Με την 25άρα μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ να θεωρείται δεδομένη, την οικονομία της Ευρωζώνης να ταλανίζεται και την ατμομηχανή της, τη Γερμανία, να φλερτάρει με το φάσμα της ύφεσης εν μέσω παντελούς έλλειψης προβλεψιμότητας, οικονομολόγοι και think tanks προωθούν το σενάριο για “σοκ και δέος” με μια απρόσμενη μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, που θα συνέβαλλε καθοριστικά στην άμεση επανεκκίνηση.
Να ανοίξει τη συζήτηση -και να εδραιώσει την πίεση- προς την κατεύθυνση μιας πιο ευέλικτης ΕΚΤ, που θα ανταποκρίνεται στις ενδείξεις της αγοράς ταχύτερα, ανησυχώντας για τις επιπτώσεις της απώλειας βηματισμού και την τόνωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, επιχειρούν αρκετά think tanks, μεταξύ των οποίων το Bloomberg.
Το σενάριο της μείωσης των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης από την ΕΚΤ προωθεί -μεταξύ άλλων- και το intelligence unit του Bloomberg, βασιζόμενο και στα ευρήματα της καθιερωμένης δημοσκόπησης αναλυτών της αγοράς. Κεντρικό διακύβευμα είναι να αποφευχθεί μια νέα περίοδος αποπληθωρισμού, αναφέρει ο Marus Asworth του Bloomberg, υπογραμμίζοντας ότι όλες οι ενδείξεις, σε οικονομικό επίπεδο, είναι κόκκινες!
Αν και ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν φαντάζει ιδιαίτερα πιθανό και οι ισορροπίες στην ΕΚΤ είναι σύνθετες, η Κριστίν Λαγκάρντ θα μπορούσε να καθοδηγήσει το εκτελεστικό συμβούλιο σε μια ανακοίνωση περιγραφική των στόχων της νομισματικής πολιτικής, σκιαγραφώμντας ένα πιο καθαρό μονοπάτι και προσφέροντας στις αγορές διαύγεια, που θα ενίσχυε την εμπροσθοβαρή προσαρμογή τους σε ένα νέο περιβάλλον.
“Σοκ και δέος”
Ο Asworth ζητά την εκ βάθρων αναθεώρηση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και της αρχιτεκτονικής αντίληψης της παγκόσμιας οικονομίας πάνω στις οποίες εδράζεται η διαδικασία χάραξης πολιτικής. Υπογραμμίζει ότι η διαρκής ανάπτυξη των ΗΠΑ δεν διαχέεται στην Ευρώπη, ενώ αντιθέτως οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία βαρύνουν στις προοπτικές, χωρίς να αναμένεται βοήθεια εξ Ανατολών, καθώς η κινεζική οικονομία παραμένει… αναιμική.
Το απλούστερο και ταχύτερο εργαλείο της ΕΚΤ είναι η επιθετική μείωση των επιτοκίων, ανησυχώντας για τις επιπτώσεις μετά. Στόχος θα είναι να αποφευχθεί η ανάγκη για ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις αργότερα, όταν θα είναι πολύ αργά για να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η ύφεση και ο αποπληθωρισμός είναι σφιχτοί αντίπαλοι· ο συνδυασμός των δύο γίνεται υπαρξιακός.
Ασφυκτικό περιβάλλον
Η έντονη πίεση στη Γαλλία και την Ιταλία να περιορίσουν τα εκτοξευόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα, τη στιγμή που η πραγματική οικονομική ανάπτυξη εξαφανίζεται, αποτελεί μεγάλο πρόβλημα. Την περασμένη Παρασκευή, ο οίκος Fitch Ratings έθεσε τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση της Γαλλίας (ΑΑ-) σε αρνητική προοπτική. Οι Fitch και S&P Global αναμένεται να δημοσιεύσουν αξιολογήσεις για την Ιταλία (BBB) αυτή την Παρασκευή. Ευτυχώς, υπάρχουν θετικά σημάδια ότι θα διατηρηθεί μια σταθερή προοπτική.
Υπό έλεγχο τα spreads
Ένα από τα ευνοϊκά σημεία είναι ότι, σε συγκριτικούς όρους, τα spreads αποδόσεων μεταξύ των ομολόγων του πυρήνα και της περιφέρειας της ζώνης του ευρώ είναι υπό έλεγχο. Δεν υπάρχει άμεση ανάγκη για ξαφνική επανεκκίνηση της ποσοτικής χαλάρωσης ή για χρήση άλλων μη συμβατικών νομισματικών εργαλείων. Παρομοίως, η τραπεζική κρίση στην Ευρωζώνη έχει περάσει. Ένα βασικό σημάδι αυτού είναι ότι μια ιταλική τράπεζα κυνηγάει ένα γερμανικό ίδρυμα. Είναι αναζωογονητικό να ακούμε συζητήσεις για διασυνοριακές συγχωνεύσεις με στόχο την ανάπτυξη και όχι για σωτηρίες καταρρέουσων τραπεζών.
Μετάβαση στην ουδετερότητα… τώρα
Τα καλά νέα είναι ότι αυτό δεν πλησιάζει σε μια κρίση (ακόμα). Ωστόσο, θα ήταν προτιμότερο να μειωθούν πιο δραστικά τα επιτόκια τώρα σε ένα ουδέτερο επίπεδο για τη ζώνη του ευρώ. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι αυτή η «μυθική» (καθώς είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ακριβώς πού βρίσκεται, καθώς συνεχώς μεταβάλλεται) τέλεια ισορροπία μεταξύ απασχόλησης και πληθωρισμού για τη ζώνη του ευρώ είναι περίπου 2%. Αυτό είναι ακριβώς και ο επίσημος στόχος της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό. Οι τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της ζώνης του ευρώ έχουν δει τον πληθωρισμό να επιβραδύνεται δραματικά κάτω από τον στόχο, οδηγώντας τον σύνθετο δείκτη του Σεπτεμβρίου για το μπλοκ στο 1,8%. Παρά τις δύο μειώσεις επιτοκίων, το διοικητικό συμβούλιο αναγνωρίζει εύκολα ότι η πολιτική παραμένει περιοριστική. Αυτό αρχίζει να μοιάζει με την αρχή ενός μεγάλου πολιτικού λάθους.
Βιώσιμη η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού
Κλείνοντας την παρέμβασή του ο Asworth αναφέρει ότι, η μειούμενη οικονομική ανάπτυξη τείνει να εξαλείφει τις τελευταίες επίμονες πιέσεις στον πληθωρισμό. Έτσι, με την γερμανική οικονομία να βρίσκεται μάλλον ήδη σε ύφεση, είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τι εμποδίζει την ΕΚΤ να χρησιμοποιήσει ισχυρότερα μέτρα.
Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι, θα ήταν θαύμα αν η Γερμανία κατάφερνε να πετύχει ακόμη και οριακή ανάπτυξη, αλλά τουλάχιστον έχει ισχυρό ισολογισμό για να ξοδέψει για να βγει από το πρόβλημα. Δυστυχώς, η Γαλλία βρίσκεται σε μια περίπλοκη κατάσταση χωρίς αυτήν την πολυτέλεια. Η κατάσταση της Ιταλίας δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση. Το οικονομικό «ιππικό» της ΕΕ ίσως να φτάσει τελικά, όπως συνέβη με το πακέτο διάσωσης των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ (872 δισ. δολάρια) κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ωστόσο, ό,τι μπορεί να γίνει τώρα για να αποτραπεί η ανάγκη για μεγαλύτερη παρέμβαση αργότερα, πρέπει να γίνει τώρα. Είναι ώρα για μεγαλύτερες και πιο συχνές μειώσεις επιτοκίων, και στη συνέχεια επανεκτίμηση του τοπίου το επόμενο έτος.
