Η Σερβία υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ανάπτυξη βιώσιμων πρώτων υλών, μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων.
Η υπογραφή πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι σε σύνοδο κορυφής για κρίσιμες πρώτες ύλες, παρουσία της Γερμανίδας Καγκελάριου Όλαφ Σολτς. Στην εκδήλωση, η Γερμανία ελπίζει επίσης να εξασφαλίσει λίθιο για τη βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων της, καθώς η Σερβία διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιθίου στην Ευρώπη. Η σερβική κυβέρνηση έχει ήδη αναπτύξει ένα σχέδιο εξόρυξης, αν και τοπικές και περιβαλλοντικές ομάδες έχουν διαμαρτυρηθεί για τη στρατηγική αυτή.
Σε συνέντευξή του στη γερμανική επιχειρηματική εφημερίδα Handelsblatt, ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε ότι η Σερβία θα μπορούσε να προμηθεύσει περίπου το 17% της ευρωπαϊκής αγοράς λιθίου. Αναφέρθηκε επίσης στο ενδιαφέρον των Κινέζων παραγωγών για την εξόρυξη των σερβικών κοιτασμάτων, τονίζοντας όμως ότι η χώρα του δεσμεύεται να διαπραγματευτεί με ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Τόνισε ότι η κυβέρνησή του εξακολουθεί να επιθυμεί την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ και αντέκρουσε τις απόψεις ότι η χώρα πλησιάζει περισσότερο στη Ρωσία, ιστορικά κορυφαίο σύμμαχο του Βελιγραδίου.
Auditor’s note: Στρατηγική αυτονομία
Η υπογραφή του μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Σερβίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάπτυξη βιώσιμων πρώτων υλών, μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην πορεία για την επίτευξη της στρατηγικής αυτονόμησης της ΕΕ, όπως ορίζεται στο Critical Raw Materials Act. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία με τη Σερβία, η οποία διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιθίου στην Ευρώπη, αποκτά ιδιαίτερη στρατηγική σημασία.Η στρατηγική αυτή επιδιώκει την ενίσχυση της αυτονομίας της ΕΕ σε κρίσιμες πρώτες ύλες, μειώνοντας την εξάρτηση από τρίτες χώρες και ενισχύοντας την ασφάλεια του εφοδιασμού. Μέσω αυτής της συμφωνίας, η ΕΕ και η Σερβία δεσμεύονται να αναπτύξουν και να εκμεταλλευτούν τα κοιτάσματα λιθίου με βιώσιμο τρόπο, προωθώντας την περιβαλλοντική προστασία και την κοινωνική υπευθυνότητα.
Η συνεργασία αυτή δεν αφορά μόνο την εξόρυξη και επεξεργασία του λιθίου, αλλά και την ανάπτυξη της βιομηχανίας μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων, τομείς που αποτελούν πυλώνες της πράσινης μετάβασης και της οικονομικής ανάκαμψης της Ευρώπης. Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σε αυτούς τους τομείς θα συμβάλει καθοριστικά στη δημιουργία θέσεων εργασίας, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τέλος, η συμφωνία αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ για ενίσχυση της συνεργασίας με τα Δυτικά Βαλκάνια, προωθώντας τη σταθερότητα, την ευημερία και την ενσωμάτωση της περιοχής στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Η συμμετοχή της Σερβίας σε αυτό το στρατηγικό εγχείρημα ενισχύει την ευρωπαϊκή της προοπτική και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ένταξή της στην ΕΕ.
Η πορεία των τιμών του λιθίου
Η πρόσφατη πορεία της τιμής του λιθίου έχει παρουσιάσει σημαντικές διακυμάνσεις. Το 2021 και το 2022, η τιμή του λιθίου αυξήθηκε δραματικά λόγω της εκρηκτικής ζήτησης για ηλεκτρικά οχήματα και μπαταρίες, με την τιμή να φτάνει τα 70.000 δολάρια ανά τόνο το 2023. Ωστόσο, το 2024 παρατηρήθηκε μια υποχώρηση στην τιμή, η οποία τώρα κυμαίνεται γύρω στα 45.000 δολάρια ανά τόνο, επίπεδο που αποτελεί χαμηλό τριετίας.
Οι τιμές του ανθρακικού λιθίου μειώθηκαν προς τα CNY 85.000 ανά τόνο, η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων τριών ετών. Η υπερπροσφορά πρώτων υλών για τους κατασκευαστές μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων συνέχισε να επιβάλλει χαμηλές τιμές σε όλο τον τομέα.
Λόγοι Υποχώρησης της Τιμής του Λιθίου
- Αύξηση της Προσφοράς:
- Οι παραγωγοί λιθίου συνέχισαν να αυξάνουν τη χωρητικότητα και να αναζητούν νέες εφεδρείες, ενισχύοντας τις προσδοκίες για υπερπροσφορά λόγω της αύξησης της παραγωγής και των επιδοτήσεων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού.
- Τεχνολογικές Καινοτομίες:
- Οι βελτιώσεις στην ανακύκλωση μπαταριών και η ανάπτυξη εναλλακτικών υλικών έχουν μειώσει τη ζήτηση για νέο λίθιο.
- Οικονομικές Συνθήκες:
- Η παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα και οι ανησυχίες για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης έχουν επηρεάσει την επενδυτική ζήτηση για λίθιο, οδηγώντας σε υποχώρηση των τιμών.
- Πολιτικές και Ρυθμιστικές Εξελίξεις:
- Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και οι τοπικές διαμαρτυρίες κατά της εξόρυξης λιθίου, όπως αυτές στη Σερβία, έχουν επηρεάσει την εξόρυξη και την προσφορά λιθίου.
- Η ΕΕ επέβαλε δασμούς έως και 38% στους Κινέζους παραγωγούς ηλεκτρικών οχημάτων σε απάντηση στις επιδοτήσεις που υποστήριζαν το dumping, προσθέτοντας στις ευρείες δασμολογήσεις των ΗΠΑ, οι οποίες τετραπλασίασαν τους δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα στο 100%. Αυτά τα μέτρα συνέβαλαν σε μια μείωση κατά 15% στις εξαγωγές κινεζικών νέων ενεργειακών οχημάτων τον Ιούνιο.
- Χιλή:
- Η Χιλή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διπλασιάσει την παραγωγή λιθίου την επόμενη δεκαετία, προσθέτοντας περαιτέρω πιέσεις στην αγορά.
Εμπορικές Σχέσεις ΕΕ-Σερβίας
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Σερβίας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 58,7% του συνολικού εμπορίου της χώρας το 2022. Οι εξαγωγές της Σερβίας προς την ΕΕ έχουν αυξηθεί σημαντικά, από σχεδόν 3,2 δισ, ευρώ το 2009 σε σχεδόν 18 δισ. ευρώ το 2022. Η Γερμανία είναι ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος της Σερβίας, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 14% των συνολικών εξαγωγών και το 11% των εισαγωγών το 2022 (EU u Srbiji) (EU u Srbiji).
Η ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων με την ΕΕ και η σταθερή πορεία προς την ένταξη στην Ένωση παραμένουν στρατηγικοί στόχοι για τη Σερβία, ενώ οι ευρωπαϊκές επενδύσεις έχουν διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στη χώρα (EU u Srbiji) (EU u Srbiji).
