Σε blame game Νετασνιάχου – Χαμάς εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στο Κατάρ, καθώς -όπως ήταν αναμενόμενο-, ενώ την ίδια στιγμή στο Ισραήλ προσγειώθηκε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, ενώ ακολούθως θα μεταβεί στην Αίγυπτο, σε μια προσπάθεια να πιέσει όλες τις πλευρές.
Σε διαπραγμάτευση μεταξύ Νετανιάχου – ΗΠΑ και Αιγύπτου (Αδελφών Μουσουλμάνων) εξελίσσονται οι συζητήσεις για εκεχειρία στη Μέση Ανατολή. Παρά τις δηλώσεις και τη στήριξη της Χαμάς η Τουρκία δεν απέκτησε καρέκλα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ενώ οι Ευρωπαίοι υποστηρίζουν τη διαδικασία χωρίς να παίζουν επίσημα ρόλο. Λιθαράκι στις εξελίξεις έχει βάλει και η Κίνα, καθώς το Πεκίνο διαθέτει ισχυρά ερείσματα στη silicon valley του Ισραήλ ενώ έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη συμφιλίωση Φατάχ και Χαμάς, δημιουργώντας τη βάση για καθολική αποδοχή της όποιας συμφωνίας.
Η ένταση στη Μέση Ανατολή φαίνεται ότι βρίσκεται σε ύφεση, καθώς ο πόλεμος μεν συνεχίζεται, η ένταση των βομβαρδισμών έχει υποχωρήσει. Ωστόσο, η ανθρωπιστική κρίση έχει οξυνθεί, ο λοιμός και η χολέρα θερίζουν και σύντομα αναμένεται να έξαρση της mpox. ΟΙ συζητήσεις για συμφωνία καλλιεργούν ελπίδες, για άμεση ανακούφιση. Η αντιμετώπιση των συνεπειών της ισοπέδωσης της Λωρίδας της Γάζας όμως αποτελεί πρόκληση επικών διαστάσεων.
Η σύγκρουση ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν μαχητές της Χαμάς εισέβαλαν στο νότιο Ισραήλ, σκοτώνοντας περίπου 1.200 άτομα. Σε απάντηση, το Ισραήλ ξεκίνησε εκτεταμένη αεροπορική και χερσαία επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας, με αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 40.000 ατόμων, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας.
Κομβικό σημείο αποτέλεσε το διπλό πλήγμα του Ισραήλ σε Βηρυτό και Τεχεράνη, σκοτώνοντας στην πρωτεύουσα του Ιράν τον επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.
Την κρισιμότητα των στιγμών σκιαγράφησε με δηλώσεις του κατά την άφιξή του στο Ισραήλ ο Άντονι Μπλίνκεν, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται ίσως για την τελευταία ευκαιρία για ειρήνη.
Sitrep: Η εκεχειρία τόσο κοντά όσο και μακριά
Οι τελευταίοι μήνες ήταν γεμάτοι από έντονες διεθνείς διπλωματικές προσπάθειες με στόχο τον τερματισμό των συγκρούσεων. Κεντρικοί διαμεσολαβητές είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αίγυπτος και το Κατάρ, οι οποίοι εργάζονται για την επίτευξη μιας συμφωνίας που θα περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων.
Κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων που πραγματοποιήθηκαν σε διήμερη σύνοδο κορυφής στη Ντόχα, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν με Αιγυπτίους και Καταριανούς αξιωματούχους, οι οποίοι λειτουργούν ως μεσολαβητές για τη Χαμάς. Παρόλο που σημειώθηκε κάποια πρόοδος, οι διαφωνίες που αναδείχθηκαν την Κυριακή αυξάνουν την πιθανότητα ανανέωσης του αδιεξόδου.
Blame game Χαμάς – Νετανιάχου
Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε την Κυριακή ότι οι διαπραγματεύσεις δεν πρέπει να οδηγήσουν σε μια κατάσταση όπου το Ισραήλ απλώς παραχωρεί συνεχώς, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει ευελιξία σε συγκεκριμένα θέματα, αλλά και σταθερή επιμονή σε άλλα που είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της χώρας.
Από την άλλη πλευρά, η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ ότι θέτει νέες απαιτήσεις που εμποδίζουν την επίτευξη συμφωνίας. Σε δήλωσή της, η Χαμάς ανέφερε ότι θεωρεί τον Νετανιάχου πλήρως υπεύθυνο για ενδεχόμενη αποτυχία των συνομιλιών.
Διεθνείς παρεμβάσεις
Ο Μπλίνκεν στη Μέση Ανατολή
Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, βρίσκεται σε μια κρίσιμη περιοδεία στη Μέση Ανατολή με σκοπό την προώθηση μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Στο Ισραήλ, είχε συναντήσεις με τον Πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου, τον Πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ και τον Υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ.
Στη συνέχεια, ο Μπλίνκεν θα επισκεφθεί την Αίγυπτο για συνομιλίες με τον Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους, όπου οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στις ειρηνευτικές προσπάθειες και στην ανακούφιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα. Επιπλέον, θα ταξιδέψει στο Κατάρ και την Ιορδανία για να συζητήσει περαιτέρω μεσολαβητικές προσπάθειες και τη συνεργασία των αραβικών κρατών στην προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή.
Παρέμβαση Μπάιντεν
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, σε δηλώσεις του την Κυριακή, τόνισε ότι η επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας είναι «ακόμα εφικτή» και υπογράμμισε ότι η κυβέρνησή του «δεν θα εγκαταλείψει» την προσπάθεια για τη σύναψη συμφωνίας. Αυτές οι δηλώσεις έγιναν καθώς ο Υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, άρχιζε την επίσκεψή του στο Ισραήλ, σε μια περίοδο όπου τόσο ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός όσο και η Χαμάς κατηγορούν ο ένας τον άλλον για την αποτυχία της επίτευξης συμφωνίας μέχρι στιγμής.
Κοινή Δήλωση των ΥΠΕΞ Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας
Σε κοινή δήλωση, οι Υπουργοί Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας υποστήριξαν σθεναρά τις προσπάθειες μεσολάβησης των ΗΠΑ, της Αιγύπτου και του Κατάρ για την επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και την απελευθέρωση των ομήρων. Χαιρέτισαν την εποικοδομητική προσέγγιση που έχει υιοθετηθεί μέχρι στιγμής και επεσήμαναν τη σημασία της συνέχισης της τεχνικής εργασίας τις επόμενες ημέρες, με στόχο την ολοκλήρωση της συμφωνίας μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας.
Οι υπουργοί Εξωτερικών κάλεσαν όλες τις πλευρές να συμμετέχουν θετικά και ευέλικτα στη διαδικασία και υπογράμμισαν τη σημασία της αποφυγής οποιασδήποτε κλιμακωτικής ενέργειας στην περιοχή, η οποία θα μπορούσε να υπονομεύσει τις προοπτικές για ειρήνη.
Αντίκτυπος και Προοπτικές
Παρά τις συνεχείς διπλωματικές προσπάθειες, η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη. Οι συγκρούσεις συνεχίζονται με θανάτους και από τις δύο πλευρές. Πάνω από 40 χιλιάδες Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, ενώ τρομακτικές είναι απώλειες σε παιδιά και αμάχους. Το Ισραήλ έχει χάσει 332 στρατιωτικούς σε δράση από την πρώτη χερσαία εισβολή στη Γάζα τον Οκτώβριο. Καθημερινά αυξάνονται οι θάνατοι από ασιτεία στα παλαιστινιακά εδάφη, ενώ πλέον μαζικοί είναι θάνατοι χολέρα και με την έξαρση του mpox σύντομα και από αυτόν τον ιό.
Το Ισραήλ, αν και δεν έχει αντίστοιχους νεκρούς καλείται να αντιμετωπίσει το φάσμα της οικονομικής κρίσης, καθώς ήδη οι οίκοι αξιολόγησης έχουν υποβαθμίσει το αξιόχρεο της χώρας διατηρώντας αρνητικές προοπτικές, εξαιτίας του πολέμου. Οι έφεδροι έχουν σε μεγάλο βαθμό αποδεσμευτεί, όμως οι ακάλυπτες θέσεις έχουν αυξηθεί, καθώς πολλοί ξένοι υπήκοοι έχουν αποχωρήσει, ενώ δεν είναι δυνατή η προσέλκυση εργατικού δυναμικού για θέσεις στην πληροφορική και την αμυντική βιομηχανία. Ο πληθωρισμός καίει, η ανάπτυξη υποχωρεί, ο πληθωρισμός τροφίμων αυξάνεται και το βιοτικό επίπεδο πέφτει αισθητά. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει πολυεπίπεδη κριτική, ενώ ελέγχεται σε πολλαπλές περιπτώσεις και για διαφθορά. Σε μια προσπάθεια να προστατευτεί ο Νετανιάχου επιχείρησε να θέσει υπό τον έλεγχό του τη Δικαιοσύνη προκαλώντας μαζικές διαδηλώσεις. Τώρα, όπως έχει υπονοήσει και ο Τζο Μπάιντεν, χρησιμοποιεί τον πόλεμο ως χαρτί για την πολιτική και προσωπικού του επιβίωση….
Oι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο και οι διαπραγματευτές έχουν εκφράσει συγκρατημένη αισιοδοξία ότι μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία με βάση την επικαιροποιημένη πρόταση των ΗΠΑ, η οποία βασίζεται σε προηγούμενο σχέδιο τριών φάσεων που είχε προταθεί από τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν τον Μάιο. Ωστόσο τέτοιες δηλώσεις αποτελούν μέρος των διπλωματικών κινήσεων για την προετοιμασία επίρριψης ευθυνών για ενδεχόμενη αποτυχία…
Το σχέδιο που έχουν θέσει επί τάπητος οι ΗΠΑ περιλαμβάνει την αναστολή των εχθροπραξιών, την ανταλλαγή ομήρων με κρατουμένους, κάποια απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων και την επιστροφή των Παλαιστινίων πολιτών στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας.
Συμπέρασμα
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή παραμένει εξαιρετικά ρευστή, με τις διαπραγματεύσεις να βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο. Η διεθνής κοινότητα συνεχίζει να πιέζει για μια λύση, ωστόσο οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διαπραγματεύσεις είναι σημαντικές. Η συνέχιση των εχθροπραξιών και η αβεβαιότητα γύρω από την έκβαση των συνομιλιών υπογραμμίζουν τη σοβαρότητα της κρίσης και την ανάγκη για άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση.
