Η κλιμάκωση του γεωοικονομικού ανταγωνισμού και η επακόλουθη αποπαγκοσμιοποίηση έχει στρέψει εκ νέου την προσοχή στην αναγνώριση των κρίσιμων πρώτων υλών, όπως ο χαλκός.
Καθώς ο γεωοικονομικός ανταγωνισμός εντείνεται και η αποπαγκοσμιοποίηση οδηγεί στη στρατηγική αυτονομία, χώρες και μπλοκ χωρών αναγνωρίζουν τις κρίσιμες πρώτες ύλες και επιδιώκουν όχι μόνο την αυτόνομη παραγωγή τους, αλλά ταυτόχρονα την ανάπτυξη βιομηχανικής επάρκειας για την επεξεργασία τους σε ποιότητα και ποσότητα που μπορεί να καλύψει τη βιομηχανία τους.
Ο χαλκός είναι κρίσιμος για την παγκόσμια οικονομία και η σημασία του αυξάνεται συνεχώς. Ιστορικά, ο χαλκός ήταν ζωτικής σημασίας στην κατασκευή, τα ηλεκτρικά δίκτυα και τις μεταφορές. Αλλά τώρα υπάρχει επίσης υψηλή ζήτηση καθώς ο κόσμος μεταβαίνει προς τις πράσινες τεχνολογίες και τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών. Λόγω της υψηλής αγωγιμότητας, ανθεκτικότητας και αντοχής του στη διάβρωση, ο χαλκός χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικά οχήματα, ηλιακά πάνελ και ανεμογεννήτριες.
Εξόρυξη και επεξεργασία
Σε γεωγραφικό επίπεδο, η Λατινική Αμερική αποτελεί ίσως την κρισιμότερη περιοχή εξόρυξης χαλκού, με τη Χιλή να παίζει ίσως τον πλέον κομβικό ρόλο, καθώς παράγει το ένα τέταρτο της παγκόσμιας προσφοράς. Άλλοι βασικοί παραγωγοί είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Περού, η Ινδονησία και η Κίνα. Ενώ η Χιλή κυριαρχεί στην εξόρυξη χαλκού, εξευγενίζει μόνο το 8% του παγκόσμιου συνόλου, μειωμένο από 12% το 2015, εξάγοντας πάνω από το ήμισυ του συμπυκνώματος χαλκού της. Αυτό πηγαίνει κυρίως στην Κίνα, η οποία είναι η ηγέτιδα στη βιομηχανία εξευγενισμού χαλκού, ελέγχοντας περίπου το 60% της παγκόσμιας ικανότητας. Σε σύγκριση, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ συμβάλλουν η καθεμία με 20% της παγκόσμιας εξορυκτικής παραγωγής, ακολουθούμενες από την Αυστραλία και τον Καναδά. Η Ευρώπη κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά εξευγενισμού, με 20%.
Γεωπολιτικές προκλήσεις
- Πολιτική Αστάθεια: Κρίσιμες περιοχές παραγωγής χαλκού, όπως η Λατινική Αμερική (Χιλή, Περού) και η Αφρική (Κονγκό), αντιμετωπίζουν κοινωνική και πολιτική αστάθεια που μπορεί να διαταράξει την εξόρυξη.
- Κοινωνικές Αντιδράσεις και Περιβαλλοντικά Ζητήματα: Οι απεργίες και οι διαμαρτυρίες για περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως αναφέρεται για τα ορυχεία σε Χιλή και Περού, θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα της παγκόσμιας προμήθειας χαλκού.
- Εξάρτηση από την Κίνα στον Εξευγενισμό Χαλκού: Η Κίνα κυριαρχεί στον τομέα του εξευγενισμού χαλκού, ελέγχοντας το 60% της παγκόσμιας ικανότητας εξευγενισμού. Η εξάρτηση αυτή μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους, ειδικά κατά τη διάρκεια εμπορικών συγκρούσεων.
Οι γεωπολιτικές προκλήσεις στην εξόρυξη χαλκού είναι σημαντικές, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική και την Αφρική. Η Λατινική Αμερική αντιμετωπίζει αυξανόμενη κοινωνική και περιβαλλοντική αναταραχή, όπως απεργίες και διαμαρτυρίες. Για παράδειγμα, οι διαδηλώσεις ανάγκασαν το κλείσιμο του ορυχείου Cobre Panama, και ιθαγενείς διαδηλωτές διέκοψαν την εξόρυξη στο Περού. Αυτά τα ζητήματα απειλούν τη σταθερότητα της προσφοράς χαλκού. Η κυριαρχία της Κίνας στον εξευγενισμό χαλκού επίσης παρουσιάζει κινδύνους, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια εμπορικών συγκρούσεων ή διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Γεωοικονομικός Ανταγωνισμός
- Η Κίνα ως Κυρίαρχη Δύναμη στον Εξευγενισμό: Ο έλεγχος της Κίνας στη βιομηχανία εξευγενισμού χαλκού, σύμφωνα με την έρευνα, περιορίζει τις επιλογές για άλλες χώρες. Το 60% της παγκόσμιας εξευγενιστικής ικανότητας βρίσκεται στην Κίνα, γεγονός που αφήνει την αγορά ευάλωτη σε γεωοικονομικές διαταραχές.
- Αυξανόμενη Ζήτηση για Πράσινες Τεχνολογίες: Η ζήτηση χαλκού αυξάνεται λόγω της αυξανόμενης χρήσης του σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτή η ανάγκη για χαλκό είναι πιθανό να αυξήσει την πίεση στις εφοδιαστικές αλυσίδες και να εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων.
- Μειωμένες Επενδύσεις στην Εξόρυξη Χαλκού: Οι ανεπαρκείς επενδύσεις στην εξόρυξη χαλκού, όπως αναφέρεται στην έρευνα, δημιουργούν ανησυχίες για έλλειψη προμήθειας τα επόμενα χρόνια, ειδικά καθώς η ζήτηση αυξάνεται λόγω των πράσινων τεχνολογιών
Οι μεγάλοι παίχτες
Ακολουθούν οι μεγαλύτεροι παίχτες της αγοράς χαλκού, βάσει παραγωγικής ικανότητας, σύμφωνα και με την International Copper Study Group. Οι παραγωγικές τους ικανότητες υπόκεινται σε αλλαγές βάσει των συνθηκών της αγοράς, λειτουργικών προκλήσεων και επεκτάσεων.
- Codelco (Corporación Nacional del Cobre de Chile)
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 1,7 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Σαντιάγο, Χιλή.
- Σημειώσεις: Η Codelco είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χαλκού στον κόσμο και ανήκει στο κράτος της Χιλής.
- Freeport-McMoRan Inc.
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 1,45 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Φοίνιξ, Αριζόνα, ΗΠΑ.
- Σημειώσεις: Λειτουργεί το ορυχείο Grasberg στην Ινδονησία, ένα από τα μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού και χρυσού στον κόσμο.
- Glencore plc
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 1,26 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Baar, Ελβετία.
- Σημειώσεις: Μια διαφοροποιημένη εταιρεία φυσικών πόρων με επιχειρήσεις εξόρυξης χαλκού στην Αφρική, την Αυστραλία και τη Νότια Αμερική.
- BHP Group
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 1,23 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Μελβούρνη, Αυστραλία.
- Σημειώσεις: Λειτουργεί το ορυχείο Escondida στη Χιλή, το μεγαλύτερο ορυχείο χαλκού στον κόσμο κατά απόθεμα.
- Southern Copper Corporation
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 900.000 μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Φοίνιξ, Αριζόνα, ΗΠΑ.
- Σημειώσεις: Ελέγχεται κατά πλειοψηφία από τη Grupo México, με επιχειρήσεις εξόρυξης στο Περού και το Μεξικό.
- First Quantum Minerals Ltd.
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 750.000 μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Βανκούβερ, Καναδάς.
- Σημειώσεις: Λειτουργεί τα ορυχεία Kansanshi και Sentinel στη Ζάμπια και το ορυχείο Cobre Panama στον Παναμά.
- KGHM Polska Miedź
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 700.000 μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Λούμπιν, Πολωνία.
- Σημειώσεις: Ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς χαλκού και αργύρου στον κόσμο, με επιχειρήσεις στην Πολωνία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Χιλή.
- Rio Tinto Group
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 600.000 μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Διπλά κεντρικά γραφεία στο Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο, και στη Μελβούρνη, Αυστραλία.
- Σημειώσεις: Λειτουργεί το ορυχείο Kennecott Utah Copper στις ΗΠΑ και έχει σημαντικό μερίδιο στο ορυχείο Oyu Tolgoi στη Μογγολία.
- Antofagasta plc
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 700.000 μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο.
- Σημειώσεις: Επικεντρώνεται κυρίως σε επιχειρήσεις εξόρυξης στη Χιλή.
- Anglo American plc
- Ετήσια Ικανότητα: Περίπου 650.000 μετρικοί τόνοι χαλκού.
- Κεντρικά Γραφεία: Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο.
- Σημειώσεις: Λειτουργεί τα ορυχεία Los Bronces και Collahuasi στη Χιλή.
Η τιμή του χαλκού
Τα futures του χαλκού ενισχύθηκαν περίπου στα 4,4 δολάρια ανά λίβρα την Παρασκευή, σημειώνοντας άνοδο για δεύτερη συνεχόμενη συνεδρίαση, λόγω ελπίδων ότι ο μεγαλύτερος καταναλωτής, η Κίνα, θα ανακοινώσει περισσότερα μέτρα τόνωσης σε συνέντευξη Τύπου του υπουργείου Οικονομικών που είναι προγραμματισμένη για αυτό το Σάββατο.
Οι αγορές εικάζουν ότι οι οικονομικοί αξιωματούχοι θα ανακοινώσουν ένα σημαντικό πακέτο δημοσιονομικών κινήτρων, το οποίο αναμένεται να κυμαίνεται μεταξύ 2-3 τρισεκατομμυρίων γουάν. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η κεντρική τράπεζα της Κίνας άνοιξε ένα εργαλείο ανταλλαγής αξίας 500 δισεκατομμυρίων γουάν για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών χρεογράφων, επενδυτικών εταιρειών και ασφαλιστικών εταιρειών, για αγορές μετοχών.
Το Πεκίνο είχε προηγουμένως ανακοινώσει ένα συνολικό πακέτο νομισματικών κινήτρων μετά από μια σειρά ανησυχητικών δεδομένων που απειλούσαν τον στόχο ανάπτυξης 5% του ΑΕΠ του Πεκίνου, αλλά η έλλειψη πρόσθετων μέτρων που ανακοινώθηκε σε μια έκτακτη ενημέρωση από την υπηρεσία οικονομικού σχεδιασμού οδήγησε τις αγορές να αμφιβάλλουν ότι αυτή η στήριξη θα προκαλέσει επιπλέον ζήτηση για βιομηχανικές πρώτες ύλες, όπως ο χαλκός.
