Ευρείες ανακατατάξεις στο διεθνές εμπόριο σιτηρών έχει προκαλέσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η κατάρρευση της συμφωνίας για τον ασφαλή διάδρομο της Μαύρης Θάλασσας, καθιστώντας την Ευρώπη βασική αγορά για τις ουκρανικές εξαγωγές, με συνέπειες που έφτασαν μέχρι σε μεγάλες κινητοποιήσεις των Ευρωπαίων αγροτών.
Η αποχώρηση της Ρωσίας από τη Συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας ανάγκασε την Ουκρανία να αναζητήσει νέες αγορές για τα σιτηρά της, με την Ευρώπη να υποδέχεται πλέον μεγάλο τμήμα των ουκρανικών εξαγωγών μέσω χερσαίων οδών. Αν και στόχος ήταν η Ευρώπη να γίνει σημείο επαναφόρτωσης, τελικά κατέληξε βασική αγορά.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το προσωρινό μπλοκάρισμα των λιμανιών της στη Μαύρη Θάλασσα έχουν ανακατευθύνει τη ροή των σιτηρών από το «καλάθι του ψωμιού του κόσμου».
Ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς σιταριού, καλαμποκιού και φυτικών ελαίων στον κόσμο, η Ουκρανία απέστειλε μεγάλο μέρος των σιτηρών της διεθνώς πριν από τον πόλεμο, με επτά από τις 10 πιο σημαντικές αγορές προορισμού για τις εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας το 2021 να βρίσκονται στην Ασία και τη Βόρεια Αφρική (οκτώ με την Τουρκία). Όταν ο πόλεμος σταμάτησε ξαφνικά τη ροή των ουκρανικών σιτηρών, οι τιμές των βασικών τροφίμων εκτινάχθηκαν σε πρωτοφανή επίπεδα εν μέσω φόβων για παγκόσμια έλλειψη τροφίμων.
Μετά από πέντε μήνες πολέμου, τα Ηνωμένα Έθνη μεσολάβησαν σε μια συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας, Ρωσίας και Τουρκίας που επέτρεψε την επανέναρξη των εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών μέσω της διαδρομής της Μαύρης Θάλασσας. Η Πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας υπεγράφη σε ισχύ στις 22 Ιουλίου 2022 και οι εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας ανέκαμψαν γρήγορα στα προ της εισβολής επίπεδα. Ακόμη και μετά το τέλος της συμφωνίας για τα σιτηρά τον Ιούλιο του 2023, όταν η Ρωσία αρνήθηκε να την ανανεώσει, η Ουκρανία και οι εταίροι της βρήκαν εναλλακτικούς τρόπους (και διαδρομές) για να διατηρήσουν τη ροή των σιτηρών. Εκτός από τις εξαγωγές δημητριακών μέσω της ξηράς μέσω των γειτονικών της χωρών, η Ουκρανία συνέχισε να εξάγει σιτηρά μέσω μιας εναλλακτικής οδού της Μαύρης Θάλασσας. καθώς διαθέτει σύνορα με φιλικές χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία, κατάφερε να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα ρωσικών διαταραχών.
Σύμφωνα με στοιχεία από τη βάση δεδομένων Comtrade του ΟΗΕ, μεγάλο μέρος των εξαγωγών σιτηρών της Ουκρανίας κατέληξαν στην Ευρώπη πέρυσι, με τη Ρουμανία, την Πολωνία και την Ουγγαρία να καταγράφουν ιδιαίτερα μεγάλες αυξήσεις στις εισροές σιτηρών από τη γείτονά τους. Εν τω μεταξύ, Ινδονησία, Ιράν, Πακιστάν, το Μαρόκο και η Τυνησία βγήκαν εκτός top 10, καθώς ο πόλεμος τις ανάγκασε να βρουν εναλλακτικούς προμηθευτές του ζωτικής σημασίας εμπορεύματος.
You will find more infographics at Statista
