Σε πολιτικό μπλόκο έχει σκοντάψει -για την ώρα τουλάχιστον- η πρωτοβουλία του CEO της Unicredt Αντρέα Ορτσέλ να εξαγοράσει την Commerzbank, καθώς η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι σταματά τα placement από το κρατικό fund, ενώ διοίκηση, εργαζόμενοι και Deutsche Bank έχουν κινητοποιηθεί για να αποτρέψουν ενδεχόμενη επιθετική κίνηση.
Αν και λογική των mega-mergers αναδείχθηκε προσφάτως στην ΕΕ με δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Εμάνουελ Μακρόν, η προσπάθεια υλοποίησης τέτοιων πρωτοβουλιών προσκρούει σε πολλά θεσμικά και κοινωνικά προσκόμματα, η υπέρβαση των οποίων απαιτεί ισχυρή βούληση και ισορροπίες, οι οποίες είναι δύσκολο να επιτευχθούν μεταξύ αδύναμων κυβερνήσεων σε περιόδους πολιτικού στρες, όπως αυτή που διανύει τώρα η Γερμανία.
Η τολμηρή κίνηση του Andrea Orcel προς την Commerzbank AG έπιασε πολλούς στη Γερμανία απροετοίμαστους. Την Παρασκευή, το Βερολίνο αντέδρασε.
Η ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι διακόπτει τα placements από το κρατικό funds διάσωσης ουσιαστικά σταματά — προς το παρόν — οποιεσδήποτε φιλοδοξίες μπορεί να έχει η UniCredit για πλήρη εξαγορά της δεύτερης σε μέγεθος γερμανικής τράπεζας. Για τον Ορτσέλ, αυτό είναι ένα πλήγμα που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν μπορεί να διαχειριστεί τις πολιτικές προκλήσεις που απειλούν την πιο φιλόδοξη συμφωνία του μέχρι σήμερα.
Η δυσαρέσκεια εντός της γερμανικής κυβέρνησης αυξάνεται σχετικά με τον τρόπο που ο διευθύνων σύμβουλος της UniCredit απέκτησε το 9% ενός δανειστή που θεωρείται κρίσιμη πηγή χρηματοδότησης για την οικονομία της χώρας, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Πολλοί ενοχλήθηκαν από την πρόδηλη έλλειψη διαφάνειας στον τρόπο που ο Ορτσέλ αγόρασε το 4,5% από την κυβέρνηση αυτόν τον μήνα, έχοντας αθόρυβα αποκτήσει το υπόλοιπο μερίδιο στην αγορά, καθώς ενισχυόταν η φημολογία για πιθανή πώληση από το Βερολίνο, σύμφωνα με παράγοντες που έχουν γνώση των πολιτικών διεργασιών στο Βερολίνο.
Για την ώρα ο Ορτσέλ αναγνωρίζεται ως κοινός εχθρός, συμβάλλοντας -με αυτή την ιδιότητα- στη συσπείρωση του κατακερματισμένου και δυσλειτουργικού κυβερνητικού συνασπισμού στης Γερμανίας. Η χρηματοοικονομική υπηρεσία της Γερμανίας δήλωσε την Παρασκευή ότι η κυβέρνηση θα διατηρήσει τη μετοχική της θέση «μέχρι νεωτέρας» και κατέστησε σαφές ότι προτιμά η τράπεζα να παραμείνει ανεξάρτητη, δεδομένης της σημασίας της στη χρηματοδότηση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Στις αγορές πάντως θεωρούν ότι ο Ορτσέλ είχε προετοιμαστεί και για αυτό το σενάριο και ότι δύσκολα θα μπορούσε να αιφνιδιαστεί. Αντιθέτως, με την κίνησή του και το δημόσιο χαρακτήρα της αντιπαράθεσης φαίνεται ότι επιχειρεί να ωριμάσει βίαια και βεβιασμένα στις συνθήκες, στρέφοντας τους προβολείς στην ανάγκη συγκέντρωσης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και στη δυναμική που θα έδινε μια τέτοια κίνηση στην τραπεζική ενοποίηση στην ΕΕ.
Τραπεζίτης με DNA dealmaker
Ο Ορτσέλ αποτελεί σήμερα ίσως τον πλεόν αναγνωρίσιμο τραπεζίτη στην Ευρωζώνη. Έχοντας διασώσει τη Unicredit ο Ορτσέλ θεωρείται μπαρουτοκαπνισμένος τραπεζικά, ωστόσο τα “γαλόνια” του έκανε στην αντίπερα όχθη, αυτή των investement bankers.
Ειδικότερα, ως investment banker στη Merrill Lynch το 2005, ο Ορτσέλ ήταν επικεφαλής των συμβούλων της UniCredit για την εξαγορά της γερμανικής τράπεζας HVB εκείνη τη χρονιά. Δύο χρόνια αργότερα, βοήθησε τη Royal Bank of Scotland να εξαγοράσει την ABN Amro, μια αποτυχημένη κίνηση που συνέβαλε στην καταστολή σχεδόν όλων των εξαγορών κατά την οικονομική κρίση που ακολούθησε.
Από τότε που ανέλαβε την UniCredit, ο πρώην τραπεζίτης της UBS έχει μετατρέψει την ιταλική τράπεζα από μια από τις πλέον αδύναμες στην Ευρώπη, σε μια από τις πλέον αποδοτικές και κερδοφόρες. Μακιαβελικός, αλλά με όραμα, πραγματοποίησε μαζικές απολύσεις, σε μια χώρα με σκληρή εργατική νομοθεσία, ενώ υλοποίησε ένα ιδιαίτερα σχέδιο αναδιάρθρωσης. Το αποτέλεσμα: Να πετύχει τις υψηλότερες μερισματικές αποδώσεις στην Ευρώπη!
Το deal με Commerzbank είναι… πρόκληση
Ωστόσο, η προοπτική ενός deal Unicredit – Commerzbank αποτελεί πρόκληση. Καθώς ακόμη κι αν τελικά ο Ορτσέλ καταφέρει να την αποκτήσει, η αντίσταση της κυβέρνησης ενδυναμώνει τους εργαζομένους που επίσης αντιδρούν, δημιουργώντας ένα πιθανώς εκρηκτικό μίγμα. Η εθνική υπερηφάνεια και οι κανονιστικοί περιορισμοί έχουν από καιρό αποτρέψει διασυνοριακές τραπεζικές συμφωνίες στην κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αγορά, ειδικά όταν διακυβεύονται θέσεις εργασίας.
Η απόφαση της Γερμανίας να σταματήσει τις περαιτέρω πωλήσεις μετοχών της Commerzbank «υπογραμμίζει τη συγκρουσιακή φύση των διασυνοριακών συγχωνεύσεων και εξαγορών τραπεζών στην Ευρώπη, επηρεασμένων από πολιτικά και δημόσια αισθήματα», δήλωσε ο Marco Nicolai, αναλυτής της Jefferies. Η πολιτική αντίσταση θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο για «μελλοντικές διασυνοριακές ενσωματώσεις σε όλη την Ευρώπη».
Αντίθετα, πολλοί στη Ρώμη καλωσορίζουν την κίνηση, βλέποντας την ως απόδειξη της ενίσχυσης του ιταλικού τραπεζικού τομέα. Η ιταλική κυβέρνηση ήταν ενήμερη για τις σκέψεις του Orcel, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα, τα οποία ζήτησαν να μην ταυτοποιηθούν.
«Αυτό που δεν μπορεί να κάνει η κυβέρνηση είναι να προκαλέσει πετύχει υψηλότερες αποδόσεις ιδίων κεφαλαίων για τους μετόχους της Commerzbank. Όπως έδειξε στην UniCredit, αυτό είναι ο κύριος στόχος του Orcel», αναφέρει σε δηλώσεις του στο Bloomberg ο Cole Smead, διευθύνων σύμβουλος και διαχειριστής χαρτοφυλακίου της επενδυτικής εταιρίας Smead Capital Management, η οποία έχει θέση στην UniCredit.
Διάθεση αποκλιμάκωσης
Τις τελευταίες ημέρες, ο Ορτσέλ προσπάθησε να μειώσει την ένταση με τη Γερμανία. Είπε ότι τουλάχιστον κάποιοι στο Βερολίνο ήταν ενήμεροι για τις προθέσεις της τράπεζάς του και τόνισε ότι δεν ενδιαφέρεται να επιδιώξει μια εχθρική εξαγορά, ακόμα και αν επιδιώκει κανονιστική έγκριση για την απόκτηση μεριδίου έως και 30%.
Ο Ορτσέλ δήλωσε επίσης ότι η αγορά μετοχών δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη δεδομένου ότι το ενδιαφέρον του για την Commerzbank ήταν γνωστό και το αποτύπωμα της τράπεζάς του στη χώρα είναι ήδη σημαντικό. Η UniCredit προσκλήθηκε να συμμετάσχει στην κυβερνητική πώληση μετοχών, πιθανώς δίνοντας την εντύπωση ότι το Βερολίνο δεν είχε πρόβλημα με την αγορά από την ιταλική τράπεζα.
Μπαρουτοκαπνισμένος στις διαπραγματεύσεις
Ωστόσο, αντί να καταπραΰνει το Βερολίνο, τα σχόλια του Ορτέλ φαίνεται ότι ενόχλησαν έτι περαιτέρω τη γερμανική κυβέρνηση, καθώς ακολούθησε η διάψευση από το υπουργείο Οικονομικών, ότι γνώριζε για το άλλο 4,5% που κατείχε η UniCredit.
Είναι το είδος διαμάχης που οι περισσότεροι διευθύνοντες σύμβουλοι θα έκαναν τα πάντα για να αποφύγουν. Αλλά ο Ορτσέλ είναι συνηθισμένος στη διαμάχη.
Το 2021, αποχώρησε από τις συνομιλίες για την εξαγορά της αντίπαλης τράπεζας Monte Paschi, παρά τις πιέσεις από την κυβέρνηση του τότε πρωθυπουργού Mario Draghi να προχωρήσει, προκαλώντας ρήξη στις σχέσεις της UniCredit με την κυβέρνηση. Επίσης, κέρδισε δικαστική υπόθεση κατά της Banco Santander επειδή αθέτησε προσφορά να τον προσλάβει ως διευθύνοντα σύμβουλο το 2019.
Χρειάζεται χρόνο να ωριμάσει
Προς το παρόν, δεν υπάρχει προοπτική αλλαγής της στάσης του Βερολίνου.
Παρόλα αυτά, ο Ορτσέλ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν βιάζεται, δηλώνοντας ότι η UniCredit παραμένει ανοιχτή σε αυτό που θα ακολουθήσει για το μερίδιό της.
Σε συνέντευξή του στο Bloomberg TV την ημέρα μετά την αποκάλυψη του μεριδίου της UniCredit, ο Ορτσέλ δήλωσε ότι είναι ανοιχτός στο να εμπλακεί εποικοδομητικά στη δημιουργία «κάτι περισσότερο από την αξία που προσφέρει μόνη της η Commerzbank», προσθέτοντας ότι είναι «πολύ υπομονετικός».
