αλλά και η Ιταλία εστίασε η διευθύνουσα σύμβουλος της Enaon Barbara Morgante. Έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στη δυνατότητα των δικτύων να δεχθούν περισσότερους τύπους αερίων, όπως βιομεθάνιο ή υδρογόνο. Μίλησε για την ανάγκη θεσμικής υποστήριξης ώστε να προωθηθεί το βιομεθάνιο και επίσης αναφέρθηκε στη σχέση ενεργειακής ασφάλειας, ανταγωνιστικού κόστους και προώθησης της πράσινης μετάβασης. Σχολίασε, τέλος, ότι οι αγορές δεν σκέφτονται πάντα όπως οι κυβερνήσεις και ότι εταιρείες που σχεδίαζαν να μειώσουν την παραγωγή φυσικού αερίου άλλαξαν τα πλάνα τους.

Έλενα Αθουσάκη, chief sustainability officer, Όμιλος Motor Oil

Προσπαθούμε να υλοποιήσουμε μια στρατηγική μετάβασης, τόνισε η chief sustainability officer του ομίλου Motor Oil Έλενα Αθουσάκη, αναφερόμενη στον ρόλο των διυλιστηρίων στο γενικότερο πλαίσιο της βιωσιμότητας. Αναφέρθηκε σε μέτρα που έχουν ληφθεί προς την κατεύθυνση της μείωσης των εκπομπών, της ψηφιοποίησης και αυτοματοποίησης, των βιώσιμων καυσίμων κ.ά. και σημείωσε ότι τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Μίλησε για τον στόχο να επιτευχθεί μέχρι το 2030 παραγωγή 2 GW από επένδυση του φορέα της στις ΑΠΕ. Ο ιδιωτικός τομέας θα ηγηθεί της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τόνισε η κ. Αθουσάκη, μεταξύ άλλων.

Νικόλας Φαραντούρης, ευρωβουλευτής, καθηγητής Jean Monnet, μέλος ΔΣ, Spinelli group

Η βιωσιμότητα δεν είναι ένα σύνθημα, είναι το μέλλον των επόμενων γενεών και του τόπου μας, επεσήμανε ο ευρωβουλευτής και καθηγητής Jean Monnet, μέλος ΔΣ του Spinelli group Νικόλας Φαραντούρης. Πιστεύω στην ενεργειακή δημοκρατία, πιστεύω ότι πρέπει να αλλάξει τελείως το μοντέλο ενεργειακής πολιτικής της χώρας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης, πρόσθεσε. Μίλησε για την ανάγκη να περάσουμε από το σημερινό μοντέλο, που χαρακτηρίζεται από 3-4 μεγάλες ενεργειακές εταιρείες οι οποίες καίνε ορυκτά καύσιμα, ως επί το πλείστον εισαγόμενα, σε ένα μοντέλο ενεργειακής δημοκρατίας, με παραγωγή «από τα κάτω προς τα πάνω», όπως είπε χαρακτηριστικά. Σημείωσε ότι ένα νέο ενεργειακό μοντέλο περιλαμβάνει επίσης ισχυρή παρέμβαση της πολιτείας στα δίκτυα και τις υποδομές και αλλαγή νομοθεσίας ώστε να επιτρέπεται το net metering και η διείσδυση των ΑΠΕ σε κάθε νοικοκυριό.

Iain Gulland, διευθύνων σύμβουλος, Zero Waste Scotland και πρόεδρος Ένωσης Πόλεων και Περιφερειών για τη Βιώσιμη Διαχείριση Πόρων

Σε μια σειρά περιβαλλοντικές προκλήσεις αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Zero Waste Scotland και πρόεδρος της Ένωσης Πόλεων και Περιφερειών για τη Βιώσιμη Διαχείριση Πόρων Iain Gulland, όπως η κλιματική κρίση, η απώλεια βιοποικιλότητας, η επάρκεια νερού και άλλων πόρων. Είπε ότι η κυκλική οικονομία βοηθά ως προς όλα αυτά, αλλά συνιστά και μια οικονομική ευκαιρία. Έδωσε έμφαση στις έννοιες της ενεργειακής ασφάλειας και επάρκειας και σχολίασε ότι τα παράκτια αιολικά πάρκα απαιτούν αρκετούς πόρους, η προμήθεια των οποίων δεν είναι εύκολη. Σχολίασε ότι η βιωσιμότητα έχει να κάνει και με την πολιτική βιωσιμότητα. Τέλος, ο κ. Gulland έδωσε έμφαση στον ρόλο των δήμων και των περιφερειών, που πρέπει να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στην κυκλική οικονομία, καθώς επίσης στη σημασία των τοπικών λύσεων.

Νίκος Κομηνέας, δήμαρχος Αστυπάλαιας

Στις έννοιες της κυκλικής οικονομίας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της αλληλέγγυας οικονομίας έδωσε έμφαση ο δήμαρχος Αστυπάλαιας Νίκος Κομηνέας. Αναφέρθηκε διεξοδικά σε αντίστοιχα μέτρα πολιτικής που έχουν εφαρμοστεί στην Αστυπάλαια, όπως πλήρης ανακύκλωση, μέτρα για την επάρκεια του νερού, βιολογικός καθαρισμός με επανάχρηση του νερού για άρδευση, ενεργειακή αυτονομία με παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ΑΠΕ, μετακίνηση με μέσα φιλικά στο περιβάλλον. Έδωσε επίσης έμφαση στην ανάγκη να υπάρχει επαρκής πληροφόρηση στις μικρές κοινωνίες, ώστε να μπορούν να παίρνουν αποφάσεις και να κάνουν προτάσεις και στην κεντρική εξουσία. Ο κ. Κομηνέας είπε ότι το να πειστούν οι πολίτες για τα οφέλη της πράσινης μετάβασης είναι βασικό, ώστε να συμμετάσχουν ενεργά στη διαδικασία.

Μαρία Καμμά-Αλιφέρη, δήμαρχος Τήλου

Στο πώς μπορούν τα μικρά νησιά και γενικά οι μικρές τοπικές κοινωνίες να παίρνουν αποφάσεις και να διαχειρίζονται την ενεργειακή μετάβαση αναφέρθηκε η δήμαρχος Τήλου Μαρία Καμμά-Αλιφέρη, τονίζοντας ότι μόνο μέσα από μια τέτοια διαδικασία μπορούν και οι πολίτες να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση. Αναφέρθηκε στο βραβευμένο ενεργειακό έργο που υλοποιήθηκε στην Τήλο –τον πρώτο υβριδικό σταθμό παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας σε μικρό νησί– και σημείωσε ότι η Τήλος έγινε επίσης το πρώτο zero waste νησί στον κόσμο, ενώ έχει φτάσει σε ποσοστό ανακύκλωσης 93,6%. Σημείωσε ότι σε όλα τα παραπάνω συνέβαλε και η σωστή ενημέρωση των πολιτών και η συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και τις τοπικές επιχειρήσεις.

Ευάγγελος Φραγκάκης, δήμαρχος Χάλκης

«Είναι μια πατριωτική διαδικασία να πείσουμε τον κόσμο να μείνει στα μικρά νησιά», είπε χαρακτηριστικά από το βήμα του Economist ο δήμαρχος Χάλκης Ευάγγελος Φραγκάκης, ενώ σχολίασε ότι τα τελευταία 40 χρόνια έχουν ερημώσει 51 μικρά νησιά στη χώρα μας. Σημείωσε ότι πρέπει να διαμορφωθεί ένα ελκυστικό περιβάλλον ώστε να παραμείνουν νέοι άνθρωποι στα μικρά νησιά. Τόνισε ότι η Χάλκη έγινε το πρώτο “GReco island” της χώρας και η πρώτη ενεργειακή κοινότητα στα Δωδεκάνησα (με μετόχους κατά 50% τον δήμο και κατά 50% τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις), ότι διαθέτει φωτοβολταϊκό πάρκο 1 MW που καλύπτει όλες τις ανάγκες του νησιού, ενώ αναφέρθηκε και σε άλλα πράσινα έργα που έχουν υλοποιηθεί στο νησί. Εξήρε γενικότερα τον ρόλο των μικρών νησιών των Δωδεκανήσων στην πράσινη μετάβαση και την αειφορία. Τέλος, τόνισε ότι για να προχωρούν τέτοιες πολιτικές πρέπει να αγγίζουν τον πολίτη, να βλέπει ότι βελτιώνουν τη ζωή του, και όχι μόνο στο οικονομικό σκέλος.

Marnie McGregor, πρόεδρος ΔΣ, Ecogenia

«Οι τοπικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης –συμπεριλαμβανομένων των ανελέητων πυρκαγιών, της ακραίας ζέστης και των πλημμυρών– και έχουν τεράστιες ευκαιρίες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, αλλά χρειάζονται την άμεση υποστήριξη των εθνικών κυβερνήσεων», τόνισε μεταξύ άλλων η πρόεδρος ΔΣ της Ecogenia Marnie McGregor. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε: «Οι ελληνικοί δήμοι απαιτούν ένα μείγμα πρόσθετης υποστήριξης για να ανταποκριθούν στις υποχρεωτικές απαιτήσεις του σχεδίου για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης, της εξουσίας και της ικανότητας. Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν σε υποεθνικές δράσεις για το κλίμα παρέχοντας σε πόλεις, πολιτείες και περιφέρειες πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τοπικά κλιματικά έργα».

τ. Πρίγκιπας Παύλος, μέλος ΔΣ, School of Foreign Service, Georgetown University

«Εκπαίδευση, δημοκρατία και ανοιχτά οικονομικά. Tρεις πυλώνες που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να πάνε μπροστά», ανέφερε χαρακτηριστικά από το βήμα του Economist ο τ. πρίγκιπας Παύλος, o oποίος συμμετείχε σε πάνελ για την περιβαλλοντική εκπαίδευση ως υποστηρικτής διεθνούς πρωτοβουλίας του Πανεπιστημίου Georgetown προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο ίδιος παρατήρησε ότι τα τελευταία χρόνια η επιχειρηματικότητα και το περιβάλλον έχουν έρθει κοντά και η εκπαίδευση στο συγκεκριμένο πεδίο είναι τομέας ο οποίος θα πρέπει να προσελκύσει τους νέους για να υποστηρίξουν τις πράσινες θέσεις εργασίας και να επωφεληθούν από αυτές.

Peter Marra, πρύτανης, Earth Commons, Georgetown’s Institute for the Environment and Sustainability

«Οι οικονομολόγοι χρειάζεται να καταλάβουν την επιστήμη του περιβάλλοντος και οι περιβαλλοντικοί επιστήμονες χρειάζεται να καταλάβουν το business», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρύτανης του Georgetown’s Institute for the Environment and Sustainability Peter Marra, ο οποίος μίλησε για την ανάγκη να αναπτυχθούν περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα με εστίαση στην οικονομία του περιβάλλοντος. Ο ίδιος αναφέρθηκε στην παρουσία του αντίστοιχου ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Georgetown στην Ελλάδα, προϊδεάζοντας για μνημόνια συνεργασίας με τα πανεπιστήμια Αθηνών και Κρήτης προς αυτήν την κατεύθυνση.

Αρετή Ροδίτη, mandate manager, Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF)

Στη δραστηριότητα και προσπάθεια του ταμείου να αυξήσει το μερίδιο των επενδύσεων με ενισχυμένο θετικό αποτύπωμα στο περιβάλλον αναφέρθηκε η mandate manager του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (EIF) Αρετή Ροδίτη, μιλώντας για τα κριτήρια των πράσινων χρηματοδοτήσεων.

Julien Baumont, εταίρος, Change4Good

Για μεγάλα περιθώρια βελτίωσης των ελληνικών δυνατοτήτων για καινοτομία, τα οποία σηματοδοτούν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες σε τομείς της οικονομίας όπως η ναυτιλία, έκανε λόγο ο εταίρος της Change4Good Julien Baumont, ο οποίος εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει χώρα – ηγέτη στον μετασχηματισμό του ναυτιλιακού τομέα.

Ειρήνη Αγαπηδάκη, αναπλ. υπουργός Υγείας

Βιωσιμότητα δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς την παγκόσμια υγεία, υπογράμμισε από το βήμα του Economist η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, η οποία σημείωσε ότι μετά την πανδημία η πρόνοια έχει αναχθεί σε προτεραιότητα. Τα δεδομένα για την κλιματική κρίση και ο τρόπος με τον οποίο επιδρούν στην υγεία αναδεικνύουν την ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προστασίας, πρόσθεσε, και μίλησε για τη στρατηγική του Υπουργείου Υγείας, η οποία δεν σταματά στις προληπτικές εξετάσεις, αλλά εστιάζει και στους περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου. Η υπουργός αναφέρθηκε ακόμα σε μια σειρά από δράσεις αναφορικά με την προστασία της δημόσιας υγείας και οι οποίες αφορούν τον συνδυασμό της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με τη δημόσια υγεία. Για τους νέους ανθρώπους, η κ. Αγαπηδάκη τόνισε ότι δεν θα πρέπει να απελπίζονται εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, αλλά να πιστεύουν στην ανθρώπινη θέληση και ευφυία. «Πρέπει να συναντηθούμε εκεί έξω και να δράσουμε όλοι μαζί», υπογράμμισε η υπουργός, μεταξύ άλλων.

Alexandre Stutzmann, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA)

Με μελανά χρώματα περιέγραψε τις συνθήκες στη Μέση Ανατολή ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA) Alexandre Stutzmann, ο οποίος αναφέρθηκε στις ανθρωπιστικές διαστάσεις της κρίσης που είναι σε εξέλιξη. Ο κ. Stutzmann μίλησε για έλλειψη βασικών αγαθών και υπηρεσιών και τελικά για ανθρωπιστική κρίση η οποία επηρεάζει περισσότερους από 3 εκατ. ανθρώπους στις παλαιστινιακές περιοχές, εκ των οποίων τα 2 εκατ. είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι – έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για μεταναστευτική κρίση.

Ο ίδιος έκανε λόγο για επισιτιστική κρίση και υγειονομικές απειλές, όπως η πολιομυελίτιδα για την οποία διεξάγονται εμβολιασμοί. Όπως είπε, το νερό είναι στο επίκεντρο της ανθρωπιστικής κρίσης, καθώς θεωρείται μη ασφαλές τουλάχιστον το 90% της κατανάλωσης νερού στην περιοχή. Ο κ. Stutzmann είπε ότι περίπου 300 μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων έχουν χάσει τη ζωή τους εν μέσω των εχθροπραξιών (σ.σ. ο ισραηλινός στρατός ισχυρίζεται ότι πρόκειται για μέλη της Χαμάς που έχουν παρεισφρήσει στις ανθρωπιστικές οργανώσεις).

Αναζητώντας θετικά νέα μέσα στη μεγάλη εικόνα της καταστροφής, στάθηκε στην προθυμία των 120-180.000 Παλαιστινίων ανώτερου μορφωτικού επιπέδου που έχουν εκτοπιστεί στην Αίγυπτο να επιστρέψουν και να ανοικοδομήσουν την περιοχή μόλις οι πολιτικές συνθήκες το επιτρέψουν.

Δημήτρης Αβραμόπουλος, βουλευτής και πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης,

Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας

«Η Ευρώπη δεν είχε καθιερώσει νόμιμους δρόμους για τη μετανάστευση και σήμερα δυσκολεύεται να διαχειριστεί το πρόβλημα», παρατήρησε ο βουλευτής και πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης,

Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος εξέφρασε την εκτίμηση ότι η ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική έχει πάρει λάθος δρόμο: «η καινούρια συμφωνία στην ουσία επαναφέρει το Δουβλίνο από την πίσω πόρτα κι έχουμε πάλι αντιδράσεις». Ο κ. Αβραμόπουλος σημείωσε ότι σήμερα δεν υπάρχουν ισχυροί ρυθμιστικοί παράγοντες για να λύνονται τα προβλήματα, έκανε λόγο για έλλειμμα αλληλεγγύης στην Ευρώπη και ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ο λαϊκισμός έχει χτυπήσει ταβάνι». Σχολίασε πάντως ότι «ζούμε στην αρχή της ανθρώπινης κινητικότητας», γεγονός που αποτελεί «βασική αιτία της ανόδου της ξενοφοβίας στο εσωτερικών των ευρωπαϊκών χωρών».

John Dautzenberg, πρόεδρος, JPD Global Advisors, πρ. αξιωματούχος του Γραφείου Νομοθετικών Υποθέσεων του Λευκού Οίκου

“Τις επόμενες δεκαετίες, η κλιματική αλλαγή θα είναι η νούμερο ένα αιτία αναγκαστικής μετανάστευσης, ξεπερνώντας κατά πολύ τους σημερινούς αριθμούς”, τόνισε ο πρόεδρος της JPD Global Advisors και πρώην αξιωματούχος του Γραφείου Νομοθετικών Υποθέσεων του Λευκού Οίκου John Dautzenberg, σημειώνοντας: “Αν οι κυβερνήσεις και ο ιδιωτικός τομέας ενωθούν για να εκπονήσουν έναν προληπτικό σχεδιασμό, κατασκευάζοντας νέες κοινότητες εκτός περιοχών που είναι ευαίσθητες στην κλιματική αλλαγή, μαζί με επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, μπορούμε να μετριάσουμε τις χειρότερες επιπτώσεις και να μειώσουμε τον αριθμό των ατόμων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω κλιματικών συνθηκών έκτακτης ανάγκης”.

Σοφία Βούλτεψη, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου

Στην κατάσταση που διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή όσον αφορά το μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, σημειώνοντας ότι αυτήν τη στιγμή στον Λίβανο –πέραν των ήδη υπαρχόντων 2,5 εκατομμυρίων προσφύγων– έχει προστεθεί και 1 εκατομμύριο εσωτερικά εκτοπισμένων, οι οποίοι είναι εκτεθειμένοι στον χειμώνα που πλησιάζει. Αναφέρθηκε σε μια σειρά από ευάλωτες χώρες και στη σύνδεση κλιματικής αλλαγής, πολέμων και μετανάστευσης-εκτοπισμού. Η κ. Βούλτεψη έδωσε επίσης έμφαση στην κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου, στην οποία επικρατεί ασυνήθιστη ζέστη, η οποία ευθύνεται για ασυνήθιστες καταιγίδες, όπως είπε. Τα τελευταία χρόνια οι πρόσφυγες λόγω πολέμου έχουν ταυτιστεί με τους κλιματικούς μετανάστες, γεγονός που έχει καταστήσει τους τελευταίους «αόρατους μετανάστες», σημείωσε η υπουργός. Τόνισε επίσης ότι Ελλάδα και Κύπρος δέχονται περισσότερες πιέσεις από άλλες ευρωπαϊκές χώρες από τα μεταναστευτικά-προσφυγικά ρεύματα. Τέλος, η κ. Βούλτεψη μίλησε για αποτυχία της διεθνούς κοινότητας τόσο στο Μεσανατολικό όσο και στο Κυπριακό, καθώς και για αδυναμία της ΕΕ να δράσει προληπτικά όσον αφορά τα μεταναστευτικά κύματα.

Νικόλας Ιωαννίδης, υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας, Κύπρος

Για εξελισσόμενη μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη λόγω παρατεταμένων ενόπλων συγκρούσεων, η οποία όμως επιτείνεται από την κλιματική κρίση, μίλησε ο υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας της Κύπρου Νικόλας Ιωαννίδης. Αναφέρθηκε στις οικονομικές και δημογραφικές συνέπειες του μεταναστευτικού, καθώς και στον αντίκτυπο των μεταναστευτικών ροών συγκεκριμένα στην Κύπρο. Σημείωσε ότι η Κύπρος έχει τον υψηλότερο αριθμό αιτούμενων διεθνούς προστασίας αναλογικά με τον πληθυσμό της και ότι η κυπριακή κυβέρνηση έχει εφαρμόσει μια πολυεπίπεδη μεταναστευτική στρατηγική. Εξήγησε ότι η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης, τη γρήγορη εξέταση των αιτήσεων για άσυλο, τη βελτίωση των κέντρων υποδοχής, τη διεξαγωγή επιχειρήσεων επαναπατρισμού και τη δημιουργία «μονοπατιού» για νόμιμη μετανάστευση. Οι κλιματικοί μετανάστες δεν αναγνωρίζονται ακόμα επισήμως σε διεθνές επίπεδο και αυτό πρέπει να αλλάξει, υπογράμμισε ο κ. Ιωαννίδης. Η Μεσόγειος έχει γίνει μια κύρια οδός για κλιματικούς μετανάστες και μετανάστες λόγω συγκρούσεων, πρόσθεσε, και αναφέρθηκε στην ανάγκη η ΕΕ να δράσει αποτελεσματικά και συντονισμένα πάνω στο πρόβλημα. Τέλος, σημείωσε ότι η νόμιμη μετανάστευση μπορεί να είναι και ευκαιρία για κάθε χώρα, αρκεί να υπάρχει στρατηγική για την ενσωμάτωση των μεταναστών.

Birgitte Bischoff Ebbesen, περιφερειακή διευθύντρια Ευρώπης, Διεθνές Κίνημα Ερυθρού Σταυρού

και Ερυθράς Ημισελήνου

Στις κρίσεις που καταλήγουν σε μετανάστευση-εκτοπισμό αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, η περιφερειακή διευθύντρια Ευρώπης του Διεθνούς Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου Birgitte Bischoff Ebbesen. Αναφέρθηκε στο έργο του φορέα της και στη συνεργασία με τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό προκειμένου να αναγνωριστεί και να γίνει κατανοητή η διασύνδεση μεταξύ κλιματικής αλλαγής, πολεμικών συγκρούσεων και μετανάστευσης. Στο πλαίσιο αυτό, έδωσε ένα παράδειγμα από την κρίση στα σύνορα Κιργιστάν-Τατζικιστάν, που έχει σχέση και με τον ανταγωνισμό για το νερό. Τόνισε ότι θα πρέπει η διεθνής κοινότητα και οι σχετικοί οργανισμοί των Ηνωμένων Εθνών να εφαρμόζουν εγκαίρως προληπτικά μέτρα πριν ξεσπάσουν τέτοιες κρίσεις και πως χρειάζεται περισσότερη έρευνα και γνώση για να εντοπιστούν οι εστίες κινδύνου, ενώ έδωσε επίσης έμφαση στη χρηματοδότηση, τη συνεργασία και την ετοιμότητα των ίδιων των κοινοτήτων.

Rade Ljumović, διευθύνων εταίρος, επικεφαλής γραφείου Μαυροβουνίου και Ελλάδας, Henley & Partners

Για τις αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές, τη σύνδεσή τους με την κλιματική αλλαγή, και την αστάθεια που αυτές δημιουργούν μίλησε, μεταξύ άλλων, ο διευθύνων εταίρος και επικεφαλής του γραφείου Μαυροβουνίου και Ελλάδας της Henley & Partners Rade Ljumovic, τονίζοντας ότι αυτοί που χαράσσουν πολιτική θα πρέπει να αναπτύξουν στρατηγικές για να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες ανάγκες. Τόνισε ότι μέσα στα επόμενα χρόνια κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα συγκαταλέγονται στις θερμότερες του κόσμου και έδωσε έμφαση στην ανάγκη συνεργασίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Τέλος, ο κ. Ljumović εστίασε σε προγράμματα δεξιοτήτων για τη νέα γενιά και προγράμματα για τη συμπερίληψη μεταναστών.

Έλενα Λαζάρου, κύρια ερευνήτρια του ΕΛΙΑΜΕΠ, associate fellow, Chatham House

Τη διασύνδεση μεταξύ των απειλών για την ασφάλεια και των στόχων βιωσιμότητας επεσήμανε η κύρια ερευνήτρια του ΕΛΙΑΜΕΠ και associate fellow του Chatham House Έλενα Λαζάρου, η οποία μίλησε για την ανάγκη μιας ολιστικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης. Στο πλαίσιο αυτό, προέκρινε την επανεξέταση των διεθνών αναπτυξιακών πολιτικών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων ασφάλειας στις πιο ευάλωτες περιοχές, τονίζοντας τη σημασία της ετοιμότητας, της προνοητικότητας και της προσέγγισης βάσει δεδομένων στον σχεδιασμό πολιτικής.

Chris Barton, Επίτροπος Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου για την Ευρώπη

Στόχος του Ηνωμένου Βασιλείου είναι να διπλασιάσει την αιολική και να τριπλασιάσει την ηλιακή ενέργεια μέχρι το 2030, επεσήμανε ο Επίτροπος Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου για την Ευρώπη Chris Barton, υπογραμμίζοντας την πρόοδο της χώρας στην απεξάρτηση από τον άνθρακα. Στο πλαίσιο αυτό, έκανε λόγο για σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες στη βρετανική αγορά ενέργειας, τις οποίες ήδη αξιοποιούν και ελληνικές εταιρείες.

Ράνια Αικατερινάρη, αντιπρόεδρος και πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ

Τον ρόλο των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην υλοποίηση επενδύσεων ύψους 95 δισ ευρώ μέχρι το 2030, όπως τις υπαγορεύει ο εθνικός σχεδιασμός για το κλίμα, επεσήμανε η αντιπρόεδρος και πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ Ράνια Αικατερινάρη. Μιλώντας για τον στόχο “εξηλεκτρισμού” της ελληνικής βιομηχανίας, την αποκάλεσε ως τον πρώτο εργοδότη της χώρας με 400.000 θέσεις εργασίας και συμβολή 14% στο ΑΕΠ.

Ιωάννης Τσακίρης, αντιπρόεδρος, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB)

Στις δράσεις του οργανισμού για την υλοποίηση πράσινων επενδύσεων που θα υποστηρίξουν τους ευρωπαϊκούς στόχους για τη μείωση των ρύπων αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) Ιωάννης Τσακίρης. Στο πλαίσιο αυτό, στην Ελλάδα ξεχώρισε έργα όπως η συμφωνία με τον ΑΔΜΗΕ για τη σύνδεση των δυτικών και νοτίων Κυκλάδων με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο, η χρηματοδότηση ύψους 400 εκατ. ευρώ στη Metlen για ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων και αποθήκευση ενέργειας, η συμφωνία 390 εκατ. ευρώ με τη ΔΕΠΑ για τη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων στη Θεσσαλία και την Κεντρική Ελλάδα και η συμφωνία με τη Sunlight για τη χρηματοδότηση της παραγωγής καινοτόμων μπαταριών στο εργοστάσιο της εταιρείας στην Ξάνθη.

Αγγελική Καλλιγιαννάκη, επικεφαλής της EBRD στην Ελλάδα

Το 2023 το 50% των χρηματοδοτήσεων της τράπεζας κατευθύνθηκε σε πράσινες επενδύσεις, επεσήμανε η επικεφαλής της EBRD στην Ελλάδα Αγγελική Καλλιγιαννάκη. Στο πλαίσιο αυτό, με χώρα αναφοράς την Ελλάδα, μίλησε για τις χρηματοδοτήσεις πράσινων ομολόγων εταιρειών όπως οι Metlen και της ΔΕΗ, καθώς και υποδομών όπως το φωτοβολταϊκό πάρκο της Κοζάνης. Η ίδια σημείωσε τη δραστηριότητα της EBRD στον τομέα του πράσινου real estate μέσα από τη συνεργασία με εταιρείες όπως η Lamda Development.

Αλεξάνδρα Πάλλη, πρόεδρος ΔΣ, CSR Hellas

«Οι επιχειρήσεις είναι αρωγοί σε όλα τα θέματα βιωσιμότητας», υπογράμμισε από το βήμα του Economist η πρόεδρος ΔΣ του CSR Hellas Αλεξάνδρα Πάλλη. Μιλώντας για τις προκλήσεις της πανδημίας της covid-19, μεταξύ άλλων, η κ. Πάλλη εξήρε τη συμβολή πολλών μελών του Δικτύου προς αυτήν την κατεύθυνση και την ευαισθητοποίηση των επιχειρήσεων σε θέματα που αφορούν την κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στα προγράμματα ψυχικής υγείας των εργαζομένων, στα προγράμματα που αφορούν τη βία και την ενδοοικογενειακή βία, την ψυχική υγεία των αθλητών αλλά και αυτά που αφορούν την ένταξη παιδιών προσφύγων.

Jeffrey Sachs, διευθυντής του Συμβουλίου Ηγεσίας του Παγκόσμιου Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Global SDSN Leadership Council) και του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Columbia

Οι πρόσφυγες που έρχονται στην Ευρώπη έρχονται από πολέμους, τόνισε ο διευθυντής του Συμβουλίου Ηγεσίας του Παγκόσμιου Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Global SDSN Leadership Council) και του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Columbia Jeffrey Sachs. Μίλησε συγκεκριμένα για επιχείρηση ανατροπής κυβέρνησης στη Συρία και ανατροπή κυβέρνησης στην Ουκρανία, με τον ομιλητή να αποδίδει την ευθύνη στις ΗΠΑ και επίσης αναφέρθηκε σε «γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ». Αναφέρθηκε σε «αχρείαστους πολέμους» που ως επί το πλείστον χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ. Περαιτέρω, τόνισε ότι η Ευρώπη τα πηγαίνει καλά στην ειρήνη και ότι δεν είναι μια στρατιωτικοποιημένη ήπειρος, ωστόσο ακολουθεί τις ΗΠΑ για γεωπολιτικούς λόγους, όπως σχολίασε.

Πρόσθεσε ότι το ΝΑΤΟ είναι ένας οργανισμός χωρίς ρόλο, γιατί η ΕΣΣΔ διαλύθηκε το 1991 και η Ρωσία δεν πρόκειται να εισβάλει στην Ευρώπη. Τόνισε ότι οι συγκρούσεις μπορούν και πρέπει να τερματιστούν μέσω διαπραγματεύσεων. Δεν μπορούμε να μιλάμε για βιωσιμότητα αν δεν έχουμε ειρήνη, σχολίασε o κ. Sachs. Τα καλά νέα για την Ευρώπη, όπως είπε χαρακτηριστικά, είναι ότι οι 19 από τις κορυφαίες 20 χώρες στους στόχους βιωσιμότητας των Ηνωμένων Εθνών είναι ευρωπαϊκές, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ είναι χαμηλά σε προσδόκιμο ζωής και βιώσιμη ανάπτυξη. H EE χρειάζεται ένα σχέδιο επενδύσεων, που πρέπει να περιλαμβάνει και τα Δυτικά Βαλκάνια αλλά και τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, κατέληξε.

Domagoj Juricic, ανώτερος σύμβουλος διαχείρισης πολιτικών κινδύνων, MKPS, Κροατία,

πρώην διευθυντής γραφείου του προέδρου της Κροατίας

Στην πιθανότητα επίτευξης των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών όπως προκύπτει από χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης (AI) αναφέρθηκε ο ανώτερος σύμβουλος διαχείρισης πολιτικών κινδύνων της MKPS Κροατίας και πρώην διευθυντής γραφείου του προέδρου της Κροατίας Domagoj Juricic. Σύμφωνα με αυτά τα εργαλεία, επεσήμανε, υπάρχει υψηλή πιθανότητα επίτευξης σε ό,τι αφορά στόχους όπως η καθαρή ενέργεια, αλλά χαμηλή σε άλλους τομείς, όπως η καταπολέμηση της φτώχειας. Αναφερόμενος στις προσεχείς αμερικανικές εκλογές, εκτίμησε ότι, σε περίπτωση εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ, θα υπάρξει υποχώρηση όσον αφορά τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις. Σημείωσε ότι οι παγκόσμιες τάσεις για την επένδυση σε καθαρή ενέργεια δείχνουν μείωση επένδυσης στην Ευρώπη και αύξηση στην Κίνα. Επεσήμανε ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη επιτάχυνσης της μετάβασης σε τέσσερις τομείς, ενέργεια, μεταφορές, χρηματοπιστωτικό τομέα και αστική ανάπτυξη. Τόνισε, τέλος, ότι η επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης τoy OHE έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και μπορεί να προσφέρει πολλά σε όλες τις κοινωνίες, δημιουργώντας ένα μέλλον όπου βιωσιμότητα, οικονομική πρόοδος και δικαιοσύνη θα συμβαδίζουν.

Ράνια Ασσαριωτάκη, διευθύντρια του Γραφείου Βιωσιμότητας, ex-officio μέλος της Ακαδημαϊκής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κέντρου Αριστείας στη Βιωσιμότητα, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος

Η ανώτατη εκπαίδευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μάχη υπέρ της βιωσιμότητας, τόνισε η διευθύντρια του Γραφείου Βιωσιμότητας και ex-officio μέλος της Ακαδημαϊκής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κέντρου Αριστείας στη Βιωσιμότητα του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος Ράνια Ασσαριωτάκη. Επεσήμανε ότι οι θεσμοί της ανώτατης εκπαίδευσης πρέπει να παραμείνουν συνεκτικοί όσον αφορά την προώθηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και να μην επηρεάζονται από τις πολιτικές αλλαγές. Θα πρέπει να είναι πόλοι καινοτομίας και αλλαγής και να συνεργάζονται με κυβερνητικούς και άλλους φορείς προτείνοντας δημόσιες πολιτικές για τη βιωσιμότητα, πρόσθεσε. Τόνισε ότι το μέλλον για τη βιωσιμότητα φαίνεται λαμπρό όταν βλέπουμε τις τεχνολογικές τομές που έχουν επιτευχθεί σε αυτό το πεδίο και ακόμα πιο λαμπρό όταν επικοινωνούμε με τη νέα γενιά, που είναι αισιόδοξη και δραστήρια, όπως είπε. Από την άλλη, σημείωσε, είμαστε πίσω σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά ζητήματα, τις ανισότητες και τη βιοποικιλότητα. Τέλος, η κ. Ασσαριωτάκη εξήρε τη μετασχηματιστική δύναμη της ανώτατης εκπαίδευσης.

Φοίβη Κουντούρη, πρόεδρος, Παγκόσμιου Συμβουλίου Ενώσεων Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, πρόεδρος, SDSN Global Climate Hub

Δίχως ειρήνη δεν υπάρχει βιωσιμότητα, δεν υπάρχει πράσινη μετάβαση, δεν υπάρχει δρόμος για την ισότητα, τόνισε η Φοίβη Κουντούρη, πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ενώσεων Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και πρόεδρος του SDSN Global Climate Hub. Αναφέρθηκε στην προσέγγιση ΑΙ που δημιούργησε το SDSN για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και τα πλεονεκτήματα αυτής της προσέγγισης. Έδωσε έμφαση στην ανάγκη να συνδυαστούν τα κατάλληλα εργαλεία και δεξιότητες με τη συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων και τις επενδύσεις, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότητα στη μετάβαση προς τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Βασίλης Κικίλιας, υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας

«Έξι χρόνια διαχειρίζομαι μόνο κρίσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, αναφερόμενος αφενός στην πανδημία αφετέρου στις φυσικές καταστροφές εν μέσω έξαρσης της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Κικίλιας αναφέρθηκε στις επιπλοκές που προκαλούν οι μειωμένες βροχές και τόνισε ότι στο μέτωπο των κλιματικών συνθηκών που ευνοούν τις πυρκαγιές διανύουμε μια από τις χειρότερες περιόδους των τελευταίων 40 ετών.

Στο πλαίσιο αυτό, μίλησε για πρόοδο η οποία έχει επιτευχθεί στον τομέα της πολιτικής προστασίας με χρήση νέων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση των λεγόμενων mega fires. Μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι 24 ώρες 7 μέρες την εβδομάδα εκτελούν πτήσεις περισσότερα από 50 drones για τον σκοπό της πρόληψης. Πρόσθεσε δε ότι αυξήθηκαν πάνω από 100% οι συλλήψεις και προφυλακίσεις για εμπρησμό.

«Τα στοιχεία είναι αδιάψευστα. Πέρυσι κάηκαν στην Ελλάδα 1 εκατ. 700 χιλιάδες στρέμματα. Φέτος, 370.000 στρέμματα – έκταση 20% κάτω από τον μέσο όρο των καμμένων της τελευταίας 20ετίας», τόνισε ο κ. Κικίλιας, ο οποίος προέκρινε ως πρώτη προτεραιότητα της πολιτικής προστασίας «πάνω απ’ όλα, την ανθρώπινη ζωή». Αναγνώρισε σε κάθε περίπτωση ότι «τα κλιματικά φαινόμενα είναι πιο ισχυρά από εμάς», παραπέμποντας μάλιστα στα πρόσφατα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Φλόριντα των ΗΠΑ.

Χρήστος Ζερεφός, γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή

«Το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει σε πολλές δεκάδες δισ. ευρώ τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Θα είναι σαν να προσθέτουμε ακόμη ένα εξωτερικό χρέος της χώρας», ανέφερε σε δραματικούς τόνους ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή Χρήστος Ζερεφός. «Μπορούμε όμως να το αποφύγουμε, απλά ακολουθώντας τους νόμους. Για παράδειγμα, το 80% των οικοπέδων καθαρίστηκε. Όμως το υπόλοιπο 20% μπορεί να αποτελέσει την θρυαλλίδα για μια νέα καταστροφική πυρκαγιά», πρόσθεσε ο κ. Ζερεφός. Ο ίδιος αναφέρθηκε στη σημασία των στόχων για την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος: απαλλαγή κατά 80% από τα ορυκτά καύσιμα μέσω των ΑΠΕ μέχρι το 2030 και πλήρης απανθρακοποίηση μέχρι το 2050.

Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας

«Δεν μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερο λάθος από το να μην εξετάζεις το χειρότερο σενάριο όταν σχεδιάζεις την αντιμετώπιση μιας καταστροφής», τόνισε ο καθηγητής Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας Κώστας Συνολάκης, αναφερόμενος στην πολιτική διαχείρισης κρίσεων. «Ο φυσικός μας κόσμος είναι γεμάτος από “μοναδικά” ακραία γεγονότα, των οποίων η ένταση και η συχνότητα θα αυξηθούν –μια πραγματική πρόκληση–, παρατήρησε ο κ. Συνολάκης, ο οποίος μίλησε για την ανάγκη διεθνώς να ενημερωθούν καλύτερα οι κάτοικοι περιοχών που βρίσκονται εκτεθειμένες σε σοβαρά καιρικά φαινόμενα –μεταξύ άλλων– έφερε το παράδειγμα της ταχύτητας με την οποία εκδηλώνονται πλημμύρες από τσουνάμι.

Γιώργος Μπούστρας, ειδικός σύμβουλος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε θέματα πολιτικής προστασίας και διαχείρισης κρίσεων, καθηγητής εκτίμησης κινδύνου, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου

«Τα πράγματα είναι σήμερα απείρως καλύτερα σε σχέση με το Μάτι. Είναι η μέρα και η νύχτα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ειδικός σύμβουλος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε θέματα πολιτικής προστασίας και διαχείρισης κρίσεων και καθηγητής εκτίμησης κινδύνου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργος Μπούστρας, αναφερόμενος στο επίπεδο της πυροπροστασίας στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, επαίνεσε την υιοθέτηση του προγράμματος ‘Αιγίς’ από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας. Ο κ. Μπούστρας μίλησε για την ανάγκη η κοινωνία να γίνει συμμέτοχη στην προσπάθεια: «να αλλάξει η κουλτούρα ασφάλειας σε εθνικό επίπεδο με στοχευμένα μηνύματα – να γίνονται γνωστά μέσα από βαθιά ανάλυση τα αίτια συγκεκριμένων πυρκαγιών σε συγκεκριμένες περιοχές, ώστε να αποφεύγονται επαναλαμβανόμενα περιστατικά».

Κώστας Τσιάρας, υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Η κλιματική κρίση επηρεάζει ιδιαίτερα τον πρωτογενή τομέα και δημιουργεί καινούργια δεδομένα, σημείωσε ο υπουργός Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας. Αναφερόμενος μεταξύ άλλων στις συνέπειες από την κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία, μίλησε για τις προκλήσεις και το κόστος αποκατάστασης των ζημιών αλλά και του αγροτικού κεφαλαίου από τέτοιες καταστροφές. Αναφέρθηκε επίσης στη μείωση της παραγωγής ορισμένων αγροτικών προϊόντων λόγω της κλιματικής αλλαγής, μείωση που προκαλεί μεγάλη αύξηση της τιμής τους. Περαιτέρω, έδωσε έμφαση στα μέτρα πολιτικής για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού πρωτογενούς τομέα, για τη σωστή διαχείριση των πόρων αλλά και για την παραμονή των νέων αγροτών στην ύπαιθρο. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο πρωτογενής τομέας στην Ελλάδα μπορεί, μέσα από μια στρατηγική αναβίωσής τους, να δώσει προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία και να συμβάλει στην κοινωνική συνοχή.

Νίκος Χαραλαμπίδης, γενικός διευθυντής, Greenpeace Ελλάδας

«Οι 28 μεγαλύτερες βιομηχανίες κρέατος και γαλακτοκομικών στον κόσμο εκμπέμπουν περισσότερο μεθάνιο από τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες ορυκτών καυσίμων», σημείωσε από το βήμα του Economist ο γενικός διευθυντής της Greenpeace Νίκος Χαραλαμπίδης, αναφερόμενος σε έρευνα που δημοσιοποίησε το σκανδιναβικό γραφείο της οργάνωσης. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής περνάει και από τον αγροτικό τομέα, είπε, και τόνισε τις δυσκολίες των αναγκαίων αλλαγών σε αυτόν, λέγοντας ότι «4 κολοσσοί ελέγχουν περ. το 80% της παγκόσμιας διατροφής». Εξήρε τη σημασία της μείωσης κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και στη συνέχεια παρέθεσε στοιχεία έρευνας της Greenpeace –σχετιζόμενης και με την Ελλάδα– η οποία κατά το διάστημα 2007-2021 δείχνει μια καταβαράθρωση στις μικρές αγροτικές ιδιοκτησίες. «Περίπου 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων πετιούνται στην Ευρώπη ετησίως», πρόσθεσε, ενώ ως προς τη σχεδίαση της αγροτικής πολιτικής, έδωσε εμφαση στο φυσικό περιβάλλον ως σύμμαχο, στον κοινωνικό ιστό και στην παραγωγή με προτεραιότητα σε τρόφιμα που θα καλύψουν τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού. «Κλίμα-περιβάλλον-γεωργία-διατροφή είναι ένα», υπογράμμισε κλείνοντας ο επικεφαλής της Greenpeace.

Γιάννης Γεωργακέλλος, διευθυντής Επικοινωνίας & Εταιρικών Υποθέσεων, Αθηναϊκή Ζυθοποιία

Στην ευαλωτότητα του πρωτογενούς τομέα στην κλιματική κρίση, αλλά και σε παραμέτρους που δεν μπορεί ο τομέας να επηρεάσει –όπως οι διακυμάνσεις του διεθνούς εμπορίου και οι γεωπολιτικές εξελίξεις– αναφέρθηκε από το βήμα του 8ου Συνεδρίου Βιωσιμότητας του Economist ο διευθυντής Επικοινωνίας & Εταιρικών Υποθέσεων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας Γιάννης Γεωργακέλλος. Τόνισε ότι οι γεωργοί δεν είναι μόνο παραγωγοί αλλά και διαχειριστές των τοπικών φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων και ότι πρέπει να τους υποστηρίξουμε για τη διασφάλιση της διατροφικής επάρκειας και της βιωσιμότητας. Περαιτέρω, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών της εταιρείας του, ο κ. Γεωργακέλλος έδωσε έμφαση στα πλεονεκτήματα της συμβολαιακής γεωργίας, της συνεργασίας με τα πανεπιστήμια –για τη βελτίωση της πρώτης ύλης, του τελικού προϊόντος και της παραγωγικότητας της γης– καθώς και της εισαγωγής σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η νέα πρωτοβουλία της εταιρείας “Έξυπνη Σπορά”, ένα καινοτόμο πρόγραμμα γεωργίας ακριβείας που υλοποιείται σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνδυάζει την τεχνολογία με την αειφόρο ανάπτυξη καθώς και τη στήριξη στην πολύπαθη περιοχή της Θεσσαλίας. Στόχος είναι η δημιουργία ενός εύχρηστου ψηφιακού εργαλείου που ενδυναμώνει και θωρακίζει τους παραγωγούς απέναντι στις σύγχρονες οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος, τόνισε, πρέπει να επιτευχθεί και η οικονομική βιωσιμότητα των ίδιων των γεωργών, ενώ είναι εξίσου κρίσιμο να δοθούν κίνητρα στους νέους αγρότες, συμπλήρωσε, για τη δημιουργία μιας νέας γενιάς παραγωγών.

Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος, ΕΥΔΑΠ

Την αισιοδοξία του ότι μπορούν να υπάρξουν λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης εξέφρασε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης, συνδέοντας την κλιματική κρίση και με το πρόβλημα ανομβρίας που αντιμετωπίζει τα τελευταία δύο χρόνια η χώρα μας. Όσον αφορά τη ζήτηση νερού, σημείωσε ότι αυτή αυξάνεται και λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, με αποτέλεσμα οι ταμιευτήρες νερού να αδειάζουν πιο γρήγορα. Αναφέρθηκε επίσης στην αυξανόμενη ζήτηση νερού από τα data centres. Επεσήμανε ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα για την εξοικονόμηση νερού και τον περιορισμό της κατανάλωσης. Όσον αφορά την προσφορά νερού, ο κ. Σαχίνης αναφέρθηκε σε διάφορες λύσεις που είναι υπό μελέτη, όπως η ανακύκλωση νερού –μεταξύ άλλων– για άρδευση και για διάφορες βιομηχανίες, η αφαλάτωση –η οποία όμως έχει υψηλή κατανάλωση ενέργειας, ενώ πρέπει να γίνουν και μεγάλες αλλαγές στο δίκτυο, όπως είπε–, και τέλος η λήψη μιας ποσότητας νερού από τον ταμιευτήρα των Κρεμαστών, λύση που είναι και η πιο φτηνή, όπως σχολίασε. Τέλος, αναφέρθηκε στη σημασία της ύπαρξης ρυθμιστικής αρχής και ρυθμιστικού σχεδίου για το νερό, εκτιμώντας ότι αυτό είναι υπέρ του καταναλωτή.

Loïc Charpentier, manager of the advocacy programme, Water Europe

Πέντε χρόνια μετά το European Green Deal υπάρχει μια νομοθετική κόπωση, τόνισε ο Loïc Charpentier, manager of the advocacy programme του Water Europe, προσθέτοντας ότι, την ίδια στιγμή, υπάρχει ένα νέο «αφήγημα» για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και αυτό μπορεί να είναι μια ευκαιρία για το νερό. Επεσήμανε ότι χρειάζεται μια μέση οδός ανάμεσα στην ποιοτική και την οικονομική προσέγγιση για το νερό. Σημείωσε ότι υπάρχουν 22.000 πάροχοι νερού στην ΕΕ και ότι πρέπει να μειωθεί αυτός ο κατακερματισμός ώστε να λειτουργήσουν καλύτερα οι επενδύσεις. Τόνισε ότι μπορεί και πρέπει να υπάρχει εξοικονόμηση νερού στην Ευρώπη, καθώς η οικονομία ζητά περισσότερο νερό, ενώ το 35% των Ευρωπαίων πλήττεται από τη λειψυδρία. Σχολίασε ότι στην Ευρώπη οι ημιαγωγοί, η άμυνα, ο ψηφιακός τομέας και η ηλεκτροκίνηση καταναλώνουν 45 εκατ. κυβικά μέτρα νερό μηνιαίως, ενώ στα data centres αντιστοιχεί το 5% της χρήσης νερού. Οπότε, τόνισε, θα πρέπει να δοκιμαστούν λύσεις όπως η ανακύκλωση νερού μέσα από ένα κοινό hub πόρων.

Ζέφη Δημαδάμα, λέκτορας, τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο

«Η σύνδεση της βιωσιμότητας με την ισότητα, την εκπαίδευση και τις υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές μπορεί να ενισχύσει μακροπρόθεσμα τη βιωσιμότητα των ίδιων των επιχειρήσεων και της κοινωνίας», σχολίασε η λέκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου Ζέφη Δημαδάμα. Η ίδια τόνισε ότι οι γυναίκες «αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού στη γη και είναι αναξιοποίητες στην παραγωγική διαδικασία, μη αξιοποιώντας τα προσόντα τους, τις γνώσεις, την έμπνευση, στη δημιουργία, στην πρόοδο και την προοπτική των επιχειρήσεων». Στάθηκε επίσης στην αντιμετώπιση της παρενόχλησης και της βίας στον χώρο εργασίας ως θέμα που «απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει την πρόληψη, την υποστήριξη και την απόδοση ευθυνών».

Παύλος Βλάχος, κάτοχος της έδρας «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Βιωσιμότητας Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος», καθηγητής marketing, Alba Graduate Business School, The American College of Greece

Περισσότεροι από 120.000 θάνατοι ετησίως στις ΗΠΑ αποδίδονται στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι εταιρείες το εργατικό τους δυναμικό βάσει επιδημιολογικής μελέτης του 2018, ανέφερε ο Παύλος Βλάχος, κάτοχος της έδρας «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Βιωσιμότητας Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος» και καθηγητής marketing στο Alba Graduate Business School, The American College of Greece. «Είναι η 5η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ, υπερβαίνει τον διαβήτη», υπογράμμισε, διευκρινίζοντας ότι η μελέτη ερευνά δέκα συγκεκριμένα προβλήματα στην εργασία, μεταξύ των οποίων την ανασφάλεια, την έλλειψη δικαιοσύνης, τις ώρες εργασίας κ.ά.

Η Ελλάδα στην ίδια έρευνα βρίσκεται υψηλότερα από τις ΗΠΑ, είπε ο κ. Βλάχος και στο πλαίσιο αυτό ανέλυσε περαιτέρω την έννοια της «ταπεινής ηγεσίας» ως μοντέλου διοίκησης που είναι σε θέση να συνεισφέρει στη βιωσιμότητα ενός χώρου εργασίας. Στοιχεία της αποτελούν μεταξύ άλλων η αυθεντική εκτίμηση της συνεισφοράς των άλλων, η δεκτικότητα νέων ιδεών και η παραδοχή λαθών με κριτικό πνεύμα, σύμφωνα με τον ίδιο. «Ταπεινότητα δεν σημαίνει εξευτελισμός, τουναντίον πρόκειται για μια ισχύ του επιχειρείν» εξήγησε ο κ. Βλάχος, ενώ πρότεινε ότι η τοποθέτηση γυναικών στα ανώτατα κλιμάκια θα συμβάλει περισσότερο προς την καλλιέργεια αυτού του μοντέλου ηγεσίας.

Πάνος Τσούκαλης, μέλος της Βάσης Δεδομένων Παγκόσμιας Ανισότητας (World Inequality Database)

«Πράγματι, η στροφή προς την βιωσιμότητα και την πράσινη μετάβαση θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας και κυρίως στους πιο αδύναμους. Ταυτόχρονα όμως, τα εργατικά και λαϊκά στρώματα δεν φαίνεται πως έχουν πειστεί πως οι προοδευτικές και πράσινες δυνάμεις μπορούν να εκπροσωπήσουν τα συμφέροντα τους σε αυτό το ζήτημα. Είτε λόγω της επικράτησης ενός τεχνοκρατικού αφηγήματος γύρω από την πράσινη μετάβαση, είτε λόγω των πολιτικών που έχουν κυριαρχήσει, οι οποίες δεν προτάσσουν επαρκώς το ζήτημα της ανισότητας», παρατήρησε ο Πάνος Τσούκαλης, μέλος της Βάσης Δεδομένων Παγκόσμιας Ανισότητας (World Inequality Database), ο οποίος έκανε λόγο για απορυθμισμένες αγορές εργασίας, αποδυναμωμένο συνδικαλισμό και ύπαρξη μαύρης αγοράς όπου κυριαρχούν οι παραβάσεις στα εργατικά δικαιώματα: «δηλαδή, μη αμελητέο κομμάτι των εργαζομένων είναι σε ευάλωτη κατάσταση».

Κώστας Βαβαρούτας, διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού, Cenergy Holdings

Στις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που εγείρει ο μετασχηματισμός της αγοράς εργασίας αναφέρθηκε ο διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού της Cenergy Holdings Κώστας Βαβαρούτας μιλώντας για τις προτεραιότητες στο σύγχρονο περιβάλλον απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό, επεσήμανε τη σημασία της εκπαίδευσης για την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης. Μίλησε επίσης για το whistleblowing, τη συλλογική ευθύνη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για τον ρόλο των αξιολογήσεων βιωσιμότητας.

Ιωάννης Μαρκέτος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος, MRK Consulting, λέκτορας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

«Η έλλειψη εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων θα εμποδίσει τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες ή να “πρασινίσουν” τις παραγωγικές τους διαδικασίες, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα και επιβραδύνοντας την πράσινη μετάβαση», παρατήρησε ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της MRK Consulting και λέκτορας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Ιωάννης Μαρκέτος, ο οποίος αναφέρθηκε στους βασικούς οδηγούς των μεταβάσεων, καθώς και στα δεδομένα που διαμορφώνει το φαινόμενο της Generation Z.

Simone Cipriani, πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής της Συμμαχίας του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Μόδα

Η βιομηχανία της μόδας διέρχεται έναν μετασχηματισμό, επεσήμανε ο κ. Cipriani, σημειώνοντας ότι οι πωλήσεις στην υψηλή μόδα δεν πάνε πολύ καλά, αφ’ ενός λόγω της γενικότερης αβεβαιότητας, αφ’ ετέρου λόγω των διαφορετικών προσεγγίσεων της Gen Ζ, όπως είναι τα second hand ρούχα. Πρόσθεσε ότι οι νέοι ενδιαφέρονται πολύ για την ανακύκλωση καθώς και για την παράταση του κύκλου ζωής των προϊόντων. Τόνισε ότι η βιομηχανία μόδας πρέπει να κινηθεί πιο αποφασιστικά προς τη βιωσιμότητα, με μείωση περιβαλλοντικού αντίκτυπου και μείωση εκπομπών, προστασία της βιοποικιλότητας, μείωση της χρήσης χημικών, ενίσχυση της κυκλικότητας και υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τα δικαιώματα στον χώρο εργασίας. Επεσήμανε ότι οι καταναλωτές αξιολογούν τα βήματα που γίνονται και ότι η βιομηχανία έχει κάνει κάποια βήματα προόδου, αν και υπήρξε υποχώρηση στον στόχο της μείωσης εκπομπών. Τέλος, τόνισε ότι οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να καταστήσουν πιο δύσκολη την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου στην εφοδιαστική αλυσίδα της μόδας και έδωσε έμφαση στη σημασία του due diligence στον τομέα.

Anne Marr, διευθύντρια, jewellery, textiles and materials, Central Saint Martins

«Η βιομηχανία της μόδας δεν ανταποκρίνεται αρκετά γρήγορα ώστε να έχει πραγματικό αντίκτυπο και να εκπληρώσει τους επείγοντες στόχους του 2030. Για να αντιμετωπιστεί η περίπλοκη ζημιά που προκαλείται από τις βιομηχανίες μόδας και κλωστοϋφαντουργίας, οι εταιρείες, οι παραγωγοί, οι καταναλωτές και οι τοπικές κυβερνήσεις θα πρέπει να ενωθούν ώστε να δράσουν με πραγματική επείγουσα ανάγκη για να επιτρέψουν τη συνεπή αλλαγή», σχολίασε η διευθύντρια του τμήματος κοσμημάτων, υφασμάτων και υλικών του Central Saint Martins Anne Marr, η οποία προέκρινε λύσεις μέσα από τη βελτιστοποίηση που είναι σε θέση να προσφέρει η κυκλική οικονομία και η επαναχρησιμοποίηση.

Χρυσή Τζανέτου, βοηθός καθηγητή, Greenwich Business School

«Για να αντιμετωπίσουμε ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία της μόδας, χρειαζόμαστε ηγέτες επιχειρήσεων με τολμηρή φαντασία, που πιστεύουν το απίθανο και κάνουν το παράλογο», ανέφερε χαρακτηριστικά η βοηθός καθηγητή από το Greenwich Business School Χρυσή Τζανέτου, τονίζοντας: «Για εμάς που εργαζόμαστε στην επιχειρηματική εκπαίδευση, είναι καθήκον, δέσμευση και τιμή να εισαγάγουμε νέους τρόπους σκέψης και να δημιουργήσουμε τους χώρους μάθησης για τη μελλοντική γενιά ηγετών επιχειρήσεων ώστε να κάνει αυτές τις ανακαλύψεις». Η ίδια παρέθεσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η «γρήγορη μόδα» οδηγεί σε 92 εκατ. τόνους απορριμμάτων που παράγονται ετησίως.

Γιώργος Παπαδηματρακόπουλος, επιστημονικός συνεργάτης, ΕΛΙΑΜΕΠ, σύμβουλος του εθνικού εισηγητή για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων

Λαμβάνοντας έμπνευση από το έργο του Νομπελίστα «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη» και παραφράζοντας τον Σάμιουελ Μπέκετ, ο επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ και σύμβουλος του εθνικού εισηγητή για την καταπολέμηση εμπορείας ανθρώπων Γιώργος Παπαδημητρακόπουλος είπε ότι «αποτυγχάνουμε. Και δεν αποτυγχάνουμε καλύτερα, αποτυγχάνουμε χειρότερα». Μιλώντας για την προσπάθεια εξάλειψης του trafficking και της παράνομης παιδικής εργασίας, σημείωσε με έμφαση πως οι κυβερνήσεις αποτυγχάνουν, οι ΜΚΟ αποτυγχάνουν, οι εταιρείες αποτυγχάνουν και ταυτοχρόνως όλοι αποτυγχάνουμε παταγωδώς, επισημαίνοντας παράλληλα πως δυστυχώς οι αριθμοί είναι εκκωφαντικοί. Πρέπει να έχουμε λογοδοσία, τόνισε, και εξήρε την ανάγκη για την υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης του ζητήματος. «Πρέπει να αναλάβουμε ευθύνες σε κάθε βήμα της διαδικασίας, ακόμα και ως καταναλωτές», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Παπαδημητακόπουλος.