Τελικά πως δολοφονήθηκε ο Ισμαήλ Χανίγια; Με βόμβα που είχε τοποθετηθεί καιρό πριν την άφιξή του ή με πύραυλο μικρού βεληνεκούς; NYTimes και Ιράν δίνουν δύο διαφορετικές ερμηνείες και δημιουργούν σκηνικό υβριδικού πολέμου παραπληροφόρησης, καταδεικνύοντας παρασκηνιακές διεργασίες των υπηρεσιών πληροφοριών.
Η δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, οδήγησε σε αντικρουόμενες αφηγήσεις και εκστρατείες παραπληροφόρησης σχετικά με το πώς σκοτώθηκε. Η κατανόηση της σημασίας αυτών των διαφορετικών αφηγήσεων είναι κρίσιμη για πολλούς γεωπολιτικούς και στρατηγικούς λόγους.
Ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια σκοτώθηκε στην Τεχεράνη από έναν πύραυλο μικρής ακτίνας δράσης που έφερε κεφαλή περίπου επτά κιλών, ανέφεραν σε σημερινή ανακοίνωσή τους, οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν.
Η αναφορά των Φρουρών της Επανάστασης αντίκειται στο ρεπορτάζ της NYTimes που θέλει τον θάνατο Χανίγια να τον έχει προκαλέσει βόμβα που τοποθετήθηκε στην κατοικία που διέμενε πριν την άφιξή του.
Η δημοσίευση διαφορετικών εκδοχών για τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς αποτελούν σαφή ένδειξη του υβριδικού πολέμου παραπληροφόρησης και αντιπληροφόρησης που διενεργούν μέσω των media οι υπηρεσίες πληροφοριών. Το μείζον ζήτημα είναι οι λόγοι πίσω από τις καμπάνιες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης.
Αντικρουόμενες Αναφορές
- Το αφήγημα του Ιράν: Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων πηγών όπως το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim που συνδέεται με το IRGC, ανέφεραν ότι ο Χανίγια σκοτώθηκε από πύραυλο μικρού βεληνεκούς που εκτοξεύτηκε έξω από το κτίριο όπου διέμενε στην Τεχεράνη. Αυτή η αφήγηση υποδηλώνει άμεση στρατιωτική επίθεση, πιθανώς εμπλέκοντας το Ισραήλ σε μια τολμηρή πράξη επιθετικότητας (The Express Tribune) (The Jerusalem Post).
- Αναφορά Δυτικών Μέσων Ενημέρωσης: Δυτικά μέσα ενημέρωσης, όπως οι New York Times και το The Telegraph, ανέφεραν ότι ο Χανίγια σκοτώθηκε από βόμβα που είχε τοποθετηθεί στο κτίριο, υποδηλώνοντας μια περίπλοκη συγκεκαλυμμένη επιχείρηση πιθανώς ενορχηστρωμένη από τη Μοσάντ του Ισραήλ. Αυτό το αφήγημα υποδεικνύει τη συμμετοχή Ιρανών πρακτόρων και αντικατοπτρίζει ένα σοβαρό επίπεδο παραβίασης της ασφάλειας.
Σημασία της μεθόδου δολοφονίας
- Σχέσεις Ισραήλ-Ιράν: Η μέθοδος δολοφονίας επηρεάζει τη φύση της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Μια επίθεση με πύραυλο υποδηλώνει ανοιχτή στρατιωτική αντιπαράθεση, ενώ μια βόμβα υποδηλώνει έναν συνεχιζόμενο σκιώδη πόλεμο που περιλαμβάνει κατασκοπεία και συγκεκαλυμμένες επιχειρήσεις.
- Αντίληψη ασφάλειας και πληροφοριών: Η μέθοδος της δολοφονίας επηρεάζει τις αντιλήψεις για τις δυνατότητες ασφάλειας και πληροφοριών του Ιράν. Μια επίθεση με πύραυλο θα τόνιζε τις ευπάθειες στην αεράμυνα του Ιράν, ενώ μια συγκεκαλυμμένη βόμβα θα υποδείκνυε σοβαρές αποτυχίες ασφάλειας και πληροφοριών (The Express Tribune) (Wikipedia).
- Αφηγήματα και προπαγάνδα: Διαφορετικές αναφορές εξυπηρετούν διακριτούς προπαγανδιστικούς σκοπούς. Για το Ιράν και τους συμμάχους του, η παρουσίαση της δολοφονίας ως επίθεση με πύραυλο θα μπορούσε να κινητοποιήσει εγχώρια και περιφερειακή υποστήριξη ενάντια στην αντιληπτή εξωτερική επιθετικότητα. Αντίθετα, το αφήγημα της πλεκτάνης για την τοποθέτηση βόμβας υπογραμμίζει την απειλή των ξένων υπηρεσιών πληροφοριών, τονίζοντας την ανάγκη για αυξημένη ασφάλεια. Παράλληλα, το δεύτερο θα πυροδοτήσει επιθετική εσωτερική έρευνα και ανακατατάξεις, υπονομεύοντας τη δυνατότητα άμεσης αντίδρασης του Ιράν, ενώ θα δημιουργήσει πλήγματα εμπιστοσύνης τα οποία μπορούν να εκμεταλλευτούν τρίτοι παράγοντες.
- Περιφερειακή Σταθερότητα και Κίνδυνοι Κλιμάκωσης: Η μέθοδος δολοφονίας επηρεάζει τις πιθανές περιφερειακές απαντήσεις και τους κινδύνους κλιμάκωσης. Μια επίθεση με πύραυλο μπορεί να θεωρηθεί πράξη πολέμου, προκαλώντας άμεση αντεπίθεση, ενώ μια συγκεκαλυμμένη επιχείρηση μπορεί να οδηγήσει σε πιο υπολογισμένες αντιδράσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των παραβιάσεων ασφαλείας χωρίς να κλιμακωθεί η σύγκρουση (Vet Benefits & Jobs) (The Jerusalem Post).
- Επίδραση στη Χαμάς και Εσωτερική Πολιτική: Στη Χαμάς, η αφήγηση γύρω από τη δολοφονία του Χανίγια μπορεί να επηρεάσει το ηθικό και τις στρατηγικές αποφάσεις. Μια άμεση επίθεση μπορεί να ενισχύσει την υποστήριξη για αντίποινα κατά του Ισραήλ, ενώ μια συγκεκαλυμμένη επιχείρηση θα μπορούσε να προκαλέσει εσωτερικές αναθεωρήσεις ασφαλείας και αλλαγές στη στρατηγική (Vet Benefits & Jobs) (The Jerusalem Post).
Ευρύτερο Πλαίσιο
- Ιστορικό: Ο Χανίγια, κεντρική προσωπικότητα της Χαμάς από την ίδρυσή της, ζούσε σε εξορία στο Κατάρ μετά την αποχώρησή του από τη Λωρίδα της Γάζας το 2019. Η δολοφονία του ακολουθεί μια σειρά στοχευμένων δολοφονιών από το Ισραήλ σημαντικών προσώπων που συνδέονται με τη Χαμάς και τους συμμάχους της, συμπεριλαμβανομένων πρόσφατων επιθέσεων στη Βηρυτό.
- Κενά ασφάλειας: Το περιστατικό αναδεικνύει σημαντικά κενά ασφάλειας, καθώς ακόμη και οι Ιρανοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν μεγάλη παραβίαση της ασφάλειας και των πληροφοριών, χαρακτηρίζοντάς την ως αμηχανία για το IRGC. Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα του Ιράν να προστατεύει υψηλού προφίλ καλεσμένους και να ελέγξει ακόμη και τον πολύ στενό του πυρήνα.
Αυτές οι αντικρουόμενες αφηγήσεις και εκστρατείες παραπληροφόρησης αντικατοπτρίζουν την πολυπλοκότητα και την ευαισθησία της γεωπολιτικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή, όπου ο έλεγχος των πληροφοριών είναι κρίσιμος για τη διαμόρφωση της δημόσιας αντίληψης και των στρατηγικών απαντήσεων.
Auditor’s note: Think out of the box…
Τα δύο αυτά σενάρια, μπορούν δημιουργούν δύο πόλους και διαμορφώνουν δυναμική προσδιορίζοντας το εύρος, την κατεύθυνση και τα πιθανά αποτελέσματα των ερευνών. Έτσι, ενώ άπαντες επικεντρώνουν, στα κενά ασφαλείας, το υψηλό προφίλ των πληγμάτων και τα επικείμενα αντίποινα του Ιράν, κανείς δεν παρακολουθεί τις παρασκηνιακές διεργασίες στην κατεύθυνση ομαλοποίησης.Όπως έχει εξ αρχής επισημάνει το Crisis Monitor το Ισραήλ εκτέλεσε δύο στόχους υψηλού προφίλ σχεδόν ταυτόχρονα, εντός πρωτευουσών χωρών που δεν εμπλέκονται άμεσα στη σύγκρουση. Όσον αφορά τον Λίβανο, η Χεζμπολάχ είναι αποδυναμωμένη, η οικονομία του Λιβάνου καταρρακωμένη και τα περιθώρια στήριξης του Ισραήλ περιορισμένα. Το πλήγμα στην Τεχεράνη αποτελεί σαφές μήνυμα τόσο προς το Ιράν, όσο και προς τη Δύση, από τον Νετανιάχου, ότι ο ίδιος δεν χαλιναγωγείται.
Σε μια δεύτερη ανάλυση, όμως, το Ισραήλ έχει σκοτώσει τέσσερις υψηλόβαθμους παράγοντες της Χαμάς μέσα στον Ιούλιο, περιορίζοντας το διεθνές και περιφερειακό εκτόπισμά της και δημιουργώντας δυναμική αποσάθρωσης και αντιπαράθεσης μεσαίων στελεχών για την ανάληψη της ηγεσίας. Ταυτόχρονα, αποδυναμώνοντας τη Χεζμπολάχ και δημιουργώντας και εκεί κενό εξουσίας, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα συντονισμού των δύο οργανώσεων.
Το πλήγμα μέσα στην Τεχεράνη, όμως, δημιουργεί δυναμική εκκαθαρίσεων στις υπηρεσίες πληροφοριών και στους Φρουρούς της Επανάστασης την ώρα που αναλαμβάνει νέος πρόεδρος στο Ιράν. Υπ’ αυτό το πρίσμα, ο νέος, μετριοπαθής πρόεδρος του Ιράν θα έχει τη δυνατότητα να ορίσει δικούς ανθρώπους σε καίρια πόστα, χρεώνοντας στους Φρουρούς της Επανάστασης αποτυχία ή/και δόλο και επιβάλλοντας νέα πρωτόκολλα επικοινωνίας και διαδικασίες λήψης πολιτικών αποφάσεων.
Συνδυαστικά, το Ισραήλ δημιούργησε κενό εξουσίας σε όλες τις στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δομές εξουσίας του Ιράν. Το Crisis Monitor έχει αναφερθεί σε πιθανούς σχεδιασμούς του Νετανιάχου, που δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο της συμβατικής στρατηγικής…
Αν και και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την έκβαση μιας τόσο σύνθετης άσκησης, σε μια ήδη φλεγόμενη περιοχή, οι αρχιτέκτονες της επόμενης ημέρας έχουν περισσότερο χώρο για σχεδιασμούς, λιγότερες εξαρτήσεις και μεγαλύτερα περιθώρια…
Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση θα επιδεινωθεί πριν αρχίσει να βελτιώνεται. Το θέμα είναι αν η επιδείνωση θα αφήσει περιθώρια για εξομάλυνση…
