Τα εναλλακτικά καύσιμα και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των ναυτικών βρέθηκαν στο επίκεντρο του «Greener Shipping Summit 2024», που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των συνεδριακού προγράμματος των Ποσειδωνίων 2024. Με θέμα «Νέες Τεχνολογίες και Εκπαίδευση», το υψηλού ενδιαφέροντος συνέδριο διοργανώθηκε από την Newsfront/Naftiliaki και υποστηρίχθηκε από την MARTECMA, την Ένωση Τεχνικών Διευθυντών στη Ναυτιλία.
Οι συζητήσεις σε πάνελ κάλυψαν ένα ευρύ πλέγμα θεμάτων, από την τεχνολογία, τα νέα ναυτιλιακά επαγγέλματα, την ενεργειακή μετάβαση και την ψηφιοποίηση, έως την κατάρτιση και την εκπαίδευση εν πλω, τη ναυτική εκπαίδευση και πολλά άλλα.
Ο Δημήτρης Φαφαλιός, Πρόεδρος της INTERCARGO, που ήταν ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, είπε: «Δεν μπορούμε να επιτύχουμε τους στόχους του ΙΜΟ παραβλέποντας το θέμα της ασφάλειας. Η ναυτιλία είναι ένας εξαιρετικά ευρύς όρος, που καλύπτει πολλούς τομείς: ξηρό φορτίο, τάνκερ, μεταφορά αερίου, μεταφορά τροχοφόρων φορτίων (Ro-Ro), φορτηγά πλοία, Ferries, κρουαζιερόπλοια και άλλα.
Η ναυτιλία, ωστόσο, μπορεί να χωριστεί σε δύο βασικά οικονομικά μοντέλα: το πρώτο είναι οι σταθερές γραμμές και το δεύτερο είναι τα ελεύθερα πλοία μεταφοράς, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα πλοία μεταφοράς στερεών, υγρών και αέριων φορτίων. Για να αναπτύξουμε τους σωστούς κανονισμούς για την απανθρακοποίηση και την ασφάλεια, πρέπει να βοηθήσουμε τις ρυθμιστικές αρχές να κατανοήσουν τη θεμελιώδη διαφορά μεταξύ των δύο βασικών οικονομικών μοντέλων της ναυτιλίας».
«Προκειμένου να επιτευχθεί η απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα, η βιομηχανία μας χρειάζεται άφθονη προσφορά αληθινά ‘πράσινων’ εναλλακτικών καυσίμων, που να είναι ασφαλή», πρόσθεσε.
Ο Κώστας Σπύρου, Καθηγητής στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, δήλωσε: «Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το πλοίο του μέλλοντος, γιατί όλα εξαρτώνται από συγκεκριμένους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την κατεύθυνση που θα πάρει η τεχνολογία. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι τι θα συμβεί σε 15 χρόνια, αλλά η πιο πράσινη πρόωση είναι σε γενικές γραμμές η κατεύθυνση. Τα δεδομένα είναι ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας, που μας βοηθά να παρακολουθούμε τη συμπεριφορά των πλοίων και, στο μέλλον, θα καταστεί ακόμα πιο σημαντικός. Βλέπω, επίσης, τα αυξημένα επίπεδα αυτονομίας ως αναδυόμενη τάση».
Η πρόκληση της εκπαίδευσης, περίπου μισού εκατομμυρίου ναυτικών προκειμένου να χειρίζονται τα εναλλακτικά καύσιμα που θα τροφοδοτούν τους στόλους σε όλο τον κόσμο, συζητήθηκε έντονα στο συνέδριο, με τους ομιλητές και το κοινό να συμμετέχουν σε μια εποικοδομητική συζήτηση. Τα επίμαχα ζητήματα περιελάμβαναν τον αριθμό των ναυτικών που θα χρειαστούν εκπαίδευση, τον αριθμό των εκπαιδευτών αλλά και τις μεθόδους εκπαίδευσης, καθώς και το εάν η αναβάθμιση δεξιοτήτων αποτελεί προϋπόθεση για την ενεργειακή μετάβαση, δεδομένου ότι στο παρελθόν η μετάβαση από τον ατμό στο πετρέλαιο δεν απαίτησε εκτεταμένα προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων.
Σύμφωνα με τον κ. Φαφαλιό, εκατοντάδες χιλιάδες ναυτικοί σε όλο τον κόσμο θα χρειαστούν επανεκπαίδευση για να χειριστούν τα νέα καύσιμα και τις τεχνολογίες που είναι απαραίτητες για να δοθεί ώθηση στην απαλλαγή της ναυτιλίας από τον άνθρακα – και αυτός ο αριθμός δεν περιλαμβάνει το προσωπικό ξηράς, το οποίο είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την ασφαλή και πράσινη λειτουργία των στόλων σε όλο τον κόσμο.
Η Νατάσσα Κουβερτάρη, Project Manager του Maritime Decarbonisation Hub στο Lloyd’s Register, εκτίμησε τον αριθμό των ναυτικών που θα χρειαστούν εκπαίδευση για την ασφαλή διαχείριση εναλλακτικών καυσίμων σε έως και 800.000. «Η παγκόσμια ναυτική εκπαίδευση δεν είναι όνειρο, αλλά πρέπει να συμβεί σταδιακά σε διάφορα επίπεδα και ομάδες. Δεν μπορεί να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη. Η απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα και η ψηφιοποίηση είναι δύο τομείς της ναυτιλίας όπου η αναβάθμιση δεξιοτήτων, σε ό,τι αφορά τόσο τυπικά προσόντα όσο και μεταγνωστικές δραστηριότητες, θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για την ασφάλεια των πληρωμάτων και των πλοίων μας. Πολλά προγράμματα κατάρτισης, μάθησης και ανάπτυξης έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή και ο ΙΜΟ θα επιβάλει τελικά ένα πρόγραμμα σπουδών που θα υιοθετηθεί παγκοσμίως».
Ο Καθηγητής Σπύρου, από την πλευρά του, πρόσθεσε: «Πρέπει να δώσουμε περισσότερα κίνητρα για την εκπαίδευση, τόσο στους εκπαιδευόμενους όσο και στους εκπαιδευτές. Οι ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν προτεραιότητα τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο όσο και για την επανεκπαίδευση όσων ήδη σταδιοδρομούν στον κλάδο. Η αειφορία είναι, επίσης, ένα σημαντικό θέμα για το οποίο πρέπει να εκπαιδευτούν οι ναυτικοί. Αλλά και η εκπαίδευση σε δεξιότητες διαχείρισης είναι πολύ σημαντική, αφού βοηθά τους ναυτικούς να αφομοιώσουν πληροφορίες και να κάνουν τις σωστές επιλογές όταν είναι εν πλω».
Ο ίδιος συνέχισε λέγοντας ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο κενό στο θέμα των συνεργασιών μεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και της ναυτιλιακής βιομηχανίας. «Δεν έχουμε συνεργασίες μεταξύ της βιομηχανίας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στη Νορβηγία, όπου πολλαπλασιάζονται οι κοινές συνεργασίες μεταξύ ακαδημαϊκού κόσμου και ναυτιλίας. Στην Ελλάδα, πρέπει να οικοδομήσουμε πιο σταθερές και συγκεκριμένες δομές και συστήματα για να διευκολύνουμε αυτό το είδος συνεργασίας, γιατί δεν υπάρχει επίσημος τρόπος διασύνδεσης του κλάδου με την ακαδημαϊκή κοινότητα».
Κατά τη διάρκεια μιας ξεχωριστής συζήτησης, αργότερα μέσα στην ημέρα, το θέμα του κόστους των εναλλακτικών καυσίμων βρέθηκε στο επίκεντρο, με τον Τεχνικό Διευθυντή της Star Bulk Carriers Corp., Φώτη Μπελέξη, να σημειώνει: «Το κόστος των εναλλακτικών καυσίμων θα είναι δύο ή τρεις φορές υψηλότερο σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, δεδομένου ότι το υψηλότερο λειτουργικό κόστος ενός πλοίου είναι το καύσιμο που χρησιμοποιεί. Θα πρέπει, επίσης, να καταλάβουμε ότι μόλις αυτά τα εναλλακτικά καύσιμα καταστούν τελικά διαθέσιμα, η ναυτιλία θα ανταγωνίζεται άλλες βιομηχανίες, όπως η αεροπορία, προκειμένου να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες προμήθειες – και αυτό θα οδηγήσει, επίσης, τις τιμές ακόμη υψηλότερα».
Τα Ποσειδώνια 2024 διοργανώνονται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, με την υποστήριξη του Δήμου Πειραιά και της Επιτροπής Ελληνικής Ναυτιλιακής Συνεργασίας.
