Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν μπορεί να παραμένει το αυτονόητο φαβορί για την προεδρία της Κομισιόν, καθώς το ΕΛΚ κέρδισε τις εκλογές και το κόμμα του Μακρόν που προωθούσε τη λύση Ντράγκι αποδυναμώθηκε, εν τούτοις χθες αποδείχθηκε ότι αν θέλει να συνεχίσει να κάθεται στην καρέκλα της η Ούρσουλα θα χρειαστεί να κάνει πολλούς ακόμη συμβιβασμούς και να αλλάξει ατζέντα… Ο βαθμός των αλλαγών μένει να… διαμορφωθεί.
Η νίκη του ΕΛΚ στις Ευρεκλογές και η ισχυροποίησή του έναντι των υπολοίπων του συνασπισμού που παραδοσιακά ορίζει τη νέα Κομισιόν, δεν αποτελεί εχέγγυο για ευκολότερες διαπραγματεύσεις. Αυτό φάνηκε και χθες το βράδυ στο δείπνο των ηγετών, όπου οι συνομιλίες αποδείχθηκαν ατελέσφορες, αλλά διαμορφώθηκαν κάποια βασικά κεφάλαια για να ξεκινήσουν οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Οι ηγέτες της ΕΕ απέτυχαν να καταλήξουν σε μια προκαταρκτική συμφωνία για τις κορυφαίες θέσεις του μπλοκ που θα διατηρούσαν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ ο πρώην Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα και η Πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας θα γίνονταν πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και κορυφαίος διπλωμάτης της ΕΕ αντίστοιχα.
Το νέο ραντεβού είναι στις Βρυξέλλες στις 27-28 Ιουνίου. Στόχος η επίτευξη συμφωνίας σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου πριν από την ψηφοφορία για τον επόμενο πρόεδρο της Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που προγραμματίζεται για τα μέσα Ιουλίου.
Το δείπνο
Αν και στο πλαίσιο της συνάντησης δεν έπεσαν στο τραπέζι άλλα ονόματα για τις κορυφαίες θέσεις, η διαμόρφωση της ατζέντας αποτελεί μια νέα άσκηση, καθώς οι ισορροπίες έχουν αλλάξει και οι ηττημένοι των Ευρωεκλογών αναζητούν νίκες που θα μπορέσουν να τις παρουσιάσουν για να ενισχύσουν την εικόνα τους στο εσωτερικό των χωρών τους. Ενδεικτικό είναι ότι ο Μαρκ Ρούτε, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας που θεωρείται από τους πιο έμπειρους ηγέτες, δεν ήθελε να θεωρήσει μια συμφωνία δεδομένη, δήλωσε όμως ότι υπάρχει περισσότερη σαφήνεια από ό,τι το 2019 “όταν όλα ήταν ανοιχτά.
Μείζονα ζητήματα στην ατζέντα είναι οι σχέσεις ΕΕ – Κίνας, το μέτωπο στην Ουκρανία, ενδεχόμενη επανεκλογή Τραμπ και σχέσεις ΕΕ – ΗΠΑ, καθώς και στο ίδιο πλαίσιο το NATO και η ευρωπαϊκή άμυνα. Επί τάπητος βρίσκονται σταθερά τα ζητήματα της ενεργειακής, επάρκειας και η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, τα οποία θέτει επίμονα η Μελόνι, με τη συμπαράσταση του Όρμπαν και άλλων ηγετών από το κεντροευρωπαίκό μπλοκ. Η Ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων αποτελεί πάγιο θέμα στις διαβουλεύσεις, αλλά τώρα η περαιτέρω καθυστέρηση θεωρείται αναπόδραστη.
Εκ των έσω
Τις τελευταίες εβδομάδες, πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες τόνισαν επίσης την ανάγκη για συνέχεια λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και της ενδεχόμενης επιστροφής του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Αλλά οι ελπίδες για μια γρήγορη συμφωνία εξανεμίστηκαν το βράδυ της Δευτέρας, καθώς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο νικητής των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ζήτησε περισσότερες παραχωρήσεις και περισσότερη δύναμη στις κορυφαίες θέσεις. Όπως αναμενόταν, το ΕΛΚ ήθελε να επαναδιορίσει τη φον ντερ Λάιεν και τη Μετσόλα, και οι δύο ανήκουν στην πολιτική οικογένεια. Επιπλέον, το ΕΛΚ πρότεινε στους σοσιαλιστές η θητεία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να χωριστεί σε δύο μέρη των 2,5 ετών – και το ΕΛΚ να λάβει τη μία από αυτές.
Η πρόταση αυτή δυναμίτισε τις συζητήσεις. Στόχος του ΕΛΚ ήταν να δείξει στους Σοσιαλιστές ότι η μειωμένη τους δύναμη στο Ευρωκοινοβούλιο πρέπει να αντικατοπτριστεί στις νέες ισορροπίες, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θα περάσει…
Διπλωμάτες εκτιμούν ότι η θέση αυτή από το ΕΛΚ αντιπροσωπεύει αλαζονεία και εκτίμησαν ότι η υπέρβαση τέτοιων εμποδίων είναι δύσκολη υπόθεση. Μάλιστα, με τον Μισέλ να αποπροσανατολίζει το ζήτημα και να ανοίγει επιμέρους συζητήσεις, η επίτευξη συμφωνίας καθίσταται… πρόκληση.
Ζήτημα αποτέλεσε και η προσπάθεια αποκλεισμού της Μελόνι από τις διαπραγματεύσεις, αν και η ίδια ενίσχυσε τη θέση της εσωτερικά και απέδειξε ότι είναι υπολογίσιμη δύναμη στην ΕΕ. Κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες επιχείρησαν να υποβαθμίσουν τη βαρύτητα της Μελόνι και κατ επέκταση της Ιταλίας, καθώς ανήκουν στην ακροδεξιά οικογένεια…
Πριν το δείπνο
Μιλώντας στη σύνοδο G7 στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ο Μακρόν, που είναι ένας από τους βασικούς διαμεσολαβητές στη συμφωνία για τις κορυφαίες θέσεις, είπε ότι πιστεύει πως οι συνομιλίες της Δευτέρας θα μπορούσαν να αποφέρουν μια κατ’ αρχήν απόφαση.
«Είναι μια συζήτηση που γίνεται μεταξύ των 27· έχουμε επικοινωνήσει· [μια συμφωνία] φαίνεται δυνατή τις επόμενες μέρες, την ερχόμενη εβδομάδα», είπε ο Μακρόν.
Ο Σολτς επανέλαβε αυτά τα σχόλια αργότερα, λέγοντας ότι πιστεύει πως μια απόφαση για τις κορυφαίες θέσεις των Βρυξελλών θα ληφθεί γρήγορα. «Οι αποφάσεις θα ληφθούν τώρα πολύ γρήγορα για τις πιο σημαντικές θέσεις που πρέπει να καλυφθούν στην Ευρώπη για να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να δράσει», είπε ο Σολτς σε συνέντευξή του στα μέσα του ομίλου Άξελ Σπρίνγκερ στο περιθώριο του G7.
