Νέο γύρο αντιδράσεων για την εισβολή του Ισραήλ στη Ράφα προκάλεσε ο βομβαρδισμού προσφύγων με δεκάδες νεκρούς από τον IDF, με αντιδράσεις διαμαρτυρίας μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη και κυβερνητικές παρεμβάσεις από κεντρικά όργανα της ΕΕ και πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Μεγάλης κλίμακας εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της εισβολής του Ισραήλ στη Ράφα πραγματοποιήθηκαν σε όλο τον κόσμο, εντείνοντας την πίεση προς τις κυβερνήσεις να λάβουν αποστάσεις και να προσαρμόσουν τη στάση τους έναντι του Νετανιάχου.
Ανθρωπιστικές οργανώσεις δήλωσαν «τρομοκρατημένες» από το ισραηλινό χτύπημα σε σκηνές που στεγάζουν εκτοπισμένους σε καταυλισμό στη Ράφα της νότιας Γάζας το οποίο προκάλεσε τον θάνατο τουλάχιστον 40 ανθρώπων, σύμφωνα με νεότερο απολογισμό της πολιτικής προστασίας του θύλακα.
Διεθνώς το πολιτικό σκηνικό είναι κατακερματισμένο, καθώς οι ΗΠΑ συνεχίζουν να παράσχουν υπσοτήριξη στο Ισραήλ στο προσκήνιο, αλλά αποδομούν τον Νετανιάχου στο Παρασκήνιο. Η Ευρώπη είναι πιο πολυδιασπασμένη, με τη Γερμανία και τη Γαλλία να έχουν αποστασιοποιηθεί πλήρως από τον Νετανιάχου στη Δημόσιο σφαίρα και μια ομάδα χωρών με επικεφαλής την Ισπανία να προωθεί ατζέντα υπέρ της Παλαιστίνης με αιχμή του δόρατος όμως την Παλαιστινιακή Αρχή. Στο πλευρό των Παλαιστινίων και η Τουρκία η οποία όμως στηρίζει τη Χαμάς.
Στη Μέση Ανατολή, η Αίγυπτος διατηρεί ανοιχτούς διαύλους με όλες τις πλευρές, στηρίζει την Παλαιστηνιακή αρχή, αλλά επηρεάζεται από τους αδερφούς Μουσουλμάνους και παρασκηνιακά διατηρεί σχέσεις και με τη Χαμάς. Η Σαουδική Αραβία έχει αποφύγει τις δημόσιες τοποθετήσεις και κινείται παρασκηνιακά σε συνεργασία με τις ΗΠΑ. Η Ιορδανία φοβούμενη αποσταθεροποίηση επιχειρεί να μείνει έξω από τις ενεργές διεργασίες και ζητά υπστήριξη για τη διαχείριση προσφύγων. Η Συρία αποτελεί βραχίονα του Ιράν και της Ρωσίας και γενικό failed state και ως εκ τούτου αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωση επιχειρήσεων. Στο έλεος του Ιράν και των συμμοριών βρίσκεται ο Λίβανος, ο οποίος είναι εν μέρει μέρος του πεδίου της σύγκρουσης, καθώς η Χεζμπολάχ στηρίζει τη Χαμάς και δέχεται αντίποινα από το Ισραήλ.
Στο μεταξύ, ενδιαφέρον για την ασφάλεια στην περιοχή έχει εκδηλώσει η Κίνα, καθώς η αστάθεια μεταφέρεται στη Θάλασσα μέσω των επιθέσεων Χούθι, πλήττοντας έτσι την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και τον “δρόμο του μεταξιού”. Όπως έχει σημειώσει το Crisis Monitor το Πεκίνο θα ήταν διατεθειμένο να συμμετάσχει σε σχήμα για ενίσχυση της ασφάλειας στην περιοχή, αλλά οι ΗΠΑ δεν επιδιώκουν καμία τέτοια συνεργασία με την Κίνα, συγκρατώντας και την Ευρώπη, η οποία παρασκηνιακά συζητούσε ένα συνεργατικό σχήμα για τη διεύρυνση της επιχείρησης ASPIDES.
Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία, ενθαρρύνει την αστάθεια καθώς επιδιώκει να δημιουργήσει δυναμική για τη χρήση της οδού του αρκτικού κύκλου για τη μεταφορά εμπορευμάτων προς ΗΠΑ και Ευρώπη, καθώς κάτι τέτοιο θα ενίσχυε εκθετικά το γεωοικονομικό της αποτύπωμα και τη γεωπολιτική της αξία.
Το ρίσκο ανεβαίνει εκθετικά για την Ευρώπη
Το γεωπολιτικό μπιλιάρδο, όμως, δεν περιορίζεται στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη, αλλά επεκτείνεται στην Αφρική με πραξικοπήματα και ένοπλες εξεγέρσεις, αποσταθεροποίηση χωρών και αδυναμία σταθεροποίησης άλλων. Οι κίνδυνοι από τον μακροσκελή πόλεμο του Νετανιάχου δεν περιορίζονται στην περιοχή, που διεξάγεται, ούτε στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Νέο μεταναστευτικό κύμα από τη Μέση Ανατολή δημιουργεί κίνδυνο αποσταθεροποίησης της Ιορδανία, κατάρρευσης της εκεχειρίας Σαουδικής Αραβίας – Υεμένης, και αθρόας ροής προσφύγων προς την ΕΕ μέσω Τουρκίας και Καυκάσου. Αν σε αυτό προστεθεί η αποσταθεροποίηση της Αφρικής και οι νέες ροές από κει προς την Ευρώπη, αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι παράμετροι είναι πολλές και το ρίσκο ανεβαίνει εκθετικά για κάθε μέρα πολέμου.
Αντιδράσεις
Η Αίγυπτος από την πλευρά της έκανε λόγο για «σκόπιμο βομβαρδισμό» των «σκηνών των εκτοπισμένων» στη Ράφα.
Η Χαμάς είχε ανακοινώσει νωρίτερα ότι η επίθεση έπληξε κέντρο που διαχειρίζεται η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες κοντά στη Ράφα, κάνοντας λόγο για «φρικτή σφαγή».
Το Κατάρ προειδοποίησε ότι η τελευταία ισραηλινή επίθεση στη Ράφα θα μπορούσε να εμποδίσει τις προσπάθειες διαμεσολάβησης για την επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων και κρατουμένων, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών του.
«Αυτές οι ενέργειες αποτελούν εγκλήματα πολέμου, τα οποία η διεθνής κοινότητα πρέπει να αντιμετωπίσει προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Σουφιάν Κούντα, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ιορδανίας.
«Η βία κατά των αμάχων στη Γάζα δεν δικαιολογείται πλέον», υπογράμμισε η Ιταλία, ασκώντας την πιο σκληρή κριτική που έχει ασκήσει μέχρι στιγμής κατά της εκστρατείας του Ισραήλ.
«Υπάρχει μια όλο και πιο δύσκολη κατάσταση, στην οποία ο παλαιστινιακός λαός συμπιέζεται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματα αθώων ανδρών, γυναικών και παιδιών που δεν έχουν σχέση με τη Χαμάς και αυτό δεν μπορεί πλέον να δικαιολογηθεί», δήλωσε ο υπουργός Αμυνας Γκουίντο Κροσέτοστον τηλεοπτικό σταθμό SkyTG24.
Την επίθεση καταδίκασε επίσης η Σαουδική Αραβία.
Ισραήλ: «Πολύ σοβαρό» περιστατικό
Ωστόσο, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι η πολεμική του αεροπορία έπληξε συγκρότημα της Χαμάς και ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε με «πυρομαχικά ακριβείας και βάσει πληροφοριών».
Ανέφερε ακόμη ότι σκότωσε τον Γιασίν Ράμπια και τον Χάλεντ Ναγκάρ, αμφότεροι ανώτερα στελέχη της παλαιστινιακής οργάνωσης στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη, όπως ανέφερε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Πρόσθεσε ότι ήταν… ενήμερος για αναφορές που έδειχναν ότι ως αποτέλεσμα του πλήγματος και της φωτιάς που προκλήθηκε, αρκετοί άμαχοι στην περιοχή έπαθαν κακό, καθώς και ότι «το περιστατικό βρίσκεται υπό διερεύνηση».
Αργότερα τη Δευτέρα, ο ανώτατος στρατιωτικός εισαγγελέας του Ισραήλ έκανε λόγο για «πολύ σοβαρό» αεροπορικό πλήγμα στη Ράφα.
«Οι λεπτομέρειες του περιστατικού είναι ακόμη υπό έρευνα, την οποία δεσμευόμαστε να διεξάγουμε στον μέγιστο βαθμό», δήλωσε ο υποστράτηγος Γιφάτ Τομέρ Γερουσαλμί μιλώντας σε συνέδριο που διοργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος του Ισραήλ.
«Ο IDF λυπούνται για οποιαδήποτε ζημιά σε μη ενόπλους κατά τη διάρκεια του πολέμου», πρόσθεσε.
Την Κυριακή το Ισραήλ είχε ανακοινώσει ότι τουλάχιστον οκτώ ρουκέτες εκτοξεύθηκαν προς κεντρικές περιοχές της χώρας από τη Ράφα, με τα πλήγματα να στοχεύουν το εμπορικό κέντρο του Τελ Αβίβ για πρώτη φορά έπειτα από μήνες.
Εκπρόσωποι της πιο σκληροπυρηνικής πτέρυγας της ισραηλινής κυβέρνησης, απαίτησαν κλιμάκωση της επίθεσης στην πόλη της νότιας Γάζας.
Διεθνείς πιέσεις για εφαρμογή της απόφασης του ΔΠΔ
Ωστόσο, μετά το χτύπημα στον καταυλισμό της Ράφα, αυξήθηκαν οι διεθνείς εκκλήσεις για εφαρμογή της απόφασης του ανώτατου δικαστηρίου του ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα που ζητά τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων στην πόλη.
Το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία κάλεσε το Ισραήλ να «εφαρμόσει τα μέτρα που αποφάσισε το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ) σχετικά με την άμεση παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων» στη Ράφα, στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου πρέπει να εφαρμοστεί, σημείωσε και ο Μπορέλ ενόψει του συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., προσθέτοντας ότι θα εργαστεί επίσης προς την επίτευξη πολιτικής απόφασης για την έναρξη ειδικής αποστολής συνοριακής συνδρομής για τη μεθοριακή διάβαση της Ράφα, η οποία είναι γνωστή ως EUBAM.
Η αναβίωση της Αποστολής Συνοριακής Συνδρομής της Ε.Ε. για τη Ράφα θα χρειαστεί κάποιον χρόνο, δήλωσε παράλληλα σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, διευκρινίζοντας σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους ότι η αποστολή που ιδρύθηκε αρχικά το 2005 βρίσκεται σε «χειμερία νάρκη» τα τελευταία χρόνια.
«Αυτό που θέλουμε είναι η διάβαση της Ράφα να ανοίξει ξανά», σημείωσε ο Σάλενμπεργκ.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου είναι δεσμευτική και πρέπει να γίνει σεβαστή, ανέφερε και η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ πριν την έναρξη της συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Χοσέ Μανουέλ Αλβάρες ανακοίνωσε ακόμα ότι θα ζητήσει από τα άλλα 26 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης να παράσχουν επίσημη υποστήριξη στο Διεθνές Δικαστήριο και να λάβουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι το Ισραήλ σέβεται τις αποφάσεις του.
«Θα ζητήσω από τους υπόλοιπους 26 εταίρους να δηλώσουν την υποστήριξη του Διεθνούς Δικαστηρίου και της απόφασής του και επίσης, εάν το Ισραήλ συνεχίσει να επιχειρεί ενάντια σε αυτή τη γνώμη του Δικαστηρίου, θα προσπαθήσουμε να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα για να επιβάλουμε την απόφαση», δήλωσε από τις Βρυξέλλες κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τους ομολόγους του από την Ιρλανδία και τη Νορβηγία.
Αντίποινα του Ισραήλ για την αναγνώριση
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ από την πλευρά του, κάλεσε το προξενείο της Ισπανίας στην Ιερουσαλήμ να σταματήσει από την 1η Ιουνίου να παρέχει υπηρεσίες στους Παλαιστίνιους, απαντώντας στην αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους από τη Μαδρίτη.
Από την 1η Ιουνίου το ισπανικό προξενείο στην Ιερουσαλήμ «θα μπορεί να παρέχει προξενικές υπηρεσίες αποκλειστικά στους κατοίκους της προξενικής περιφέρειας της Ιερουσαλήμ και (δεν) θα επιτρέπεται (…) να ασκεί προξενική δραστηριότητα για λογαριασμό των κατοίκων της Παλαιστινιακής Αρχής», διευκρίνισε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο.
«Σήμερα έθεσα σε εφαρμογή προκαταρκτικά τιμωρητικά μέτρα εναντίον του προξενείου της Ισπανίας στην Ιερουσαλήμ μετά την αναγνώριση από την ισπανική κυβέρνηση ενός παλαιστινιακού κράτους», ανέφερε ο Ισραηλινός υπουργός Ισραελ Καντζ.
«Δεν θα ανεχθούμε να πλήττεται η κυριαρχία και η ασφάλεια του Ισραήλ», εξήγησε ο ίδιος.
Την προηγούμενη εβδομάδα η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία ανακοίνωσαν την απόφασή τους να αναγνωρίσουν από τις 28 Μαΐου το κράτος της Παλαιστίνης, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του Ισραήλ.
Επίσης, την προηγούμενη εβδομάδα, η Ισπανίδα υπουργός Εργασίας Γιολάντα Ντίαθ έγραψε στο Χ ότι «η Παλαιστίνη θα απελευθερωθεί από τον ποταμό μέχρι τη θάλασσα», καταγγέλλοντας «τη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού».