Μπροστά σε μια νέα -πιθανώς αναπόδραστη- κλιμάκωση βρίσκεται η Μέση Ανατολή, μετά την επίθεση στο Γκολάν, παρά την άρνηση της Χεζμπολάχ ότι ευθύνεται, με τους ηγέτες διεθνώς να παρακολουθούν με ελάχιστη δυναμική παρέμβασης στον Νετανιάχου.
Ο Νετανιάχου εκμεταλλεύεται την αναδιάταξη δυνάμεων στην ΕΕ, την ισχυροποίηση της ακροδεξιάς, την αδυναμία του Μπάιντεν και τις εκλογές στις ΗΠΑ και την παρασκηνιακή μόνο παρέμβαση της Κίνας, καθώς και τη σταθερή αδιαφορία της Ρωσίας, η οποία πριμοδοτεί την ένταση σε όλα τα μέτωπα διεθνώς.
Η ένταση μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ κλιμακώνεται μετά την πυραυλική επίθεση στη Μάτζνταλ Σαμς, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 12 παιδιών και εφήβων κατά τη διάρκεια ενός ποδοσφαιρικού αγώνα. Η επίθεση αυτή είναι η πιο θανατηφόρα από την αρχή της σύγκρουσης και προκάλεσε άμεση αντίδραση από τον ισραηλινό στρατό (IDF), ο οποίος προχώρησε σε εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές κατά των θέσεων της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο.
Οι αγορές -για την ώρα- αντιδρούν ψύχραιμα, καθώς ανταποκρίνονται σε μια πληθώρα δεδομένων σε επιχειρηματικό, πολιτικό, οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο. Ωστόσο, παρά τη διαφαινόμενη έναρξη του κύκλου αποκλιμάκωσης των επιτοκίων από τη Fed και τις δύο που αναμένεται να πραγματοποιήσει η ΕΚΤ μέχρι τέλος του έτους, τα επιτόκια θα διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Αυτό, σε συνδυασμό με τη διαφαινόμενη -και αναπόδραστη- κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, τις επιπλοκές στον πόλεμο με στην Ουκρανία και τις πολιτικές ανακατατάξεις σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Μεγάλη Βρετανία, δημιουργούν ένα ιδιαίτερα ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό, απέναντι το οποίο οι αγορές δεν έχουν περιθώριο να αγνοήσουν.
Διαπραγματεύσεις για εκεχειρία
Οι διαπραγματεύσεις για εκεχειρία, με τη μεσολάβηση της Αιγύπτου και του Κατάρ, δεν έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο. Η εστίαση έχει μετατοπιστεί λόγω της κλιμακούμενης σύγκρουσης στο βορρά, με τους ισραηλινούς αξιωματούχους να δίνουν προτεραιότητα στην επίτευξη εκεχειρίας με τη Χεζμπολάχ.
Ανάλυση Επιπτώσεων των Πρόσφατων Επιθέσεων
Οι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ κατέστρεψαν σημαντικές υποδομές της Χεζμπολάχ, όπως κέντρα διοίκησης και αποθήκες πυραύλων. Ωστόσο, οι επιθέσεις αυτές οδήγησαν σε αύξηση των πυραυλικών επιθέσεων από τον Λίβανο προς το βόρειο Ισραήλ, με σημαντικές απώλειες πολιτών και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στις παραμεθόριες περιοχές.
Σενάρια για την Επόμενη Ημέρα
- Κλιμάκωση: Συνεχιζόμενες πυραυλικές επιθέσεις από τη Χεζμπολάχ θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πλήρους κλίμακας χερσαία εισβολή από τις IDF στο νότιο Λίβανο.
- Εκεχειρία: Η διεθνής μεσολάβηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε προσωρινή εκεχειρία, επιτρέποντας την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στις πληγείσες περιοχές.
- Στάτους Κβο: Συνεχιζόμενες σποραδικές μάχες χωρίς σημαντική αλλαγή στον έλεγχο των εδαφών ή τη στρατιωτική στάση.
Διεθνείς αντιδράσεις
- Συνάντηση Τραμπ-Νετανιάχου: Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε με τον Νετανιάχου, εκφράζοντας ισχυρή υποστήριξη στο δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί, ενώ προέτρεψε προσοχή για να αποφευχθεί πλήρους κλίμακας πόλεμος.
- Κίρ Στάρμερ: Το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να επιβάλει περιορισμούς στις πωλήσεις όπλων προς το Ισραήλ. Αναμένεται επίσης να αποσύρει την αντίθεσή του στο ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) για ανώτερους Ισραηλινούς ηγέτες. Καλά πληροφορημένες πηγές στο Εργατικό Κόμμα δήλωσαν ότι τις επόμενες ημέρες η κυβέρνηση πιθανότατα θα επιβάλει κάποιους περιορισμούς στις πωλήσεις όπλων, αλλά όχι πλήρη αναστολή των πωλήσεων. Αυτή η εξέλιξη έρχεται μετά τη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμμυ, ότι ζήτησε αναλυτική εξέταση της συμμόρφωσης του Ισραήλ με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο την πρώτη ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του. Οι περιορισμοί πιθανότατα θα αφορούν την πώληση επιθετικών όπλων.
- Συνάντηση Μπάιντεν-Νετανιάχου: Η πρόσφατη συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν με τον Νετανιάχου ήταν τεταμένη, με τον Μπάιντεν να προειδοποιεί κατά μιας υπερβολικής αντίδρασης που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την περιοχή.
- Καμάλα Χάρις: Η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις δεν παρακολούθησε την ομιλία του Νετανιάχου στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, σηματοδοτώντας μια διακριτική αλλά σημαντική διπλωματική επίπληξη για τον χειρισμό της σύγκρουσης από το Ισραήλ.
- Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ICJ): Το ICJ έχει ζητήσει την άμεση παύση των εχθροπραξιών και έχει ξεκινήσει έρευνες για πιθανά εγκλήματα πολέμου και από τις δύο πλευρές.
- Ηνωμένα Έθνη: Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι διχασμένο, με ορισμένα μέλη να ζητούν έντονη καταδίκη των ενεργειών της Χεζμπολάχ, ενώ άλλα προτρέπουν το Ισραήλ σε αυτοσυγκράτηση για την αποφυγή περαιτέρω πολιτικών απωλειών.
Αντίδραση των Αγορών
Η κλιμάκωση της σύγκρουσης και η ανησυχία για διάχυση του πολέμου στην ευρύτερη περιοχή με την εμπλοκή του Λιβάνου, που θα αποτελέσει πρόκληση για το Ιράν, εγείρει ανησυχία στις αγορές, οι οποίες παρά τις προσδοκίες για μείωση του κόστους του χρήματος από Fed και ΕΚΤ, καλούνται να αποτιμήσουν σενάρια διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα, τρομοκρατικών επιθέσεων στη Δύση και κοινωνικών αναταραχών.
- Πετρέλαιο: Τα futures του Brent αυξήθηκαν στα 81,5 δολάρια ανά βαρέλι τη Δευτέρα, εξαλείφοντας απώλειες άνω του 1% από την προηγούμενη συνεδρίαση, λόγω των φόβων για έναν πιθανό ευρείας κλίμακας πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Την Κυριακή, το Ισραήλ υποσχέθηκε ισχυρά αντίποινα κατά της Χεζμπολάχ, κατηγορώντας την ομάδα που υποστηρίζεται από το Ιράν για τη δολοφονία 12 παιδιών και εφήβων σε πυραυλική επίθεση σε ποδοσφαιρικό γήπεδο στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν. Ωστόσο, η Χεζμπολάχ “αρνείται κατηγορηματικά” την εμπλοκή της στην επίθεση. Οι κλιμακούμενες εντάσεις στη Μέση Ανατολή θέτουν κινδύνους για την προμήθεια και οδηγούν σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου. Εν τω μεταξύ, τα νέα δεδομένα από την περασμένη εβδομάδα αποκάλυψαν ότι ο δείκτης τιμών PCE των ΗΠΑ, ο προτιμώμενος δείκτης πληθωρισμού της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, ήρθε σύμφωνα με τις προβλέψεις, ενισχύοντας τις προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, κάτι που θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση για πετρέλαιο.
- Χρυσός: Ο χρυσός ενισχύθηκε, πάνω από τα 2.390 δολάρια ανά ουγκιά τη Δευτέρα, επεκτείνοντας τα κέρδη από την προηγούμενη συνεδρίαση, λόγω των ελπίδων για μείωση των επιτοκίων από την Fed. Την περασμένη εβδομάδα, η ανάγνωση του δείκτη τιμών PCE των ΗΠΑ για τoν Ιούνιο, ο προτιμώμενος δείκτης πληθωρισμού της Fed, ανταποκρίθηκε στις προβλέψεις, αλλά ο βασικός δείκτης αυξήθηκε κατά 0,2%, ελαφρώς πάνω από το αναμενόμενο 0,1%. Παρ’ όλα αυτά, οι προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων παρέμειναν ανέπαφες, με τις αγορές να τιμολογούν πλήρως μια μείωση στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου και να αναμένουν δύο επιπλέον μειώσεις μέχρι το τέλος του έτους.
Εν τω μεταξύ, οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή υποστηρίζουν επίσης τα ασφαλή περιουσιακά στοιχεία όπως ο χρυσός, μετά την υπόσχεση του Ισραήλ για ισχυρά αντίποινα κατά της Χεζμπολάχ. Το Ισραήλ κατηγόρησε την υποστηριζόμενη από το Ιράν ομάδα για μια επίθεση το Σαββατοκύριακο που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 12 ανθρώπων. Ωστόσο, η Χεζμπολάχ “αρνείται κατηγορηματικά” την εμπλοκή της στην επίθεση. - Wall Street: Τα futures των αμερικανικών αγορών κινούνται ανοδικά τη Δευτέρα καθώς οι επενδυτές προσβλέπουν σε μια νέα σειρά εκθέσεων κερδών από τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας. Η Apple, η Amazon, η Microsoft και η Meta Platforms αναμένεται να ανακοινώσουν τα τελευταία τριμηνιαία αποτελέσματά τους αυτήν την εβδομάδα. Άλλες μεγάλες εταιρείες που αναμένεται να ανακοινώσουν αποτελέσματα αυτήν την εβδομάδα περιλαμβάνουν τις McDonald’s, Starbucks, Boeing, Exxon Mobil και Chevron.
Οι αγορές επίσης αναμένουν την απόφαση πολιτικής της Fed αυτήν την εβδομάδα. Η κεντρική τράπεζα αναμένεται ευρέως να διατηρήσει τα επιτόκια σταθερά, αλλά οι επενδυτές θα αναζητήσουν ενδείξεις για το πόσο επιθετικά θα μειώσει τα επιτόκια τους επόμενους μήνες. Την περασμένη εβδομάδα, οι δείκτες S&P 500 και Nasdaq Composite σημείωσαν πτώση 0,83% και 2,08% αντίστοιχα.
Εν τω μεταξύ, οι δείκτες Dow και Russell 2000 ενισχύθηκαν την Παρασσκευή κατά 0,75% και 3,5% αντίστοιχα, καθώς οι επενδυτές μετακινήθηκαν από τις μετοχές μεγάλων τεχνολογικών εταιριών σε μετοχές ευαίσθητες στα επιτόκια, όπως οι μικρές εταιρίες. Στα μάκρο, η έκθεση για τον δείκτη τιμών PCE, προτιμώμενη από τη Fed, ήταν σε μεγάλο βαθμό σύμφωνη με τις προσδοκίες για τον Ιούνιο.
Συμπέρασμα
Η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά ασταθής, με έντονες διεθνείς πιέσεις για αποκλιμάκωση. Οι επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες για να καθοριστεί αν η περιοχή οδεύει προς μια ευρύτερη σύγκρουση ή αν θα υπάρξει αποκλιμάκωση μέσω διεθνών διπλωματικών προσπαθειών.
