Συμφωνία ΗΠΑ – Ισραήλ για τους στόχους του επικείμενου πλήγματος του Ισραήλ στο Ιραν καταδεικνύουν δημοσιεύματα και η κινητικότητα σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, ενώ αναφορές κάνουν λόγο για παρασκηνιακές προειδοποιήσεις Ιράν για πλήγματα ανταπόδοσης ακόμη και κατά αμιγώς αμερικανικών στόχων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Σε τροχιά κρίσιμων και ενδεχομένως καταιγιστικών εξελίξεων βρίσκεται η Μέση Ανατολή, καθώς υπό την πίεση της επικείμενης αντεπίθεσης του Ισραήλ στο Ιράν, οι διπλωματικές διεργασίες έχουν ενταθεί.
Το Ισραήλ φαίνεται να έχει εξασφαλίσει την έγκριση των ΗΠΑ για πιθανό χτύπημα στο Ιράν, γεγονός που σηματοδοτεί μια κρίσιμη στιγμή στις περιφερειακές εντάσεις. Αναφορές δείχνουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχουν ευθυγραμμιστεί ως προς την κλίμακα των αντιποίνων, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις των ΗΠΑ. Ισραηλινοί αξιωματούχοι υποδεικνύουν ότι τα στρατιωτικά τους σχέδια είναι πιο επιθετικά από ό,τι στήριξαν αρχικά οι ΗΠΑ, γεγονός που δείχνει πως οι επιχειρησιακές λεπτομέρειες του χτυπήματος πλησιάζουν στην ολοκλήρωσή τους.
Ο στόχος του χτυπήματος παραμένει ασαφής, αλλά υπάρχει φημολογία για επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και πιθανόν στις πετρελαϊκές υποδομές του. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ παραμένουν προσεκτικοί, φοβούμενοι ότι ένα τέτοιο χτύπημα θα μπορούσε να κλιμακώσει την κατάσταση δραματικά. Το Ισραήλ, από την άλλη, φαίνεται αποφασισμένο να προχωρήσει σε καθοριστική στρατιωτική ενέργεια, υποστηριζόμενο σιωπηρά από την Ουάσιγκτον, παρά τις δημόσιες συστάσεις του Μπάιντεν για προσοχή στις ενεργειακές υποδομές.
Η κινητικότητα, αν δεν θεωρείται ότι μπορεί να αποτρέψει τα αντίποινα του Ισραήλ. φαίνεται ότι είναι εκτεταμένη και υπ αυτό το πρίσμα θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρή βάση για την επίτευξη εκεχειρίας. Η συμφωνία Φατάχ Χαμάς, οι κινήσεις Ιράν για να περισώσει μόνο την Χεζμπολάχ και η αναδίπλωση της Τουρκίας, δίνουν την αίσθηση αναδιάταξης των ισορροπιών στην περιοχή, με τρόπο που θα μπορούσε να ευνοήσει την επίτευξη γεωπολιτικών συναινέσεων.
Η αντίδραση του Ιράν και η ο κίνδυνος αλλαγής στο Πυρηνικό Δόγμα
Το Ιράν απάντησε εξετάζοντας μια σημαντική αλλαγή στο πυρηνικό του δόγμα, μια κίνηση που θα μπορούσε να αλλάξει τη στρατηγική ισορροπία στην περιοχή. Επί του παρόντος, το Ιράν ισχυρίζεται ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι ειρηνικό, αλλά με τις απειλές του Ισραήλ να αυξάνονται, οι φωνές στην Τεχεράνη που ζητούν ανάπτυξη πυρηνικών όπλων γίνονται όλο και πιο έντονες.
Κορυφαία στελέχη του Ιράν, όπως σύμβουλοι του Ανώτατου Ηγέτη Χαμενεΐ, υπαινίσσονται δημόσια ότι το Ιράν θα μπορούσε να μεταβεί σε μια πιο επιθετική πυρηνική στάση αν δεχθεί επίθεση από το Ισραήλ. Παράλληλα, το Ιράν έχει προειδοποιήσει τα γειτονικά κράτη του Κόλπου να μην επιτρέψουν τη χρήση του εναέριου χώρου τους για ισραηλινές επιθέσεις, χαρακτηρίζοντας μια τέτοια ενέργεια ως πράξη πολέμου.
Σύγκρουση Ισραήλ-Χεζμπολάχ στον Λίβανο
Η σύγκρουση Ισραήλ-Χεζμπολάχ συνεχίζει να κλιμακώνεται, με ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις να πλήττουν θέσεις της Χεζμπολάχ στον νότιο Λίβανο, συμπεριλαμβανομένης της Βηρυτού, προκαλώντας σημαντικές απώλειες σε αμάχους. Η Χεζμπολάχ, ως απάντηση, εκτοξεύει ρουκέτες και πραγματοποιεί επιθέσεις με drones σε ισραηλινές στρατιωτικές βάσεις, αυξάνοντας την ένταση και φέρνοντας την περιοχή κοντά σε περαιτέρω εμπλοκή περιφερειακών δυνάμεων.
Το Ισραήλ δέχεται επίσης διεθνή κριτική για τις επιθέσεις σε θέσεις του ΟΗΕ στον Λίβανο, εγείροντας ερωτήματα για τη στρατηγική και τους στόχους του στην ευρύτερη σύγκρουση. Υπάρχουν φήμες ότι το Ισραήλ επιδιώκει να μειώσει την επιρροή του ΟΗΕ στην περιοχή, ειδικά όσον αφορά τις ειρηνευτικές αποστολές στον Λίβανο.
Συμφωνία Φατάχ – Χαμάς
Παράλληλα, μια ιστορική συμφωνία μεταξύ της Φατάχ και της Χαμάς επικυρώθηκε στο Κάιρο, υπό την αιγίδα της Αιγύπτου και άλλων διεθνών παραγόντων. Αυτή η συμφωνία στοχεύει στη δημιουργία μιας κοινής τεχνοκρατικής κυβέρνησης στη Γάζα, με στόχο τη σταθεροποίηση της περιοχής μετά τη σύγκρουση. Η συμφωνία αυτή αντιπροσωπεύει μια σημαντική διπλωματική πρόοδο, με την πιθανότητα να αναδιαμορφώσει το εσωτερικό παλαιστινιακό πολιτικό τοπίο και να περιορίσει τις διαπραγματευτικές δυνατότητες του Ισραήλ.
Το δίλημμα των κρατών του Κόλπου
Οι χώρες του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ, εκφράζουν βαθιά ανησυχία για τις πιθανές συνέπειες μιας σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν. Ενώ είναι απρόθυμες να εμπλακούν άμεσα, φοβούνται τις επιπτώσεις μιας ιρανικής αντιποίνων στις πετρελαϊκές τους εγκαταστάσεις. Αυτό έχει οδηγήσει σε διπλωματική πίεση προς τις ΗΠΑ να περιορίσουν τις στρατιωτικές φιλοδοξίες του Ισραήλ, αν και η Ουάσιγκτον προς το παρόν στηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.
Προοπτικές και αξιολόγηση κινδύνων
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, με τους παρακάτω κινδύνους να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί:
- Περιφερειακή Κλιμάκωση: Οποιαδήποτε επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν θα μπορούσε να κλιμακωθεί γρήγορα σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο, εμπλέκοντας τη Χεζμπολάχ, τα κράτη του Κόλπου και πιθανώς τις ΗΠΑ και το Ιράν σε άμεση στρατιωτική σύγκρουση.
- Διάδοση Πυρηνικών Όπλων: Η πιθανή αλλαγή του πυρηνικού δόγματος του Ιράν θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν αγώνα εξοπλισμών στη Μέση Ανατολή, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω την εύθραυστη ασφάλεια στην περιοχή.
- Ανθρωπιστική Κρίση: Οι συνεχιζόμενες επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα και στον Λίβανο, σε συνδυασμό με τη σύγκρουση με τη Χεζμπολάχ, επιδεινώνουν την ανθρωπιστική κατάσταση, με τους θανάτους αμάχων να αυξάνονται καθημερινά.
- Παγκόσμια Ενεργειακή Διαταραχή: Μια σύγκρουση που θα εμπλέκει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν ή των κρατών του Κόλπου θα μπορούσε να διαταράξει τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές, με σημαντικές οικονομικές συνέπειες παγκοσμίως.
