Ανησυχία για νέο γύρο κλιμάκωσης και πιθανώς διεύρυνσης του μετώπου δημιουργεί η έκρηξη βομβητών στελεχών της Χεζμπολάχ, για την οποία κατηγορείται το Ισραήλ, καθώς πρόκειται για μαζικό πλήγμα επίδειξης δύναμης έναντι χώρας και παραγόντων τρίτων χωρών. Στόχος του Ισραήλ είναι ξεκάθαρα να πλήξει τα “πλοκάμια” του Ιράν στην περιοχή, αλλά το εύρος και η ένταση των ενεργειών απειλούν να εμπλέξουν το Ιράν άμεσα, πυροδοτώντας περιφερειακή σύγκρουση.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση κινδύνου, η πιθανότητα αντιποίνων και νέας κλιμάκωσης είναι σημαντική, οι εξελίξεις υπονομεύουν την προσπάθεια εκεχειρίας και καταδεικνύουν ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν έχει καμία διάθεση συμβιβασμού, αλλά επιδιώκει τη διάχυση της έντασης και την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ.
- Σύνοψη Συμβάντος
- Υποτιθέμενη Εμπλοκή του Ισραήλ
- Αντίδραση της Χεζμπολάχ
- Στάση του Ισραήλ
- Αντιδράσεις Διεθνών Παικτών
- Αντίδραση του ΟΗΕ
- Η κατάσταση στη Γάζα
Στις 17 Σεπτεμβρίου 2024, συντονισμένες εκρήξεις βομβητών που χρησιμοποιούνταν από μέλη της Χεζμπολάχ έπληξαν τον Λίβανο και τη Συρία, με αποτέλεσμα τουλάχιστον 11 θανάτους και περισσότερους από 4.000 τραυματίες, εκ των οποίων 200 σε κρίσιμη κατάσταση. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ένα παιδί. Οι εκρήξεις σημειώθηκαν στα νότια προάστια της Βηρυτού, στον Νότιο Λίβανο και στη Συρία, με πολλά θύματα να προέρχονται από τις περιοχές αυτές.
Εμπλοκή του Ισραήλ:
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Μοσάντ του Ισραήλ φέρεται να είχε τοποθετήσει εκρηκτικές ύλες PETN στις μπαταρίες των βομβητών. Οι συσκευές φέρεται να παραδόθηκαν σε μέλη της Χεζμπολάχ και εξερράγησαν σχεδόν ταυτόχρονα, προκαλώντας σημαντικές απώλειες.
Αντίδραση της Χεζμπολάχ:
Η Χεζμπολάχ κατηγόρησε άμεσα το Ισραήλ για το περιστατικό, θεωρώντας ότι πρόκειται για μια οργανωμένη επίθεση που παραβιάζει τη νομοθεσία και τη σταθερότητα της περιοχής. Έχουν ήδη ξεκινήσει εσωτερικές έρευνες για να προσδιοριστεί το πώς παραβιάστηκε η ασφάλεια των συστημάτων επικοινωνίας της.
Στάση του Ισραήλ:
Το Ισραήλ δεν έχει κάνει επίσημες δηλώσεις για το περιστατικό. Ωστόσο, οι εκρήξεις σημειώθηκαν λιγότερο από 24 ώρες μετά την απόφαση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου να επεκτείνει τους στόχους του πολέμου στη Γάζα για την επιστροφή των εκτοπισμένων κατοίκων του βόρειου Ισραήλ, που εκτοπίστηκαν λόγω των επιθέσεων της Χεζμπολάχ.
Αντιδράσεις από Διεθνείς Παικτές:
- Ηνωμένες Πολιτείες:
- Οι ΗΠΑ διευκρίνισαν ότι δεν είχαν καμία εμπλοκή στις εκρήξεις των βομβητών και δεν ήταν ενήμερες εκ των προτέρων για το περιστατικό. Κάλεσαν επίσης για αποκλιμάκωση και προειδοποίησαν για τις επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης κλιμάκωσης της σύγκρουσης.
- Αίγυπτος:
- Η Αίγυπτος, μέσω του Υπουργού Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελατί, προσέφερε βοήθεια στον λαό του Λιβάνου και επιβεβαίωσε την ακλόνητη υποστήριξή της στον Λίβανο. Κατά τη διάρκεια τηλεφωνικών συνομιλιών με τον Πρωθυπουργό Νατζίμπ Μικάτι και τον Υπουργό Εξωτερικών Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ, ο Αμπντελατί τόνισε τη δέσμευση της Αιγύπτου για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ασφάλειας του Λιβάνου, απορρίπτοντας κάθε παραβίαση της κυριαρχίας της χώρας.
- Ιράν:
- Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν καταδίκασε το περιστατικό ως τρομοκρατική ενέργεια και υποσχέθηκε ανθρωπιστική και στρατιωτική υποστήριξη στον Λίβανο. Το Ιράν εξέφρασε την αλληλεγγύη του στον Λιβανέζικο λαό και δήλωσε έτοιμο να παρέχει βοήθεια.
- Ιορδανία:
- Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφάντι, εξέφρασε τη συμπαράσταση του στον Λίβανο και προσέφερε ιατρική βοήθεια σε όσους τραυματίστηκαν από τις εκρήξεις, καταδικάζοντας την παραβίαση της ασφάλειας και της σταθερότητας του Λιβάνου.
Αντίδραση του ΟΗΕ:
Κατά τη διάρκεια επείγουσας συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Λιβανέζος πρέσβης Χαντί Χατσέμ χαρακτήρισε τις εκρήξεις ως «έγκλημα πολέμου» και κατηγόρησε το Ισραήλ για κλιμάκωση της σύγκρουσης και παραβίαση της κυριαρχίας του Λιβάνου. Ο Χατσέμ προειδοποίησε ότι αυτή η επίθεση θα ενισχύσει τις εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ.
Η κατάσταση στη Γάζα:
Στη Γάζα, τουλάχιστον 8 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και 80 βρίσκονται παγιδευμένοι κάτω από τα ερείπια μετά από ισραηλινή επίθεση στο στρατόπεδο προσφύγων Μπουρέιτζ. Σε όλη τη Γάζα, οι ισραηλινές επιθέσεις έχουν προκαλέσει περισσότερους από 41.252 θανάτους και 95.497 τραυματίες από την έναρξη του πολέμου.
Risk Assessment
1. Κίνδυνος Κλιμάκωσης
- Πιθανότητα: Υψηλή
- Η άμεση κατηγορία της Χεζμπολάχ προς το Ισραήλ και οι κατηγορίες από διεθνείς παράγοντες για παραβίαση κυριαρχίας υποδηλώνουν ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος περαιτέρω στρατιωτικής κλιμάκωσης. Οι συνεχείς εχθροπραξίες στην περιοχή μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν αντίποινα.
- Επίπτωση: Σοβαρή
- Μια ευρύτερη στρατιωτική σύγκρουση θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, με σοβαρές συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό και τις υποδομές, τόσο στον Λίβανο όσο και στο βόρειο Ισραήλ.
2. Ανθρωπιστικοί Κίνδυνοι
- Πιθανότητα: Υψηλή
- Η ήδη βεβαρυμένη κατάσταση των λιβανέζικων νοσοκομείων, σε συνδυασμό με την πιθανή κλιμάκωση της σύγκρουσης, μπορεί να οδηγήσει σε μια σημαντική ανθρωπιστική κρίση. Ο αριθμός των τραυματιών είναι ήδη υψηλός, και η ανάγκη για πρόσθετους ιατρικούς πόρους θα αυξηθεί σε περίπτωση περαιτέρω συγκρούσεων.
- Επίπτωση: Σοβαρή
- Η επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης μπορεί να προκαλέσει μαζικές μετακινήσεις πληθυσμού και σημαντικές ελλείψεις σε φάρμακα και ιατρική υποστήριξη.
3. Περιφερειακή Αστάθεια
- Πιθανότητα: Μέτρια έως Υψηλή
- Η υποστήριξη που δηλώνουν οι φιλοϊρανικές δυνάμεις (όπως το Ιράν και η Χεζμπολάχ του Ιράκ) προς τη Χεζμπολάχ αυξάνει την πιθανότητα επέκτασης της σύγκρουσης σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής. Η παραβίαση της κυριαρχίας του Λιβάνου μπορεί να προκαλέσει ευρύτερες περιφερειακές εντάσεις.
- Επίπτωση: Υψηλή
- Η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ισραήλ και των συμμάχων της Χεζμπολάχ μπορεί να οδηγήσει σε πολυμέτωπες στρατιωτικές συγκρούσεις, επηρεάζοντας και γειτονικές χώρες όπως η Συρία, το Ιράν και το Ιράκ.
4. Οικονομικοί Κίνδυνοι
- Πιθανότητα: Μέτρια
- Η συνεχιζόμενη αστάθεια θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικές επιπτώσεις στον Λίβανο, ο οποίος ήδη βρίσκεται σε βαθιά οικονομική κρίση. Οι συγκρούσεις μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές στις εμπορικές συναλλαγές, στην ενεργειακή ασφάλεια και στις υποδομές.
- Επίπτωση: Μέτρια έως Σοβαρή
- Η οικονομική κρίση του Λιβάνου θα μπορούσε να επιδεινωθεί περαιτέρω με πιθανή υποτίμηση του νομίσματος, διακοπή των βασικών υπηρεσιών και σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα και καύσιμα.
