Δυστοπικό είναι το περιβάλλον που δημιουργείται στην ιδιωτική ασφάλιση και περίθαλψη, ως απόρροια σειράς προβληματικών νομοθετημάτων, κυβερνητικής δυσκαμψίας και ιδιωτικής ασυδοσίας στον τομέα της Υγείας.
Οι αυξήσεις τιμών, σε συνδυασμό με την απουσία σαφών προβλέψεων και εφαρμογής πρωτοκόλλων νοσηλείας στα ιδιωτικά νοσοκομεία, καθώς και η πρακτική αποσόβηση προστίμων προς τις ασφαλιστικές για υπέρογκες αυξήσεις στα ασφάλιστρα, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια και γεωμετρική πρόοδο στην υπονόμευση της ήδη αδύναμης ασφαλιστικής συνείδησης στην Ελλάδα.
Το τοπίο που δημιουργείται υπονομεύει τις προοπτικές των ασφαλιστικών εταιριών, αυξάνει τους κινδύνους και πυροδοτεί αναπόδραστα νέο κύκλο συγκέντρωσης στις ασφαλιστικές, περιορίζοντας τον ανταγωνισμό. Ακόμα όμως κι αυτό δεν είναι αρκετό για να αντέξει ο κλάδος την εκροή ασφαλισμένων, κι έτσι θα αναγκαστεί να καταφύγει σε πιο επιθετικές μορφές επενδύσεων στο κυνήγι ικανοποιητικών αποδόσεων στα ίδια κεφάλαια, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά τους.
Το περιβάλλον που διαμορφώνεται στην ιδιωτική ασφάλιση και περίθαλψη στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα δυστοπικό, αποτέλεσμα προβληματικών νομοθετημάτων, κυβερνητικής αδράνειας και ιδιωτικής υπερβολής στον τομέα της υγείας. Οι αυξήσεις τιμών, η έλλειψη σαφών προβλέψεων και εφαρμογής πρωτοκόλλων νοσηλείας, καθώς και η αποφυγή επιβολής προστίμων προς τις ασφαλιστικές εταιρείες για υπερβολικές αυξήσεις στα ασφάλιστρα, έχουν σοβαρές συνέπειες για την ασφαλιστική συνείδηση και την βιωσιμότητα του κλάδου.
Ανάλυση Κινδύνου
Οικονομικοί Κίνδυνοι
1. Αύξηση Κόστους: Οι αυξήσεις τιμών στα ασφάλιστρα και στα νοσήλια αυξάνουν το οικονομικό βάρος για τους ασφαλισμένους, οδηγώντας σε ακύρωση συμβολαίων και αποδυνάμωση της ασφαλιστικής αγοράς.
2. Μείωση Ασφαλιστικής Συνείδησης: Η δυσπιστία των ασφαλισμένων απέναντι στις ασφαλιστικές εταιρείες λόγω των καταχρηστικών πρακτικών οδηγεί σε μαζική αποχώρηση ασφαλισμένων και μειώνει τη συνολική ασφαλιστική κάλυψη στον πληθυσμό.
Νομοθετικοί Κίνδυνοι
1. Προβληματικά Νομοθετήματα: Ο νόμος του Άδωνι Γεωργιάδη που αποσοβεί τα πρόστιμα για υπερβολικές αυξήσεις στα ασφάλιστρα, επιτρέπει στις ασφαλιστικές να μετακυλίσουν το κόστος στους ασφαλισμένους χωρίς να αντιμετωπίζουν συνέπειες.
2. Απαιτήσεις Νόμου για Ασφαλιστικές Εταιρείες: Ο ελληνικός νόμος ρυθμίζει τη λειτουργία και τη διακυβέρνηση των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων, καθώς και τις κεφαλαιακές και χρηματοδοτικές απαιτήσεις τους. Η κύρια νομοθεσία περιλαμβάνει τον Νόμο 4364/2016 που μεταφέρει την Οδηγία 2009/138/ΕΚ (Solvency II) στην ελληνική νομοθεσία, και ορίζει τα ελάχιστα πρότυπα για τα ασφαλιστικά συμβόλαια και την προστασία των ασφαλισμένων (ICLG Business Reports) (Legal 500). Οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να πληρούν αυστηρές κεφαλαιακές απαιτήσεις και να διατηρούν δομές διακυβέρνησης που να εγγυώνται την ορθή διαχείριση των κινδύνων (Deloitte United States).
Κοινωνικοί Κίνδυνοι
1. Καταχρηστικές Πρακτικές Νοσηλείας: Οι ιδιωτικές κλινικές εφαρμόζουν μεθόδους νοσηλείας που πολλές φορές είναι περιττές ή ακόμα και επιβλαβείς, οδηγώντας σε αυξημένα κόστη και ανασφάλεια για τους ασθενείς.
2. Μείωση Εμπιστοσύνης: Η διαφαινόμενη ρήξη εμπιστοσύνης μεταξύ ασφαλιστικών εταιρειών και ασφαλισμένων μπορεί να οδηγήσει σε μαζική αποχώρηση ασφαλισμένων και περαιτέρω αποδυνάμωση της ασφαλιστικής αγοράς.
Επενδυτικοί Κίνδυνοι
1. Επενδύσεις Υψηλού Ρίσκου: Οι ασφαλιστικές εταιρίες, προκειμένου να εξασφαλίσουν ικανοποιητικές αποδόσεις στα ίδια κεφάλαια, μπορεί να στραφούν σε πιο επιθετικές μορφές επενδύσεων, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά τους.
2. Αύξηση Κεφαλαίων: Έως τώρα οι ασφαλιστικές έχουν αποφύγει την αναζήτηση νέων κεφαλαίων, η αυξημένη επικινδυνότητα στο σταθμισμένο ενεργητικό όμως, μπορεί να αναγκάσει τον επόπτη να επιβάλει αυστηρότερα μακροπροληπτικά μοντέλα, επιβάλλοντας έτσι την ανάγκη για φρέσκο χρήμα.
Διέξοδος
Η παρούσα κατάσταση στην ιδιωτική ασφάλιση και περίθαλψη στην Ελλάδα δημιουργεί ένα δυστοπικό τοπίο με σοβαρές επιπτώσεις για τον κλάδο. Η απουσία αυστηρής ρύθμισης και η επιβολή νομοθετημάτων που ευνοούν τις ασφαλιστικές εταιρείες εις βάρος των ασφαλισμένων, αυξάνει τους οικονομικούς, νομοθετικούς, κοινωνικούς και επενδυτικούς κινδύνους. Για την αποκατάσταση των συνθηκών στην αγορά, απαιτείται αλλαγή της νομοθεσίας και αυστηρότερη εποπτεία, ώστε να προστατευτούν οι ασφαλισμένοι και να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του κλάδου.
Auditor’ note: Κίνδυνοι που έχουν έρθει πιο κοντά
1. Αυξημένη Ζήτηση για Υπηρεσίες Υγείας και Μακροχρόνιας Φροντίδας
Καθώς ο πληθυσμός γερνάει, η ανάγκη για υπηρεσίες υγείας και μακροχρόνιας φροντίδας αυξάνεται. Οι ασφαλιστικές εταιρίες πρέπει να προσαρμόσουν τα προϊόντα τους για να καλύψουν τις ανάγκες των ηλικιωμένων, όπως είναι τα προγράμματα μακροχρόνιας φροντίδας και οι υπηρεσίες νοσηλείας κατ’ οίκον (World Bank).
2. Αύξηση του Κόστους Ασφαλιστικών Καλύψεων
Η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί σε αύξηση του κόστους για τις ασφαλιστικές εταιρίες, καθώς οι ηλικιωμένοι συνήθως χρειάζονται περισσότερη ιατρική φροντίδα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις των ασφαλίστρων και σε πιέσεις για τις ασφαλιστικές εταιρίες να διαχειριστούν τα αυξανόμενα κόστη χωρίς να χάσουν πελάτες (PwC).
3. Προσαρμογή των Επενδυτικών Στρατηγικών
Οι ασφαλιστικές εταιρίες πρέπει να προσαρμόσουν τις επενδυτικές στρατηγικές τους για να διαχειριστούν τον αυξανόμενο κίνδυνο της μακροζωίας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη μετακίνηση προς επενδύσεις που προσφέρουν πιο σταθερές αποδόσεις μακροπρόθεσμα, αλλά και την ενσωμάτωση καινοτομιών, όπως η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την πρόβλεψη και διαχείριση κινδύνων (Insurance Blog | Accenture) (OECD).
4. Μείωση της Βιωσιμότητας των Συνταξιοδοτικών Σχεδίων
Η αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων ασκεί πίεση στα συνταξιοδοτικά συστήματα. Οι ασφαλιστικές εταιρίες, οι οποίες προσφέρουν συνταξιοδοτικά προγράμματα, θα πρέπει να αναζητήσουν τρόπους να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα αυτών των προγραμμάτων, πιθανώς μέσα από τη δημιουργία πολυπυλωνικών συστημάτων σύνταξης που θα συνδυάζουν κρατικές, επαγγελματικές και προσωπικές συντάξεις (PwC).
5. Κοινωνικές και Οικονομικές Προκλήσεις
Η γήρανση του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του εργατικού δυναμικού, επηρεάζοντας την οικονομική ανάπτυξη. Οι ασφαλιστικές εταιρίες θα πρέπει να αναπτύξουν προϊόντα και υπηρεσίες που θα υποστηρίξουν την οικονομική ευημερία των ηλικιωμένων, όπως ασφάλειες ζωής και προγράμματα αποταμίευσης για την τρίτη ηλικία (Insurance Blog | Accenture) (PwC). Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί μια σημαντική πρόκληση αλλά και ευκαιρία για τις ασφαλιστικές εταιρίες στην Ελλάδα. Με την κατάλληλη προσαρμογή των προϊόντων και των στρατηγικών τους, μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες και να εξασφαλίσουν τη μακροχρόνια βιωσιμότητά τους.
