Την ανανέωση της λίστας των εχθρικών χωρών, με νέο όνομα, ανακοίνωσε η Ρωσία, διατηρώντας σε αυτή Ελλάδα και Κύπρο, εμπεδώνοντας έτσι το status quo πόλωσης στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία διατηρεί πολυδιάστατη προσέγγιση, που της επιτρέπει την ευελιξία.
Η ρωσική κυβέρνηση δημοσίευσε κατάλογο χωρών που φέρονται να αντιστρατεύονται τις ρωσικές πνευματικές και ηθικές αξίες, με την Ελλάδα και την Κύπρο να συμπεριλαμβάνονται ανάμεσα σε αυτές.
Συνολικά, η λίστα περιλαμβάνει 47 χώρες, μεταξύ των οποίων σχεδόν όλες οι χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, εκτός από την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τουρκία. Η συγκεκριμένη κίνηση είναι ουσιαστικά μια ανανέωση του καταλόγου των «μη φιλικών» προς τη Ρωσία χωρών, όπως αυτός έχει διαμορφωθεί στο πλαίσιο των αμοιβαίων κυρώσεων.
Auditor’s note: Αντίκτυπος σε Ελλάδα και Κύπρο
Στόχος της Λίστας είναι να απαντήσει στις κυρώσεις της Δύσης, να επιφέρει πλήγματα σε μεμονωμένες χώρες όπου θα γίνει αισθητός ο αντίκτυπος, τόσο σε γεωπολιτικό όσο και σε γεωοικονομικό επίπεδο. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ο ρωσικός τουρισμός σχεδόν εκμηδενίστηκε, με αποτέλεσμα εταιρίες που δραστηριοποιούνταν σε αυτό τον κλάδο να χρεοκοπήσουν. Η επιδείνωση των σχέσεων επιδρά και στο Πατριαρχείο, του οποίου τον οικουμενικό ρόλο -και κατ επέκταση την επιρροή της Ελλάδας- αμφισβητεί η Μόσχα, περιορίζοντας δραστικά τη στήριξη της Ελλάδας σε οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ και δίνοντας -ακόμη και παθητικά- προβάδισμα στην Τουρκία. Επιπλέον, η Ρωσία αποσύρθηκε, υπέρ της Τουρκίας, από μέτωπα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η Λιβύη και η Συρία, ενώ δεν αντιδρά στην ανάπτυξη της Τουρκίας στην Ασία.
Όσον αφορά στην Κύπρο, εκτός από τις προφανείς επιπτώσεις στον τουρισμό και την οικονομία, η Ρωσία δημιούργησε προξενείο στα Κατεχόμενα, βήμα αναβάθμισης του διπλωματικού status της περιοχής, που ενισχύει την τουρκική προσπάθεια για μερική αναγνώριση, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική θέση της Άγκυρας στο Κυπριακό.
Αντίκτυπος
Ο αντίκτυπος αυτής της κίνησης είναι διττός. Σε διπλωματικό επίπεδο, η απόφαση αυτή ενισχύει περαιτέρω το χάσμα μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, κάνοντας πιο έντονες τις διαφορές στην αντίληψη για τις ηθικές αξίες και την πολιτική συμπεριφορά. Ο χαρακτηρισμός της Ελλάδας και της Κύπρου ως χωρών που έρχονται σε αντίθεση με τις ρωσικές αξίες θα μπορούσε να επιβαρύνει τις διμερείς σχέσεις, ενώ οι κυρώσεις και οι περιορισμοί που προκύπτουν από αυτόν τον κατάλογο ενδέχεται να επηρεάσουν οικονομικές και πολιτικές συνεργασίες με τη Ρωσία.
Σε κοινωνικό επίπεδο, η απόφαση της ρωσικής κυβέρνησης προσφέρει διευκολύνσεις σε πολίτες από τις χώρες αυτές που απορρίπτουν τις «νεοφιλελεύθερες» αξίες των κυβερνήσεών τους, επιτρέποντάς τους να μετεγκατασταθούν στη Ρωσία. Αν και ο αριθμός αυτών των πολιτών είναι προς το παρόν περιορισμένος, το μέτρο αυτό ενισχύει τη ρητορική της Ρωσίας σχετικά με την υποστήριξη παραδοσιακών αξιών σε αντιδιαστολή με τις δυτικές πολιτικές
Δυναμική για… αυτομόληση
Στη λίστα, που αποτελεί ουσιαστικά επανάληψη του καταλόγου των «μη φιλικών» προς τη Ρωσία χωρών, όπως έχει διαμορφωθεί μετά την επιβολή αμοιβαίων κυρώσεων, περιλαμβάνονται η Κύπρος, η Ελλάδα, σχεδόν όλες οι χώρες της ΕΕ, πλην Ουγγαρίας και Σλοβακίας, καθώς και του ΝΑΤΟ, πλην Τουρκίας.
Ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει συνολικά 47 χώρες και εδαφικές κτήσεις, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Μ.Βρετανία και όλες οι χώρες του λεγόμενου «δυτικού συνασπισμού», δηλαδή η Ιαπωνία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Νότιος Κορέα, αλλά και η Ταϊβάν.
Σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ΤΑΣΣ, το οποίο επικαλείται καλά πληροφορημένες πηγές, η απόφαση της ρωσικής κυβέρνησης έρχεται ως συνέχεια του διατάγματος του Προέδρου Πούτιν, σύμφωνα με το οποίο η Μόσχα θα παρέχει στο εξής ανθρωπιστική υποστήριξη, αλλά και διευκολύνσεις για τη μετακίνηση και εγκατάστασή τους στη Ρωσία σε πολίτες των χωρών αυτών, οι οποίοι «συμμερίζονται τις παραδοσιακές ρωσικές πνευματικές και ηθικές αξίες».
Το διάταγμα του Ρώσου Προέδρου προβλέπει μια απλοποιημένη διαδικασία για όσους «δεν αποδέχονται τις καταστροφικές νεοφιλελεύθερες συμπεριφορές στις χώρες τους, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με τις παραδοσιακές αξίες», προκειμένου να μετεγκαθίστανται στη Ρωσία. Σύμφωνα με ρωσικές διπλωματικές πηγές ο αριθμός των δυτικών πολιτών, που αξιοποιούν αυτή τη διαδικασία είναι «ήδη αρκετές δεκάδες».
