Οι κρίσεις αποτελούν νέα κανονικότητα και οι κεντρικές τράπεζες γράφουν ήδη πολιτικές για την λειτουργία τη λειτουργία του συστήματος σε καθεστώς αλληλεπικαλυπτόμενων γεωπολιτικών, κλιματικών και γεωοικονομικών στρες, όπως είπε μεταξύ άλλων ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στο Συνέδριο της Ένωσης Κεφαλαιαγορών στην Αθήνα.
Προειδοποίηση για την έγκαιρη λήψη μέτρων για την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής και των μετριασμό και διαχείριση των συνεπειών του απηύθυνε ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας.
Εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα μετριασμού του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, οι χρόνιες επιπτώσεις θα συνεχίσουν να κλιμακώνονται, επιφέροντας επιπλέον ζημιές στην οικονομία, ενώ θα απαιτούνται ακόμα μεγαλύτερα κεφάλαια για επενδύσεις προσαρμογής, δήλωσε μεταξύ άλλων ο κεντρικός τραπεζίτης, ενώ συνεχίζοντας υπογράμμισε ότι: Όλα τα παραπάνω μπορούν να προκαλέσουν αυξανόμενες απώλειες στο κεφάλαιο – ανθρώπινο, υλικό και οικονομικό – και οδηγούν στην επώδυνη διαπίστωση του πόσο άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φύση είναι η ευημερία και, εν τέλει, η επιβίωσή μας.
Ξεκινώντας την ομιλία του ο Γιάννης Στουρνάρας σκιαγράφησε το τοπίο που έχει διαμορφωθεί λέγοντας ότι:
“Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει σήμερα πολλαπλές, συχνά ταυτόχρονες, κρίσεις και προκλήσεις. Οι κρίσεις και οι προκλήσεις αυτές αφορούν ζητήματα γεωπολιτικά, ενεργειακά, κοινωνικά, και όλα, άμεσα ή έμμεσα, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και ευρύτερα τη βιωσιμότητα. Προσεγγίζουμε κρίσιμα σημεία καμπής (tipping points) τα οποία, εάν ή όταν ξεπεραστούν, θα οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερες αλλαγές. Η φύση βρίσκεται σε πρωτοφανή κίνδυνο, όπως αναγνωρίζει και η επιστημονική κοινότητα, ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν γίνει πιο συχνά και πιο σφοδρά”.
Αναφερόμενος στην τρέχουσα κλιματική διαμόρφωση ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος επισήμανε ότι:
«Η υπερβολική άνοδος της θερμοκρασίας, ασκεί ανοδικές πιέσεις στις τιμές των τροφίμων», κάνοντας σαφή υπόμνηση ότι στις θερμότερες χώρες ότι οι πιέσεις θα είναι εντονότερες και διαρκείς.
Όπως επεσήμανε ο κ. Στουρνάρας αναφερόμενος στις δράσεις που έχουν αναλάβει οι Κεντρικές Τράπεζες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η ΕΚΤ έχει αρχίσει να λαμβάνει υπόψη την κλιματική αλλαγή στις επανεπενδύσεις εταιρικών ομολόγων, επιδιώκοντας την αγορά τους από εκδότες που εμφανίζουν καλύτερες κλιματικές επιδόσεις, και ενσωματώνει σταδιακά τα θέματα κλιματικής αλλαγής, στις αναλύσεις της, στα υποδείγματα μακροοικονομικών προβλέψεων και στη διαχείριση κινδύνων.
Η βιωσιμότητα μέρος της πολιτικής
Ειδικότερα, ο Γιάννης Στουρνάρας διευκρίνισε ότι οι τράπεζες του Ευρωσυστήματος δρουν συντονισμένα για την εφαρμογή αρχών βιώσιμων και υπεύθυνων επενδύσεων στη διαχείριση των χαρτοφυλακίων, που δεν σχετίζονται με τη νομισματική πολιτική και τη δημοσιοποίηση χρηματοοικονομικών στοιχείων που αφορούν το κλιματικό αποτύπωμα αυτών, ήδη από το Μάρτιο του 2023.
Επιπρόσθετα, η ΕΚΤ αναμένεται να καθιερώσει τη δημοσιοποίηση στοιχείων για την κλιματική αλλαγή ως νέο κριτήριο επιλεξιμότητας για τα περιουσιακά στοιχεία που προσφέρονται ως εξασφαλίσεις στις πράξεις νομισματικής πολιτικής.
Κλιματικά stress tests
Από την πλευρά του, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ έχει διενεργήσει ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για την εκτίμηση των χρηματοοικονομικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις συστημικές τράπεζες στη ζώνη του ευρώ, ενώ ενθαρρύνει τις τράπεζες να ενσωματώσουν την αξιολόγηση των κλιματικών κινδύνων στις πιστοδοτικές διαδικασίες τους και στην εν γένει αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου.
Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο κ. Στουρνάρας, εκτός από τους κινδύνους που δημιουργεί η μεταβολή του κλίματος, οι δράσεις για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, μπορούν να αποτελέσουν και ευκαιρίες, εάν αντιμετωπιστούν ως επενδύσεις που θα φέρουν νέες, πιο αποτελεσματικές και περισσότερο βιώσιμες μορφές ανάπτυξης, προς μια πιο ανθεκτική και πράσινη οικονομία.
